Tijdens de eerste vergadering van de ‘Arnhem 1944 Fellowship’ op 17 september jl. in Hotel Campman in Renkum bespreekt Tony Hibbert een aantal organisatorische zaken. Naast Tony Hibbert, de bestuursleden Hiltje van Eek en geheel links Arno Baltussen.

30 jaar Nieuwsbrief
Deze maand bestaat de Nieuwsbrief 30 jaar. In novem-ber 1980 verscheen het eerste nummer, een eenvoudig blaadje met wat mededelingen. In de loop der jaren is het aantal pagina’s uitgebreid, waardoor ook korte artikelen konden worden opgenomen en de Ministory maakt het mogelijk om wat uitgebreidere stukken te publiceren. De afgelopen jaren zijn we steeds meer gebruik gaan maken van Internet en e-mail. Op onze website www.vriendenairbornemuseum.nl vindt u niet alleen nieuws, maar ook artikelen. Met de Airborne Nieuws Flash brengen we leden op de hoogte van allerlei actuele nieuwsfeiten.

De Arnhem 1944 Fellowship’
In de vorige Nieuwsbrief maakten wij melding van de oprichting van de ‘Arnhem 1944 Fellowship’. Vrijdag 17 september jl. was in Restaurant Campman in Renkum de eerste vergadering van de Fellowship. Van het bestuur waren aanwezig Tony Hibbert, Hiltje van Eek en Arno Baltussen. De Fellowship is de eer¬ste plaats in het leven is geroepen om de unieke vriendschapsbanden die in 1944 zijn ontstaan tus¬sen de Britse, Poolse en Canadese militairen en de
Nederlanders te behouden en te laten voortduren ook in de volgende generaties. Daarnaast zal er naar worden gestreefd om de herinnering aan de Slag om Arnhem levend te houden en de kennis over deze belangrijke gebeurtenis uit te dragen. Hierbij zal in Nederland o.a. worden samengewerkt met de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum. U kunt het werk van de Fellowship steunen door lid te worden of een donatie te doen via de website. U kunt ook geld storten op ING rekening 750611723 t.n.v. H. van Eek, onder vermelding van ‘Fellowship’. Het lidmaatschap bedraagt € 6,- per jaar en € 52,- voor een levenslang lidmaatschap. Voor verdere informatie verwijzen wij u graag naar de website www.arnheml944fellowship.org.

Lezing over de inzet van de Britse anti-tank eenheden bij de Slag om Arnhem
Op zaterdag 20 november a.s. houdt Eugène Wijnhoud een lezing over de inzet van de Ist and 2nd Antitank Battery tijdens de Slag om Arnhem. Eugène zal dit doen met behulp van een groot aantal Power Point slides. De lezing begint om 14.00 uur en wordt gehouden in de Concertzaal aan de Rozensteeg in Oosterbeek. Leden van de WAM hebben gratis toegang; niet- leden betalen € 5,-, tenzij zij ter plaatse lid worden van de VVAM.

Lezing over de nieuwe ‘Roll of Honour’
Begin 2011 verschijnt de nieuwe editie van de Roll of Honour, Battle of Arnhem door Jan Hey. Vooruitlopend hierop zal Geert Maassen op Zaterdagmiddag 11 december een lezing houden over de totstandko¬ming van deze geheel vernieuwde uitgave en enkele bijzondere en opvallende aspecten van de inhoud voor het voetlicht halen. Zo zal hij onder meer ver¬tellen over de aanleg van de militaire begraafplaats bij Oosterbeek, en probeert hij een antwoord te geven op een aantal vragen die betrekking hebben op geallieerde militairen die tijdens en na de Slag om Arnhem om het leven kwamen of die sinds september 1944 vermist zijn. De volgende onderwerpen zullen naar verwachting aan bod komen. ’ De Canadese genist Harold Magnusson en de Poolse parachutist Czeslaw Gajewnik werden in 1944 samen ter aarde besteld op dezelfde begraafplaats in Nederland, maar korte tijd later werden ze gescheiden, en nu liggen ze al weer decennia lang vele kilometer van elkaar verwijderd. Hoe luidt hun verhaal? ’ Volgens de huidige Roll of Honour werden ruim 66 jaar geleden diverse geallieerde militairen begraven bij Bronbeek, aan de Velperweg in Arnhem. Hoe kwamen zij daar terecht? Waren ze gewond en was Bronbeek soms een Duitse verbandplaats? Of klopt dit gegeven niet, en kregen zij daar in het geheel geen veldgraf? ‘ Edward G. Johnsons laatste rustplaats bevindt zich op het oorlogskerk- hof van Hannover. Wat maakte deze korporaal van 250 (Airborne) Light Composite Company, Royal Army Service Corps, mee sinds hij bij Arnhem werd gevangengenomen? De causerie wordt op 11 decem¬ber gehouden in de Concertzaal in Oosterbeek en begint om 14.00 uur. De toegang voor leden is gratis;
niet-leden moeten € 5,- betalen. Ook hier geldt; niet- leden betalen geen toegang indien zij ter plaatse lid worden van de VVAM.

Dagboek in krijgsgevangenschap’
Op 4 september jl. werd in de Oude Kerk in Oosterbeek het boek ‘Dagboek in krijgsgevangenschap/POW- Diary’ door Kenneth White en Marion Gerritsen gepresenteerd. Het is om meer dan één reden een bijzondere uitgave. Luitenant Kenneth White diende in september 1944 bij No.2 Battery, Ist Airlanding Light Regiment, Royal Artillery. Hij landde op 18 september met een glider op de landingszone bij Renkum. Als Forward Observer voor No.2 Battery nam hij o.a. deel aan de gevechten bij de Annastraat in Oosterbeek. Op 22 september 1944 raakte hij gewond, waarna hij naar de kelder van Hartenstein werd gebracht. Daama werd hij overgebracht naar het St.Elisabeth’s Gasthuis, en vandaar naar de Koning Willem III kazerne in Apeldoorn. Als krijgsgevange werd hij vervolgens ver¬voerd naar het kamp Rotenburg in Duitsland. In april 1945 werd hij bevrijd. Pas in 1952 durft Ken White voor het eerst terug te komen naar Oosterbeek om te kijken naar de plaatsen waar hij had gevochten. In 1993 komt hij weer terug en ontmoet Marion Gerritsen, die hem onderdak aanbiedt in haar huis. Vanaf dat moment ontstaat er een hechte vriendschap tussen Ken en de familie Gerritsen. In oktober 2009 overlijdt Ken op 92-jarige leeftijd. Na zijn overlijden krijgt Marion Gerritsen een kist, waarin allerlei persoonlijke eigen¬dommen van Ken zitten, waaronder het dagboek dat hij in krijgsgevangenschap had bijgehouden. Marion besluit een boek te maken, waarin Ken’s dagboek aan¬tekeningen, aangevuld met verslagen van gesprekken met Ken over de oorlog en de na-oorlogse periode en een groot aantal foto’s worden opgenomen. Vooral de serie foto’s van de mars waartoe de krijgsgevangenen op 29 maart 1945 door de Duitsers worden gedwongen en die op 13 mei eindigde, toen ze werden bevrijd, zijn zeer bijzonder.


Gerritsen ontvangt een exemplaar uit handen van Marion, van het door haar uitgegeven boek ‘Dagboek in krijgsgevangenschap’.

Marion benadrukt dat het boek geen militair verslag is maar een menselijk verhaal, bedoeld als eerbetoon aan Ken White en aan alle andere geallieerde krijgsgevangen van de Slag om Arnhem. Dit jaar op 17 september werd de as van Ken White bijgezet op de Airborne Begraafplaats in Oosterbeek. Daarbij was ook Peter Wilkinson, Leader of the Pilgrimage 2010, die in 1944 zelf ook diende bij het Ist Airlanding Light Regiment, Royal ArtilHery. Hij kreeg van Marion een exemplaar van het boek. ‘Dagboek in krijgsgevangenschap’, dat in eigen beheer door Marion Gerritsen is uitgegeven, telt 210 pagina’s en een groot aantal foto’s. Het is geschreven in twee talen: Nederlands en Engels. Het kost € 19,95 en is verkrijgbaar in het Airborne Museum.

Sir James Cleminson overleden
Op 14 september, enige dagen voor de herdenkingen van de Slag om Arnhem, is Sir James Cleminson in zijn woonplaats Norwich overleden. Cleminson, die 89 jaar werd, is om meerdere redenen bekend gewor¬den. In September 1944 was Luitenant Cleminson commandant van No.5 peloton, B Compagnie, 3e Para¬chutisten Bataljon. Dit peloton leidde de opmars van het 3e Parachutisten Bataljon vanuit Heelsum via de Utrechtseweg, rchting Arnhem. Toen zijn peloton ter hoogte van de Wolfhezerweg was aangekomen, kwam er uit die weg plotseling een Duitse stafauto. De Britten openden onmiddellijk het vuur, waardoor de inzittenden sneuvelden. Pas na de oorlog hoorde Cleminson dat zijn mannen Generaal Friedrich Kussin hadden gedood, de Duitse garnizoenscommandant van Arnhem. De volgende dag stuitte de B compag¬nie op sterke Duitse tegenstand in het westelijk deel van Arnhem. Daar was op dat moment ook generaal Urquhart, die probeerde te voet terug te gaan naar het divisie-hoofdkwartier in Oosterbeek. In de chaos van de straatgevechten liep Luitenant Cleminson hem in de wijk Lombok tegen het lijf. Cleminson bleef bij Urquhart en trachtte hem samen met Captain Willie Taylor door de linies te brengen. Dit mislukte en de drie mannen waren genoodzaakt om een schuilplaats te zoeken in een huis aan de Zwarteweg (nummer 14, bij de familie Derksen), aan de westzijde van het St. Elisabeth’s Gasthuis. Daar moesten zij zich langdu¬rig schuil houden op de zolder, tot grote ergernis van generaal Urquhart, die al die tijd geen commando kon voeren over de divisie. Uitbreken was echter onmoge¬lijk omdat zich rond het huizenblok veel Duitse troe¬pen bevonden. Pas op dinsdag 19 september, toen de South Staffords in de wijk Lombok arriveerden, kon generaal Urquhart terug naar zijn hoofdkwartier. Nadat Luitenant Cleminson zijn peloton had terug¬gevonden, volgde het bevel om terug te trekken naar Oosterbeek om daar de Perimeter te verdedigen totdat het Tweede Britse Leger zou arriveren. De volgende dagen vocht hij met zijn mannen in het Benedendorp. Voor zijn acties zou hij later het Military Cross ont¬vangen. Tijdens de felle gevechten raakte hij zwaar gewond aan zijn arm. Hij werd naar de verbandpost in het huis van Kate ter Horst gebracht, waar hij na de slag samen met andere gewonden krijgsgevangen werd gemaakt. Zes maanden later werd hij bevrijd door de Amerikanen. In de film A Bridge Too Far uit
1977 werd het verhaal over het verblijf van generaal Urquhart en de twee andere officieren op de zolder in het huis aan de Zwarteweg in Arnhem uitgebreid in beeld gebracht. Generaal Urquhart werd uitgebeeld door de bekende acteur Sean Connery en de rol van luitenant Cleminson werd gespeeld door Michael Graham Cox. Ondanks zijn vergevorderde leeftijd bleef Cleminson een actief man. Hij was voorzitter van de Arnhem Veterans Club en jarenlang bewind¬voerder van het Airborne Forces Security Fund. Hij nam bijna ieder jaar deel aan de Army Staff College (later: Defence College) battlefield tours naar Arnhem. Ook was hij mede-oprichter van de Arnhem 1944 Fellowship. Sir James was een aimabel mens met een groot gevoel voor humor. Wij zullen hem zeer missen. (Robert Voskuil)

‘Help for Heroes’
In oktober 2007 werd in het Verenigd Koninkrijk de organisatie Help for Heroes opgericht om Britse mili¬tairen te helpen die gewond zijn geraakt in Irak en Afganistan. Een van de manieren waarop fondsen bijeen worden gebracht is het organiseren van fiets¬tochten over voormalige slagvelden in West-Europa.


18 september 2010. Francie Cain, dochter van Major Robert Cain VC, vertelt bij de Oude Kerk over haar vader. In het midden Sophie ter Horst, dochter van Kate ter Horst.

Afgelopen september vond de A Bridge Too Far fiets¬tocht plaats. Deze 5-daagse tocht begon in Brussel en eindigde op zaterdag 18 september in Oosterbeek. Op die dag brachten de circa 200 fietsers en hun bege¬leiders eerst een bezoek aan de Rijnbrug in Arnhem en vandaar fietste men naar de Ginkelse Heide om de dropping van de parachutisten mee te maken. De groep werd begeleid door een aantal gidsen, die uitleg gaven over het verloop van de strijd in sep¬tember 1944. Verschillende van deze gidsen beho¬ren bij de Guild of Battlefield Guides. Na de Ginkelse Heide werd een bezoek gebracht aan de Oude Kerk in het Benedendorp in Oosterbeek. Bij de groep zat ook Francie Cain, de dochter van Major Robert Cain VC, South Staffordshire Regiment. Bij de kerk ver¬telde zij over haar vader, die na de oorlog binnen het gezin nauwelijks sprak over de Slag om Arnhem. Niemand wist hoe moedig hij was geweest en Francie zelf kwam er pas op latere leeftijd achter dat haar vader de hoogste Britse militaire onderscheiding, het Victoria Cross, had gekregen voor zijn moed en door¬zettingsvermogen tijdens de gevechten in Arnhem en Oosterbeek. De echtgenoot van Francie, Jeremy Clarkson, die het bekende Britse TV programma Top Gear presenteert, was daar zo van onder de indruk dat hij besloot om een TV documentaire te maken over zijn schoonvader. Dit programma is enige jaren geleden uitgezonden op de Britse televisie. Sophie ter Horst vertelde bij de Oude Kerk iets over de rol die haar moeder Kate ter Horst had gespeeld tijdens de strijd om Oosterbeek. Evenals Robert Cain, was ook Kate altijd bescheiden geweest over haar rol in sep¬tember 1944. Ze had het eigenlijk maar niks gevon¬den dat ze bekend was geworden als de ‘Engel van Arnhem’. Volgens haar hadden veel andere vrouwen precies hetzelfde gedaan. De grote groep toehoorders luisterde ademloos naar deze verhalen. Doordat ze werden verteld door Francie en Sophie, dochters van bekende mensen ‘die erbij waren geweest’ kwam de geschiedenis ineens heel dichtbij. De tocht werd afge¬sloten bij het Airborne Museum, waar ook kon worden genoten van een uitgebreide lunch. Zie ook de website www.helpforheroes.org.uk.

Plannen voor nieuwe filmdocumentaire over Operatie Market Garden
Tijdens een groot diner in Hotel de Wereld in Wage- ningen werden op 18 september jl. de plannen gepre-senteerd voor het maken van een nieuwe, uitgebreide TV-documentaire over Operatie ‘Market Garden’. In deze film moeten alle aspecten van deze beroemde veldslag aan bod komen. Colonel (retd) John Waddy ging in op de vaak onevenwichtige beeldvorming, die de afgelopen 66 jaar door films en TV documentaires is ontstaan. Volgens hem is het tijd voor het maken van een film-documentaire, waarin de geschiedenis van ‘Market Garden’ op een grondige en historisch verantwoorde manier wordt getoond. Wij zullen u op de hoogte houden van dit project.

Behandeling van verzoeken om informatie
De vereniging krijgt steeds meer verzoeken om infor-matie over allerlei aspecten van de Slag om Arnhem. Het gaat hierbij om vragen over personen, locaties van gevechtshandelingen en militaire eenheden, maar ook over uitrusting en materiaal. Wanneer de bestuursle¬den de vragen niet zelf kunnen beantwoorden, wen¬den zij zich meestal tot bepaalde leden van de WAM, waarvan bekend is dat zij veel kennis hebben over een bepaald onderwerp. Graag zou het bestuur in contact willen komen met meer van dit soort ‘deskundigen’, die bereid zijn om in voorkomende gevallen bereid zijn om vragen op hun terrein te beantwoorden. Leden die hiertoe bereid zijn vragen we daarom contact op te nemen met Wybo Boersma (w.boersma@wxs.nl) met opgave van naam, e-mail adres en het onder¬werp waarover men geraadpleegd kan worden. (Wybo Boersma)

Museum vrijwilligers bij battlefield tour ‘Sporen van de Slag om Arnhem’
Op zondag 12 september hield de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum de jaarlijkse battlefield tour over de Slag om Arnhem. Al enkele jaren wordt deze tour georganiseerd in het weekend vooraf gaande aan de Airborne herdenkingen. Aan deze excursie kunnen zowel leden van de Vereniging als anderen deelnemen. Eén van de doelstellingen van de WAM is het ondersteunen van het Airborne Museum. Hiervoor wordt ook jaarlijks een bedrag gereserveerd. Dit jaar is een deel hiervan gebruikt om vrijwilligers van het museum in de gelegenheid te stellen aan deze tour deel te nemen om daarmee hun kennis over de Slag om Arnhem te vergroten. Op zondagmorgen waren de 48 deelnemers, waaronder 22 vrijwilligers, bij het museum present. Onder leiding van drie gidsen, Jaap Korsloot, Gerard Gijsbertsen en Wybo Boersma werd een uitgebreide tocht gemaakt langs een groot aantal plaatsen die een rol gespeeld hebben tij¬dens de september dagen van 1944. In de ochtend werden bezoeken gebracht aan de Rijnbrug en aan de omgeving van het St. Elisabeths Gasthuis. Na de lunch werden ondermeer drop- & landingszone ‘S’ langs de Telefoonweg in Renkum en dropzone ‘Y’, de Ginkelse heide bij Ede, bekeken. Op de Ginkelse heide gaf Gerard een overzicht van de gevechten op 18 september 1944. De dag werd afgesloten met een bezoek aan de Westerbouwing en aan de Airborne begraafplaats. De weersomstandigheden waren slecht, maar ondanks dat was het een leerzame dag. Iedere deelnemer kreeg, zoals gebruikelijk bij de excursies van de WAM, een gids met achtergrondinformatie. De gids voor deze tour was uitgebreider dan gebruikelijk (51 pagina’s!), zodat hij door de vrijwilligers ook als naslagwerk gebruikt kan worden. Voor vrijwilligers die deze tour gemist hebben en andere mensen die niet meer mee konden omdat de bus vol was, zal er in 2011 naar verwachting weer een dergelijke tour worden georganiseerd. Een lijst met tours die in 2011 zullen worden gehouden, zal medio december op de website van de WAM (www.vriendenAirbornemuseum.nl) wor¬den gezet. (Wybo Boersma)

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrien¬den van het Airborne Museum, Oosterbeek en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de activiteiten van de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem.
Redactie: drs. Robert P.G.A. Voskuil, Wybo Boersma en Joop Bal.
Coördinatie verzending, archivering & distributie losse num-mers Nieuwsbrief: Chris van Roekel, Oosterbeek.
Vormgeving Nieuwsbrief: Hildebrand DTP, Wageningen.
Druk: Drukkerij Verweij Wageningen B.V.
E-mail adres WAM: info@vriendenAirbornemuseum.nl.
Telefoon: (0318) 63 96 33.
Postadres: WAM, t.a.v. Ivar Goedings, Postbus 8047, 6710 AA, Ede.
Penningmeester en Coördinator Airborne News Flash: Vincent Luyten.
Website van de WAM: www.vriendenAirbornemuseum.nl

Download

Nieuwe directeur Airborne Museum
Per 1 januari jl. is de heer Jan Hovers aangetreden als de nieuwe directeur van het Airborne Museum. Hij werd door het Stichtingsbestuur gekozen uit 114 sollicitanten. Hovers heeft ervaring in marketing, kent de media, heeft museale ervaring en is edu- catief goed onderlegd. De 52 jaar oude Jan Hovers werkte aanvankelijk als regisseur, eindredacteur en uitvoerend producent bij de publieke omroepen KRO en NCRV. Tijdens zijn werk als programma maker raakte hij zeer geïnteresseerd in innovatieve ontwikkelingen, die tot grotere interactie met het publiek leiden. Hovers maakte eind 2002 de overstap naar de museumwereld. Hij ging werken als Hoofd Presentatie bij het Amsterdams Historisch Museum. Vijf jaar en vele tentoonstellingen later stapte hij over naar de Anne Frank Stichting in de functie van Hoofd Presentatie & Educatie. Het bestuur van de Stichting Airborne Muse- um laat weten dat: ‘De brede ervaring van de heer Hovers goed aan- sluit bij de fase waarin het Airborne Museum Hartenstein zich bevindt. Zijn taak zal vooral zijn het met innovaties ver- sterken van de presenta- tie, het organiseren van wisseltentoonstellingen en het aanboren van nieuwe doelgroepen met educatie als speerpunt.’

Jan Hovers, de nieuwe di-recteur van het Airborne Museum

Jaarvergadering
De 31e Algemene Ledenvergadering, tevens Jaarvergadering van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, zal worden gehouden op zaterdag 19 maart 2011 in de Concertzaal, Rozensteeg 3 in Oosterbeek, aanvang 14.00 uur.
De agenda ziet er als volgt uit:
1. Opening
2. Notulen Algemene Ledenvergadering 27 maart 2010
3. Algemeen Verslag 2010
4. Financieel Verslag 2010
5. Begroting 2011
6. Verslag Kascommissie
7. Bestuursverkiezing
8. Benoeming reservelid Kascommissie
9. Rondvraag
10. Sluiting
Ad 3 en 4: De financiële stukken liggen een half uur voor de aanvang van de vergadering ter inzage bij de ingang van de zaal. Leden kunnen de stukken twee weken voor de vergadering opvragen door een e-mail te sturen naar info@vriendenairbornemuseum.nl of door een briefje te sturen naar Vereniging Vrienden Airborne Museum, Postbus 8047, 6710 AA Ede. Ad 7: Dit jaar zijn aftredend: Ivar Goedings en Robert Voskuil. Beiden stellen zich herkiesbaar. Volgens artikel 8 van de statuten kunnen leden tegenkandidaten stellen. Een voordracht hiertoe dient uiterlijk tien dagen voor de vergadering schriftelijk bij de secretaris van de WAM te worden ingediend. Dit voorstel moet zijn ondertekend door tenminste tien leden en bij het voorstel dient een bereidverklaring van de kandidaat gevoegd zijn. De kandidaat dient meerderjarig te zijn en lid te zijn van de vereniging. Na afloop van de jaar- vergadering zal een documentaire film over de slag om Arnhem worden vertoond.

Veteranen geïnterviewd
Vorig jaar september is een aantal Britse veteranen van de Slag om Arnhem geïnterviewd en hun ver- halen zijn vastgelegd op video. Uit dit materiaal zijn korte filmpjes van enkele minuten samengesteld. Deze filmpjes zullen binnenkort te zien zijn in het Airborne Museum. Een van de meest ingrijpende verhalen is dat van Tony Crane, die in September 1944 als scherpschutter diende bij de 21st Independent Parachute Company. Hij zat gedurende een groot deel van de strijd in een huis aan de Pietersbergseweg in Oosterbeek. Op het behang van de kamer waarin hij zat, hield hij bij hoeveel Duitsers hij in de loop van de dagen gedood had, niet vermoedend dat dit stuk behang later in het Airborne Museum terecht zou komen. In het filmje zien we hoe hij voor het eerst in 66 jaar terug gaat naar het betreffende huis. Daar vertelt hij onder andere hoe hij in het begin aarzelde met het gericht vuren op Duitse soldaten, omdat hij nooit eerder iemand had gedood. Maar, zoals hij zelf vertelde, voelde hij naarmate de strijd voortduurde geen emoties meer en deed hij gewoon zijn werk.

September 2010. Veteraan Tony Crane wordt geïnter-viewd bij het huis aan de Pietsbergseuteg in Oosterbeek, waarin hij in september 1944 als sluipschutter zat.

Tony Crane heeft het filmpje dat van zijn verhaal is gemaakt nog gezien, maar helaas is hij begin januari 2011 overleden. Inmiddels is er ook het verhaal van een voormalige Poolse parachutist op film vastgelegd. Al in een eerder stadium was er een project gestart om ook Duitse veteranen te interviewen. Dit gebeurde onder leiding van Ingrid Maan, die zich in het museum onder andere bezig hield met rondleiden van Duitse schoolklassen. Helaas heeft Ingrid in december 2010 aangegeven dat ze haar werkrelatie met het Airborne Museum wilde beëindigen. Daardoor is het niet dui¬delijk wanneer de interviews met voormalige Duitse soldaten voortgang zullen vinden.

‘Vriendenwebsite’
Hoewel we heel tevreden zijn over het bezoek aan de website van de Vrienden van het Airborne Museum, merken we toch iedere keer dat het beter kan. Teveel leden van de vereniging missen belangrijke en inte¬ressante berichten omdat ze niet regelmatig kijken op www.vriendenAirbornemuseum.nl. Dat kan vervelend zijn, bijvoorbeeld bij het verschijnen van publicaties in een kleine oplaag. Ze zijn soms uitverkocht voor¬dat u een bestelling heeft kunnen plaatsen. En dat is natuurlijk niet leuk voor de echte liefhebber. We beve¬len de lezers dan ook van harte aan om met een zeke¬re regelmaat te kijken wat zich onder de knop ‘Nieuw op de site’ bevindt. Onlangs zijn daar stukken tekst geplaatst over de Agenda 2011 (inclusief de Battlefield Tours), en nieuw verschenen boeken. Ook kunt u daar het verenigingsjaarverslag over 2010 lezen. De rubriek ‘Geschiedenis’ is nog in ontwikkeling. Het eerste ver¬haal over een aspect van de Slag om Arnhem is daar reeds geplaatst, over de belevenissen van RAF-man Denis Hincks – bezorgd door joop Thuring, maar het is de bedoeling dat er meer volgen. Artikelen die te lang of te kort voor een Ministory zijn, kunnen daar een mooi plekje krijgen. Er is nog veel werk aan de winkel, en uw hulp is daarbij onontbeerlijk! We zijn ook op zoek naar sprekende en leuke foto’s uit het verleden van de Vrienden. Het verenigingsarchief bevat er niet zoveel, en het zou mooi zijn als we belangwekkende gebeurtenissen en personen van vroeger letterlijk kunnen illustreren. Heeft u een foto die tijdens de oprichtingsvergadering werd gemaakt? Was u bij die excursie op 24 augustus 1991, toen Landingszone S
(de Johannahoeve) op het programma stond, en han-teerde u een fotocamera? Kunt u laten zien hoe ons bestuur eruit zag in 1985? Help ons de website nog beter te maken, en laat zien dat u zich betrokken voelt: g.h.maassen@morfeem.nl (Judith Minkman en Geert Maassen, namens tekstbureau MorfeeM)

Medewerking gevraagd bij battlefield tour
Op zaterdag 18 juni wil de WAM een battlefield tour organiseren in de vorm van een wandeling, met als onderwerp ‘De oostzijde van de Perimeter’. Hiervoor zoeken we nog medewerkers. Wie heeft specifieke kennis van de gebeurtenissen in deze sector en wil en kan deze battlefield tour mede begeleiden? U kunt hiervoor contact opnemen op met Wybo Boersma, 0318-639633, e-mail: w.boersma@wxs.nl

Programma 2011
Bij deze Nieuwsbrief vindt u ook het programma voor 2011. Meer gegevens vindt u op onze website. Wie aan één van de aangekondigde battlefield tours wil deel-nemen, wordt geadviseerd niet te lang te wachten met de opgave. Het vorige jaar hebben we verschillende keren mensen moeten teleurstellen omdat een tour volgeboekt was.

Battlefield Tour Normandië 2011
Van 25 tot en met 29 mei 2011 wordt er weer een bat- tlefieldtour naar Normandië gehouden. In vergelijking met voorgaande jaren is het programma dit jaar deels vernieuwd. Nieuwe excursiepunten zijn dit jaar onder andere het museum in de voormalige Duitse observatiebunker in Quistreham, het museum en het slagveld bij Tilly-sur-Seulles en de plek van de ‘Duitse hinder¬laag’ in Villers-Bocage. Om het dorp Tilly-sur-Seulles werd tussen 7 en 26 juni 1944 zwaar gevochten, onder andere tussen de Britse 50th (Northumbrian) Division en de Duitse Panzer Lehr Diuision. Na de strijd was er weinig meer over van het dorp. Er is nu een museum over deze strijd en de directeur hiervan zal ons in het gebied rondleiden. In Villers-Bocage vond op 13 juni 1944 het beruchte incident plaats, waarbij de Britse 22nd Armoured Brigade group in een Duitse hinderlaag terecht kwam. In minder dan 15 minuten vernietigden Tiger I tanks van het lOlst SS Zware Tank Bataljon een groot aantal Britse tanks, anti-tank kanonnen en transportvoertuigen. Het merendeel hiervan werd uitgeschakeld door de tank van de bekende Duitse SS-Obersturmführer Michael Wittmann.

Boekenbeurs op 9 april
Denkt u aan de boekenbeurs op zaterdag 9 april? Een unieke gelegenheid uw bibliotheek aan te vullen, maar ook om andere Vrienden te ontmoeten.

Jos Mulder-Gemmeke overleden
Op 20 december 2010 overleed op 88-jarige leeftijd in Den Haag mevrouw Jos Mulder-Gemmeke. Zij was de laatst overgebleven vrouw die was onderscheiden met de Militaire Willemsorde. Gedurende de TWeede Wereldoorlog was zij zeer actief in het Nederlandse Verzet. In oktober 1944 wist zij per fiets door de vij-andelijke linies te komen en Brussel te bereiken om daar microfilms af te geven, bestemd voor het Bureau Bijzondere Opdrachten, de Nederlandse spionage¬dienst in Londen. In de daarop volgende maanden werd ze in Londen door het Special Operations Executiue opgeleid tot geheim agent, waarna ze op 10 maart 1945 bij Nieuwkoop per parachute werd gedropt. In september 1978 opende Jos Mulder-Gemmeke het nieuwe Airborne Museum in Huize Hartenstein in Oosterbeek.

Airborne Museum Hartenstein gaat deelnemen aan de oprichting van een nieuw oorlogsmuseum
In November van het vorige jaar werd aangekondigd dat het Airborne Museum in samenwerking met het Nationaal Oorlogs- en Verzetsmuseum in Overloon en het Bevrijdingsmuseum 1944-1945 in Groesbeek een nieuw museum over de Tweede Wereldoorlog wil oprichten. Dit museum moet worden gevestigd aan de noordzijde van de Waal, in het gebied waar nu het nieuwe deel van Nijmegen (‘de Waalsprong’) wordt gebouwd. Het nieuwe museum moet een totaalbeeld geven van de Tweede Wereldoorlog. De benodigde 30 miljoen Euro moet komen van landelijke en regionale overheden en van nationale en international particu¬liere fondsen. De gedachte achter het plan is, dat met het verstrijken van de jaren de directe herinnering aan de oorlog minder wordt. Er is dan ook volgens de drie musea een andere aanpak nodig om de Tweede Wereldoorlog toch onder de publieke aandacht te hou¬den. De drie genoemde musea blijven overigens wel bestaan. Het worden zogenaamde ‘site-musea’, waar locatie-gebonden presentaties te zien zullen zijn. Binnen twee jaar wordt beslist of het museum er defi¬nitief komt. Men hoopt dat het jaarlijks circa 270.000 bezoekers zal trekken.

Social Evening op vrijdagavond 18 februari
Op vrijdagavond 18 februari februari is er weer een Social Evening in het Airborne Museum. Het is een goede gelegenheid om eens rustig door de nieuwe presentatie te lopen en met andere leden van gedach¬ten te wisselen. De nieuwe directeur, Jan Hovers, zal aanwezig zijn en wat vertellen over zijn plannen. Zoals gewoonlijk is de bibliotheek/archief geopend. Ook het museumdepot is die avond toegankelijk voor publiek. Behoudsmedewerker Roland Boekhorst zal u allerlei zaken laten zien en vragen beantwoorden. Het Museum is open vanaf 19.30 uur.

Informatie Centrum Slag om Arnhem trekt veel bezoekers
Het Informatie Centrum Slag om Arnhem, dat is gevestigd bij de Arnhemse Rijnbrug, heeft sinds haar opening op 13 september 2007 al bijna 47.000 (!) bezoe¬kers gehad. Deze komen uit alle delen van de wereld om de beroemde brug te bekijken. De staf van het centrum bestaat uit 20 enthousiaste vrijwilligers, die om beurten dienst doen. De leiding is in handen van Pauline Ydo. Het is opvallend dat veel oudere men¬sen tijdens hun bezoek hun eigen ervaringen uit de oorlogsperiode aan de staf van het centrum willen vertellen.

Heruitgave van ‘A Tour of the Arnhem Battlefields’
Onlangs verscheen er een nieuwe editie van het boek ‘A Tour of the Arnhem Battlefields’, geschreven door Colonel John Waddy. De eerste uitgave werd gepubliceerd in 1999 en een herdruk volgde in 2001. Het is ongetwijfeld de beste battlefieldgids voor het gebied van de Slag om Arnhem, die ooit is geschreven. Auteur John Waddy nam zelf deel aan de strijd als commandant van de B compagnie van het 156e Parachute Battalion, maar bovendien fungeerde hij in de afgelopen tientallen jaren vele malen als gids bij de battlefieldtours van het Britse Sta# College, nu De/ence College. De enorme kennis, die hij heeft over de Slag om Arnhem, komt ook tot uiting in zijn boek. Na een inleidend hoofdstuk, volgen de beschrijvingen van de verschillende tours. Over iedere excursiepunt (‘stand’) wordt op een korte en zakelijke manier uit¬leg gegeven over de militaire gebeurtenissen die daar plaats vonden. Daartussen door laat Waddy (Britse) militairen aan het woord, die hun eigen ervaringen op de betreffende locatie vertellen. Daardoor is het een uiterst instructief en leesbaar boek, dat een uitstekend overzicht geeft van de Britse kant van de strijd bij Arnhem. Het boek is geïllustreerd met een groot aantal foto’s en kaarten. Deze nieuwste editie werd in 2010 uitgegeven door Pen & Stuord Military. De prijs bedraagt in Nederland € 23,80. Het boek is verkrijgbaar in het Airborne Museum. Zie ook de website: www.pen-and-sword.co.uk (Robert Voskuil)

Boek over ‘Boy’ Browing
Dit is het eerste boek dat geschreven is over lui- tenant-generaal Frederick Browning (1896-1965). Browning had nooit zijn memoires geschreven en had ook geen archief bewaard. Richard Mead, schrij¬ver van het zojuist verschenen boek moest dan ook naar andere bronnen zoeken, toen hij het leven van Browning wilde gaan beschrijven. Hierin is hij won¬derwel geslaagd, onder anderen door gebruik te maken van het archief van Brownings echtgenote, de schrijfster Daphne du Maurier, dat wel bewaard is gebleven. Browning is bij de geïnteresseerden in operatie Market Garden vooral bekend als degene die 38 gliders gebruikte om het hoofdkwartier van het le Airborne Corps naar Groesbeek te vervoeren. Die gliders konden daardoor niet gebruikt worden voor het vervoer van een deel van het 2e bataljon South Staffords naar Arnhem. Dit bataljon miste hierdoor de eerste dag twee en een halve compagnie en zes 6-ponder anti-tank kanonnen. Hoewel uitvoerig beschreven in de hoofdstukken 16 tot 22, beslaat deze operatie slechts een maand in de jarenlange succes¬volle militaire carrière van Browning. Na een verkorte officiersopleiding op Sandhurst wordt ‘Boy’, zoals hij door zijn vrienden genoemd wordt, in 1916 als offi¬cier bij de Grenadier Guards ingezet aan het Westelijk front. Tussen de beide wereldoorlogen is hij onder meer adjudant van Sandhurst en vertegenwoordigt hij Engeland tijdens de Olympische winterspelen van 1928. In 1932 trouwt Browning met de schrijfster Daphne du Maurier. Het grootse deel van het boek is gewijd aan de periode van de Tweede Wereldoorlog, waarin Browning vooral een belangrijke rol speelde bij de oprichting van de Britse luchtlandingstroepen. Eind 1944 werd Browning Chief of Staff bij Mountbatten in India. Na de oorlog was Browning lange tijd verbonden aan het Britse Koninklijk huis. In 1959 ging hij met pensioen. Hij overleed in 1965. Richard Mead heeft een opmerkelijk boek geschreven, niet alleen over de militaire kant van Browning maar ook over zijn karak¬ter en zijn huwelijk met Daphne du Maurier. Zeker voor de ‘Arnhem geïnteresseerden’ is het waard om gelezen te worden, omdat je een beter inzicht krijgt in de militair en in de mens Browning. Aan de tot¬standkoming van de dit boek hebben enkele leden van de vereniging een bescheiden bijdrage geleverd. Het boek ‘General ‘Boy’ Browning, The life of General Sir Frederick Browning’ door Richard Mead, (ISBN 978 1 84884 181 9), werd uitgegeven door Pen & Sword Boots Ltd in 2010. Het telt 276 pagina’s en is geïllu¬streerd met foto’s. De prijs bedraagt £ 20, indien besteld via www.pen-and-sword.co.uk. (Wybo Boersma)

7th Batallion.The Hampshire Regiment
Onlangs verscheen er een boekje over de inzet van het 7e bataljon, The Hampshire Regiment tijdens en na de Slag om Arnhem. Dit bataljon werd van 23 sep¬tember tot 4 oktober 1944 ingezet bij de gevechten in Driel en wel speciaal in de omgeving van de steen¬fabriek van Korevaar. Op 24 september heeft het bataljon, volgens hun War Diary, met vier aanvals- boten drie ton voorraden, meest munitie, over de Rijn gebracht. Deze inzet wordt nergens vermeld in de bestaande ‘Arnhem boeken’. De daaropvolgende dagen heeft deze eenheid gevechten geleverd met Duitse eenheden, die rond de steenfabriek van Ko¬renvaar een klein bruggenhoofd hadden. Voor zijn boekje heeft Philip voornamelijk gebruik gemaakt van Britse, Duitse en Nederlandse ooggetuigenver¬slagen en het oorlogsdagboek van het Hampshire regiment. Het is dan ook geen beschrijving van de gebeurtenissen, maar een letterlijke weergave van verslagen en delen van de War Diary. Ook van Duitse zijde zijn enkele verslagen opgenomen. Het geheel is aangevuld met duidelijke kaarten in kleur uit 1944 en een groot aantal foto’s. Met een verlieslijst van het Hampshire regiment gedurende deze periode en een Duitse verlieslijst, die niet compleet kon zijn, wordt het boek afgesloten. Hoewel bescheiden van opzet, is het een prima aanvulling op de historie van de Slag om Arnhem en zeker waard om aangeschaft te worden. Pas lang na de oorlog werden de leden van het Hampshire Regiment ook erkend als veteranen aan de Slag om Arnhem. Langs de Rijndijk bij Heteren staat een monument dat herinnerd aan hun inzet in 1944. Het boekje ‘7th Battalion The Hampshire Regiment and the fight for the Korenvaar Brickworks, Driel 23 September-4 October’, door Philip Reinders, verscheen in 2010. Het boekje is in het Engels en telt 59 pagina’s. Het is geïllustreerd met foto’s en kaarten.

Het zwaar beschadigde restant van de schoorsteen van de steenfabriek van Korevaar, westelijk van Driel.
FOTO: PHILIP REINDERS

Prijs € 15, inclusief verzendkosten. Het is te bestellen bij
P. Reinders, Heemskerklaan 59, 6881 EM Velp, e-mail
reinders2@chello.nl en kost inclusief porto € 15,-.
(Wybo Boersma)

Ruïne steenfabriek van Korevaar blijft voorlopig gespaard
De overblijfselen van de steenfabriek van Korevaar, waarover wordt gesproken in het hierboven beschre¬ven boekje, worden voorlopig niet gesloopt. In 2007 was er sprake van dat het restant van de fabriek, bestaande uit enkele gebouwtjes en de zwaar bescha¬digde ruïne van de schoorsteen, zou worden afge¬broken. Daar kwam zeer veel protest tegen, o.a. van de Bond Heemschut en van veteranen van het 7th Battalion, the Hampshire Regiment, die eind september/ begin oktober 1944 zo zwaar strijd leverden rond de fabriek. Het complex is inmiddels op de monumen¬tenlijst geplaatst.

1st Forward Observer Unit
Voor een nieuwe publicatie ben ik op zoek naar informatie over de 1st Forward Observer Unit, Royal Artillery, tijdens de Slag om Arnhem. Een ieder die mij kan hel¬pen aan informatie/documentatie over deze eenheid zou ik willen vragen om contact met mij op te nemen. Dat kan via email: reinders2@chello.nl of per adres P.Reinders Heemskerklaan 59 6881 EM, Velp. (Philip Reinders)

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrien¬den van het Airborne Museum, Oosterbeek en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de activiteiten van de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem.
Redactie: drs. Robert P.G.A. Voskuil, Wybo Boersma en Joop Bal.
Coördinatie verzending, archivering & distributie losse nummers Nieuwsbrief: Chris van Roekel, Oosterbeek.
Vormgeving Nieuwsbrief: Hildebrand DTP, Wageningen.
Druk: Drukkerij Verweij Het Jonk, Wageningen.
E-mail adres WAM: info@vriendenAirbornemuseum.nl.
Telefoon: (0318) 63 96 33.
Postadres: WAM, t.a.v. Ivar Goedings, Postbus 8047, 6710 AA, Ede.
Penningmeester en Coördinator Airborne Netus Flash: Vincent Luyten.
Website van de WAM: www.vriendenairbornemuseum.nl

Download

Tijdens de Battlefield Tour over het 156e Parachutisten Bataljon op zaterdag 16 april, werd Colonel John Waddy rondgereden in een originele Willys Jeep uit de llueede Wereldoorlog. Achterop zitten twee leden van een re-enactment groep, gekleed in Britse parachutis-tenuniformen uit 1944.

Battlefield Tour 156e Bataljon
Op zaterdag 16 april verzamelden 50 leden van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum zich om 12 uur bij restaurant Schoonoord in Oosterbeek voor een lunch, voorafgaand aan de battlefield tour over het 156e Parachutisten Bataljon, onder leiding van Colonel (retd) John Waddy. Tijdens de lunch kreeg Colonel Waddy van de heer Kingma de DVD aangebo¬den, die hij had vervaardigd over de battlefield tour met John Waddy in 2008. Daarna ging het gezelschap per bus naar de Ginkelse heide, waar John Waddy een uitgebreide uiteenzetting gaf over de landing van de 4e Parachutisten Brigade op de middag van 18 septem¬ber 1944. Het volgende punt was bij Wolfheze, waama de deelnemers te voet de verdere opmarsroute van het bataljon gingen volgen. Voor Colonel Waddy was er een jeep met chauffeur beschikbaar. De wandeling voerde o.a. via het landingsterrein voor de Poolse gliders bij Johannahoeve en de ‘Hollow’ van Brigadier Hackett langs de Valkenburglaan in Oosterbeek. Onderweg gaf Waddy op verschillende plaatsen uitleg over de gebeurtenissen in september 1944. Het eindpunt was het Airborne Museum in Oosterbeek. Daar gaf Waddy een resumé van de rol van het 156e Bataljon en een eindconclusie over Operatie Market Garden, die op verschillende punten afweek van de gangbare opvattingen hierover. De middag werd afgesloten met een ongedwongen samenzijn in restaurant Schoonoord. De reacties van de deelnemers waren zeer positief. Iedereen was het er over eens dat het toch het meest interessant is om het verhaal te horen uit de mond van iemand, die er zelfbij is geweest. Colonel Waddy liet aan het bestuur van de Vereniging Vrienden weten dat hij erg genoten had van deze battlefield tour, mede omdat de deelnemers allemaal zo geïn¬teresseerd waren en met goede vragen kwamen. Een overzicht van de battlefield tour is te bekijken op: http://www.youtube.com/watch?v=3LUqJ61PvNk en op www.saak.nl. De DVD over de battlefieldtour uit 2008 is te bestellen via info@vriendenAirbornemuseum.nl en kost € 17,50 + porto. (Wybo Boersma)

Lidmaatschapskaarten
Let op! Bij deze Nieuwsbrief kan een lidmaatschaps-kaart zijn bijgesloten! Degenen die hun contributie nog niet betaald hebben, ontvangen vanaf nu geen Nieuwsbrief meer. Leden die wel betaald hebben, maar nog geen lidmaatschapskaart hebben ontvan¬gen, kunnen contact opnemen met Wybo Boersma, bij voorkeur per e-mail: w.boersma@wxs.nl of per telefoon: 0318-639633.

Koninklijke Onderscheiding voor Robert Voskuil
De Algemene Ledenvergadering van de WAM op zaterdag 19 maart jl. in de Concertzaal in Oosterbeek kreeg een bijzonder tintje, toen aan het einde van het officiële deel plotseling de burgemeester van de gemeente Renkum, de heer Drs. J.P. Gebben bin-nenkwam. Deze vroeg het woord en al snel werd het duidelijk dat hij speciaal was gekomen voor ons bestuurslid Robert Voskuil. In zijn speech gaf burge-meester Gebben aan dat Robert al meer dan dertig jaar actief is in allerlei stichtingen, verenigingen en andere organisaties met een maatschappelijk, geschiedkun¬dig en wetenschappelijk belang. Deze activiteiten doet hij naast zijn drukke werkkring bij de Technische Universiteit Twente in Enschede, waaraan hij als uni-versitair docent verbonden is. Omdat hij werkzaam is bij het internationaal onderwijs, verblijft hij vaak

Burgemeester Gebben van de gemeente Renkum speldt Robert Voskuil de versierselen op, die beho-ren bij zijn benoeming tot ‘Ridder in Orde van Oranje Nassau’. Dit gebeurde na afloop van de Algemene Ledenvergadering van de WAM op 19 maart jl.

voor zijn werk in het buitenland, in het bijzonder in Z.O. Azië. Ondanks dat, vindt hij nog tijd om zich voor andere zaken in te zetten. Zo is hij actief bestuurslid van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum en van de Stichting voor Heemkunde in de gemeente Renkum. Al vanaf zijn studietijd verdiept hij zich in de geschiedenis en de ontwikkeling van het landschap van de Zuid-Veluwe, en de daarbij verworven kennis gebruikt hij binnen de verschillende organisaties.
Vanaf 1971 zet hij zich in voor het behoud van Nederlands cultureel erfgoed in Indonesië, en pro¬beert hij een groter publiek in Nederland en in Indonesië bewust te maken van de betekenis en de waarde van de gezamelijke culturele nalatenschap. In dat kader is hij ook nauw betrokken bij Museum Bronbeek in Arnhem.
Door zijn kennis over de Slag om Arnhem, over Indonesië/Nederlands-Indië en over de geschiede¬nis van de streek en het landschap, wordt Robert veel gevraagd als spreker en als adviseur bij projec¬ten, zoals bij tentoonstellingen, filmproducties en publicaties. Ook de verschillende boeken, artikelen en andere studies, die hij op zijn naam heeft staan, getuigen van zijn brede historische en geografische kennis. Door de manier waarop hij zijn kennis over¬brengt, maakt hij mensen enthousiast voor geschiede¬nis, cultuur en landschap en daarmee levert hij een bijzondere bijdrage aan de samenleving. Daarom is besloten Robert Voskuil te benoemen tot ‘Ridder in de Orde van Oranje-Nassau’. Na zijn speech speldde burgemeester Gebben Robert de versierselen op van deze Koninklijke Onderscheiding. Het spreekt vanzelf dat Robert aangenaam verrast was. In zijn dankwoord gaf hij aan dat het vooral zijn in 1989 overleden vader Jan Voskuil was geweest, die hem vanaf zijn jeugd de belangstelling voor geschiedenis had bijgebracht. Jan Voskuil hield zich al vanaf 1945 bezig met de stu¬die van de Slag om Arnhem en zoon Robert is hier¬mee doorgegaan. Daarom beschouwt Robert deze Koninklijke Onderscheiding mede als eerbetoon aan zijn vader. (Ben Kolster, Voorzitter WAM)

Het Airborne Museum en de ‘nieuwe media’
De nieuwe directeur van het Airborne Museum, Jan Hovers, is een groot voorstander van het gebruik van de ‘nieuwe media’, om het museum meer bekendheid te geven. Nieuws over het museum kunt dan ook volgen via: twitter.com/airbornemuseum en www.facebook.com/ Airbornemuseumhartenstein

Kleine expositie over Johannes Penseel
Tussen de foto’s van alle Britse en Poolse militairen en hun medailles in de vitrine naast de schoorsteen¬mantel in deze grote zaal van het Airborne Museum hangt ook een foto van een man met een bril in burger kostuum met daarnaast een set van vijf decoraties. Deze man is Johannes Penseel, tijdens de Tweede Wereldoorlog leider van een van de verzetsgroepen in Arnhem. Hij en zijn vrouw Maria behoorden tot de eersten die zich het lot van de door de Duitsers ver¬volgde Joden aantrokken en er voor zorgden dat 115 van hen konden onderduiken om zodoende deportatie naar Duitse concentratiekampen te voorkomen. Zelf hielden zij in hun woning het Joodse meisje Liesbeth Cohen verborgen, nadat haar ouders waren gedepor¬teerd naar een concentratiekamp. Zij waren ook de mensen die na de Slag om Arnhem in September 1944 de Britse parachutist Bob Peatling onderdak boden tot aan het einde van de oorlog, zodat hij aan Duitse krijgsgevangenschap ontsnapte. Op 3 januari 1945 werden Johannes Penseel en zijn beide zoons door de Duitsers opgepakt en overgebracht naar het concen¬tratiekamp Neuengamme. Daar kwamen zijn zoons om. Vader Johannes overleefde het kamp en keerde na de bevrijding in mei 1945 terug naar Arnhem. Voor zijn heldhaftigheid ontving Johannes Penseel van de president van Amerika de ‘Bronze Medal of Freedom’ en van de Britse koning de ‘Kings Medal for Courage in the Cause of Freedom’. Maria Penseel overleed in 1971 en haar man Johannes in 1975. Lang daarna kwam Bob Peatling er achter dat het echtpaar Penseel nooit enige waardering van Israëlische zijde had ontvan¬gen voor hun menslievenheid jegens de Joden tijdens de oorlog. Hij nam daarom het initiatief om hen te onderscheiden met de hoogste onderscheiding van de staat Israël, de ‘Yad Vashem’. Op 10 december 2006 werd deze onderscheiding door de regering van Israël posthuum aan het echtpaar Penseel verleend. De vier kleinkinderen besloten dat de ‘Yad Vashem’ geschonken moest worden aan het Airborne Museum in Oosterbeek. Dit geschiedde op 6 maart 2008 tijdens een bijzondere ceremonie in de Arnhemse Synagoge. Over Johannes Penseel is nu een kleine expositie inge¬richt in de grote zaal van het Airborne Museum.

Opening fase 2 van de ‘Liberation route’
Dinsdag 19 april werd op de Ginkelse heide bij Ede door de burgemeesters Van der Knaap uit Ede en Krikke uit Arnhem de 2e fase van de ‘Liberation route’ geopend. Zij werden daarbij geholpen door parachutisten die, gekleed in historische uniformen, kort daarvoor op de heide waren geland. Leden van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum en medewer¬kers van het Airborne Museum zorgden voor de ‘his¬torische aankleding’ van de tent, waarin de ruim 100 gasten werden ontvangen. Tijdens de opening gaf de directeur van het Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945 uit Groesbeek, de heer Wiel Lenders, een historisch overzicht van de bevrijding van Nederland. In 2008 werd bij de Westerbouwing de eerste fase van deze route geopend. De Liberation Route vertelt over gebeurtenissen tijdens en na Operatie Market Garden in 1944 en 1945. Sinds 19 april zijn 25 historische loca¬ties op de Veluwe en rond Arnhem-Nijmegen aan de Liberation Route toegevoegd. Deze telt nu 48 locaties. Grote veldkeien markeren historische plekken en op iedere luisterplek is een drietalig hoorspel te beluiste¬ren. Dat vertelt op indringende wijze over de gebeur¬tenissen die zich bij deze plek afspeelden Bijvoorbeeld over de Slag bij Otterlo, de bevrijding van Apeldoorn, de evacuatie van Ouwehands Dierenpark in Arnhem en de start van Operatie Veritable bij Groesbeek. Alle veldkeien bevatten een drietalig infopaneel om ‘toe-vallige’ passanten te attenderen op wat eens op die plek gebeurde. De luisterverhalen zijn met een eigen MP3, iPod, of mobiel te beluisteren en kunnen ook voor het bezoek gratis worden gedownload vanaf de vernieuwde website www.liberationroute.com. Met de nieuwste generatie mobiele telefoons kan dit zelfs, staande bij de veldkeien. De nieuwe verhalen zijn ook te beluisteren via telefoonnummer 0900-5423728 (€ 1,- per gesprek). Bij de VW’s en in de musea in Oosterbeek en Groesbeek zijn gratis brochures ver¬krijgbaar met overzichten van luisterplekken, monu¬menten, oorlogsbegraafplaatsen en musea in de regio. De nieuwe luisterplekken gaan vergezeld van lesbrie¬ven voor het onderwijs en gratis brochures. Het basis¬en voortgezet onderwijs toont veel belangstelling voor gebeurtenissen tijdens de TWeede Wereldoorlog. Daarom maakt EDU-ART speciale lesbrieven rond de Liberation Route. De lespakketten over de luchtlan¬dingen op de Ginkelse Heide, de Slag om Arnhem en de Nijmeegse verzetsheld Jan van Hoof kunnen nu al gratis worden gedownload vanaf www.liberationroute. com. In de zomer volgen lesbrieven over de Betuwe, de evacuatie van Millingen aan de Rijn, Landgoed Avegoor bij Ellecom, de Canadese bevrijders van Apeldoorn en het ‘Verscholen Dorp’ bij Vierhouten. Het enthousias¬me voor de Liberation Route groeit. Ook Noord-Brabant en regio’s in België, Frankrijk en Zuid-Engeland willen aansluiten bij het succesvolle concept.

DAKOTA-vluchten groot succes
Ik denk dat ik namens alle deelnemers aan de drie Dakota-vluchten spreek, als ik zeg dat Vincent Luiten en Wybo Boersma zaterdagmiddag 21 mei een geweldige ‘Airborne’ Battlefield Tour hebben georga¬niseerd. Alles klopte tot in de details! Het leek er op of zij zelfs het weer volledig naar hun hand hadden gezet! Er waren nauwelijks wolken en de lucht was helder, waardoor je alles op de grond goed kon zien. Het bleek weer overduidelijk hoe een battlefield tour kan bijdragen aan het verkrijgen van een beter inzicht in een militair-historische gebeurtenis. Je kunt heel veel lezen en horen vertellen over het aanvliegen naar

Op het vliegveld Teuge staat de door de VVAM gehuurde DAKOTA gereed om met een groep leden en introducés een rondvlucht te maken boven Arnhem en omgeving.

een operatiegebied, in bijvoorbeeld een DC3, maar je krijgt pas echt gevoel voor verhoudingen als je zelf in zo’n toestel over de Ginkelse of Wolfhezer Heide vliegt, vooral gezien vanuit de cockpit! En dan is is het nog maar bij benadering, want er is geen Duitse FLAK, er zijn geen Messerschmitts in de lucht en er staat helemaal niets op het spel. De bewondering en het respect voor ‘de mannen van toen’ wordt er alleen maar groter door. Met deze vluchten heeft onze club weer eens te meer haar kwaliteiten laten zien! Dank aan de organisatoren, het was geweldig! (Ben Kolster, voorzitter VVAM)

‘Arnhem Surgeon’
Eind vorig jaar verscheen een nieuw publicatie van de hand van Niall Cherry. Het is getiteld ‘Arnhem Surgeon’ en beschrijft het verhaal van Captain Michael James RAMC, die tijdens de Slag om Arnhem in september 1944 de leiding had van een van de twee operatie teams van de 181 Airlanding Field Ambulance. Het verhaal con-centreert zich hoofdzakelijk op het werk dat Captain James en zijn team deden in de Tafelberg in Oosterbeek. Het bevat veel nieuwe informatie en vult daarmee Niall’s eerder verschenen boek ‘Red Berets and Red Crosses’, over de Britse medische dienst, goed aan. Het 28 pagina’s tellende boekje is verkrijgbaar bij de auteur in het Verenigd Koninkrijk, bij het Airborne Museum in Oosterbeek en bij boekhandel Meijer en Siegers, even¬eens in Oosterbeek. De prijs bedraagt € 7,50.

‘Te dicht bij de brug die voor anderen te ver was, Burgers na de slag om Arnhem’
Nu eens een boek, dat niet over de militaire aspecten van de Slag om Arnhem gaat, maar over de geschie¬denis van een familie, die na de Slag om Arnhem de stad als évacués moesten verlaten. De familie bezat de destijds bekende drukkerij in de Rijnstraat, G.W. van Wiel & Co. De auteur van het boek, Frits Berends, beschrijft deze geschiedenis vanuit het gezichtspunt van een zesjarig kind. Bij de evacuatie komt zijn vader terecht op een boerderij bij Putten, terwijl Frits met zijn moeder de rest van de oorlog in Rhoden (Drenthe) doorbrengt. Zelfheeft Frits niet veel herinnering aan de oorlog, maar door het lezen van bewaard gebleven brieven van de familie en het luisteren naar verhalen, die hij hoorde na de oorlog, kreeg hij een goed beeld van de evacuatieperiode. Hij beschrijft het leven van stadsmensen die, geheel afhankelijk van de gastvrijheid van anderen, in een boerenomgeving terecht komen. In die dagen was dat een wereld van verschil. Dat deel van het boek is ook het beste. Als geheel is het boek soms wat verwarrend, omdat tijden en geschiedenissen door elkaar heen lijken te lopen. Na de Bevrijding doemen nieuwe problemen doe¬men. Teruggekeerd in Arnhem vinden de bewoners een verwoeste stad met beschadigde en leeggehaalde huizen. Het familiebedrijf is geplunderd en de vader van het gezin moet weer geheel opnieuw beginnen. Duizenden Arnhemmers proberen de stad weer op te bouwen en terug te keren tot een normaal bestaan. Door het hele boek heen zien we dat de invloed van de oorlog ook op de tweede generatie, die de oorlog maar deels bewust heeft meegemaakt, groot is. Het is een boek dat een andere kant van de Slag om Arnhem laat zien en alleen al daarom de moeite van het aan-schaffen waard. ‘Te dicht bij de brug die voor anderen te ver was, Burgers na de Slag om Arnhem’ door Frits Berends verscheen bij Uitgeverij Aspekt in Soesterberg (2011), ISBN-13:978-90-5911-922-2, NUR 680. De paper¬back telt 261 pagina’s en is geïllustreerd. Deze uitgave is verkrijgbaar bij de reguliere boekhandel en in het Airborne Museum en kost € 19,95. (Wybo Boersma)

‘Dropped In It, the autobiography of a Cotswold Boy and Arnhem Veteran’
Met het verstrijken der jaren blijken meer en meer veteranen de behoefte te hebben om hun levensge-schiedenis op papier te zetten. Zo ook soldaat Colin Hall, die als radiobedienaar van een SCR 536A met het 10e Parachutisten Bataljon de Slag om Arnhem mee-maakte. Colin werd in 1921 geboren in Ross-on-Way in Wales als een ongewenst kind. Kort na de geboorte wordt hij geadopteerd door Edwin en Beatrice Hall. Na enkele jaren verhuizen zijn adoptie-ouders naar de Cotswolds, waar Colin het grootste deel van zijn jeugd doorbrengt. Bij het uitbreken van de tweede wereld-oorlog wordt hij als lid van Territorial Army opgeroepen voor het leger en dient hij als chauffeur bij het RASC (Royal Army Service Corps). In 1943 geeft hij zich vrijwil¬lig op bij het Parachutisten Regiment. Het vooruitzicht van veertien dagen verlof en extra betaling maken die keus niet moeilijk. Na de opleiding tot parachu¬tist wordt Hall ingedeeld bij het 10e Parachutisten Bataljon. Op 18 september 1944 landt hij met dit bataljon op de Ginkelse heide bij Ede. De derde dag raakt hij gewond en blijft bij de evacuatie achter. Het daaropvolgde verblijf in het Duitse krijgsgevangenkamp Stalag Xlb, Fallingbostel wordt uitvoerig beschreven. In het laatste deel van het boek krijgen we een indruk van het vaak harde leven in het Engeland van na de oorlog. Colin Hall keerde na de oorlog verschillende keren naar Arnhem terug. Het is het levensverhaal van een parachutist, ontdaan van alle valse sentiment en glorie. Een boek dat zeer de moeite waard is om te lezen. ‘Dropped In It’ door Colin Hall, werd in 2010 in eigen beheer uitgegeven; ISBN 978-1-4466-5439-2. De paperback telt 186 pagina’s. In Nederland is het boek verkrijgbaar in het Airborne Museum en kost € 15. (Wybo Boersma)

Professor Richard Holmes overleden
Op 30 april is in Engeland op 65-jarige leeftijd profes¬sor Richard Holmes overleden. Niet iedereen zal de naam Richard Holmes kennen. Hij was degene die als historicus battlefield waïks populair gemaakt heeft en hij was een absolute autoriteit op het gebied van battlefield tours. Speciaal zijn uitzendingen voor de BBC televisie, waarin Richard de kijker meenam naar slag-velden van de Eerste en Tweede Wereldoorlog, hebben grote invloed gehad op het battlefield toerisme. In de serie ‘Battlefields of the Second World War’ van de BBC TV was een van de uitzendingen gewijd aan de ope¬ratie Market Garden. Aad Groeneweg is toen enkele dagen met hem op pad geweest. Een deel van de uit-zending werd opgenomen in het Airborne Museum. Over het Airborne Museum schreef hij in 2001 in zijn boek ‘Battlefields of the Second World War’: ‘Best to uietu the battle in sequence by proceeding straight to the museum in the old Hartenstein hotel at Oosterbeek, which was the Ist Airborne Diuision’s headquarters and the cen- tre of its shrinking perimeter. It is one of the best military museums I knour, mixing scenes composed of life-sized models in the cellars with photographs and other exhibits in the rooms above. There is a good little bookshop’. Richard Holmes heeft verschillende boeken gepubliceerd over slagvelden uit de beide wereldoorlogen. Hij was pro¬fessor in Military and Security aan de universiteit van Cranfield en aan het Royal Military College of Science. Richard Holmes was Patron uan de International Guild of Battlefield Guides and The Battlefields TYust. Met zijn, veel te vroeg, heengaan verliest de wereld een van de voortrekkers van het moderne battlefield toerisme. (Wybo Boersma)

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrien¬den van het Airborne Museum, Oosterbeek en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de activiteiten van de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem.
Redactie: drs. Robert P.G.A. Voskuil, Wybo Boersma en Joop Bal.
Coördinatie verzending, archivering & distributie losse nummers Nieuwsbrief: Chris van Roekel, Oosterbeek.
Vormgeving Nieuwsbrief: Hildebrand DTP, Wageningen.
Druk: Verweij Het Jonk – Wageningen
E-mail adres WAM: info@vriendenAirbornemuseum.nl.
Telefoon: (0318) 63 96 33.
Postadres: WAM, t.a.v. Ivar Goedings, Postbus 8047, 6710 AA, Ede.
Penningmeester en Coördinator Airborne News Flash: Vincent Luyten.
Website van de WAM: www.vriendenAirbornemuseum.nl

Download

Colonel (retd.) John Waddy signeert de reproducties van het schilderij met daarop van de landing van de 4e Parachutisten Brigade op de Ginkelse Heide op 18 september 1944 is a/gebeeld.

Schilderij van de landing van de 4e Parachutisten Brigade
Vorig jaar heeft John Waddy de Britse kunstenaar John Wynne Hopkins gevraagd om een schilderij te maken van de landing van de 4e Parachutisten Brigade op de Ginkelse Heide op 18 september 1944. John Wynne Hopkins, die in Engeland zeer bekend is door zijn schilderijen van militaire onderwerpen, bezocht samen met John Waddy in augustus 2010 de heide bij Ede om een indruk te krijgen van het landschap. Het uiteindelijke resultaat is een prachtig schilderij, waarop de massaliteit van landing uitstekend in beeld wordt gebracht. Kijkend vanaf het heuveltje, waarop nu het monument staat, zie je tientallen Dakota’s van de 314e en de 315eTroup Carrier Groups (USAAF) recht op je af vliegen. De lucht is gevuld met honderden parachutisten. De eerste parachutisten zijn al op de grond en gaan in de aanval.
Van het schilderij is een beperkt aantal reproducties gemaakt, die nu te koop zijn. De prenten zijn alle gesigneerd door John Wynne Hopkins en door Colonel (retd.) John Waddy, in september 1944 commandant van de B-compagnie van het 156e Parachutisten bataljon. Dit bataljon vormde deel van de 4e Brigade.
Op zaterdag 17 september a.s. zullen tijdens de her-denking op de Ginkelse Heide exemplaren van de reproducties te koop zijn, evenals de nieuwste druk van John Waddy’s boek ‘A Tour of the Arnhem Battlefields’. Bij de reproducties zit een door John Waddy geschreven historisch verslag van de landing. Exemplaren van de prent kunnen ook worden besteld. In Nederland kan dat bij: G.W. Gijsbertsen, Nachte- gaallaan 28, 6713 BZ Ede voor € 22,50 plus € 6,75 ver¬zendkosten. Betaling met bankoverschrijving.
In het Verenigd Koninkrijk kan dat bij: N. Cherry, 3 Church Road, Warton, Lancs PR41BD voor £ 20 plus £ 2 verzendkosten.
De opbrengst van de verkoop van de reprodukties komt ten goede aan de Arnhem 1944 Fellowship.

Lezing over ‘Het 13e Peloton’ op 19 november a.s.
Ons lid en journalist Haks Walburgh Schmidt houdt op zaterdagmiddag 19 november een lezing voor leden van de WAM over zijn onderzoek naar de geschiedenis van de inzittenden van HORSA 166, die op 18 september 1944, de tweede dag van de Slag om Arnhem, landde bij Wolfheze. Dit zweefvliegtuig vervoerde het 13e peloton van de B-compagnie van het 1ste bataljon van het Border Regiment. Het verhaal van deze mannen en de vier jaar durende speurtocht naar hun lotgevallen staan centraal in de lezing. In 2004 publiceerde Haks zijn verhaal voor het eerst in boekvorm onder de titel ’Het 13e Peloton’ en in 2009 verscheen Engelse vertaling ‘No Return Flight’. De lezing wordt op 19 november gehouden in de Concertzaal in Oosterbeek en begint om 14.00 uur. Leden van de WAM hebben gratis toegang en niet- leden betalen € 5,-.

Britten schilderen tank en kanonnen
Bijna twee weken zijn Ralph Huil en Lee Duke uit Engeland bezig geweest met het schilderen van de drie grote 17-ponder kanonnen en de SHERMAN tank bij het Airborne Museum. Ze deden dit geheel gratis in hun vrije tijd.
Ralph Huil (66) kwam vorig jaar voor het eerst in het Airborne Museum in Oosterbeek en hij was zeer onder de indruk van wat hij zag. In een van de gesprekken die hij met medewerkers van het

Ralph Huil en Lee Duke schilderen een van de 17-ponder kanonnen achter het Airborne Museum.

museum voerde, hoorde hij dat het moeilijk was om in Nederland voor de tank en de kanonnen de juiste verf in de juiste kleur te vinden. Ralph, die zelf een bedrijfje heeft dat oude Spitfires uit de Tweede Wereldoorlog restaureert, gaf aan dat hij wel aan het goede materiaal kon komen. Hij vond dat hij zo hartelijk was ontvangen in Oosterbeek, dat hij aanbood om een jaar later terug te komen en geheel gratis de tank en de stukken geschut op te verven. Begin augustus arriveerde hij met zijn medewerker Lee Duke om aan het karwei te begin¬nen. Omdat het in augustus voortdurend regende, moest er over ieder object eerst een tent worden gebouwd. Daarna werd het roest verwijderd en ver¬volgens kon het schilderen beginnen. Veel muse¬umbezoekers sloegen deze restauratie met grote belangstelling gade. Na afloop van dit intensieve project kondigde Ralph aan dat hij in september terugkomt om voor het eerst de herdenking van de Slag om Arnhem bij te wonen.

UK (en nu ook International) Members Weekend 2011
Graag wil ik de 28 leden uit het Verenigd Koninkrijk (en uit Canada!) en de Nederlandse leden die aan¬wezig waren, bedanken voor hun enthousiaste deel¬name aan ons 6e UK Members Weekend, dat van 24 tot 26 juni werd gehouden. Op een bepaald moment telde ik 47(!) mensen die ademloos luisterden naar het fascinerende verhaal over de acties van de 4e en 5e Wiltshires in het gebied oostelijk van Driel, eind september 1944. Na een bescheiden start in 2001 heeft dit UK Members Weekend zich in de loop der jaren ontwikkeld tot een van de hoogtepunten op de lijst van activiteiten van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum. Iedere keer zoeken we weer naar nieuwe plaatsen om te bekijken en te onderzoeken. Zo wandelden we dit jaar op de zater-dag 25 juni in de voetsporen van C-compagnie van het 2e Parachutisten Bataljon door de uiterwaarden tussen de Benedendorpsweg bij de Oude Kerk en de spoorbrug over de Rijn. Volgens mij was dit de eerste keer dat deze route werd gevolgd tijdens een excur¬sie van de Vereniging Vrienden. Net als in 1944 ver¬
liep ook dit jaar niet alles volgens plan. Het gebrek aan tijd was het belangrijkste probleem, waardoor bepaalde excursiepunten moesten vervallen, maar die bezoeken we ongetwijfeld tijdens een van de toekomende jaren. Een extra woord van dank voor al mijn vele Nederlandse vrienden, die hielpen bij de verschillende battlefieldtours als gastspreker of die werk verzetten achter de schermen. Er wordt al gesproken over het volgende UK Members Weekend in 2013 en daarvoor heb ik, terwijl ik dit schrijf in begin juli, al 14 aanmeldingen. Ik heb zelfs al een gastspreker voor de Social Evening op vrijdag¬avond. Iedereen die belangstelling heeft voor het UK-weekend in 2013, kan zich nu al bij mij opgeven. (Niall Cherry)

Korte battlefield-wandeling op vrijdag 16 september a.s.
Niall Cherry heeft aangeboden om vrijdag 16 sep¬tember a.s. een korte battlefieldwandeling te lei¬den door het gebied in westelijk Oosterbeek, waar in september 1944 het Ist Battalion van het Border Regiment vocht. De wandeling begint om 14.00 uur op de Hoofdlaan ten westen van het Airborne Museum en eindigt op de Westerbouwing. Deelname is gratis voor leden van de WAM en niet-leden betalen € 5,-. Betaling a contant aan Niall.

REME bank verplaatst
De bank van Royal Electrical and Mechanica! Engineers (REME) is onlangs door medewerkers van de Ge¬meente Renkum opgeknapt en nu geplaatst aan de westzijde van het Airborne Museum.
Deze herinneringsbank was ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de Royal Electrical and Mechanica! Engineers in 1992 vervaardigd in een REME-werkplaats en geplaatst in Park Hartenstein bij de voormalige tennisbanen. Dat was ook de lokatie waar in sep¬tember 1944 een groep van de REME zat ingegraven, hetgeen ook op een van de AFPU foto’s was vastge¬legd. Voor het vervaardigen en plaatsen van de bank heeft vooral de toenmalige museumvrijwilliger Don Jacobs zich ingespannen. Don had zelf na de TWeede Wereldoorlog bij de REME gediend.
Op de rugleuning van de bank was een fraaie kope¬ren plaquette aangebracht, waarop informatie stond over de inzet van de REME tijdens de Slag om Arnhem. Deze plaquette was echter te mooi om door souvenirjagers mee te laten nemen en vandaar dat hij al snel werd vervangen door een eenvoudi¬ger exemplaar. Het origineel werd in het Airborne Museum tentoongesteld.
In de praktijk bleek helaas dat de bank voornamelijk door hangjongeren werd gebruikt. Ook was hij nodig aan een opknapbeurt toe. Dit is onlangs door mede¬werkers van de gemeente Renkum gedaan. Er werd toen ook besloten de bank dichtbij het Airborne Museum te plaatsen, om er meer toezicht op te heb¬ben. Het is natuurlijk wel jammer dat met de huidige plaatsing het verband tussen de in 1944 gefotogra¬feerde ‘REME-lokatie’ en de plaats van de herinne¬ringsbank verloren gegaan is.
(Wybo Boersma)

Filmopnamen voor documentaire over 7 KOSB
Op 14 en 15 juli heeft een ploeg van de Britse pro-ductiemaatschappij 360 Productions filmopnamen gemaakt voor een documentaire voor de BBC. De producer John Hayes-Fisher en de historicus Paul Reed waren al eerder dit jaar in Oosterbeek geweest om ideeën op te doen en lokaties te bekijken. In over¬leg met Robert Sigmond werd toen besloten om in de documentaire de rol van 7 KOSB tijdens de Slag om Arnhem centraal te stellen. De filmmakers waren in het bijzonder geïnteresseerd in het verhaal van Sam Cassidy. Deze militair sneuvelde tijdens de gevech¬ten en werd vermoedelijk begraven in de tuin van Hotel Dreijeroord in Oosterbeek, maar zijn stoffe¬lijke resten zijn nooit teruggevonden. Sam Cassidy’s dochter Betty Ross en zijn kleindochter Lynda waren door producer John Hayes-Fisher uitgenodigd om vanuit Belfast naar Oosterbeek te komen om te worden geïnterviewd. In de film wordt het verhaal gepresenteerd door Dan Snow.
Voor de documentaire werden o.a. opnamen ge¬maakt bij en in Hotel Dreijeroord, bij de Bergings en Identificatie Dienst van de Koninklijke Landmacht en in het Glidermuseum van Paul Hendriks in Wolfheze.
De documentaire zal in de serie Dig WW2 op de Britse TV worden uitgezonden in december van dit jaar of in januari 2012.

Poolse onderscheiding voor Eric van Tilbeurgh
Op maandag 25 juli jl. heeft de ambassadeur van Polen aan ons lid Eric van Tilbeurgh een hoge Poolse onderscheiding uitgereikt. Eric is benoemd tot ‘Ridder van de Orde van Verdienste van de Republiek Polen’. De uitreiking vond plaats op de Poolse ambassade in Den Haag in aanwezigheid van familie en vrien¬den. Deze onderscheiding werd hem toegekend voor

25 juli 2011. Eric van Tilbeurgh ontvangt een hoge Poolse onderscheiding. Op de foto van v.r.n.1. Eric Van Tilbeurgh, zijn echtgenote Ewa Malyanska-van Tilbeurgh en de Poolse ambassadeur.

zijn buitengewone bijdrage aan het bekendmaken van de geschiedenis van de Poolse Strijdkrachten in de Tweede Wereldoorlog. In de loop der jaren heeft Eric een indrukwekkend archief en een grote col¬lectie Poolse militaria opgebouwd. De ambassadeur memoreerde dat het de grootste collectie is na die van het Sikorsky Instituut in Londen. Met zijn collec¬tie militaria heeft Eric in de loop der jaren verschil¬lende exposities over de Poolse strijdkrachten ver¬zorgd. Ook was zijn archief een belangrijke bron van informatie bij het verlenen van de Militaire Willems¬orde aan de le Poolse Onafhankelijke Parachutisten Brigade. De Vereniging Vrienden van het Airborne Museum feliciteert Eric van harte met de toekenning van deze onderscheiding. (Wybo Boersma)

Battlefield-wandelingen vanuit Duits perspektief
Onlangs heeft ons lid Ingrid Maan het initiatief geno¬men om battlefieldwandelingen te gaan organiseren in het gebied van de Slag om Arnhem, waarbij de persoonlijke belevenissen van Duitse militairen centraal zullen staan. Ingrid, die in Nijmegen Duitse Taal en Cultuur heeft gestudeerd, heeft de afgelopen jaren met steun van het Airborne Museum verschil¬lende Duitse oorlogsveteranen geinterviewd.
Dit najaar organiseert Ingrid Maan in Oosterbeek battlefield-wandelingen op zondag 18 september, zondag 25 september, zondag 16 oktober, zondag 30 oktober, zondag 13 november, zaterdag 17 decem¬ber en vrijdag 23 december.
Kosten: 45 Euro, inclusief museumbezoek, informa-tiemap en lunch. Voor alle verdere informatie: zie de website: www.betweendutchdeutsch.nl. Reser¬vering via: info@betweendutchdeutsch.nl of via 06-53515716.

Britse officieren op foto geïdentificeerd
In Ministory 104 bij de Nieuwsbrief van juni 2010 stond een oproep ter indentificatie van drie Britse officieren die te zien zijn op twee foto’s van de Duitse PK-Berichter Jacobsen (zie voor de complete afbeeldingen Ministory 104). De foto’s zijn gemaakt in de ochtend van 19 september 1944 op de krui¬sing Utrechtsestraat/(Boven-)Bergstraat in Arnhem. Verder onderzoek heeft de identiteit van de drie nu aan het licht gebracht. Het vermoeden bestond al dat het ging om officieren behorend bij het Ist Parachute Battalion. De opmars van dit bataljon was op die 19e september gestuit aan het oostelijke einde van Onderlangs en de restanten van dit batal¬jon waren daar in het begin van de ochtend gevan-gen zijn genomen. Op bijgevoegde detailfoto zijn van links naar rechts te zien: Lieutenant Britnev (later Britneff), Intelligence officer van het le Bataljon; Major Timothy, Officer Comanding R-company en Lieutenant Driver, Forward Observation Officer van het Ist Light Regiment, ‘attached to’ Headquarters Ist Battalion. Al eerder was in ministory 104 op een van de foto’s Hauptsturmfuhrer Möller van de Hohenstaufen-divisie geïdentificeerd. Daarmee kennen we nu dus vier personen op deze foto’s.

Zowel Lieutenant Driver als Lieutenant Britnev zijn op deze foto’s door hun directe familie herkend. Beide mannen zijn zelf niet meer in leven en overleden in respectievelijk 1994 en 2002. Beide families waren uiteraard zeer verrast en het zien 65 jaar na dato van hun man/vader/broer op deze foto’s heeft bij hen het een en ander losgemaakt. De familie Driver was nog het meest verrast om ‘Tony’ te zien roken op deze foto’s, iets wat ze nooit hebben geweten en wat hij na de oorlog nooit meer heeft gedaan. In ministory 104 werd al het vermoeden geuit dat het bij de majoor om Major Timothy ging en alhoe¬wel Timothy zelf (hij leeft nog, 97 jaar oud!) niet met zekerheid kan aangeven dat hij het is (‘it could or could not be me’), is mijn conclusie dat het geen andere majoor dan hem kan zijn, gezien plaats en tijd van de foto en het feit dat het inderdaad om offi-cieren horende bij het Ist Battalion gaat. Zeker is dat de strijd met de South Staffords op het moment van de foto’s nog woedde en het duurde nog een paar uur voordat deze in grote getalen gevangen werden genomen. Van Lieutenant Driver, zelf van de Royal Artillery, maar ‘attached to’ Ist Battalion, is bekend dat hij deel uitmaakte van de groep van Lt-Col Dobie toen die gevangen werd genomen, hij schrijft dat zelf in zijn memoires. Van de Intelligente Officer Bitnev is het aannnemelijk dat hij ook bij die hoofdkwartiergroep van het Ist Battalion was en Dobie zelf zegt in zijn post-battle report dat Timothy op het laatste moment ook deel uitmaakte van die groep.Voor wie op basis daarvan nog twijfelt, zie bijgevoegde afbeelding van Timothy. Andere majoors waar het theoretisch om

Major John Timothy als kapitein in 1943.

Detail van de foto met de drie Britse officieren. (Bild 101I-497-3530-15a, PK Jacobsen, Bundesarchiv)

zou kunnen gaan zijn Stark en Perrin-Brown, maar die lijken niet op de majoor op de foto. Dobie zelf en zijn adjudant Captain Groves zijn na hun gevangeneming vervoerd naar een ziekenhuis in Arnhem- Noord in verband met de verwondingen van Dobie, waar hij vervolgens aan zijn bewakers is ontsnapt. Dat is dus de achtergrond waarom zij niet op deze foto’s staan.
Een interessant detail is de parawing op de rechter¬mouw van de Airborne-smock van Lieutenant Driver op foto 3530-14a (zie Ministory 104), de andere twee dragen deze niet. Alleen gekwalificeerde parachu¬tisten mochten zo’n wing dragen. Ondanks het feit dat Tony Driver deel uitmaakte van een ‘Airlanding’- eenheid en op de 17e met een zweefvliegtuig was geland, was hij inderdaad een gekwalificeerde parachutist. Hij had die opleiding gevolgd om in voor¬komende gevallen als Forward Observation Officer direct met met de parachutisten te kunnen landen. Bij Arnhem is daar dus niet voor gekozen, waar¬schijnlijk om hem en zijn jeep met radio niet te scheiden. Opvallend detail dus dat alleen de officier van een luchtlandingseenheid op deze foto wèl een wing draagt en de twee parachutisten niet. Men kan zich voorstellen hoe dit soort details de onderzoeker op een verkeerd spoor kunnen zetten. Met dank aan de makers van de website ‘World War 2 Unit histories and officers’, Hans Houterman en Jeroen Koppes. (Paul Meiboom)

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrien¬den van het Airborne Museum, Oosterbeek en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de activiteiten van de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem.
Redactie: drs. Robert P.G.A. Voskuil, Wybo Boersma en Joop Bal.
Coördinatie verzending, archivering & distributie losse nummers Nieuwsbrief: Wybo Boersma, Ede.
Vormgeving Nieuwsbrief: Hildebrand DTP, Wageningen.
Druk: Verweij Het Jonk – Wageningen
E-mail adres WAM: info@vriendenAirbornemuseum.nl.
Telefoon: (0318) 63 96 33.
Postadres: WAM, t.a.v. Ivar Goedings, Postbus 8047, 6710 AA, Ede.
Penningmeester en Coördinator Airborne News Flash: Vincent Luyten.
Website van de WAM: www.vriendenairbornemuseum.nl

Download

Geheel vernieuwde en aangevulde ‘Roll of Honour’ van de Slag om Arnhem verschenen
Op 15 september 2011 vond in restaurant Schoonoord in Oosterbeek de presentatie plaats van de geheel ver-nieuwde en aangevulde ‘Roll of Honour of the Battle of Arnhem’.
De eerste editie van de ‘Roll of Honour’ werd in 1986 door de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum uitgegeven. Deze was samengesteld door de heer Jan Hey uit Hengelo. Daarna zijn er in de loop der jaren drie herdrukken met aanvullingen uitgekomen. In de afgelopen 25 jaar zijn veel nieuwe gegevens bekend geworden, mede doordat archieven toegankelijker zijn dan voorheen. Een team van ruim twaalf amateur-historici uit binnen- en buitenland heeft enkele jaren onder leiding van Geert Maassen en Philip Reinders intensief gewerkt om samen met Jan Hey de bestaande ‘Roll of Honour’ aan te vullen en te corrigeren. Het resultaat is een in feite geheel nieuwe uitgave, die ook weer is uitgegeven door de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum.
Dit naslagwerk bevat, onderverdeeld per militaire eenheid, de gegevens van alle mannen, die in geallieerde krijgsdienst tijdens of ten gevolge van de gevechts-handelingen in de regio Arnhem in september 1944 het leven lieten. Het gaat hierbij in de eerste plaats om: achternaam, voornaam (en eventuele overige voorletters), rang, legernummer en leeftijd. Daarnaast wordt, voor zover bekend, informatie vermeld over wanneer, waar en hoe de betrokkene stierf, op welke plek hij in eerste instantie werd begraven, en waar hij zijn laatste rustplaats kreeg.
In de vijfde druk zijn in vergelijking met de vorige uitgave 24 nieuwe namen met bijbehorende gegevens opgenomen. Tien namen zijn vervallen omdat bleek dat ze niet bij de Slag om Arnhem betrokken waren of niet ten gevolge van de gevechtshandelingen waren overleden. De cijfers van Appendix A geven aan dat 1915 man¬nen, inclusief 243 leden van de luchtmacht en 82 Air Despatchers, om het leven kwamen. Slechts bij ruim 570 van hen zijn de teksten niet veranderd sinds de vorige uitgave.
Veel aanvullende gegevens werden toegevoegd over degenen die in Duitsland in kampen of ziekenhuizen stierven.

Ben Kolster, voorzitter van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, overhandigt een van de eerste exemplaren van de Roll o/Honour aan Peter Wilkinson, Leader of the 2011 Pilgrimage. Links Johnny Peters, voorzitter van de AVC.

Nieuwe informatie werd gevonden in de z.g. ‘casualty files’ in de National Archives in Londen en ook de archie¬ven van de Commonwealth War Graues Commission wer¬den grondig nageplozen. Poolse militaire documenten werden geraadpleegd in The Polish Institute and Sikorski Museum in Londen.
Ook de gegevens over de gewonden, die in Apeldoornse ziekenhuizen terecht kwamen, werden uitgezocht, op een rijtje gezet en in dit boek opgenomen.
Tevens is er een hoofdstuk over de onbekende sol¬daten toegevoegd. Ruim 280 graven van onbekende militairen zijn op dit moment bekend, waarvan 240 op het Arnhem Oosterbeek War Cemetery. De door Jan Hey vervaardigde tabel (Appendix A) laat zien dat 424 mili¬tairen nog worden vermist. Het voorgaande betekent dus dat de menselijke resten van ongeveer 140 leden van de geallieerde krijgsmacht, die betrokken waren bij de Slag om Arnhem nimmer zijn aangetroffen of dat de vondst daarvan niet werd gemeld.
De nieuwe ‘Roll of Honour’ is een prachtige uitgave. Het boek heeft een moderne lay-out en een fraaie vormgeving gekregen. Er zijn 225 foto’s en andere illustraties opgenomen, waarvan het merendeel nooit eerder is gepubliceerd. Het gebonden boek telt 272 pagina’s. Het ISBN nummer is 9789081755306. Door sponsoring is de prijs van deze uitgave slechts € 24,95. De nieuwe editie is te koop in het Airborne Museum in Oosterbeek en bij de plaatselijke boekwinkels. Ook is het te bestellen bij de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum via info@vriendenairbornemuseum.nl of per telefoon 0318-638633. In het Verenigd Koninkrijk kunnen ze worden besteld bij Niall Cherry. De eerste drie exemplaren zijn tijdens de afgelopen septemberherdenking aangeboden aan Jan Hovers, directeur van het Airborne Museum in Oosterbeek, aan Peter Wilkinson, Leader of the Pilgrimage 2011 en aan Johnny Peters, voorzitter van de Arnhem Veterans Club.

Speciale aanbieding
Als speciale aanbieding kan de ‘Roll of Honour’ via de Vereniging Vrienden ook aangeschaft worden in combinatie met het boek ‘Who is Who, Order of Battle of Airborne Officiers and Warrant Officiers who fought at Arnhem’. De prijs voor deze aanbieding bedraagt € 30,- + portokosten: € 7,50. Graag bestellen via info@vriendenairbornemuseum.nl of per telefoon 0318-639633.
Luisterstenen onthuld bij het Airborne Museum en bij Hotel Dreijeroord
Op donderdag 1 september 2011 werd bij het Airborne Museum in Oosterbeek een nieuwe ‘luistersteen’ onthuld. Deze luistersteen, die deel uitmaakt van de ‘Liberation Route’ kwam mede tot stand dankzij een royale financiële bijdrage, die werd verkregen door de verkoop van het inmiddels zeer populaire ‘Airborne Bier’. In 1999 nam Gerrit Staal, oud-inwoner van Heelsum, het initiatief tot het produceren van dit bij-zondere bier, met het doel geld te verzamelen voor speciale projecten, die met de herdenking van de Slag om Arnhem te maken hebben. De onthulling van de luisterplek bij Hartenstein gebeurde door de bekende Nederlandse politicus Hans Wiegel, in zijn functie als voorzitter van de Nederlandse Bierbrouwers.

Op 1 september werd bij het Airborne Museum in Oosterbeek een ‘luistersteen’ onthuld. Op de foto v.l.n.r. Driekus Heij (voorzitter van de Stichting Airborne Museum), Gerrit Staal (initatie/nemer voor het Airborne Bier), Paul Tirion (Penningmeester van de Stichting Airborne Museum, Erik Heinrich (wethouder), Jan Hovers (directeur van het Airborne Museum) en Hans Wiegel (voorzitter van de Nederlandse Bierbrouwers).

Ook bij Hotel Dreijeroord in Oosterbeek staat nu een luistersteen. Deze werd op zondag 18 september 2011 onthuld door de 87-jarige veteraan John Crosson. John diende in september 1944 als scherpschutter bij 7 KOSB en nam deel aan de gevechten rond Hotel Dreijeroord, dat bij de Britten bekend stond als The White House. De directeur van Hotel Dreijeroord, Jan- Willem van der Straaten, nam het initiatief om een luisterkei te laten plaatsen op deze zo belangrijke historische plek.

Tony Hibbert geëerd
Op zaterdag 17 september 2011 werd in aanwezig¬heid van een groot aantal genodigden een receptie en diner gehouden in restaurant De Kromme Dissel in Heelsum, ter ere van Major Tony Hibbert MBE MC (retd). De gastheer bij deze bijzondere bijeen¬komst was de Colonel Commandant van het Parachute Regiment, Major General Jonathan Shaw CBE. In een aantal redevoeringen werd ingegaan op de zeer bij¬zondere militaire carrière van Tony Hibbert. Voor zijn inzet tijdens de Tweede Wereldoorlog en ook voor zijn na-oorlogse activiteiten op velerlei gebied, ontving hij uit handen van de Colonel Commandant een indrukwekkend sierzwaard. Tony Hibbert besloot dit zwaard te bestemmen als ‘wissel-ereteken’, dat jaarlijks zal worden uitgereikt aan de beste officier van het Parachute Regiment.
Ook Hiltje van Eek werd in het zonnetje gezet. Zij helpt Tony Hibbert bij veel van zijn activiteiten en zij organiseerde o.a. verschillende reünies voor leden van het voormalig Nederlands Verzet en veteranen van de twee ‘Pegasus’ ontsnappingsoperaties. Daarnaast is zij de Nederlandse vertegenwoordigster van de Arnhem 1944 Fellowship. Hiltje ontving uit handen van de Britse ambassadeur Paul Arkwright een prachtige sierdolk met inscriptie.

Tijdens een speciale bijeenkomst op 17 september 2011,ontving Major Tony Hibbert (retd) uit handen van de commandant van het Parachute Regiment, Major General Jonathan Shatu, een prachtig sierzwaard.

‘De Zeer Schone Uren’
In 1990 kreeg de toenmalige gemeentearchivaris van Renkum, Geert Maassen, een wel heel bijzonder dagboek uit de periode van de Slag om Arnhem in handen. Het was in 1944 geschreven door Bob Castendijk, een 15-jarige Rotterdamse jongen, die in 1943 met zijn vader en broers, zijn intrek had genomen in hun vakantievilla ‘Ommershof aan de Graaf van Rechterenweg in Oosterbeek (nu staat daar het Vegetarisch Centrum Felixoord). Het dagboek loopt van 1 september tot en met 6 november 1944 en is dermate uniek dat enige tijd geleden werd besloten om het in boekvorm uit te geven.
Bob beschrijft eerst de twee onrustige weken voor de luchtlandingen, wanneer er veel militair verkeer is en overal Duitsers worden ingekwartierd. Als de strijd om Oosterbeek losbrandt probeert hij zoveel mogelijk te zien en mee te maken. Wanneer na de Slag om Arnhem de bewoners van Oosterbeek op last van de Duitsers moeten evacueren, slaagt de familie Castendijk erin om nog tot 6 november te blijven. Ze verblijven dan in Huize Dreijerheide, bij een tante van de familie. In die periode zwerft Bob alleen of met een broer door het verlaten dorp Oosterbeek en omgeving om de gevolgen van de strijd te bekijken en om militaire souvenirs te verzamelen. Overal liggen nog wapens, munitie, parachutes, containers en andere uitrustingsstukken. Duitsers zoeken overal naar bruikbare voorraden en proberen achtergelaten Britse jeeps en brencarriers aan de praat te krijgen. Maar er liggen ook nog overal gesneuvelde militairen. Bob beschrijft alles wat hij ziet en meemaakt tot in detail, waardoor de lezer een goed beeld krijgt van de soms bizarre omstandigheden in die dagen.
Ondanks zijn jeugdige leeftijd is Bob kenner van alles wat met de oorlog te maken heeft en hij is gefascineerd door uniformen en militair materiaal. Hij is zeer nieuwsgierig en avontuurlijk ingesteld.
Voor hem is de oorlog een groot avontuur en hij heeft het juist in die enerverende dagen prima naar zijn zin. Daarom gaf hij zijn dagboek ook de titel De Zeer Schone Uren’, een titel die verwijst naar een Middeleeuws boek, waar hij op het Gymnasium kennis van had genomen.
Niet alleen noteerde Bob alles wat hij zag en meemaakte, maar hij beschikte ook over een fototoestel en daarmee maakte hij op zijn tochten door het dorp een serie foto’s, die alle in het boek zijn afgedrukt.
De presentatie van het dagboek vond plaats op 4 november jl. op een historische plaats, namelijk in de Villa Dreijerheide, dat nu in gebruik is als kantoor. Omdat Bob Castendijk helaas enige tijd geleden is overleden, werden de eerste exemplaren van zijn boek overhandigd aan zijn twee zoons.
‘De Zeer Schone Uren’ door Bob Castendijk telt 160 pagina’s en is geïllustreerd met een groot aantal foto’s. Het boek verscheen bij uitgeverij Kontrast in Oosterbeek en is verkrijgbaar in het Airborne Museum en bij de plaatselijke boekhandels. De prijs bedraagt € 17,50.

Majoor Timothy overleden
In de Nieuwsbrieven 118 en 123 stonden artikelen over een Duitse PK foto, die op 19 september 1944 werd gemaakt op de hoek van de Utrechtsestraat en de Bergstraat in Arnhem. Een van de Britse officieren die op deze foto zichtbaar was, bleek na onderzoek majoor John Timothy te zijn.
Wij kregen bericht dat John Timothy helaas op 24 oktober 2011 is overleden.
John, die ook wel Tim werd genoemd, werd geboren in 1914. Hij nam dienst bij de Britse luchtlandingstroepen in 1941, nadat er in augustus van dat jaar om vrijwilligers was gevraagd. Hij diende eerst bij het Tweede Parachutisten Bataljon en nam deel aan de actie bij Bruneval aan de kust van Frankrijk, waarbij belangrijke onderdelen van een Duits radarstation werden buit gemaakt.
Later nam hij deel aan operaties in Noord- Afrika, Italië en Arnhem. Tijdens de Slag om Arnhem was hij commandant van de R compagnie van het Eerste Parachutisten Bataljon.

Major Timothy tijdens een oefening samen met Amerikaanse parachutisten in 1942.

Hij had een Military Cross met twee ‘bars’. Over zijn leven verscheen een klein boekje, getiteld ’Tim’s Tale’. (Niall Cherry)
Beeldverhaal over de Slag om Arnhem Afgelopen september verscheen het eerste deel van een beeldverhaal over de Slag om Arnhem. Het werd vervaardigd door de striptekenaar Hennie Vaessen uit Oosterbeek. Samen met zijn vrouw Tine Bouwhuis begon hij in 2010 met de voorbereidingen, die voor een belangrijk deel bestonden uit historisch onderzoek. De reden dat zij de geschiedenis van Slag om Arnhem in striptekeningen willen presenteren, is dat er bij veel mensen (vooral bij kinderen) een toenemende behoefte bestaat om alles in beeld te brengen.
In dit eerste deel ‘De Brug’ staan de landingen, de opmars en de strijd om de Rijnbrug in Arnhem centraal. De volgende delen zullen gaan over de gevechten in Oosterbeek en over de Polen in Driel. Van het eerste deel is ook een Engelse uitgave verschenen. De boeken zijn o.a. verkrijgbaar bij het Airborne Museum en bij de regionale boekhandels. De prijs bedraagt € 14,95.

Beeldje onthuld
Ter gelegenheid van de 65e Airborne Wandeltocht heeft de Politie Sport Vereniging (PSV) een kunst¬werk aangeboden aan de Oosterbeekse gemeen¬schap. Het beeld, dat ‘Soldaat met Bloemenkind’ heet, werd op zaterdag 3 september onthuld door Arnhem-veteraan en voorzitter van de Arnhem Veterans Club Johnny Peters, samen met de scholiere Emma Arfman uit Doorwerth.

Op 3 september 2011 onthulde johnny Peters, voorzitter van de Arnhem Veterans Club samen met scholiere Emma Arfman het beeldje ‘Soldaat met bloemenkind’. Het beeldje staat tegenover het Airborne Museum.

De PSV wil met dit geschenk uitdrukking geven aan haar erkentelijkheid voor de steun die zij al 65 jaar ontvangt van de inwoners van de gemeente bij de organisatie van de wandeltocht. Het beeld werd ontworpen door de Oosterbeekse kunstenares Fransje Povel-Speleers en staat symbool voor alle ‘Bloemenkinderen’,die sinds 1945 tijdens de herdenkingsdienst op de Airborne Begraafplaats in Oosterbeek bloemen leggen op de graven van de gevallen militairen. Het bronzen beeld staat op de hoek van de Utrechtseweg en de Hartensteinlaan, tegenover het Airborne Museum.

Oproep aan ooggetuigen
In verband met een historisch onderzoek voor het schrijven van een mini-story bij de Nieuwsbrief van de WAM, is ons lid Peter Vrolijk uit Rotterdam op zoek naar (voormalige) bewoners en anderen, die ooggetuige zijn geweest van de gebeurtenissen, die in de periode van de Slag om Arnhem plaats vonden in het gebied Wageningen – Bennekom – Renkum – Heelsum. Peter is geïnteresseerd in wat deze mensen destijds hebben waargenomen van de aanwezigheid van de Duitse troepen in dit gebied vóór de aanvang van Britse luchtlandingen. Zo is een van zijn vragen: waar waren de Duitsers bijvoorbeeld ingekwartierd?
Ook zou hij willen weten wat de mensen zich kunnen herinneren van de vlucht van de Duitsers na de Britse luchtlandingen, de ‘kortstondige bevrijding’, van de eerste schermutselingen die kort daarop volgden, en van de uiteindelijke herovering van vooral de dorpen Renkum en Heelsum door de Duitsers 18 en 19 september 1944. Bestaan er dagboeken over die dagen?
Indien u denkt te kunnen helpen,hoe gering uw bijdrage ook mag lijken, neemt u dan even contact op met
Peter, email: peter.vrolijk@planet.nl,
telefoon 010-4209992. Uw
medewerking wordt zeer op prijsgesteld.

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrien¬den van het Airborne Museum, Oosterbeek en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de activiteiten van de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem. Redactie: drs. Robert P.G.A. Voskuil, Wybo Boersma en Joop Bal.
Coördinatie verzending, archivering & distributie losse num-mers Nieuwsbrief: Wybo Boersma, Ede.
Vormgeving Nieuwsbrief: Hildebrand DTP, Wageningen.
Druk: Verweij Het Jonk – Wageningen
E-mail adres WAM: info®vriendenAirbornemuseum.nl.
Telefoon: (0318) 63 96 33.
Postadres: WAM, t.a.v. Ivar Goedings, Postbus 8047, 6710 AA, Ede.
Penningmeester en Coördinator Airborne News Flash: Vincent Luyten.
Website van de WAM: www.vriendenAirbornemuseum.nl

Download

Jaarvergadering op 17 maart a.s.
De 32e Algemene Ledenvergadering, tevens Jaarverga-dering van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, zal worden gehouden op zaterdag 17 maart 2012 in de Concertzaal, Rozensteeg 3 te Oosterbeek, aanvang 14.00 uur.
De agenda ziet er als volgt uit:
1. Opening
2. Notulen Algemene Ledenvergadering 19 maart 2011
3. Algemeen Verslag 2011
4. Financieel Verslag 2011
5. Begroting 2012
6. Verslag Kascommissie
7. Bestuursverkiezing
8. Benoeming reservelid Kascommissie
9. Rondvraag
10. Sluiting
Ad 3 en 4: Het Algemeen Verslag, het Financieel Verslag en het Verslag van de Kascommissie liggen een half uur voor de aanvang van de vergadering ter inzage bij de ingang van de zaal. U kunt het Algemeen Verslag en het Financieel Verslag ook aanvragen door een mail of een briefje te sturen aan de WAM. Ad 7: Dit jaar zijn aftredend: Frits Miedema en Wybo Boersma. Beiden stellen zich herkiesbaar. Volgens artikel 8 van de statuten kunnen leden tegenkandidaten stellen

Drie mannen van het Nederlands Verzet overleggen bij Hartenstein met een van de Nederlandse Commando’s (rechts op de foto), die was meegegaan met de le Britse Airborne Divisie.

Een voordracht hiertoe dient uiterlijk tien dagen voor de vergadering schriftelijk bij de secretaris van de WAM te worden ingediend. Dit voorstel moet zijn ondertekend door tenminste tien leden en bij het voorstel dient een bereidverklaring van de kandidaat gevoegd zijn. De kandidaat dient meerderjarig te zijn en lid te zijn van de vereniging.
Na de pauze zal Wybo Boersma een lezing houden over: ‘De inzet van de Nederlandse Commando’s bij Operatie Market Garden’. Wybo houdt zich al jaren bezig met dit onderwerp en hij heeft er in het verleden ook een thema-tentoonstelling over georganiseerd in het Airborne Museum. De lezing zal worden geïllustreerd met een groot aantal foto’s.
De middag eindigt om ca. 17.00 uur.

Verzending Nieuwsbrief
Vanaf heden worden de Nederlandse nieuwsbrieven van de WAM op een nieuwe manier verpakt. Dit gebeurt door onze drukker. Die neemt deze taak over van de vrijwilligers van de WAM, die er jaren achtereen voor zorgden dat de Nieuwsbrieven werden verpakt, geadresseerd en verstuurd. Graag danken we hierbij alle vrijwilligers, die zich hier altijd geheel belangeloos voor hebben ingezet.

Contributie en lidmaatschapskaart
Als u uw contributie voor 2012 heeft overgemaakt, treft u bij deze nieuwsbrief uw lidmaatschapskaart aan. Op de achterzijde van deze kaart staat een barcode. Bij een bezoek aan het Airborne Museum moet u de kaart tonen en wordt de barcode gescanned.
Indien u nog geen contributie heeft betaald, dan wordt u vriendelijk verzocht dit zo spoedig mogelijk te doen. U kunt u dit nog doen voor de eerstvolgende nieuwsbrief uitkomt (april/mei), anders wordt u automatisch uitgeschreven als lid.
De contributie (€ 22 of € 30) kunt u overmaken op post- banknummer 4403641 t.n.v. de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum in Oosterbeek.
(Vincent Luiten, penningmeester)

Van de directeur van het Airborne Museum
In mijn eerste jaar in het Airborne Museum mocht ik kennismaken met tal van bevlogen mensen die op de een of andere manier betrokken zijn bij de geschiedenis van de Slag om Arnhem en het Airborne Museum in het bijzonder. Ik werd getroffen door de inzet, kennis en bevlogenheid van velen, die in de meeste gevallen lid bleken te zijn van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum.
Vrienden zijn onontbeerlijk. Dat geldt niet alleen voor u en mij in ons dagelijkse leven, maar tevens voor een museum. Zeker zoals nu, wanneer het zwaar weer is inde erfgoedsector. Ik leerde het bestuur van de WAM kennen en het bleek van meet af aan goed te klikken. Daarbij werd ik getroffen hoe de VVAM in grote mate het museum ondersteunt. Niet alleen financieel; ook het potentieel aan kennis binnen de Vrienden is indrukwekkend. Vorig jaar zijn we begonnen één op de twee bestuursvergaderingen van het WAM in het museum te laten plaatsvinden, bij welke gelegenheid ik mag aanschuiven. Daarbij wisselen we in ongedwongen sfeer de laatste wederzijdse ontwikkelingen uit en kijken we hoe we elkaar kunnen versterken. In 2011 mocht het museum zich verheugen in een aantal bijzondere bijdragen van de Vrienden, zoals de ondersteuning van de ontwikkeling van het Voortgezet Onderwijs programma bij de nieuwe luisterkei. In diezelfde maand mocht ik één van de eerste exemplaren van de nieuwste editie van de Roll of Honour uit handen van het VVAM-bestuur in ont-vangst nemen. Die staat nu op een speciale katheder in de ‘Hall of Fame’ van het museum. Inmiddels staan er al weer tal van nieuwe samenwerkingsplannen op stapel, waarover we u vast in de loop van het jaar meer kunnen vertellen. Ik hoop dat we nog lang op uw steun voor de belangrijke boodschap van het museum mogen rekenen. Want ja, vrienden zijn onontbeerlijk. (Jan Hovers, directeur Airborne Museum)

Lezing over de Glider Pilots
Bij de vorige Nieuwsbrief zat een overzicht van de activiteiten van de WAM in 2012. Op dit overzicht staat voor 17 november een thema-lezing vermeldt Inmiddels is bekend geworden dat op die datum Luuk Buist uit Oosterbeek een lezing zal houden over de rol van de Glider Pilots bij de Slag om Arnhem. Nadere informatie volgt in een van de volgende nummers van de Nieuwsbrief en op de website.

Extra battlefieldtour op 28 april
Op 27 april a.s. verschijnt het nieuwe boek over het 11e Parachutisten bataljon, ‘Arnhem Their Final Bat- tle’, dat is geschreven door Gerrit Pijpers en David Truesdale. Ter gelegenheid hiervan wordt op zaterdag 28 april een extra battlefield tour georganiseerd. Gerrit Pijpers en Niall Cherry zullen die dag als gids optreden.
Het 11e bataljon maakte deel uit van de 4e Parachutisten Brigade, die op 18 september 1944 landde op de Ginkelse Heide. In vergelijking met het 156e en het 10e bataljon, die ook deel uitmaakten van de 4e Brigade, is het 11e bataljon altijd een beetje in de schaduw van de geschiedenis gebleven. Daaraan komt nu, door het uitkomen van het nieuwe boek, een einde. Tijdens de battlefield tour op 28 april volgen we de route die het bataljon tijdens de Slag om Arnhem volgde en bezoeken we de belangrijkste plaatsen waar strijd werd geleverd.
De tour gaar per bus, maar er worden ook stukken te voet afgelegd.
Het (voorlopige) programma ziet er als volgt uit. De tour start om 10.00 uur. De bus vertrekt vanaf de Talsmalaan ter hoogte van Restaurant Kleyn Harten- steyn. Eerst gaat de tocht naar de Ginkelse Heide, waar uitleg wordt gegeven op de plaats waar op 18 september 1944 het verzamelpunt was van het 11e bataljon. Daarna loopt men terug naar de bus en wordt een gedeelte van de opmarsroute gevolgd tot in Oosterbeek. Vervolgens wordt in het Airborne Museum de film ‘Casualty Care in Battle’ gedraaid, waarin dokter Stuart Mawson, in september 1944 arts bij het 11e bataljon, vertelt over zijn werk tijdens de gevechten in Arnhem en Oosterbeek. Daarna is er een lunch,

Drie Britse krijgsgevangenen, die behoorden bij het 11e Parachutisten Bataljon, worden door Duitse militairen afgevoerd via de Weverstraat en de Dam in Oosterbeek. V.l.n.r. Private Jimmy Kerr, Lance Corpora! Harold Cook, Regimental Quartermaster Sergeant Dave Morris.

waarna de route van het bataljon naar Arnhem wordt gevolgd. Bij Onderlangs/Bovenover wordt uitgebreid ingegaan op de mislukte doorbraak van vier Britse bataljons, waaronder het 11e, naar de brug op 19 sep-tember 1944. Ook wordt gestopt op de Hulkesteinse- weg, bij de plaats waar dokter Mawson zijn verband- post had. Vervolgens wordt de route van de terugtocht van het 11e bataljon naar Oosterbeek gevolgd. Daarbij wordt ingegaan op de locatie en de rol van de ‘Thompson Force’ en bij de Oude Kerk wordt uitleg gegeven over de ‘Lonsdale Force’. Vervolgens gaat men terug naar Schoonoord, via de Beneden-Weverstraat, waar o.a wordt stilgestaan bij de plaats waar de beroemde foto werd genomen van drie Britse krijgsgevangenen. Alle drie behoorden bij het 11e bataljon. Een van hen was Dave Morris, die na de oorlog bijna ieder jaar terug kwam naar Oosterbeek en die ook voorzitter van Arnhem Veterans Club is geweest.
Tijdens en na afloop van de battlefield tour bestaat de mogelijkheid om het nieuwe boek ‘Arnhem Their Final Battle’ over het 11e bataljon aan te schaffen en te laten signeren.
Wanneer u deel wilt nemen aan deze bijzondere bat-tlefield tour, wordt u verzocht € 45,- over te maken op postbankrekening 4403641 t.n.v. de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, onder vermelding van ‘battlefieldtour 11e bataljon’. Aanmeldingen worden behandeld in volgorde van binnenkomst. Alleen wanneer u niet meer mee kunt omdat de tour is overtekend, ontvangt u bericht. Het inschrijvingsgeld moet uiterlijk op 20 april binnen zijn bij de Penningmeester van de WAM.

Verslag over de ontsnappingsoperatie ‘PEGASUS 1’
Schrijver in filmmaker K.Angus Robertsen uit het Verenigd Koninkrijk heeft een verslag samengesteld over operatie PEGASUS 1, waarbij in de nacht van 22 op 23 oktober 1944 138 geallieerde militairen vanuit Duits gebied over de Rijn konden ontsnappen. Het verslag is getiteld: ‘A Diary of Events – relating to the Escape PEGASUS one’.
Het is een ongebruikelijk en uniek verhaal over operatie PEGASUS I. Het was oorspronkelijk bedoeld om te dienen als de basis voor een televisie script, eenvoudig gezegd een verzameling van data en feiten. Het was 3 dus niet bedoeld als gewoon boek over het onderwerp.
Het is een dag-voor-dag verslag van de gebeurtenissen, waarbij vooral is gekeken naar de kontakten, die de belangrijkste personen met elkaar hadden, vanaf het eind van de Slag om Arnhem tot aan hun ontsnapping over de Rijn. Daaraan toegevoegd zijn allerlei historische details en persoonlijke verhalen van anderen. Angus Robertson is begonnen met het onderzoeken van bronnen, waarin data worden genoemd, die betrouwbaar zijn, zoals de rapporten van MajorTony Hibbert, Brigadier Lathbury en Lt.Col. Dobie. Daaruit heeft hij een nauwkeurige ‘tijdslijn’ geconstrueerd, waarin alle gebeurtenissen op chronologische volgorde zijn opgenomen. Daarin heeft hij vervolgens de verslagen van anderen, zoals dat van Major Digby Tatham Warter, verwerkt.
Naast bestaande publikaties, heeft hij ook veel materiaal gebruikt dat afkomstig is uit andere bronnen, zoals interviews met mannen die ontsnapt zijn, krijgsgevangenen en leden van het Verzet. Zeer interessant is de analyse van proces, waarbij Operatie Pegasus veranderde van een evacuatie in een massa ontsnapping. Zoals bij alle persoonlijke historische verhalen, of ze nu geschreven zijn een dag na de gebeurtenissen of vijftig jaar later, blijkt dat ze elkaar soms tegenspreken. In zo’n geval heeft Robertson beide versies opgenomen.
Daarnaast bevat het boekje een groot aantal bijlagen, waaronder een verslag uit het National Archives over het onderzoek naar het schiet-incident in Brammen, achtergrondinformatie over het Verzet, IS9 geheim- agenten en een verslag over hoe het Tony Hibbert en Digby Tatham Warter na ‘Arnhem’ is vergaan.
Er zit ook een aantal interessante voorbeelden in hoe bepaalde gebeurtenissen kunnen worden gedramatiseerd voor een film of toneelstuk. Voor een dergelijk project is al belangstelling getoond, maar tot nog toe is de uitwerking daarvan nog niet van de grond gekomen. Er is een beperkt aantal exemplaren van dit rapport beschikbaar voor belangstellenden. Het is een eenvoudige uitgave met 71 pagina’s op A4 formaat. De publicatie is geïllustreerd met kaarten en foto’s. Wanneer u een exemplaar wilt hebben, maakt u dan 14 euro (voor boek + verpakkings- en verzendkosten) over op Postbankrekening 2177834 t.n.v. R. Voskuil, Oosterbeek, onder vermelding van ‘Pegasus Rapport’. Vergeet u vooral niet uw adres te vermelden! Leden in het Verenigd Koninkrijk kunnen een exemplaar bestellen bij Niall Cherry.

Nieuwe verlichting voor Museum en Monument
Woensdag 14 december 2011 werd onder grote be-langstelling de nieuwe verlichting voor de buitenzijde van het Airborne Museum en voor het Airbor- ne Monument in gebruik gesteld. De directeur van het museum, Jan Hovers, is zeer ingenomen met die sfeervolle verlichting: ‘In het najaar van 2009 heropende het Airborne Museum haar deuren voor het publiek na een ingrijpende renovatie. Het museum, ooit letterlijk het hart van een dramatisch en heftig strijdtoneel, miste echter nog de kroon op de vernieuwing. Het museum verhaalt over misschien wel de meest duistere periode uit de geschiedenis van Oosterbeek en omstreken. Als symbool van de herwonnen vrijheid wil het nu letterlijk het lichtend middelpunt in de gemeenschap zijn. Daartoe is er een indrukwekkend lichtontwerp gemaakt. In het ontwerp is gebruik gemaakt van de nieuwste me-thodes en technieken om het museum en het monument op karakteristieke wijze in het licht te zetten.’ Het onderste deel van het Airborne Monument wordt beschenen met rood licht en het bovenste deel met wit licht. Het rood symboliseert de vurige strijd en het vergoten bloed, het wit de hoop en de bezieling. Het is de bedoeling dat er een verbinding komt tussen het monument en het museum via lichtpunten in de Utrechtseweg. ‘Het benadrukt hoezeer beide ‘bakens’ bij elkaar horen’ zei Jan Hovers. ‘Het ontbreekt de ge-meente en het museum nu nog aan financiële middelen om dit deel van het verlichtingsplan uit te voeren, maar hopelijk gebeurt het in de loop van volgend jaar’.

In memoriam Wim de Ruijter. 1926-2011
Op 17 december 2011 overleed op 85-jarige leeftijd Wim de Ruijter. Wim was, vanaf de verhuizing van het Airborne Museum van Kasteel Doorwerth naar Hartenstein in 1978 tot aan de recente verbouwing, de vaste fotograaf van het museum. Hij nam geen foto’s van evenementen, maar hij was degene die, wanneer er historische foto’s bij het museum binnen kwamen, er voor zorgde dat die werden gereproduceerd. Vervolgens drukte hij ze af of vergrootte ze, om in het museum te kunnen ophangen of in het archief te kunnen opnemen. Alleen al voor de vaste opstelling in het Airborne Museum heeft hij in de loop der jaren meer dan 1000 foto’s afgedrukt. Ook voor de 20 exposities, die in de loop der jaren zijn gehouden, heeft Wim al het fotowerk verzorgd.
Wim deed al dit werk geheel belangeloos, in zijn vrije tijd. Soms was hij avonden lang bezig om de foto’s (die soms te laat besteld werden) toch op tijd voor de opening van een expositie af te kunnen afleveren. Wim was een fotograaf van het oude stempel. Met digitale fotografie hield hij zich niet bezig, al het fotowerk deed hij nog ‘op de ouderwetse manier’ in zijn donkere kamer. De laatste jaren waren goed fotopapier en chemicaliën steeds moeilijker te vinden, maar Wim wist toch altijd nog wel weer ergens een partij op de kop te tikken. Heel vaak was de kwaliteit van een door hem afgedrukte foto vele malen beter dan het (soms vergeelde) origineel! Het vak had hij geleerd tijdens zijn lange jaren als fotograaf bij de Koninklijke Luchtmacht.
Ook voor de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum heeft Wim veel betekend. Hij assisteerde onder meer bij de samenstelling veel excursiegidsen en ook hielp hij jarenlang bij het gereed maken van de Nieuwsbrief voor de verzending. Terecht benoemde het bestuur van de WAM hem dan ook enige jaren geleden tot ‘Lid van Verdienste’.
Dinsdag was Wim’s vaste dag in het Museum, maar de laatste jaren zagen we hem steeds minder komen. Voor de verzorging van zijn echtgenote was hij meer en meer aan huis gebonden.
De afscheidsdienst voor Wim de Ruijter vond plaats op 21 december 2011 in de aula van het crematorium Moscowa in Arnhem. De dienst werd bijgewoond door een vertegenwoordiger van de Vereniging Vrienden en namens de WAM was er een bloemstuk. We zullen Wim’s vakmanschap en zijn humor zeer missen. (Wybo Boersma)

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, Oosterbeek en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de activiteiten van de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem.
Redactie; drs. Robert P.G.A. Voskuil, Wybo Boersma en Joop Bal.
Coördinatie verzending, archivering & distributie losse nummers Nieuwsbrief: Wybo Boersma, Ede.
Vormgeving Nieuwsbrief: Hildebrand DTP, Wageningen.
Druk; Verweij Het Jonk – Wageningen
E-mail adres WAM; info@vriendenAirbornemuseum.nl.
Telefoon: (0318) 63 96 33.
Postadres. WAM, t.a.v. Ivar Goedings, Postbus 8047, 6710 AA, Ede.
Penningmeester en Coördinator Airborne News Flash;
Vincent Luyten.
Website van de WAM; www.vriendenAirbornemuseum.nl

Download

Chris van Roekel benoemd tot ere-voorzitter van de VVAM
Op zaterdagmiddag 17 maart 2012 is Chris van Roekel tijdens de jaarvergadering van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum in de Concertzaal in Oosterbeek, benoemd tot Ere-voorzitter van deze vereniging. Chris kreeg deze onderscheiding vanwege zijn langjarige en uitnemende verdiensten voor de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum in het algemeen en de bevordering van de herinnering aan de Slag om Arnhem in al zijn aspecten, in het bijzonder, zoals het in de begeleidende oorkonde werd vermeld.
Chris van Roekel was als elf-jarige jongen in september 1944, tijdens de slag, getuige van de hevige gevechten in zijn woonplaats Oosterbeek. Tot op de huidige dag houdt hij zich intensief in woord en geschrift bezig met de geschiedenis van Operatie Market Garden. Hij schreef o.a. een paar boeken over deelaspecten van de Slag om Arnhem. Daar naast was hij tientallen jaren bestuurslid en voorzitter van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum en intensief betrokken bij de inrichting van tentoonstellingen in het Airborne Museum. Ook was hij vele jaren de persoonlijk begeleider van de Britse leider van de jaarlijkse Airborne- herdenking in Oosterbeek, onder wie de generaals Hackett en Frost.

Op 17 maart werd Chris uan Roekel benoemd tot Ere-voorzitter van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum. Robert Voskuil overhandigde hem de oorkonde, die behoort bij deze benoeming.

Kern van de inzet van Chris van Roekel, die hoofd-onderwijzer van beroep was, was om het verhaal van september 1944, bij volgende generaties te laten voortleven. Hiervoor creëerde hij al in de jaren ’80 een opmerkelijk scholenproject, dat vele jaren werd ondersteund door het Airborne Museum en de Vrien- den-vereniging.
Het bestuur en de leden van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, zowel in Nederland als in Groot Brittannië, wensen Chris geluk met zijn benoeming tot Ere-voorzitter. (Ben Kolster, Voorzitter VVAM)

Extra lezing op zondagmiddag 10 juni a s.
Op zondagmiddag 10 juni 2012 geeft Dr. Martin Watts, lid van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, een lezing in het Airborne Museum getiteld, ‘Operation Market Garden, Strategie Masterstroke or Battle of the Egos?’ (Operatie Market Garden, Strategische meesterzet of strijd tussen de ego’s). Watts gaat hierbij in op de vraag in hoeverre rivaliteit tussen hoge geallieerde militairen en hun persoonlijke ambities een rol hebben gespeeld bij het uiteindelijk mislukken van Operatie Market Garden.
De lezing begint om 14.00 en wordt gehouden in het Engels. De toegang is voor leden van de WAM, op vertoon van een geldig lidmaatschapskaart, gratis. Andere belangstellenden betalen de toegangsprijs voor het museum.
Martin Watts is historicus, management consultant en freelance journalist. Op historisch gebied gaat zijn interesse voornamelijk uit naar de Slag bij leper (WO 1), D Day, Airborne operaties en speciaal de operatie Market Garden. Martin is ook battlejïeld tour guide. Aanbevolen lectuur: ‘Arnhem, Myth and Reality’ door Sebastian Ritchie.

Gerard Gijsbertsen geridderd
Burgemeester Cees van der Knaap van Ede heeft vrijdag 27 april in De Reehorst in Ede aan 25 inwoners van de gemeente Ede een Koninklijke onderscheiding uitgereikt. Dit gebeurde tijdens de jaarlijkse ‘lintjesregen’, bij gelegenheid van de viering van Koninginnedag op 30 april. Eén van de gedecoreerde Edenaren is Gerard Gijsbertsen, bestuurslid van de Vereniging Vrien-


Op 27 april ontving Gerard Gijsbertsen (links) een Koninklijke Onderscheiding uit handen van Burgemeester Cees van der Knaap van Ede. Hij is nu Ridder in de orde van Oranje Nassau met Zwaarden.

den van het Airborne Museum Oosterbeek. In zijn korte toespraak tot Gerard zei burgemeester Van der Knaap het volgende: ‘De heer Gijsbertsen is vanaf 1982 werkzaam als officier bij de Verbindingsdienst van de Koninklijke Landmacht. Hij heeft deelgenomen aan internationale uitzendingen naar Bosnië in 1993 en Afghanistan in 2006/2007. Daarnaast heeft hij zich als vrijwilliger ingezet voor de samenleving. Hij was 20 jaar leidinggevende bij Scouting Pieter Maritz in Ede. Hij doet onderzoek naar het garnizoensleven in Ede, naar militaire en semi-militaire gegevens uit de Tweede Wereldoorlog en naar de Airborne-herdenkingen. Hij heeft bijgedragen aan twee historische cahiers, verzorgt lezingen op scholen over de Tweede Wereldoorlog en organiseert tentoonstellingen. Hij is nauw betrokken bij de organisatie van militaire evenementen in Ede. Bij ‘Ede 100 jaar Garnizoen’ was hij hoofdorganisator van het défilé. Daarnaast is de heer Gijsbertsen ook bestuurslid van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum in Oosterbeek, Het is om die redenen dat Hare Majesteit de Koningin heeft goedgevonden u meneer Gijsbertsen te benoemen tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau met de Zwaarden’. Het bestuur en de leden van de WAM feliciteren Gerard hartelijk met deze welverdiende onderscheiding!

Verzending Nieuwsbrief
In de vorige Nieuwsbrief meldden wij dat dat WAM met ingang van nummer 125 is overgegaan op een nieuw systeem van verpakking en verzending. Helaas is daarbij het nodige mis gegaan, waardoor een aantal leden de Nieuwsbrief niet of te laat hebben ontvangen. Wij hopen dat dit technische probleem inmiddels is opgelost en bieden u alsnog onze excuses aan voor de opgetreden vertraging.

Gerrit Pijpers schrijft boek over het 11e Parachutisten Bataljon
Op zaterdagmiddag 28 april jl. werd in boekhandel Plantage Meijer & Siegers in Oosterbeek het nieuwe boek over het 11e Parachutisten Bataljon ‘Arnhem Their Final Battle, The llth Parachute Batallion 1943- 2944’ gepresenteerd. Eerder die dag was door de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum een battlefield tour gehouden door het gebied waar het 11e bataljon tijdens de Slag om Arnhem had gevochten. Auteur Gerrit Pijpers en Niall Cherry hadden de deelnemers meegenomen naar een aantal plaatsen, die ook in het boek worden beschreven.
Na afloop van de battlefield tour kon men het boek laten signeren. Hiervoor was veel belangstelling, mede omdat ook de 91-jarige veteraan Pat Gorman hierbij aanwezig was.
Gerrit heeft ruim tien jaar aan dit boek gewerkt. Over het 11e bataljon was nooit eerder een boek geschreven en zoals Gerrit Pijpers dat zei: ik ben erg blij dat ik heel veel mannen een gezicht heb kunnen geven’’. Het idee om iets te schrijven over dit bataljon ontstond geleidelijk. Vanaf 1975 was veteraan George Gatland, die bij het 11e Bataljon had gediend, jaarlijks te gast in huize Pijpers in de maand september tijdens de herdenkingen rond de Slag om Arnhem, ’s Avonds vertelde Gatland dan over zijn militaire loopbaan, die op zijn 14e begon als junior en eindigde na de oorlog. Gerrit Pijpers, die zelf beroepsmilitair bij de Koninklijke Luchtmacht is, noteerde deze interessante verhalen. Het jaar nadat George Gatland overleed (1989) werd Pijpers uitgezonden naar Bosnië, waar hij zeven maanden heeft gezeten. In die periode kwam hij anderhalve week naar huis en in die tijd heeft hij alle verhalen uitgetypt. Hoewel hij gegrepen werd door het verhaal realiseerde hij zich dat er nog heel wat hiaten waren en veel puzzelstukjes ontbraken.

Op zaterdag 28 april vond bij boekhandel Meijer & Siegers in Oosterbeek de presentatie plaats van het nieuwe boek over het 11e Parachutisten Bataljon. Men kon het boek laten signeren door auteur Gerrit Pijpers (rechts), die was vergezeld door de 91-jarige veteraan Pat Gorman.

Daarom wendde Pijpers zich tot de Arnhem Veterans Club om achter de namen te komen van mensen die bij het 11e Bataljon hadden gezeten. Van de 40 veteranen, die hij aanschreef, reageerden er 30. De verhalen van deze mannen zijn opgenomen in het boek. Ook het dagboekje van luitenant Eric Blackwood over alle activiteiten van het bataljon zat daarbij. Zo kon Pijpers er een compleet verhaal van maken. Vervolgens redigeerde de Ierse auteur David Truesdale de tekst en bracht er nog meer lijn in, waardoor het boek begrijpelijk is voor een breed publiek. Elders in deze Nieuwsbrief staat een recensie over deze uitgave.

‘Arnhem Their Final Battle,The 11th Parachute Battalion. 1943-1944’
Het llth Parachute Battalion vormt samen met het 10e en 156e Parachute Battalion de 4e Parachute Brigade onder commando van Brigadier Shan Hackett. Op 14 september 1943 wordt de met enkele pelotons versterkte A-Compagnie van het nieuwe bataljon met 200 man op het Griekse eiland Kos gedropt. De 4000 man sterke Italiaanse troepen geven zich over. Tien dagen later is het verkleinde bataljon terug in Palestina. Begin 1944 is het bataljon in de Midlands, waar intensieve parachutetraining en brigadeoefeningen volgen. Actie in noordwest Europa wordt verwacht, maar inzet op D-Day gaat aan de brigade voorbij. Begin juli wordt luitenant-kolonel G.H. Lea bataljonscommandant. Op 17 september 1944 begint de Operatie Market Garden. Op 18 september springt het bataljon op de Ginkelse heide bij Ede. Het bataljon krijgt direct bevel naar Arnhem te gaan om de le en 3e Parachutisten Bataljons te helpen bij de brug te komen. Tegen middernacht is het bataljon eindelijk in Arnhem. Daar is ook het 2e Bataljon South Staffordshires ter versterking aangekomen. De vier bataljons proberen vrijwel de hele nacht via Onder- en Bovenlangs het 2e Parachutisten Bataljon bij de brug te bereiken. Het 11e bataljon komt niet verder dan Villa Rhijnstein ten oosten van het St. Elizabeths Gasthuis. Teruggetrokken op Lombok gaat de strijd verder. De bataljonscommandant raakt gewond en wordt gevangengenomen. Laat in de middag van 19 september trekken de vier gedecimeerde bataljons terug op Oosterbeek-Laag.
Wij volgen de gevechten van de rest van het bataljon rond de Acacialaan, de Weverstraat en de Oude Kerk en de belevenissen van de gewonden in Schoonoord. Bij de evacuatie lukt het twee officieren en 75 man de Rijn over te steken. Wij volgen de gevangengenomen para’s in Limburg a/d Lahn, Fallingbostel en Sagan en bij de mars naar Bad Ab. Na terugkeer in Engeland worden het 3e en 11e Parachutisten Bataljon samengevoegd onder commando van luitenant-kolonel Dicky Lonsdale. Het 11e bestaat niet meer.
Een twaalftal bijlagen vertellen meer over een vijftal opvallende mannen, waaronder Lea en Lonsdale, de Airborne-herdenkingen, de slagorde, onderscheidingen, de lijst van deelnemers aan de Slag en de Roll of Honour.
De auteurs Gerrit Pijpers en David Truesdale hebben veel en grondig onderzoek gedaan. Persoonlijke belevenissen geven een goed inzicht in de gebeurtenissen. Generaal-majoor). Shaw noemt in zijn voorwoord het boek een ‘must read’ voor de Market Garden
enthousiast. En dat is het! Het in het Engels geschreven boek is mooi uitgegeven door R.N. Sigmond Publishing, met veel foto’s en goed kaartwerk en leest prettig. Het boek telt 208 pagina’s en kost € 39,90. (Okko Luursema)

De foto van een commando achter Hartenstein
In het vorige nummer van de Nieuwsbrief stond een foto (een film-still) die afkomstig is uit één van de opnamen die tijdens de slag om Arnhem door de cameramannen van de AFPU gemaakt zijn. Verschillende leden vroegen ons wie deze commando was.
Toen ik in de ’70 jaren de foto van Robert Voskuil kreeg, zag ik dat de militair rechts een commando embleem droeg. Omdat er alleen Nederlandse commando’s bij Arnhem zijn geweest, moest het er een zijn van No 2 (Dutch) Troop. In die tijd leefden er nog verschillende commando’s die in de oorlog hadden gevochten. Navraag met de foto leverde al gauw resultaat op. Er was er maar één die zijn baret zo droeg en dat was Herman Comelis Gobetz.
Gobetz werd op 1 februari 1924 geboren in Amsterdam. Zijn ouders werkten in Zuid-Afrika. Op 15 mei 1942 komt hij in dienst als dienstplichtige, waarna hij in Achnacarry in Schotland de commando cursus volgt. Hij wordt dan ingedeeld bij No 2 (Dutch) Troop van No 10 (Inter Allied) Commando. Op 15 december 1943 wordt hij met No 2 TYoop overgeplaatst naar India om deel te nemen aan acties op Sumatra. Deze gaan echter niet door. Op 15 augustus 1944 is de Troop weer in Engeland. Na een verlofperiode wordt Gobetz met elf andere Nederlandse commando’s toegevoegd aan de le Britse Airborne Divisie om uiteindelijk bij Arnhem te landen. Bij welke eenheid hij was ingedeeld is niet bekend. Wel blijkt uit de filmbeelden dat hij bemoeienissen heeft met Nederlanders, die de Britten ondersteunen. Kapitein Leo Heaps schrijft in zijn boek ‘Escape from Arnhem’ dat hij op 21 september 1944 met commando-luitenant Martin Knottenbelt, Gobetz als tolk en een Nederlander naar de Rijn gaat om contact

De Nederlandse commando Gobetz van No 2 (Dutch Troop).

te zoeken met de Polen. Gobetz blijft aan de noordoever achter, waar hij later krijgsgevangen gemaakt wordt. Echter, in de documenten van Gobetz staat dat hij op 20 september krijgsgevangen gemaakt werd, dus voordat de Polen op 21 september bij Driel landen. Later, als Heaps zelf krijgsgevangen is, ontmoet hij Gobetz weer in het kamp Stroe. In Duitsland wordt Gobetz herenigd met twee andere commando’s, die ook gevangen gemaakt zijn, Beekmeijer en Gubbels. Uiteindelijk komen ze in Dresden, waar ze half februari 1945 tijden de bombardementen ontsnappen. Vlakbij de Tsjechische grens worden ze weer gepakt. Op 22 april ontsnappen ze nogmaals, nu met meer succes. Na een tocht van ongeveer 9 dagen bereiken ze bij Wittgensdorf, vlak bij Chemnitz, de Amerikaanse linies. Op dinsdag 15 mei 1945 melden ze zich terug in Engeland. Daar blijkt dat Gobetz inmiddels tot korporaal bevorderd is.
Gobetz woont nu weer in Zuid-Afrika. In 1994 bezocht hij Oosterbeek, waar Aad Groeneweg hem nog ontmoet heeft. Tijdens de afgelopen herdenking van het 70-jarig bestaan van het Korps Commandotroepen in Roosendaal zou hij, als laatste overlevende van No 2 (Dutch) Troop, eregast zijn, maar zijn gezondheid liet een dergelijke reis niet meer toe.
N.B. In het boek ‘Operation Market Garden, Then and Now’, in 2002 uitgegeven door After the Battle staat op pagina 437 de betreffende foto afgedrukt met de naam Bakhuis Rozeboom. Dit moet dus zijn Gobetz. (Wybo Boersma)

Company Sergeant Major Reginald John Philp op 17 februari 2012 overleden
De meeste lezers zal de naam Philp niets zeggen. Hij was geen Airborne militair, maar een ‘gewone’ Company Sergeant Major van een gewone infanterie eenheid, de B compagnie van het 5e bataljon Duke of Cornwalls Light Infantry, ingedeeld bij de 43e (Wessex) Infanterie Divisie. Op 22 september 1944 kreeg het bataljon, dat zich in Oosterhout in de Betuwe bevond, opdracht om met twee DUKW’s de le Airborne divisie in Oosterbeek te bevoorraden. Tegen de avond vertrok de eenheid in twee colonnes richting Driel. De voorste met de A en de D compagnie op tanks van de 4/5 Dragoon Guards. De tweede colonne met de C en de B compagnie in wielvoertuigen en met twee DUKW’s met voorraden. Ze hadden maar een uur voor het donker zou worden dus haast was geboden. Toen de eerste tanks Driel naderden werd de rupsband van de voorste tank door een Poolse antitank-mijn vernield.

Company Sergeant Major Reginald John Philp.

De rest van de colonne kwam ongeschonden in Driel aan. Over 15 mijl hadden ze maar 30 minuten gedaan. Met het tweede deel van de colonne ging het mis. Een Britse motorrijder meldde in Driel dat op de kruising van de weg van Valburg naar Eist Duitse tanks waren gezien. CSM Philip reed met zijn brengun-carrier tegen één van de Duitse Tiger tanks aan. Hij schoot de tankcommandant dood en ging 600 meter terug, waar hij met zijn compagnies-commandant een hinderlaag opzette. De eerste Duitse Tigertank die aankwam werd met PIAT granaten uitgeschakeld, evenals een tweede. Een derde Tiger, die wilde omkeren, onderging hetzelfde lot. 1\vee volgende Tigers raakten van de weg en werden door Philp, die handgranaten in de koepel wierp, vernield. Voor zijn actie werd Philp onderscheiden met Distinguished Conduct Medal.
En natuurlijk wordt tijdens battlefield tours in de Betuwe de wegkruising bezocht, waar bovenstaande gebeurtenissen zich in 1944 hebben afgespeeld. (Wybo Boersma)

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, Oosterbeek en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de activiteiten van de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem. Redactie: drs. Robert P.G.A. Voskuil, Wybo Boersma en Joop Bal.
Coördinatie verzending, archivering & distributie losse num-mers Nieuwsbrief: Wybo Boersma, Ede.
Vormgeving Nieuwsbrief Hildebrand DTP, Wageningen.
Druk: Drukkerij Verweij Wageningen.
E-mail adres WAM: info@vriendenAirbornemuseum.nl.
Telefoon: (0318) 63 96 33.
Postadres: WAM, t.a.v. Ivar Goedings, Postbus 8047, 6710 AA, Ede.
Penningmeester en Coördinator Airborne News Flash: Vincent Luyten.
Website van de WAM: www.vriendenairbornemuseum.nl

Download

Dochter van Generaal Urquhart houdt lezing over haar vader
Op zaterdag 13 oktober zal Judy Urquhart een lezing geven over haar vader, Generaal R.E. Urquhart, in sep-tember 1944 commandant van de First British Airborne Division. De lezing, die wordt geïllustreerd met foto’s, is getiteld ‘The Road to Arnhem’. Judy zal vertellen over het leven en de loopbaan van haar vader en over erva-ringen, die mogelijk invloed hebben gehad op bepaalde beslissingen, die hij nam tijdens de Slag om Arnhem. De lezing is in het Engels en wordt gehouden in de Concertzaal in Oosterbeek. Aanvang: 13.30 uur (dit tijdstip wijkt af van onze ‘normale’ aanvangstijd, 14.00 uur!). De zaal is open om 13.00 uur en de middag eindigt om ca. 15.00 uur.Toegang: gratis voor leden van de WAM en de Fellowship; niet-leden betalen 5 Euro.


17 september 1944. Generaal R.E. Urquhart, commandant van de Ist British Airborne Division, wacht op vliegveld Fair/ord op het moment dat hij in een Horsa glider zal stappen om te vertrekken naar Nederland. FOTO: AFPU FILMOPNAME, GEMAAKT DOOR SERGEANT WALKER;

Lezing over de rol van de Glider Pilots tijdens de Slag om Arnhem
Op 17 november a.s. houdt Luuk Buist een lezing over de rol van de Glider Pilots tijdens de Slag om Arnhem. Deze piloten vlogen niet alleen de zweefvliegtuigen naar Arnhem, maar speelden ook een belangrijke rol bij de gevechten in Arnhem en Oosterbeek.
Luuk is dè expert op dit onderwerp en in 2009 publiceerde hij, samen met Majoor Mike Peters van het Britse Army Air Corps, het boek ‘Glider Pilots at Arnhem’. Dit standaardwerk werd uitgegeven door Pen & Sword in het Verenigd Koninkrijk. Luuk houdt zijn lezing, die hij illustreert met een groot aantal foto’s, in de Concertzaal in Oosterbeek.
Aanvang: 14.00 uur. De zaal is open om 13.30 uur. Leden van de VVAM en de Fellowship hebben gratis toegang. Niet-leden betalen 5 Euro.

Het Airborne Museum zoekt verhalen van burgers
In september van dit jaar is men bij het Airborne Museum in Oosterbeek begonnen met het project ‘burgerparticipatie’. Het doel van dit project, dat de naam ‘Airborne Memories’ heeft gekregen, is het ver-zamelen van verhalen van burgers over hun beleve-nissen tijdens en ook na de Slag om Arnhem. In het museum heeft altijd de nadruk gelegen op de militaire kant van de Slag om Arnhem, maar volgens museum-directeur Jan Hovers wordt het nu tijd om ook meer aandacht te besteden aan de ervaringen van de bur-gerbevolking. Daarbij gaat het niet alleen om de ingrij-pende ervaringen tijdens de Slag. Juist ook de periode erna vindt men bij het museum belangrijk. Hovers: ‘De evacuatie, de zorgen om het lot van familieleden en vrienden, de angsten over het oorlogsgeweld, de emoties bij de terugkeer in het verwoeste gebied en het leven tijdens de wederopbouwperiode. Welke impact hadden die ervaringen op individuele mensen, die probeerden een zo normaal mogelijk leven te leiden? Hoe heeft het hun leven beïnvloed, ook wat betreft hun normen en waarden, hoe stonden ze in het leven en hoe heeft die periode de opvoeding van hun kinderen beïnvloed? En wat hebben de oorlogservaringen van ouders betekend voor hun kinderen en kleinkinderen? Als historisch museum willen wij alle aspecten van de Slag om Arnhem in kaart brengen.’ Bij dit project zal nauw worden samengewerkt met de welzijnsorganisatie ‘Solidez’. Die gaat op zoek naar vrijwilligers om de verhalen van burgers op te tekenen. Die vrijwilligers krijgen een training, waarin ze leren interviewen en te herkennen wat er interessant is voor het museum om te weten. Ook krijgen ze een training voor het schrijven op het web. Begonnen wordt in de zes dorpen van de gemeente Renkum. Daarna wordt het project uitgebreid naar omliggende gemeenten als Arnhem en Ede. De verhalen zullen worden gebruikt in een grote ten-toonstelling in september 2014, wanneer het zeventig jaar geleden is dat de Slag om Arnhem plaats vond. Op die expositie in het Airborne Museum zullen de oorlogsbelevenissen van de gewone mensen uit de regio centraal staan. De verhalen zullen ook te lezen zijn op de website van het Airborne Museum. Op de site kan iedereen reageren op de verhalen en eigen ervaringen toevoegen. Binnenkort komt er ook een speciale website in de lucht: airbornememories.nl. Mensen die verhalen willen optekenen én mensen die een verhaal te vertellen hebben, kunnen mailen naar info@Airbornememories.nl.

Paul Tirion ontvangt erepenning van de gemeente Renkum
Het was voor Paul Tirion een volledige verrassing toen hij tijdens een bijeenkomst in het Airborne Museum op vrijdagavond 10 augustus van burgemeester Jean Paul Gebben de erepenning van de gemeente Renkum kreeg uitgereikt. Die penning is Paul toekend voor al het werk dat hij doet voor verschillende sportverenigingen, stichtingen en instellingen in de gemeente. Paul Tirion, die Penningmeester is van de Stichting Airborne Museum, heeft ook een belangrijke rol gespeeld bij de totstandkoming van het vernieuwde museum. Voor dit project benaderde hij sponsors en bedrijven en vroeg hij subsidie aan. Daardoor kon de zaak financieel sluitend worden gemaakt. Tijdens de verbouwing en vergroting van het museum was hij coördinator renovatie en innovatie.


Op 10 augustus ontving Paul Tirion (rechts) in het Airborne Museum de erepenning van de gemeente Renkum uit handen van Burgemeester Gebben.

Momenteel is hij voorzitter van de regionale stichting ‘Airborne Feelings’ en zit hij in de werkgroep die zich bezighoudt met het plaatsen van ‘luisterkeien’ op locaties, die een belangrijke rol hebben gespeeld in de Tweede Wereldoorlog.

Schoonmaakactie vijver levert bijzondere vondsten op
In het kader van het herstel van de beken en de vijvers in de gemeente Renkum is ook de grote vijver onderaan de Van Borsselenweg in Oosterbeek, vlakbij het kruispunt met de Benedendorpsweg en de Veerweg uitgebaggerd. Voordat het eigenlijke baggeren begon, heeft een gespecialiseerd bedrijf de vijver onderzocht op de aanwezigheid van explosieven. Daarbij kwamen zoals verwacht de nodige granaten en andere soorten munitie uit de modder tevoorschijn, evenals onderdelen van wapens en een Britse parachutistenhelm. Maar er kwamen ook voorwerpen tevoorschijn uit andere perioden, zoals kluisjes, geldkistjes en frames van bromfietsen.
Een aantal voorwerpen uit de Slag om Arnhem is korte tijd tentoongesteld geweest in het Airborne Museum. De voorwerpen bevonden zich daar in een doorzichtige bak met water. Dit was nodig om ze te beschermen tegen de invloed van zuurstof. Helaas kon deze methode van exposeren slechts kort worden toegepast.
Bijzonder was de vondst in de vijver van een aantal 8-millimeter filmpjes in een 17e eeuws kistje. In een laboratorium werden die filmpjes schoongemaakt, waarbij het bleek dat het ging om vakantiefilmpjes uit de eerste helft van de jaren zestig van de vorige eeuw. Bij het Airborne Museum wilde men graag weten wie er op deze filmpjes zichtbaar waren en daarom werden wat stukjes vertoond op TV Gelderland. Helaas werd hierover geen duidelijkheid verkregen, maar wel meldde zich (anoniem) iemand, die verklaarde dat hij jaren geleden het betreffende kistje bij een inbraak had buitgemaakt en het vervolgens in de vijver had gegooid!

Oorlogsfoto’s langs de route van de Airborne Wandeltocht
Op verzoek van de Politie Sport Vereniging in Oosterbeek zijn in september 2011 voor het eerst op een aantal plaatsen langs de route van de Airborne Wandeltocht grote foto’s neergezet, waarop is te zien hoe die locatie er uitzag tijdens de Slag om Arnhem in september 1944 of na de Bevrijding in 1945. Dit is gedaan omdat veel wandelaars niet uit de regio Arnhem komen en zich vaak niet bewust zijn wat er zich in de oorlog allemaal heeft afgespeeld in het gebied waar ze doorheen lopen.
Een werkgroepje, bestaande uit Jan Hovers en Berry de Reus van het Airborne Museum en Robert Voskuil van de Vereniging Vrienden, keek welke foto’s eventueel geschikt waren om te gebruiken en maakte de uiteindelijke selectie.
Tijdens de Airborne Wandeltocht van 2011 bleek er veel belangstelling te zijn voor de grote foto’s. Veel mensen stonden even stil om ze te bekijken. Daarom zijn ze ook bij afgelopen Airborne Wandeltocht, die op 1 september 2012 werd gehouden, opnieuw langs

Aan de Beneden-Weverstraat in Oosterbeek stond tijdens de Airborne Wandeltocht een van de borden met een grote foto van dezelfde locatie tijdens de Slag om Arnhem.
de route gezet. De borden met de afbeeldingen bleven staan tot eind september, zodat ze ook tijdens de Airborne herdenking konden worden bekeken.

Aanvulling voor de Roll of Honour
In september vorig jaar verscheen de langverwachte vijfde druk van de Roll of Honour van de Slag om Arnhem. In dit standaardwerk over de geallieerde mili-tairen die tijdens de gevechten in de septemberdagen van 1944 (of ten gevolge daarvan) in de regio Arnhem en elders het leven lieten, staan veel nieuwe gegevens in vergelijking met de vorige uitgave. De publicatie werd door de liefhebbers dan ook enthousiast begroet en we ontvingen ook opbouwende kritiek. Zo informeerde een van de Poolse lezers belangstellend naar het ontbreken van de naam van een TWeede Luitenant van de Ist Polish Independent Parachute Brigade Group. Bij het controleren daarvan kwam boven water dat de informatie over nog een Poolse officier in de gedrukte versie van het manuscript nergens terug te vinden was. Dit was des te merkwaardiger omdat beide mannen wel degelijk vermeld worden in de concepttekst en in de eerste proef. Een van de vele medewerkers aan de totstandkoming van het boek haalde daarna per ongeluk een streep door de twee Polen, en niemand van de overige direct betrokkenen (Jan Hey, Philip Reinders en ondergetekende) viel dat kennelijk op. Hoe het ook zij, de desbetreffende parachutisten verdienen het uiteraard om wel degelijk genoemd te worden, en hun gegevens volgen dan ook hierna.
Met dank aan Mateusz Mroz!

Brigade Headquarters – Kwatera Glowna:
24.9 KOLASINSKI, Tadeusz; Ppor.; 1907; age 36. Ppor. Kolasinski was killed during the Rhine Crossing from Driel to Oosterbeek on 24 September 1944. He was buried by local Air Raid Wardens in the Onder de Bomen General Cemetery at Renkum (map 39-28-13) in September/October 1944. Oosterbeek 25.B.11.
26.9 JAWORSKI, WaclawJ.; Ppor.; 14818; age 31. Ppor. Jaworski was wounded during the Crossing of the river Rhine (from Driel to Oosterbeek) on the night of 23 September 1944. He probably died the next day. FB in the garden of the Ter Horst family, Benedendorpsweg, map E.6. Oosterbeek 25.B.20.
(Geert Maassen)

Presentatie tweede deel van het beeldverhaal over Slag om Arnhem
Donderdag 23 augustus vond in het Airborne Museum de presentatie plaats van het twee- de deel van het beeldverhaal over de Slag om Arnhem, getiteld ‘Slag om Arnhem, septem- ber 1944, Een historisch beeldverhaal, Deel 2: ‘Hotel Hartenstein’. Vorige jaar verscheen het eerste deel uit deze serie, getiteld ‘De Brug’. Het eerste exemplaar werd aangebo- den aan de burgemeester Jean Paul Gebben van de gemeente Renkum. Ook dit nieuwe boek is gemaakt door Hennie Vaessen en Tine Bouwhuis in hun studio in Oosterbeek. In dit deel ‘Hotel Hartenstein’ worden de lotgevallen van militairen en burgers in en om Oosterbeek op indringende wijze in beeld gebracht. Het maken van een dergelijk beeldverhaal of stripboek kost een jaar werk. Op basis van historische versla- gen en foto’s wordt een script geschreven. De feiten worden gecontroleerd door mensen van het Airborne Museum en andere deskundigen. De stripboeken zijn geen simpele plaatjesboeken. Studio Vaessen brengt de zaken op een realistische manier voor het voetlicht en neemt de lezers zeer seri- eus. De zaken worden niet fraaier weergegeven dan ze waren. Alle figuren spreken hun eigen taal: De Britten spreken Engels, de Duitsers Duits en de Nederlanders Nederlands. Dit versterkt de authenticiteit. De strip- boekenserie is bestemd voor lezers van 12 jaar en ouder. Er is ook een Engelstalige uitgave verschenen. Het stripboek ‘Hotel Hartenstein’ kost Euro 14,95 en is o.a. verkrijgbaar in het Airborne Museum. Zie ook : info www,graphicnovell944.com


De voorkant van het nieuwe strip-boek over de Slag om Arnhem.

“1st British Airborne Division ‘Phantom’. Reporting the Battle for Arnhem 1944”
Dit is het tweede boekje dat Asher C.J. Pirt heeft geschreven over rol van het GHQ Liaison Regiment, beter bekend onder de naam PHANTOM, tijdens de slag om Arnhem.
Volgens de schrijver is er al veel gezegd en geschreven over deze eenheid en is dit boekje het definitieve verslag. Hij vermeldt dat dit verslag gebaseerd is op war diaries, berichten-logboeken, brieven en een door Frederic Kelly gemaakt interview met Neville Hay uit 1967. Verder baseert hij zich op het in 1951 verschenen boek ‘Phantom was there’ van Reginald Hills, die ove-rigens niet in Arnhem was. In de praktijk blijkt dit een zeer zwakke basis. Met voetnoten zijn wel de verschillende bronnen aangegeven.
In zijn eerste hoofdstuk geeft Pirt een beschrijving van de diensttijd van luitenant Neville Hay, commandant van de Ist British Airborne Phantom patrouille, die uit 5 man zou hebben bestaan. Behalve luitenant N.A. Hay waren dat een onderofficier, George Hobkirk, en nog drie niet nader genoemde soldaten. In het in 1996 door de WAM uitgegeven naslagwerk ‘Who was Who during the Battle of Arnhem’ staat dat ook kapitein J.P. Ashbury in Arnhem was. Dit is echter onjuist, want die landde bij Groesbeek binnen de Duitse linies en werd krijgsgevangen gemaakt. Volgens Martin Middlebrook in zijn boek ‘Arnhem’ (1994) was de sterkte 10 man. De officiële sterkte van een ‘Phantom’ patrouille was in 1944: 1 officier, 1 onderofficier en 8 of 10 manschappen, uitgerust met een jeep, 2 motorfietsen en soms een White scout. Hoofdstuk 1 van 416 bladzijden is voor een groot deel gebaseerd op het genoemde interview van Kelly en enkele documenten uit het War Office. In dit hoofdstuk wordt ook wat nader ingegaan op de gebruikte radioapparatuur, de Wireless set no 22, maar dan met een extra versterker. Dat kan de Amplifer RF no 2 geweest zijn die ook bij de WS no. 19 gebruikt werd, maar daar wordt geen nader informatie over gegeven. Ook ontbreken er afbeeldingen van zowel de radio als de amplifier. Deze zouden een duidelijk beeld hebben kunnen geven. Ook het stukje over de gebruikte antennes is voor een leek onduidelijk. Zoals in de tekst staat is een tekening duidelijker, maar die staat niet in het boekje afgedrukt. Overigens was daar niets bijzonders aan te zien, want het waren de gebruikelijke draad antennes.
Ook de reden waarom ‘Phantom’ tijdens de Slag om Arnhem wel verbinding had met Engeland en de rest van de divisie niet of nauwelijks, komt op de pagina’s 14 en 15 niet uit de verf. Het volgende hoofdstuk, dat iets meer dan 2 bladzijden beslaat, gaat over de landing en de daar opvolgende acties. De vermelding van een contact met twee Amerikaanse liaison officieren lijkt merkwaardig, want er waren geen Amerikaanse
liaison officieren bij de le Britse Airborne Divisie. Misschien heeft hij de twee Amerikaanse officieren van de US Air Support Unit ontmoet?
Vervolgens wordt op twaalf bladzijden (met de nodige lege ruimte) de inzet van ‘Phantom’ bij het hoofd-kwartier Hartenstein beschreven. Ook hier weer voor-namelijk gebaseerd op het genoemde interview met Hay. Een nadere analyse van de tekst laat zien dat het eigenlijk een uitgewerkte beschrijving van het radio- logboek is, soms opgehangen aan het verhaal van Neville Nay. We komen nauwelijks iets nieuws tegen. Een vreemde indruk maakt het verhaal dat Neville Hay over de spoorbrug in Oosterbeek naar Hartenstein zou zijn gereden, waarbij hij langs de auto van de Duitse Generaal Kussin kwam, die gesneuveld op de achter-bank lag. Waarschijnlijk wordt bedoeld de spoorover- gang bij Wolfheze, want de Dreijenseweg was in Duitse handen. De evacuatie is een apart hoofdstuk van vier bladzijden. Het laatste hoofdstuk, de evaluatie, twee pagina’s groot, geeft geen nieuwe inzichten in het optreden van ‘Phantom’. Dat alle informatie van de le Airborne Divisie alleen via ‘Phantom’ ging is onjuist. Als aanhangsel staan de berichten die ‘Phantom’ gezonden heeft vermeldt, maar die had u al eerder gelezen. Ze komen ook voor in het boek “Phantom” van Philip Warner uit 1982. Als aanhangsel B is een kaartje uit de National Archives met de locaties van de diverse radiostations in Park Hartenstein afgedrukt, waaruit de positie van Phantom af te lezen is. De overige afkor-tingen zijn voor een niet verbindingsman duister. Als afsluiting een postzegel groot fotootje van Neville Hay. Een deel van de informatie uit het boekje was al eerder beschreven in het boekje van Pirt: “GHQ Liaison Regiment”. Als beide boekjes waren samengebundeld had dat een aantrekkelijker werk opgeleverd.
Het boekje telt 70 pagina’s, echter hiervan zijn 35 niet of nauwelijks beschreven. De relevante tekst bestaat dus uit 35 pagina’s, met gemiddeld 31 regels. Verwacht echter niet veel nieuws, maar voor iemand die alles over Arnhem wil lezen, is het aardig.
“1 British Airborne Division ‘Phantom’ Reporting the Battle for Arnhem 1944″ door Asher C.J. Pirt werd uit-gegeven bij Walmer in 2011 (ISBN 978-1-4709-1321-2) De uitgave telt 70 pagina’s en kost ca. 7 Euro.
(Wybo Boersma)

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, Oosterbeek en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de activiteiten van de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem.
Redactie: drs. Robert P.G.A. Voskuil, Wybo Boersma en Joop Bal.
Coördinatie verzending, archivering & distributie losse num-mers Nieuwsbrief: Wybo Boersma, Ede.
Vormgeving Nieuwsbrief: Hildebrand DTP, Wageningen.
Druk: Drukkerij Verweij Wageningen B.V.
E-mail adres WAM: info@vriendenAirbornemuseum.nl.
Telefoon: (0318) 63 96 33.
Postadres.’ WAM, t.a.v. Ivar Goedings, Postbus 8047, 6710 AA, Ede.
Penningmeester en Coördinator Airborne News Flash: Vincent Luyten.
Website van de WAM: www.vriendenAirbornemuseum.nl

Download

Overweldigende belangstelling voor de lezing van Judy Urquhart
Van 12 tot en met 14 oktober 2012 bezocht Judy Urquhart, dochter van Major-General R.E. Urquhart CB, DSO, Oosterbeek. Op vrijdagmiddag 12 oktober bracht zij een bezoek aan het Airborne Museum, waar zij werd rondgeleid door directeur Jan Hovers en door Wybo Boersma van de WAM. Journalisten van o.a. Radio- en TV Gelderland maakten van de gelegenheid gebruik om verslag te doen van haar bezoek. Ook de volgende dagen stond zij in de belangstelling van de Pers en er verscheen o.a. een groot artikel over haar in de krant ‘De Gelderlander’.
Op zaterdagmiddag stond de lezing over haar vader gepland, die was georganiseerd door de WAM. Al vroeg stroomde de Concertzaal in Oosterbeek vol en het was duidelijk dat heel veel mensen waren afgekomen op deze bijzondere bijeenkomst.
In haar lezing ‘The Road to Arnhem’ ging Judy in op de levensloop van haar vader, die werd geboren in 1901 in een Schotse familie, als zoon van een arts.


Op 13 oktober 2012 hield Judy Urquhart in de Concertzaal in Oosterbeek een lezing over het leven van haar vader, Major General R.E. Urquhart CB, DSO.

De eerste Wereldoorlog bepaalde zijn beroepskeuze. Hij verliet school in 1919 en volgde een officiersopleiding op Sandhurst, waarna hij in 1920 werd geplaatst bij de Highland Light Infantry. Dit was het begin van een lange en succesvolle militaire carrière, waarin hij de eerste 20 jaar diende in het Verenigd Koninkrijk, in Malta en in India. In oktober 1940 keerde hij uit India terug naar Engeland, waarna hij in juni 1942 naar Egypte werd gezonden om deel te nemen aan de strijd in de woestijn van Noord-Afrika. Medio 1943 kreeg hij in de rang van Brigadier het bevel over de 231e ‘Malta’ Brigade voor de invasie van Sicilië.
Tijdens de strijd in Sicilië in 1943 onderscheidde Urquhart zich doordat hij situaties goed kon beoordelen en in korte tijd gevechtsacties kon organiseren. Maar hij nam risico’s. Zowel in Noord-Afrika als in Sicilië werd hij, zoals hij later zelf schreef, regelmatig geconfronteerd met onbetrouwbare radioapparatuur. Daarom ging hij, wanneer de radiocommunicatie moeilijk bleek, vaak persoonlijk voorin de linies kijken hoe de strijd verliep. Maar toen hij dit later, tijdens de Slag om Arnhem, weer deed, raakte hij ingesloten door de Duitsers en was hij 36 uur geïsoleerd van zijn troepen. Dat waren 36 kostbare uren. ‘Dit was zijn grootste fout’, aldus Judy.
Voor Urquhart was het een verrassing, toen hij in januari 1944 door Montgomery tot commandant van de le Britse Airborne Divisie werd benoemd. Hij had geen ervaring met het commando voeren over lucht-landingstroepen, maar tijdens de eerste helft van 1944 maakte hij zich tijdens intensieve trainingsoefeningen vertrouwd met deze relatief nieuwe manier van het uitvoeren van militaire operaties.
Hoewel Urquhart na de oorlog in familiekring nauwelijks sprak over de Slag om Arnhem, bleef het, volgens Judy, een belangrijk deel van zijn leven. In 1958 schreef Urquhart zijn eigen boek, dat verscheen onder de titel ‘Arnhem’. De jaren daarna werd hij talloze malen geïnterviewd voor boeken, artikelen en documentaires over de Slag om Arnhem.
Bij zijn overlijden in 1988 erfde Judy zijn gehele per-soonlijke archief. De auteur John Baynes maakte bij het schrijven van zijn boek ‘Urquhart of Arnhem,The Life of Major General R E Urquhart CB, DSO’, dat verscheen in 1992, dankbaar gebruik van dit archief.
Maar pas na het overlijden van haar moeder in 2006, toen het ouderlijk huis moest worden leeggemaakt, ging Judy zich zelf intensief verdiepen haar vaders archief. Ook bezocht zij mensen, die haar vader hadden gekend en waarmee hij had samengewerkt en reisde ze naar gebieden waar hij had gevochten.
Judy sprak tijdens haar lezing met veel genegenheid over haar vader. De bijzondere foto’s uit het familiearchief die zij toonde, gaven nog een extra dimensie aan haar verhaal.
Na afloop van de lezing kwamen veel mensen met haar praten en ook moest ze verschillende exemplaren van haar vaders boek signeren.
De volgende dag, zondag 14 oktober, hadden Wybo Boersma en Robert Voskuil op haar verzoek een battlefield tour georganiseerd. Daarbij werden vooral plaatsen bezocht waar zij tijdens eerdere officiële bezoeken, door gebrek aan tijd, nooit was geweest. Voor haar was één van de hoogtepunten van de tour een bezoek aan het terrein, oostelijk van boerderij ‘De Boschhoeve’, waar op 17 september 1944 de Horsa gliders van het Divisie Hoofdkwartier waren neer-gekomen. Dit kon worden geïllustreerd met behulp van grote luchtfoto’s, die op die dag waren gemaakt. Voor het eerst stond Judy op de plaats waar 68 jaar daarvoor haar vader was geland en waar voor hem de Slag om Arnhem echt was begonnen. Dat maakte veel indruk op haar.
Een bezoek aan de Airborne Begraafplaats in Ooster- beek op maandagochtend 15 oktober vormde het slot van een aantal drukke en emotionele dagen voor Judy Urquhart. De Vereniging Vrienden is haar erg dankbaar dat zij speciaal naar Nederland wilde komen om haar bijzondere lezing voor ons te houden.

Herbegrafenis van soldaat van het Wiltshire Regiment
Bijna op de dag af 68 jaar nadat hij was gesneuveld, vond op 3 oktober 2012 op de Airborne Begraafplaats in Oosterbeek de herbegrafenis plaats van de stoffelijke resten van soldaat Lewis Curtis van het 5th Battalion, The Wiltshire Regiment. Dit gebeurde met militaire eer en in aanwezigheid van nabestaanden, een delegatie van het Britse Ministry ofDefence, een erewacht bestaande uit militairen van het 5th Battalion, The Rijles (de opvolgers van het Wiltshire Regiment), leden van de Regimental Association en belangstellenden. Bij de groep was ook de 87-jarige veteraan Robert Purver, die zelf ook in het gebied van de Schuytgraaf had gevochten, in dezelfde compagnie als Curtis.
Lewis Curtis sneuvelde op 2 oktober 1944 in de Betuwe, tussen Eist en de Rijn, in de nasleep van de Arnhem operatie. Zijn eenheid maakte deel uit van de 43e Wessex Divisie, die tevergeefs had gepoogd de 1ste Airborne Divisie bij Oosterbeek te ontzetten. Zij kwamen, zoals we nu weten, helaas te laat, hoewel het 5th Battalion nog wel de belangrijke taak had om in de nacht van de terugtrekking van de 1ste Airborne Divisie een afleidingsmanoeuvre uit te voeren aan de Rijn, ter hoogte van Zetten. Zowel het 4e als het 5e bataljon van het Wiltshire Regiment speelden een belangrijke rol in het dicht houden van de oostelijke flank van de corridor door de Betuwe, zodat de toegang tot Driel vanuit Nijmegen gewaarborgd was.

Soldaat Letuis Curtis van het 5th Battalion, The Wiltshire Regiment, die op 2 oktober 1944 sneuvelde in het gebied van de SchuytgraaJ, oostelijk van Driel. Zijn stoffelijke resten werden pas in 2003 gevonden. Op 3 oktober 2012 werd hij met militaire eer herbegraven op de Airborne Begraafplaats in Oosterbeek.

Hierbij leden de Wiltshires zware verliezen. De stoffelijke resten van Lewis Curtis werden in 2003 gevonden in het gebied waar wordt gebouwd aan de nieuwe Arnhemse wijk de Schuitgraaf, die is gelegen zuidelijk van de Rijn en oostelijk van het dorp Driel. Zijn veldgraf lag bij de voormalige boerderij De Laar. Dit deel van de Betuwe werd in december 1944 door de Duitsers onder water gezet. Daardoor werden bijna alle aanduidingen van veldgraven weggespoeld, zodat na de Bevrijding in 1945 veel stoffelijke overschotten van gesneuvelde militairen niet werden ontdekt.
Toen in 2003 het gebied werd onderzocht op achterge-laten explosieven, werd het veldgraf ontdekt en werden de stoffelijk resten geborgen door de Bergings-en Identificatie Dienst Koninklijke Landmacht (BIDKL). Na een langdurig onderzoek door de BIDKL, met aan het hoofd de adjudant Geert Jonker, kon het stoffelijk overschot uiteindelijk worden geïdentificeerd.
De dag voor de herbegrafenis nam Geert Jonker een groep, met daarbij de nabestaanden van Lewis Curtis, mee naar het gebied van de Schuytgraaf, om daar een korte battlefield tour te leiden en ze de locatie van Curtis’ voormalige veldgraf te wijzen. Zowel bij de plaats van het veldgraf, als bij het monument voor het Wiltshire Regiment in de Schuytgraaf werden bloemen gelegd. Aansluitend bezocht de groep het Airborne Museum in Oosterbeek.

Battlefield tour van de WAM trok veel deelnemers
Het is al enige jaren de gewoonte dat de Vereniging Vrienden op de zaterdag vóór de september herdenking een battlefield tour organiseert over het voormalige slagveld bij Arnhem. Deze tour, getiteld ‘Sporen van de Slag om Arnhem’, is speciaal opgezet voor leden en niet leden, die niet zo bekend zijn in de omgeving van Arnhem en Oosterbeek. Er komen zoveel mogelijk facetten van de Slag om Arnhem aan bod. Dit jaar was de tour op zaterdag 15 september. Hoewel er altijd voldoende belangstelling is, was het aantal deelnemers deze keer wel bijzonder hoog, namelijk bijna 100! Daardoor hadden we twee bus- sen nodig en vier gidsen. Opvallend was dat ruim 60% van de deelnemers geen lid van de Vereniging was. Zij kwamen uit het hele land van Noord-Groningen tot Limburg en zelfs een aantal uit België. Deze grote belangstelling was waarschijnlijk mede te danken aan de actie ‘Gelegerd in Gelderland’, die het afgelopen jaar veel publiciteit kreeg. De Vereniging heeft aan deze actie meegedaan met drie battlefield tours (de Grebbelinie, het 11e Bataljon en Sporen van de Slag Arnhem) en was zowel bij de opening in Bronbeek (Arnhem) als bij de sluiting (op de Ginkelse heide) met een gezamenlijke stand met de International Guild of Battlefield Guides aanwezig. Door deze evenementen heeft de WAM weer meer bekendheid gekregen, hetgeen zich hopelijk vertaald in nieuwe leden. Met dank aan de gidsen Gerard Gijsbertsen, Jaap Korsloot en Eugène Wijnhoud. (Wybo Boersma)

Stoffelijk overschot van militair gevonden op de Ginkelse Heide
Op 16 september 2012 heeft een 55-jarige inwoner van Ede op de Ginkelse Heide de stoffelijke resten gevonden van een Britse militair. Hij was met zijn metaaldetector aan het zoeken op een plek, op ca. 500 meter van de schaapskooi. Toen de detector aangaf dat er metaal in de grond zat, begon hij te graven. Op ongeveer 75 cm diepte vond hij een Britse veldfles en wat gespen. Vervolgens stuitte hij op menselijke botten en een schedel. Daarbij lagen wat persoonlijke attributen en een Mills-handgranaat. Direct werden de overheidsinstanties, waaronder de politie, gebeld. Hoewel de Edenaar in overtreding was, door met een metaaldetector te zoeken in een gebied waar dat officieel verboden is, heeft de politie, omdat de vondst zo belangrijk is, afgezien van een proces verbaal. Wel kreeg de man een berisping. Het veldgraf werd vervolgens weer toegedekt met aarde.
Op maandag 17 september arriveerden de mensen van de Bergings- en Identificatiedienst Koninklijke Landmacht (BIDKL). Zij begonnen het stoffelijk overschot voorzichtig uit te graven. Daarbij kwamen onder meer delen van zijn onderbenen met de schoenen naar boven, evenals vrijwel het gehele gebit. Ook werd een fosforgranaat en een morfinespuit gevonden. De BIDKL gaat er van uit dat de militair behoorde bij de 4e Parachutisten Brigade, die op 18 september afsprong boven de Ginkelse Heide. Wanneer het proces van identificatie tot resultaat heeft geleid, zullen we dat vermelden in de Nieuwsbrief.

De ‘2012 Arnhem Battlefield Tour’ was groot succes
Sinds 15 maart 2007 bestaat in het Verenigd Koninkrijk de Afghanistan Trust, ook wel Afghan Trust genoemd. Deze is in het leven geroepen om hulp te bieden aan militairen van het Parachute Regiment, die tijdens hun inzet in Afghanistan zijn gewond. Ook families van daar gewonde of gesneuvelde militairen kunnen een beroep doen op deze organisatie. De Afghan Trust kan bijvoorbeeld helpen bij revali- datieprogramma’s voor gewonde militairen en bij (aangepaste) huisvesting. Ook kan de organisatie bijdragen aan de reiskosten van familie, die bijvoorbeeld hun gewonde zoon willen bezoeken of die een herdenkingsbijeenkomst voor een gesneuveld familielid willen bijwonen. Het Britse Parachute Regiment betreurt op dit moment 24 in Afghanistan gesneuvelde militairen. Daarnaast zijn er ongeveer 150 militairen, die zodanig gewond zijn geraakt dat zij het leger moesten verlaten. De Afghan Trust helpt hen bij het vinden van ander werk en het opbouwen van een nieuw leven in de burgermaatschappij.


Tijdens de Battlefield Tour voor de Afghanistan Trust geeft Colonel John Waddy op 20 september 2012 uitleg over de gevechten bij de Rijnbrug in Arnhem. V.l.n.r. Jos Hekking (van de Koninklijke Luchtmacht), Gerard Gijsbertsen (WAM), Bob Kershaui en John Waddy.

Vergelijkbare programma’s bestaan in Amerika en in Nederland en ook hiervoor is veel geld nodig.
Een van de manieren om fondsen bijeen brengt is het organiseren van Battlefield Tours voor mensen, die daarvoor een aanzienlijk bedrag over hebben, of die worden gesponsord door bijvoorbeeld grote bedrijven. Dit jaar was het mogelijk om deel te nemen aan ‘The 2012 Arnhem Battlefield Tour’. Deze meerdaagse, door de Afghan Trust georganiseerde tour, stond onder leiding van Col (retd) John Waddy en Col (retd) Robert Kershaw. Voor de voorbereiding had Colonel Waddy o.a. de assis-tentie van de WAM-bestuursleden Gerard Gijsbertsen en Robert Voskuil ingeroepen om de route met veel zorg uit te stippelen en te verkennen. Dit was extra belangrijk omdat de totale kolonne uit 15 grote voertuigen bestond. Deze kolonne moest op 20 en 21 september 2012 via allerlei grote, maar ook kleine wegen door het voormalige gevechtsterrein bij Arnhem, in de Betuwe en in Nijmegen kunnen manoeuvreren.
Aan de tour nam ook een aantal Britse, Amerikaanse en Nederlandse oorlogsveteranen deel en de chauffeurs van de auto’s waren allen Afghanistan-veteranen uit die drie landen. Op zaterdag 22 september waren de deelnemers aanwezig bij de paradropping op de Ginkelse Heide en op zondag 23 september nam de groep deel aan de herdenking op de Airborne Begraafplaats.

Vereniging Vrienden sponsort Dakota vlucht voor twee Arnhem-veteranen
Op 21 september 2012, hebben drie veteranen, waarvan twee van de Slag om Arnhem, Harold Padfïeld en Tom Carpenter, een vlucht gemaakt met een Dakota boven Arnhem en omgeving. Tijdens de vlucht, die werd uitge-voerd voor de Parachute Group Holland (PGH), sprong een aantal parachutisten uit het toestel boven de in sep-tember 1944 gebruikte landingsterreinen bij Wolfheze. De kosten van het meevliegen van de Britse veteranen werden gesponsord door de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum. Siebe Postma van de PGH schreef ons na afloop: ‘Als ik Harold Padfïeld citeer, vond hij het in één woord “Marvellous”. De veteranen waren soms zichtbaar geroerd, en erg dankbaar dat ze deze vlucht konden meemaken. De sprong, die tijdens de vlucht plaats vond boven Wolfheze, is succesvol verlopen, alle springers bereikten de dropzone veilig.’ Op YouTube staan een paar filmpjes van de vlucht. U kunt ze vinden door Parachute Group Holland in te typen.

Johan Snoek overleden
Wij kregen het bericht dat op 31 augustus 2012 Johan Snoek is overleden. Hoewel zijn naam niet direct voor iedereen bekend zal klinken, zal hij door anderen altijd in verband worden gebracht met Brigadier Shan Hackett, de commandant van de 4e Parachutisten Brigade. Zoals velen weten, werd Brigadier Hackett zwaar gewond gedurende de gevechten in de Perimeter in Oosterbeek. Hij werd naar het St Elisabeth’s Gasthuis in Arnhem gebracht, waar hij werd geopereerd door dokter Lipmann Kessel van de 16th Parachute Field Ambulance. Deze operatie redde ongetwijfeld zijn leven. Ongeveer een week later werd Hackett ‘ontvoerd’ door het Arnhemse Verzet en met een auto naar Ede gebracht. Hij verborg zich daarop het adres Torenstraat 5, het huis van de drie zusters De Nooij. Op 1 oktober kwam daar nog een vierde zuster bij, mevrouw Rie Snoek-de Nooij uit Renkum met haar zoon Johan en haar dochter Marie. Hackett was nog steeds erg ziek en moest in bed blijven. Pas na een paar dagen mocht Johan hem bezoeken. Hackett beschreef hem later als ‘a tall fair young man with a long face’. Op dat moment was Johan 24 jaar oud. Het zou nog een paar maanden duren voordat Hackett sterk genoeg was om serieus na te denken over een ontsnapping naar geallieerd gebied. Het eerste idee was om bij Renkum de rivier over te ste-ken, maar dit plan werd verlaten. Johan stelde voor om te proberen via Sliedrecht te ontsnappen. Hackett ging hiermee akkoord en Johan vertelde later: ‘Toen we eind januari begonnen aan onze gevaarlijke fietstocht naar Sliedrecht, had Hackett gezegd dat ik de leiding had. Ik had echter nooit in dat soort termen gedacht. We doen het toch samen, lachte ik. Ik had niet het idee dat ik boven hem stond, maar aan de andere kant wilde ik niet dat hij boven mij stond. Gedurende de reis accepteerde hij altijd mijn voorstellen en was zeer positief.’ Waarom was dit gebied uitgekozen? Johan was geboren in Gorkum. Hij had daar nog familie en hij had kontakten in het lokale Verzet. In februari 1945 hielp Johan mee om Brigadier Hackett met behulp van een kano dwars door de Biesbosch naar geallieerd gebied te brengen.
Na de oorlog werd Johan voorgedragen voor een van de ‘Verzetsmedailles’, zoals de King George Medal for Courage in the cause of Freedom, maar dit is blijkbaar niet doorgezet. De tekst van de voordracht is echter in de archieven bewaard gebleven en een deel daaruit luidt: ‘De heer Snoek was actief bij het helpen van militairen die na de operatie bij Arnhem wilden ontsnappen. Hij bracht een zwaar gewonde hoge officier naar het huis van zijn tante in Ede. Daar kreeg deze officier onderdak tot 30 januari 1945. Er werden verschillende pogingen ondernomen om deze officier in veiligheid te brengen, maar door zijn zwakke conditie en door de problemen om de Rijn over te komen, mislukte dit. Uiteindelijk besloot de heer Snoek ongeveer 60 kilometer te fietsen om kon takt op te nemen met een oude vriend. Via hem lukte het om een ontsnappingsroute met een boot naar de geallieerde linies te vinden. De heer Snoek keerde terug naar Ede en nam de officier en twee anderen met behulp van fietsen mee naar zijn kontaktpersoon in Sliedrecht. Vandaar werden ze met succes overgebracht naar bevrijd gebied. De heer Snoek gaf vervolgens de gegevens over deze route door aan de lokale ontsnap- pingsgroep, waardoor vervolgens ongeveer 50 personen op deze manier konden worden overgebracht naar de geallieerde linies. Daarnaast vervoerde en verborg de heer Snoek twee geheim-agenten, die actief betrokken waren bij het laten ontsnappen van personen. De heer Snoek heeft zich al die tijd loyaal en moedig opgesteld.’ (Niall Cherry)

Informatiecentrum ‘Slag om Arnhem’ bestaat vijf jaar
Op vrijdagmiddag 13 september werd het eerste lustrum gevierd van het ‘Informatiecentrum Slag om Arnhem’. Dit informatiecentrum, dat is gevestigd naast de John Frostbrug in Arnhem, is onderdeel van het Airborne Museum in Oosterbeek. Vijf jaar geleden werd het geopend om met name de eigen Arnhemse bevolking, maar ook geïnteresseerde toeristen voor te lichten over wat er zich in september 1944 op deze plek had afgespeeld. De hevige strijd tussen de Britse lucht-landingstroepen en de Duitsers om de verkeersbrug in Arnhem spreekt bij veel mensen nog altijd tot de verbeelding en de belangstelling blijft dan ook groot.
In 2007, het jaar van de opening, werd verwacht dat er tussen de 2.500 en 5.000 bezoekers per jaar. Voor 2012 staat de teller echter al op ruim 11.000 bezoekers, waarvan ruim twee-derde afkomstig is uit het buiten-land. In totaal werden erin de eerste vijfjaar van het bestaan al bijna 75.000 mensen uit binnen- en bui-tenland door de vrijwillige medewerkers ontvangen. En dit aantal groeit nog steeds gestaag! Reden voor een feestelijke bijeenkomst voor de medewerkers en andere betrokkenen!

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, Oosterbeek en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de activiteiten van de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem.
Redactie; drs. Robert P.G.A. Voskuil, Wybo Boersma en Joop Bal.
Coördinatie verzending, archivering & distributie losse num-mers Nieuwsbrief: Wybo Boersma, Ede.
Vormgeving Nieuwsbrief; Hildebrand DTP, Wageningen.
Druk: Drukkerij Verweij Wageningen B.V.
E-mail adres WAM: info®vriendenAirbornemuseum.nl.
Telefoon: (0318) 63 96 33.
Postadres: WAM, t.a.v. Ivar Goedings, Postbus 8047, 6710 AA, Ede.
Penningmeester en Coördinator Airborne News Flash;
Vincent Luyten.
Website van de WAM; www.vriendenAirbornemuseum.nl

Download

Een ‘nieuwe’ Duitse foto
Degenen onder de lezers die serieuze publicaties over de geschiedenis van de Slag om Arnhem hebben gelezen, zullen weten dat we een groot aantal foto’s uit Duitse bron kennen dat in september 1944 aan de zuidelijke Veluwezoom werd gemaakt. Van vele daarvan is bekend wie de makers waren, en waar precies en wanneer de opnamen werden vervaardigd, maar er zijn er ook genoeg waarvan we eigenlijk helemaal niets weten.
De bijgaande foto is er eentje uit een soort tussen- categorie. Een tijd geleden werd een z.g. eerstegraads afdruk hiervan verworven via E-bay, en de kenners zagen meteen dat de fotograaf de camera had gehanteerd op De Dam in Oosterbeek. Hij had een Sturmhaubitze 42 (Sd.Kfz 142/2), Ausführung G, van de Sturmgeschütz Brigade 280 in het vizier, en op de achtergrond zien we het huis ’t Maerlant aan de Fangmanweg.
Deze ‘stormhouwitser’ (een gemotoriseerd kanon) behoorde tot een van de drie compagnieën van de brigade die sinds 19 september 1944 in de omgeving van Arnhem waren. Welke daarvan daadwerkelijk zijn ingezet, en tot welke eenheid dit rupsvoertuig behoorde, is helaas niet bekend. Het enige dat we weten, is dat elke compagnie drie StuH.42s had, en

Oosterbeek, 23-25 september 1944. Een Sturmhaubitze 42, Aus/ührung G, van de Sturmgeschütz Brigade 280 op De Dam, met op de achtergrond het huis ’t Maerlant (Fangmanweg).

dat er (dus) negen bij de Slag waren betrokken. Hun 105mm kanon was het meest geschikt voor het soort gevechten waarvan in Oosterbeek sprake was, want hiermee konden de Duitsers
huizen waarin Britten zich hadden verschanst, letterlijk in puin schieten. De afbeelding past in een reeks Duitse foto’s die alle in de omgeving Fangmanweg – De Dam – Weverstraat zijn gemaakt, kennelijk in de periode 23-25 september 1944. Van de hier getoonde foto is de naam van de maker niet overgeleverd. (Geert Maassen, met dank aan Marcel Zwarts)

In Memoriam Jan Hey (1931-2012)
Op 8 november 2012 overleed in zijn woonplaats Hengelo de heer Jan Hey. Bij veel leden van de WAM is hij vooral bekend als de samensteller van de ‘Roll of Honour, Battle of Arnhem, September 1944’. De eerste uitgave van deze Roll of Honour verscheen in 1986 en die werd in de loop der jaren gevolgd door een aantal nieuwe, uitgebreidere edities. Het afgelopen jaar ver-scheen de vijfde druk. Maar Jan Hey heeft nog oneindig veel meer gedaan op het gebied van onderzoek naar tijdens de Tweede Wereldoorlog gesneuvelde militairen en burgers. Zo werkte hij de archieven van het Rode Kruis door, om alle graflocaties in Nederland per gemeente in kaart te brengen van zowel geallieerde als Duitse militairen. Ook werkte hij al jaren aan een monumentale serie boeken, getiteld ‘Losses of the US 8th and 9th Air Forces’. Deze uitgaven bevatten een schat aan informatie over de luchtmacht-militairen, die omkwamen bij de inzet van de Amerikaanse lucht-macht tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zijn onderzoek heeft meerdere malen geresulteerd in de identificatie van vermiste en onbekende militairen. Jan’s encyclopedische kennis was bekend tot ver over onze grenzen en hij deelde die kennis graag met iedere serieuze onderzoeker, die hem benaderde met vragen.
Hoewel Jan’s gezondheid het afgelopen jaar snel was achteruit gegaan, kwam hij op 3 oktober 2012 toch nog naar de Airborne Begraafplaats in Oosterbeek om de bijzetting van het stoffelijk overschot van soldaat Lewis Curtis bij te wonen (zie Nieuwsbrief nummer 128, december 2012). Dat was kenmerkend voor het karakter van Jan Hey. Zijn leven stond in het teken van het idee, dat geen enkel gesneuveld oorlogsslachtoffer mocht worden vergeten.

27 Oktober 2012. Voorzitter Ben Kolster bedankt Luuk Buist voor zijn interessante lezing over de Glider Pilots.

Lezing over de Glider Pilots was geweldig succes
De leden van de WAM, die op zaterdagmiddag 27 oktober 2012 in de Concertzaal de lezing van Luuk Buist over de rol van de Glider Pilots tijdens de Slag om Arnhem bijwoonden, waren het er na afloop allemaal over eens: het was een ’top’-lezing! Alle ingrediënten voor een goed verhaal waren dan ook voorhanden. Luuk kent het onderwerp als geen ander, hij is een uitstekend spreker en hij had een prachtige Power Point presentatie gemaakt, waarmee hij zijn voordracht illustreerde. Hij gaf voor de pauze een overzicht van de geschiedenis en de organisatie van het Glider Pilot Regiment, de gebruikte typen zweefvliegtuigen en de operaties waaraan de glider pilots deelnamen voor September 1944. Na de pauze begon hij zijn verhaal met de landingen bij Wolfheze, waarbij hij ook de officiële RAF-film over dit onderwerp liet zien. Omdat de meer dan 1200 zweefvliegtuigpiloten bijna overal in Arnhem en Oosterbeek aan de strijd hadden deelgenomen, had Luuk een keuze gemaakt en behandelde hij een aantal bijzondere voorvallen, waarbij zij betrokken waren. Fascinerend waren hierbij de achtergrondverhalen die Luuk vertelde over een aantal Britse foto’s, die tijdens de strijd waren genomen, maar waar tot nog toe weinig over bekend was.

Jaarvergadering op 23 maart a.s.
De 33e Algemene Ledenvergadering, tevens Jaarver-gadering van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, zal worden gehouden op zaterdag 23 maart 2012 in de Concertzaal, Rozensteeg 3 te Oosterbeek, aanvang 14.00 uur.
De agenda ziet er als volgt uit:
1. Opening
2. Notulen Algemene Ledenvergadering
17 maart 2012
3. Algemeen Verslag 2012
4. Financieel Verslag 2012
5. Begroting 2013
6. Verslag Kascommissie
7. Bestuursverkiezing
8. Benoeming reservelid Kascommissie
9. Rondvraag
10. Sluiting
Ad 3 en 4: Het Algemeen Verslag, het Financieel Verslag en het Verslag van de Kascommissie liggen een half uur voor de aanvang van de vergadering ter inzage bij de ingang van de zaal. U kunt het Algemeen Verslag en het Financieel Verslag ook aanvragen door een mail of een briefje te sturen aan de WAM. Ad 7: Dit jaar is aftredend: Vincent Luiten. Hij stelt zich herkiesbaar. Volgens artikel 8 van de statuten kunnen leden tegenkandidaten stellen. Een voordracht hiertoe dient uiterlijk tien dagen voor de vergadering schriftelijk bij de secretaris van de WAM te worden ingediend. Dit voorstel moet zijn ondertekend door tenminste tien leden en bij het voorstel dient een bereidverklaring van de kandidaat gevoegd zijn. De kandidaat dient meerderjarig te zijn en lid te zijn van de vereniging. Na afloop van de vergadering is er een PAUZE.
Na de pauze houdt Wybo Boersma een lezing over ‘Operatie Biting’, de raid op Bruneval, 27 februari 1942. De Britse inlichtingendienst had ontdekt dat de Duitsers bij dit plaatsje, hoog op een klif aan de Franse kust een nieuw soort radarapparaat hadden geplaatst. Omdat men daarvan meer wilde weten, werd een militaire actie voorbereid. Bij deze operatie werd in de nacht van 27 februari 1942 de C-compagnie van het 2e Parachutistenbataljon, onder commando van majoor Frost bij Bruneval gedropt. Een kleine groep mannen slaagde er onder leiding van de RAF radarspecialist Flight Sergeant Charles Cox in een aantal essentiële onderdelen van de Würzburg-radar los te maken en die mee te nemen. Vrijwel alle parachutisten wisten vervolgens onder hevig Duits vuur het strand, onderaan de klif te bereiken, waar zij na enige tijd door boten van de Britse Marine werden opgepikt.
Van donderdag 27 tot zondag 30 juni organiseert de WAM een battlefield tour naar Bruneval en naar Dieppe. In die laatstgenoemde plaats vond op 19 augustus 1942 ‘Operatie Jubilee’ plaats, waarbij de 2e Canadese Infanterie Divisie en andere eenheden een grote landing op de kust uitvoerden. Deze operatie werd een mislukking, maar er werden wel lessen geleerd, die bij de latere landingen in Noord-Afrika en in Normandië van zeer veel nut bleken te zijn.

Eerste college voor de ‘Museum Jeugd Universiteit’
Op 11 november van het afgelopen jaar werd in het Airborne Museum voor het eerst een college gegeven, dat was georganiseerd door de ‘Museum Jeugd Universiteit’. Deze landelijke organisatie, die in 2009 werd opgericht, heeft als doel het stimuleren van museumbezoek bij de jeugd. Ieder halfjaar wordt een reeks colleges georganiseerd, speciaal voor kinderen van 8 tot en met 12 jaar. In ieder van de deelnemende musea wordt een college gegeven over een onderwerp, dat betrekking heeft op het collectiegebied van dat betreffende museum.
De sprekers zijn wetenschappelijk medewerkers van het museum, wetenschappers uit de academische wereld of experts uit het vakgebied. De kinderen krijgen tijdens de colleges ook ruim de gelegenheid om vragen te stellen. Het eerste college dat in het Airborne Museum werd gehouden ging over ‘spionage met luchtfoto’s in de oorlog’, een techniek die ook

11 November 2012. Tijdens het college ‘spionage met luchtfoto’s in de oorlog’ voor kinderen van de Museum Jeugd Universiteit, toont docent Robert Voskuil een kleine luchtcamera uit de Tweede Wereldoorlog. [FOTO: Herco van de Ree en Joop Topma]

een belangrijke rol heeft gespeeld bij Operatie Market Garden. Als spreker was WAM-bestuurslid Robert Voskuil uitgenodigd. De bijna 50 aanwezige kinderen kregen eerst uitleg over luchtfotografie, o.a. aan de hand van een meegebrachte luchtfotocamera uit de oorlog en vervolgens werd op een groot scherm een serie luchtfoto’s uit de Tweede Wereldoorlog getoond. Een deel daarvan werd in stereo geprojecteerd. Alle kinderen hadden een kleine stereobril gekregen, zodat ze de foto’s op het scherm in 3-D konden bekijken. De kinderen vonden het zeer interessant en noemden het ’cool’, om een moderne uitdrukking te gebruiken. Ook de docent, die op de universiteit gewend is onderwijs te geven aan volwassen studenten, vond het een bijzondere ervaring om nu voor een jeugdig publiek te staan. Volgend jaar doet het Airborne Museum weer mee met dit programma.

Website ‘4th Parachute Brigade Headquarters, 17-26 September 1944’
Onlangs hebben Philip Reinders en ik (Jeroen Niels) een nieuwe website toegevoegd aan de omvangrijke informa-tievoorziening, die over de slag om Arnhem beschikbaar is: http://4thparachutebrigadeArnheml944.euy. Centraal staat 4th Parachute Brigade Headquarters tijdens de slag om Arnhem.
Voorlopig is de website is opgebouwd uit drie onderdelen. Allereerst is de War Diary integraal opgenomen. Aan de hand van dit verslag kan de lezer nauwgezet de activiteiten van deze eenheid volgen. Inleidend worden de plannen voor Market Garden uiteengezet, waarna aansluitend de periode van 17-26 September 1944 van dag tot dag minutieus wordt beschreven. Het verslag wordt aangevuld met grotendeels onbekend fotomateriaal, zoals foto’s van het gevechtsgebied en portret- en groepsfoto’s van de betrokken personen. Het tweede onderdeel is een zogeheten Nominal Roll. In dit deel vindt de lezer informatie over iedere persoon, die onderdeel uitmaakte van deze eenheid. Naam, rang, legernummer en onderdeel zijn hierbij standaard vermeld, aangevuld met andere gegevens. Waar mogelijk hebben we ook persoonlijke verslagen, die we door de jaren heen hebben verzameld, toegevoegd. Als laatste zijn we momenteel bezig met het uitwerken van een Battlefieldtour. Met behulp van luchtfoto’s
uit 1944 wordt een overzicht gegeven van de plaatsen waar de eenheid zich bevond op de verschillende tijdstippen tijdens de slag. ’Toen-en-nu’ foto’s maken het de lezer gemakkelijker om de historische plekken terug te vinden en te bezoeken.
De website is in het Engels en zal regelmatig worden aangevuld en uitgebreid. Als u op enigerlei wijze bij kunt dragen aan deze website, door bijvoorbeeld het beschikbaar stellen van informatie, dan kunt u contact opnemen met één van beide initiatiefnemers. Dat kan via het e-mailadres dat op de website is vermeld. (Jeroen Niels)

‘Drone’ vliegt boven het huis van Chris van Roekel
De filmmaker Jan Cees ter Brugge uit Hilversum is al enige tijd bezig met het maken van een documentaire over de Britse parachutist Douglas J. Charlton, die tijdens de Slag om Arnhem deel uitmaakte van No.1 Platoon, R Company, Ist Parachute Battalion. Charlton vocht o.a. in de wijk westelijk van het St Elisabeths Gasthuis en nam op 19 september 1944 deel aan de mislukte aanval op Onderlangs. Met een klein restant van zijn eenheid bereikte hij op 20 september het gebied van de Oude Kerk in Oosterbeek, waar hij tot het eind deelnam aan de gevechten.
Volgens Ter Brugge is de nu 89-jarige Douglas Charlton een ideale persoonlijkheid om te interviewen, niet alleen omdat hij veel heeft meegemaakt, maar ook omdat hij zeer goed kan vertellen, een uitstekend geheugen heeft, kan relativeren en beschikt over typische Britse humor. De documentairemaker heeft inmiddels zowel in het Engelse Bournemouth, waar Charlton woont, als tijdens de herdenkingen bij

Op 23 oktober 2012 werden met een ‘drone’ vanuit de lucht opnamen gemaakt van de Oude Kerk en van het huis van Chris van Roekel in Oosterbeek. Onder het toe-ziend oog van filmmaker Jan Cees Ter Bruggen (links) monteert een technicus een kleine videocamera in de ‘drone’, die met zes kleine, horizontale propellers in de lucht kan worden gehouden.

Arnhem interviews opgenomen. Deze gaan over de belevenissen van Charlton tijdens de oorlog, maar ook over zijn vooroorlogse leven.
Tijdens de strijd in het Benedendorp in Oosterbeek vocht Charlton o.a. bij het huis van de familie Breman, dat nu wordt bewoond door Chris en Roelie van Roekel. Omdat Jan Cees ter Brugge zijn documentaire wil illustreren met luchtopnamen van dit gebied, had hij op 23 oktober 2012 een bedrijf ingehuurd, dat met behulp van een kleine drone (een onbemand vliegtuigje) filmopnamen uit de lucht kan maken. Een medewerker van het bedrijf monteerde na aankomst in Oosterbeek een videocamera in de drone en vervolgens kon het apparaat opstijgen. Het werd radiografische bestuurd en met behulp van een monitor kon vanaf de grond precies worden gekeken wat er vanuit de lucht op beeld werd vast gelegd. Chris van Roekel keek met veel belangstelling toe hoe het de camera zijn huis en omgeving op deze ongebruikelijke manier vanaf verschillende hoogtes filmde.
Het is nog niet bekend wanneer de documentaire klaar is, maar we houden u op de hoogte.

‘Arnhem, Myth and Reality. Airborne Warfare, Air Power and the Failure of Operation Market Garden’
Zelden heb ik de afgelopen jaren een boek over ‘Arnhem’ gelezen, dat zo fascinerend is. De schrijver, Sebastian Ritchie, is historicus bij de Air Historica! Branch, een afdeling van de Britse Royal Air Force. Het is dan ook niet te verwonderen dat het boek voor een groot deel gaat over de acties van de luchtmacht tijdens operatie Market Garden. Hierbij stelt de schrijver het bestaande beeld bij, dat de luchtmacht gefaald zou hebben bij deze operatie. Na een uiteenzetting over airborne operaties in het algemeen, gaat de schrijver nader in op de planning van Market Garden, de omzet-ting van operatie ‘Cornet’ naar ‘Market Garden’, de inlichtingen, de keuze van de landingsterreinen en de Air Support. Verschillende huidige opvattingen worden hierbij onderuit gehaald. Het boek is een must voor iedereen die geïnteresseerd is in de achtergronden en het verloop van Market Garden.
‘Arnhem, Myth and Reality, Airborne Warfare, Air Power and the Failure of Operation Market Garden’ door Sebastian Ritchie werd in 2011uitgegeven bij Robert Hale Ltd in London (ISBN 978-0-7090-8991-9). Het Engelstalige boek telt 272 pagina’s en is geïllus-treerd, Prijs € 25,95. (Wybo Boersma)

Battlefield tour over ‘De bevrijding van de stad Groningen’
Op zaterdag 20 april 2013 organiseert de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum in samenwerking met de Documentatiegroep ’40-’45 een battlefield tour met als onderwerp: ‘De bevrijding van de stad Groningen’.
Tijdens de bevrijdingsoperaties in Nederland in het voorjaar van 1945 is er tussen 14 en 18 april 1945 hevig gestreden om de stad Groningen. Daarbij zijn grote delen van de binnenstad in vlammen opgegaan. Toch zijn er nog veel locaties en sporen van deze strijd terug te vinden Ook is er een schat aan fotomateriaal bewaard gebleven. Dit maakt, met de uitleg van ter plaatse door goed bekende gidsen, de ‘Slag om Groningen’ tot een ideaal onderwerp voor een battlefield tour. De gidsen voor die dag zijn Wybo Boersma, geboren en getogen Groninger en als kind getuige van de gevechten en Joël Stoppels, battlefield gids in Groningen. Beide gidsen zijn lid van de International Guild of Battlefield Guides.
De battlefield tour begint om 10.00 uur bij het VW kantoor op de Grote Markt in Groningen. Voor de deel-nemers die per auto komen zijn er aan de rand van de stad P & R parkeerplaatsen, vanwaar een bus u naar de Grote Markt brengt. Komt u met de trein dan is er een busverbinding met de Grote Markt. Lopend is het dan 15 minuten. De deelnemers krijgen onder het genot van een kop koffie eerst een uitleg over de acties van de 2e Canadese Infanterie divisie. Vervolgen gaan we ongeveer twee uur wandelen met verschillende stops. Na een uitgebreide lunch vervolgen we onze wandeling en rond 16.30 uur zijn we weer terug op de Grote Markt.
De kosten voor leden van de Vrienden Airborne Museum en de Documentatiegroep ’40-’45 zijn € 25,- per persoon (inclusief koffie, lunch en een speciaal gemaakte battlefield gids). Niet leden betalen € 27,50. De kosten graag voor 2 april 2013 overmaken op rekening nummer 51 13 751 t.n.v. Vrienden Airborne Museum te Oosterbeek, met vermelding van naam en adres.
Voor verder inlichtingen zie:
www.documentatiegroep40-45.nl;
www.vriendenairbornemuseum.nl;
Mailen mag ook: w.boersma@wxs.nl of telefoon 0318-639633.

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, Oosterbeek en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de activiteiten van de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem.
Redactie: drs. Robert P.G.A. Voskuil, Wybo Boersma en Joop Bal.
Coördinatie verzending, archivering & distributie losse num-mers Nieuwsbrief: Wybo Boersma, Ede.
Vormgeving Nieuwsbrief: Hildebrand DTP, Wageningen.
Druk: Drukkerij Verweij Wageningen B.V.
E-mail adres WAM: info@vriendenAirbornemuseum.nl.
Telefoon: (0318) 63 96 33.
Postadres: WAM, t.a.v. Ivar Goedings, Postbus 8047, 6710 AA, Ede.
Penningmeester en Coördinator Airborne News Flash: Vincent Luyten.
Website van de WAM: www.vriendenAirbornemuseum.nl

Download