Evert van de Weerd (2022)
Op maandag 18 september sprong even na 15.00 uur de 4e Para Brigade boven de Ginkelse hei. De beveiliger van de heide, het Kings Own Scottish Borderes Bataljon (KOSB) was toen in gevecht met een SS Lees meer
Evert van de Weerd (2022)
Op maandag 18 september sprong even na 15.00 uur de 4e Para Brigade boven de Ginkelse hei. De beveiliger van de heide, het Kings Own Scottish Borderes Bataljon (KOSB) was toen in gevecht met een SS Lees meer
Evert van de Weerd (2022)
Inleiding: De Duitsers reageerden snel en efficiënt op de eerste berichten van Britse landingen om 13.30 uur. De 9e SS Panzerdivision (sterkte 3000 man) kreeg 90 minuten later het bevel om Arnhem met het Britse doel, de Rijnbrug, Lees meer
Cornelius Ryan Collection of World War II Papers
257 Item(s)
—-
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4418
Box 114, folder 22: Anthony Deane-Drummond
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4476
Box 114, folder 21: James Cockrill
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1189
Box 114, folder 20: Patrick Loney
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1158
Box 114, folder 19: Charles King
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1183
Box 114, folder 18: Walter Jenkins
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1514
Box 114, folder 17: Freddie Gough
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1130
Box 114, folder 16: George Dixon
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1161
Box 114, folder 15: R. J. Clark
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1197
Box 114, folder 14: William Chandler
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1874
Box 114, folder 13: David Allsop
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1894
Box 114, folder 12: Stan Sullivan
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1900
Box 114, folder 11: Henry “Pres” Preston
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1848
Box 114, folder 10: Thomas McMahon
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1842
Box 114, folder 09: Ron Kent
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1816
Box 114, folder 08: Alfred Jones
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1805
Box 114, folder 07: Alan Dawson
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1796
Box 114, folder 06: C. Cole
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1864
Box 114, folder 05: Victor “Lofty” Cawrey
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1810
Box 114, folder 04: Norman Binick
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1854
Box 114, folder 03: Bill Barclay
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1857
Box 114, folder 02: “Boy” Wilson
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1432
Box 114, folder 01: W. K. F. Thompson
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/5556
Box 112, folder 32: R.F. Bowers
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7519
Box 112, folder 06: Sidney T. Jeavons
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7587
Box 112, folder 05: Frank Hudson
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7478
Box 112, folder 04: Alfred R. Holburn
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7579
Box 112, folder 02: Duncan G. Grieve
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7510
Box 112, folder 01: Richard Glover
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7556
Box 111, folder 50: Frank Garfield
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/6760
Box 111, folder 49: Maurice A. Faulkner
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7503
Box 111, folder 48: Thomas Fairclough
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/6527
Box 111, folder 47: Robert C. S. Edwards
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7541
Box 111, folder 46: James R. Drew
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7532
Box 111, folder 45: Alan H. Cox
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7525
Box 111, folder 44: James Cassie
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7484
Box 111, folder 43: Henry Brook
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7277
Box 111, folder 40: Reginald E. Bagguley
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/6655
Box 111, folder 39: George Ashington
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4243
Box 111, folder 33: Harry Wright
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4259
Box 111, folder 32: Arthur Watson
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3911
Box 111, folder 31: George Ward
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4132
Box 111, folder 30: William Swinfield
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3866
Box 111, folder 29: Charles Storey
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4164
Box 111, folder 28: Gordon Sheriff
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4235
Box 111, folder 27: James Seeckts
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3897
Box 111, folder 26: Ernest Seccombe
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7569
Box 111, folder 25: Wilfred Robinson
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4191
Box 111, folder 24: Edward Phillips
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7549
Box 111, folder 23: Vernon Lumb
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4265
Box 111, folder 22: Frederick Luckhurst
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4213
Box 111, folder 21: John Lord
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7496
Box 111, folder 20: Richard P. C. Lewis
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4122
Box 111, folder 19: Stanley Heyes
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7563
Box 111, folder 18: Donald A. Hardman
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4218
Box 111, folder 17: Frederick Daniels
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3873
Box 111, folder 16: John Dakin
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4592
Box 111, folder 15: James Cleminson
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4152
Box 111, folder 14: Harry Callaghan
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3857
Box 111, folder 13: Henry Bennett
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3919
Box 111, folder 12: Frederick Bennett
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4113
Box 111, folder 11: James Beech
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4225
Box 111, folder 10: 3rd Parachute Battalion diary of events
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4104
Box 111, folder 09: John Wickham
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4198
Box 111, folder 08: Alfred Warrender
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1147
Box 111, folder 07: Robin Vlasto
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4158
Box 111, folder 06: D. Thomas
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4185
Box 111, folder 05: Norman Swift
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3977
Box 111, folder 04: Sidney Sturges
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3971
Box 111, folder 03: Peter Stainforth
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4271
Box 111, folder 02: Gordon Spicer
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4098
Box 111, folder 01: James Sims
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3742
Box 110, folder 61: Richard Robb
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3417
Box 110, folder 60: Alfred Reynolds
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3525
Box 110, folder 58: Felix Partridge
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3697
Box 110, folder 57: Francis Moncur
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3570
Box 110, folder 56: Joe Malley
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/5547
Box 110, folder 55: Eric M. Mackay
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3437
Box 110, folder 53: William Lankstead
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3774
Box 110, folder 52: Thomas Langford
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/5492
Box 110, folder 48: Arthur S. Hendy
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3506
Box 110, folder 47: James Haysom
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3454
Box 110, folder 46: Stanley Halliwell
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3500
Box 110, folder 44: Thomas Gillie
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1572
Box 110, folder 42: John Frost
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3353
Box 110, folder 41: Ronald Emery
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/5641
Box 110, folder 40: Bernard Egan
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3610
Box 110, folder 39: John Dawson
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3519
Box 110, folder 37: Ronald Cox
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/5412
Box 110, folder 36: Gordon Christie
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3779
Box 110, folder 35: Paddy Campbell
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3386
Box 110, folder 33: John Blunt
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3810
Box 110, folder 31: Harold Back
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3601
Box 110, folder 30: John Austin
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3701
Box 110, folder 28: 2nd Parachute Battalion combat interviews
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3673
Box 110, folder 27: R. Watkins
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3402
Box 110, folder 26: Raymond Vincent
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3935
Box 110, folder 25: W. A. Taylor
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3478
Box 110, folder 24: Geoffrey Stanners
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3724
Box 110, folder 23: Harold Spencer
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3711
Box 110, folder 22: Albert Small
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/440
Box 110, folder 21: John Richards
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3768
Box 110, folder 20: Victor Read
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3718
Box 110, folder 19: Thomas Pritchard
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3409
Box 110, folder 18: George Potter
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3641
Box 110, folder 17: Bernard Phillips
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3634
Box 110, folder 16: William Paterson
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3512
Box 110, folder 15: Peter O’Leary
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3446
Box 110, folder 14: Daniel Morgans
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/5284
Box 110, folder 13: Andrew Milbourne
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3625
Box 110, folder 10: Reginald Isherwood
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3392
Box 110, folder 09: Walter Inglis
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/5359
Box 110, folder 08: Thomas Hicks
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3579
Box 110, folder 07: Thomas Harris
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3736
Box 110, folder 06: Eric Hall
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3683
Box 110, folder 05: Michael Growe
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3926
Box 110, folder 04: Leonard Formoy
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3647
Box 110, folder 03: Roy Edwards
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3486
Box 110, folder 02: John Driver
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3376
Box 109, folder 29: Terry Brace
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3595
Box 109, folder 28: Walter Boldock
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7670
Box 109, folder 26: Patrick Barnett
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3618
Box 109, folder 25: Donald Ball
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3757
Box 109, folder 24: 1st Parachute Brigade intelligence report, account by T. A. Boerce
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3426
Box 109, folder 23: 1st Parachute Brigade unit history and structure, combat interviews
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/3334
Box 109, folder 21: Smith, Frederick
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/664
Box 109, folder 20: Guy Rigby-Jones
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/6666
Box 109, folder 06: Ralph Dent
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/5301
Box 109, folder 05: George Cosadinos
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7428
Box 108, folder 06: Brian Urquhart
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/6374
Box 107, folder 32: Brian Montgomery
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/6380
Box 107, folder 31: Bernard Montgomery
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/6385
Box 107, folder 30: R. K. Belchem
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/487
Box 107, folder 16: Frank MacNees
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7821
Box 106, folder 17: Roland C. Ziegler
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7731
Box 106, folder 16: Robert W. Tribe
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7839
Box 106, folder 15: Erwin J. Soper, Jr.
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7796
Box 106, folder 14: Patrick J. Mulloy
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7856
Box 106, folder 13: Tom McLeod
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7881
Box 106, folder 12: John C. H. Lee, Jr.
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7723
Box 106, folder 11: Anthony A. Jedrziewski
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7872
Box 106, folder 10: John A. Holabird, Jr.
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7785
Box 106, folder 09: Hershel L. Gatlin
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7714
Box 106, folder 08: Jack A. Cholmondeley
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7778
Box 106, folder 07: Harold R. Brockley
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7806
Box 106, folder 06: Edwin A. Bedell
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7708
Box 106, folder 05: George W. Arnold
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/435
Box 105, folder 37: Frank Ruppe
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/5199
Box 104, folder 41: William J. Gray
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7304
Box 103, folder 24: Walter S. Van Poyck
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4599
Box 103, folder 14: Earl Oldfather
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1765
Box 102, folder 30: Matthew Kantala
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1660
Box 102, folder 29: Louis Hauptfleisch
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1622
Box 102, folder 28: Leo Hart
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1634
Box 102, folder 27: Roy Hanna
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1791
Box 102, folder 26: James Goethe
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1776
Box 102, folder 25: Clark Fuller
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1757
Box 102, folder 24: Theodore Finkbeiner
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1726
Box 102, folder 23: Arthur Ferguson
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1604
Box 102, folder 22: John Duncan
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1707
Box 102, folder 21: Hans Druener
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1784
Box 102, folder 20: Shirley Dix
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1697
Box 102, folder 19: Frank Dietrich
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1608
Box 102, folder 18: A. D. Demetras
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1688
Box 102, folder 16: Virgil Carmichael
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1733
Box 102, folder 15: Victor Campana
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1597
Box 102, folder 14: Moffatt Burriss
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1666
Box 102, folder 13: Joyce Brakken
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1287
Box 102, folder 11: Fred Baldino
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1293
Box 102, folder 10: Edward Bailey
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1256
Box 102, folder 09: Nelson Badeaux
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1279
Box 102, folder 08: William Addison
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1262
Box 102, folder 07: Walter Winton
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1250
Box 102, folder 06: Robert Weinecke
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1233
Box 102, folder 05: H. Todd
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1220
Box 102, folder 04: Manfred Steinfeld
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1268
Box 102, folder 03: Marvin Pritikin
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1215
Box 102, folder 02: Hugo Olson
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/920
Box 102, folder 01: Charles Mason
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1039
Box 102, folder 012: Jack Bommer
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/8022
Box 101, folder 09: James M. Gavin
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/6409
Box 100, folder 03: Daily plans, 82nd Airborne in Operation Market
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/900
Box 099, folder 10: Ray Allen
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7812
Box 099, folder 09: Harry G. Shutt
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7702
Box 099, folder 08: Donald T. Pearson
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7827
Box 099, folder 07: George A. Donnenwirth
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/814
Box 098, folder 58: X. Cox
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/895
Box 098, folder 55: Robert Shepard
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/827
Box 098, folder 54: Harry Rosinski
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/872
Box 098, folder 53: Willis Rohr
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/884
Box 098, folder 52: John Rippel
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/807
Box 098, folder 51: William Olsen
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/862
Box 098, folder 50: Walter Miller
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/839
Box 098, folder 49: Clifford Kjell
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/821
Box 098, folder 48: Alvin Jones
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/906
Box 098, folder 47: Herbert Jacobs
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/832
Box 098, folder 46: Hugo Dobberstein
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/867
Box 098, folder 45: Leo DePaul
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/8199
Box 095, folder 05: Kenneth Strong
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/8344
Box 095, folder 04: SHAEF Montgomery-Eisenhower correspondence
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/8328
Box 095, drawer 09: SHAEF, 1st Allied Airborne Army command structure chart
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7287
Box 98, folder 29: Arthur J. McGinnis
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/5772
Box 129, folder 16: Walter Model
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/5790
Box 129, folder 12: Otto Dessloch
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/5797
Box 129, folder 11: Frederick Christiansen
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/5702
Box 129, folder 10: Kurt Chill
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/5852
Box 129, folder 08: Army Group B daily reports
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/5699
Box 128, folder 09: OB West war diary extracts
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/5864
Box 128, folder 07: German newspaper clippings
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/5729
Box 128, folder 02: German history
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4784
Box 127, folder 42: Arnoldus Wolters
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/6565
Box 126, folder 38: Jacob van der Deure
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/6153
Box 126, folder 02: Johannes M. Snoek
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/6328
Box 126, folder 01: Bernard D. Smeenk
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/1340
Box 125, folder 01: Jan Donderwinkel
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/2057
Box 121, folder 32: Cora Balthussen
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/6057
Box 121, folder 31: Arnoldus J. A. Baltussen
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7124
Box 121, folder 18: Marinus J. Schulte
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7637
Box 121, folder 13: Nico Reneman
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/6624
Box 121, folder 01: Henri A. A. R. Knap
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/7649
Box 120, folder 23: Dirk J. F. Hiddink
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/5627
Box 117, folder 01: G.A. Pare
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/6457
Box 116, folder 36: Victor D. Miller
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/801
Box 116, folder 05: James Grafton
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/678
Box 116, folder 04: Gerald Tilly
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/979
Box 116, folder 03: Ivor Thomas
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/782
Box 116, folder 02: George Taylor
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/8325
Box 115, folder 47: Richard J. Wrottesley
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4810
Box 115, folder 37: J.O.E. Vandeleur
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4841
Box 115, folder 36: Giles A. Vandeleur
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4521
Box 114, folder 54: Desmond Fitzgerald
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4573
Box 114, folder 53: Edward Falconer
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4586
Box 114, folder 52: James Doggart
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4330
Box 114, folder 51: Jack Creswell
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4305
Box 114, folder 50: Derek Cooper
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4457
Box 114, folder 49: William Consett
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4354
Box 114, folder 48: C. J. Coles
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4559
Box 114, folder 47: William Chennell
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4340
Box 114, folder 46: Rupert Buchanan-Jardine
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4281
Box 114, folder 45: Joseph Bruce
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4313
Box 114, folder 44: David Bruce
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4486
Box 114, folder 43: Alan Breitmeyer
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4360
Box 114, folder 42: Clifford Bennett
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4324
Box 114, folder 41: Martyn Beckett
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4296
Box 114, folder 40: Frank Barnes
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4481
Box 114, folder 39: Geoffrey Anson
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4450
Box 114, folder 38: Allan Adair
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4284
Box 114, folder 35: Brian Horrocks
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4514
Box 114, folder 33: Arthur Turner
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4349
Box 114, folder 32: John Thorley
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4543
Box 114, folder 31: Horace Spivey
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4437
Box 114, folder 30: Kenneth Pearce
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4533
Box 114, folder 29: Kenneth Little
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4567
Box 114, folder 27: John Holloway
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4547
Box 114, folder 26: Jack Hewitt
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4290
Box 114, folder 25: Bernard Haywood
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4527
Box 114, folder 24: Donald Gray
https://media.library.ohio.edu/digital/collection/p15808coll15/id/4442
Box 114, folder 23: Harold Firkins
—-
Ohio University Libraries – Digital Archival Collections
media.library.ohio.edu
May 21, 2021 6:31:37 AM EDT
(Bijvoegsel bij Nieuwsbrief No.10)
Ter introductie van de “mini-story”:
De redactie van de Nieuwsbrief heeft het altijd jammer gevonden dat er in ons blad geen ruimte was voor het opnemen van gegevens over de Slag bij Arnhem,die elders nog niet of nauwelijks zijn beschreven en dat ook de leden hun eventuele schrifte-lijke bijdragen over een bepaald onderwerp niet kwijt konden.
Bij ons leven vragen over bepaalde gebeurtenissen met betrekking tot de Slag bij Arnhem en bij U waarschijnlijk ook.Wij kunnen Uw vragen misschien gedeeltelijk be-antwoorden en misschien kunt U vragen van ons of van mede-geïnteresseerden oplossen. Het lijkt ons daarom een goed idee om met een rubriek “mini-stories” te beginnen. Deze mini-stories zullen worden gepubliceerd in een los blad,dat bij de Nieuwsbrief zal worden gevoegd.Iedere mini-story zal in het voorgaande nummer worden ingeleid door een korte omschrijving,een aantal vragen en eventueel een foto.In het uitein¬delijk te publiceren verhaal wordt alle door U gegeven informatie verwerkt,zodat een zo compleet en betrouwbaar mogelijk beeld ontstaat.Dankzij deze “legpuzzle- taktiek” is er dan misschien een blinde vlek minder in onze kennis van de Slag bij Arnhem.
U kunt zowel mondeling als schriftelijk Uw gegevens kwijt bij een van de bestuurs-leden of in het Museum.Het liefst schriftelijk natuurlijk.
Als U vragen hebt over een bepaald onderwerp,dan kunt U die ook indienen.
Wij hopen dat ook onze Engelse vrienden,in het bijzonder natuurlijk de oud-strijders, hun onmisbare bijdrage willen leveren.
Nu krijgen we nog de kans om gegevens te verzamelen van mensen die de Slag bij Arn-hem zelf hebben meegemaakt.Over enige tijd zijn we afhankelijk van overlevering,met alle beperkingen van dien.
MINI-STORY 1: Engelse postduiven tijdens de Slag bij Arnhem.
In de lezing van de heer W.Boersma over de verbindingen tijdens de Slag om Arnhem, kwam ook even ter sprake dat er, toen de radioverbindingen gedeeltelijk faalden,op beperkte schaal gebruik is gemaakt van postduiven. Hieronder volgen daarover nog enige aanvullende gegevens.
De Eerste Engelse Airbornedivisie had in totaal 82 postduiven ter beschikking tijdens de operatie bij Arnhem. Deze duiven waren verdeeld over de verschillende onderdelen van de divisie en waren afkomstig van de Royal Air Force.Hun “thuisbasis” lag in de omgeving van Londen.
Links:de duif “William of Orange”;midden:de “Dicken Medal”:rechts:parachutist met duivenkoker.
De duiven die door de parachutistenbrigades werden meegenomen werden ieder ver¬voerd in een speciale koker.
Van de 82 meegenomen duiven keerden er uiteindelijk slechts 14 terug, en van deze 14 hadden er slechts 3 een bericht bij zich.
Het bekendst is de prestatie van de duif “William of Orange”,die op dinsdag 19 sep-tember I9W om half elf ‘s morgens bij de Rijnbrug werd losgelaten en die om vijf minuten voor drie ‘s middags in Londen terug was.Hij legde de afstand van ongeveer 400 kilometer,waarvan 200 kilometer over zee,af met een vliegsnelheid van ca.1600 meter per minuut,hetgeen een reusachtige prestatie is.
Contact met generaal-majoor J.Frost leverde nog de volgende gegevens op:
Hij herinnerde zich nog goed dat de duif eerst nog op het dak van één van de huizen ging zitten en door een van zijn mannen met een salvo uit een stengun verjaagd moest worden.
Verdere gegevens werden gevonden in “Parachuting Spectacular 2”,het programmaboekje van de 40 jaar “Parachute Training of Allied Airbome Forces at Tatton Park and Ring- way”.De vertaling van de hierin opgenomen tekst luidt als volgt: William of Orange V.C.
Doffer,geringd N.P.S. 15125.Gekweekt in de duivenstal van Sir William Procter Smith, Bexton House,Knutford,door de heer J.Summer,zijn duivenverzorger.
De duif werd door een verbindingsman van het 2e parabataljon meegenomen naar Arnhem. William werd met een dringend bericht gelost bij de brug in Arnhem en vloog de 283 mijl naar zijn hok te Wing House Londen in 284- minuten!
Kort nadat hij de duif had losgelaten is de verbindingsman bij de brug gesneuveld. Vanwege zijn verdiensten voor de Eerste Engelse Airbome Divisie werd “William of Orange” onderscheiden met de Dicken Medaille,het Victoria Kruis voor dieren.
Deze medaille en de foto van de duif zijn nu te zien in het Imperial War Museum in Londen. (Het Airborne Museum beschikt sinds kort over een houten model van de duif en over foto’s van de duif en zijn medaille. Noot redactie)
Tegen het einde van de oorlog werd de duif door Sir William voor een bedrag van 165 pond teruggekocht,ter gelegenheid van een verkoping ten behoeve van het R.A.F. ondersteuningsfonds.Hij overleed in de duivenstal te Bexton in 1960.
Bovenstaande informatie is afkomstig van de heer F.Gamer,vriend van wijlen de heer John Summer.
Mini-story voor het volgende nummer:De Duitse tank in de Beneden-Weverstraat in Oosterbeek.
Geen enkele Duitse tank is tijdens de Slag bij Arnhem zo ver de perimeter binnen-gedrongen.Hoe kwam dat? Wanneer is dat gebeurd? Wie zijn verantwoordelijk geweest voor de vernietiging? Hoe is dat gebeurd?
Als U hierover iets weet, schrijft U ons dan even. Gaarne bovenaan de brief vermelden: “mini-story”.
Alvast dank voor Uw medewerking!
U kunt Uw correspondentie hierover kwijt bij C.van Roekel,Bendendorpsweg 119,6862WE, Oosterbeek of op het Museum.
Bijlage Nieuwsbrief 11. copyright V.V.A.M.
Enige algemene gegevens:
Ongeveer in augustus 1944 verschenen de eerste Pzkw VI, beter bekend onder de naam Königs- tigers, aan de verschillende fronten. Deze tank was op vele punten superieur aan die van de Geallieerden. Met name door zijn bepantsering van maximaal 185 mm en zijn 88 mm kanon. Er werden er slechts 485 gebouwd, maar het staat wel vast dat enige van deze kolossen door de Duitsers werden ingezet tijdens de operatie Market-Garden. Zij duiken op, getuige bijgaande foto,in Oosterbeek, maar ook in Elst en in de sektor Nijmegen-Eindhoven.
In tegenstelling tot de nu toe aanvaarde stelling dat deze tanks deel uitmaakten van het 2e SS-Panzercorps, staat vast dat in de organisatie van de SS deze zware tanks onder-gebracht waren in speciale tankbataljons, die naar behoefte gedetacheerd werden.
Deze zware tankbataljons hadden hun eigen reparatieafdelingen en logistieke verzorging.
De bemanningen waren samengesteld uit ervaren veteranen uit de Russische,Italiaanse,Noorda- frikaanse en Normandische slagvelden.
Hoewel veelal geschreven wordt over gebrek aan initiatief aan Duitse zijde,zijn wij ge-neigd voor deze eenheden juist het tegengestelde te aanvaarden. Van de Hohenstauffendivisie staat vast dat deze juist overal ingezet werd waar de benarde toestand een snelle reactie noodzakelijk maakte en voor de zware SS tankbataljons gold dit in nog sterkere mate. Tevens moet in dit verband opgemerkt worden dat, in tegenstelling tot de geallieer¬de legerorganisatie, de Duitse samenstelling van zogenaamde “Kampfgruppen”,buiten de organieke organisatie om,een gewone zaak was.
Tot grote schade voor de le Airbornedivisie kan deze tegenstander gekenschetst worden als zeer initiatiefrijk en inventief!
Volgens diverse bronnen werden tijdens de Slag bij Arnhem diverse,zeer belangrijke ver-sterkingen onder bevel geplaatst van de “Kampfgruppe 9 SS Panzerdivision-Hohenstauffen”, die zelf nooit in staat geweest zou zijn de le Airbornedivisie een nederlaag toe te brengen.Op 24 september 1944 kan gerust aangenomen worden dat tweederde van de strijd-macht gedetacheerd was onder bevel van Luitenant-Kolonel Harzer en niet organiek deel uitmaakte van zijn eenheid.
Hieronder bevond zich een eskadron met 15 Königstigers,type Ilb van het 506e zware tank- bataljon onder commando van Majoor Lange en een versterkt eskadron Pantertanks(13) van de 280e”Stürmgeschütz-Brigade’.’
De Tigertank in de Beneden-Weverstraat in Oosterbeek.Inzet Lt.Ian Meikle,R.A.
Verdere gegevens over de gloednieuwe Königstiger in de Weverstraat.
Deze praktisch rechtstreeks uit de fabriek afkomstige tank(afleveringsdatum 20-8) werd in het voorjaar van 1945 totaal vernield aangetroffen bij de inrit van het bedrijf
van Meelhandel Arie van Veelen(nu Fa.Den Boer.)Bijgaande foto laat ons de tank zien,zoals deze oorspronkelijk werd aangetroffen.Voor de opnamen van de film “Theirs is the Glory werd later de koepel 180 gedraaid(zie foto in nieuwsbrief 10).
De Königstiger heeft vele treffers moeten incasseren;de ernstigste schade is waarschijnlijk toegebracht door piatbommen.Het is duidelijk zichtbaar dat een deel van de lange loop van het 88 mm kanon eraf geschoten is, maar de meest dodelijke treffer is van achteren afgevuurd en heeft de “achilleshiel” van de Tiger geraakt.Het gat is zichtbaar juist tussen koepel en chassis. Een van de zwakke punten van dit type was namelijk dat in de koepel zeer veel munitie aanwezig was. Omdat deze tank ontzettend zwaar was (68 ton) en zeer veel brandstof nodig had, moest op zeer kwetsbare plaatsen munitie opgeslagen worden, met alle gevaren van dien;Het is dan ook vrijwel zeker dat er geen overlevenden zijn geweest aangezien het gehele interieur ontploft is, hetgeen door ooggetuigen uit 1945 wordt bevestigd.
Het fatale schot is waarschijnlijk afgevuurd vanuit de Oude School. Informaties en inlichtingen maken het nagenoeg zeker dat de datum waarop het gevecht plaatsvond donderdag,21 september was.
Wie van Engelse zijde hebben hierin een rol gespeeld?0ok hier zijn enige verrassende feiten aan het licht gekomen!
In tegenstelling tot hetgeen in Ryan’s boek staat met betrekking tot wasserij Van Dolderen en majoor Cain,V.C. van de South Staffords,blijkt dat er wel sprake is van een wasserij, maar niet de bovenvermelde.Niet wasserij Van Dolderen,maar de Oostelijk van de school gelegen wasserij Van Hofwegen wordt bedoeld.Cain heeft hier met zijn South Staffords geopereerd,zijnde het noordelijkste deel van de Lonsdale Force.Minder bekend is dat Cain een metgezel en vuurleider had,namelijk de luitenant Meikle,R.A.Luitenant Meikle werd het laatst levend gezien in de kelder van de familie Breman op 21 september en sneuvelde op deze dag toen hij als waarnemer optrad en van achter een van de schoorstenen van de huizen in de buurt van de tank aanwijzingen gaf aan Cain.U kunt dit verslag vinden in Hibbert’s boek “The Battle of Arnhem” op bladzijde 171.Het is hoogstwaarschijnlijk dat het duo Cain-Meikle betrokken is geweest bij de vernietiging van de Königstiger.Meikle behoorde tot de batterij 75 mm houwitzers,die opgesteld stond op de akkers tussen Stalhouderij Klaassen-Smederij Breman én Wasserij van Hofwegen(zie situatieschets).Meikle(zie foto) is begraven op dit terrein of zwaargewond naar de Kerk gedragen(hierover bestaat geen zekerheid). Misschien komen er nog nadere gegevens uit Engeland,maar het staat wel vast dat deze feiten in grote lijnen kloppen.Indien er nadere gegevens aan het licht komen, dan worden deze in de volgende nummers van de Nieuwsbrief vermeld.
Kaartje van een deel van het Benedendorp in Oosterbeek.De gearceerde bebouwing is tijdens of na de Slag bij Arnhem verwoest of zwaar beschadigd.1.De duitse Königstiger in de Be¬neden Weverstraat;2.De Oude School;3.Wasserij Van Hofwegen;4.Batterij 75 mm houwitzers;5 Wasserij Van Dolderen.
Dank aan de vele Vrienden en anderen die de moeite namen te reageren.
C.van Roekel.
Bijlage bij Nieuwsbrief no.12 Copyright V.V.v.h.A.M.
Velen onder ons zullen zich herinneren dat er, toen wij in het voorjaar van 1945 terugkeerden naar Oosterbeek, een zwaar beschadigde trein stond op de spoordijk tussen station Oosterbeek-Laag en de spoorbrug over de Rijn. Die trein stond daar al op zondag 17 september 1944-.
Volgens de eerste inlichtingen die bij ons binnenkwamen, was de trein op zondag 17 september 1944 uit de richting Nijmegen gekomen. Na het passeren van de spoor-brug zou de trein op de spoordijk tot stilstand zijn gekomen tijdens een lucht-aanval van Geallieerde jachtvliegtuigen. In enkele getuige-verslagen werd zelfs gesproken over mensen die men tijdens de aanval uit de trein had zien vluchten. Bij nader onderzoek bleken deze feiten niet juist te zijn.
Gegevens van de Nederlandse Spoorwegen wezen op een geheel ander verloop van de gebeurtenissen.
De trein, die de Oosterbekers op zondag 17 september 1944 op de spoordijk hadden zien staan, was al één of meer dagen daarvoor vanuit Arnhem daarnaartoe gereden en neergezet op het oostelijke spoor. De reden van deze maatregel was dat zulke “burger”-treinstellen veiliger stonden buiten het rangeer-emplacement bij het Arnhemse station. Bij dit station was, vanwege het drukke Duitse militaire trein-verkeer, de kans op beschadiging door luchtaanvallen veel groter. Het treinstel, waarvan hier sprake is, was al eerder beschadigd.
Reeds vanaf mei 1940 was de spoorbrug bij Oosterbeek enkelsporig; slechts het westelijke spoor was beschikbaar voor doorgaande treinen. Een deel van het oostelijke spoor, even ten noorden van de brug, was doodlopend en werd gebruikt als parkeer-spoor. Hierop was de trein neergezet.
Oorspronkelijk was het een zgn. diesel-elektrische trein. De dieselmotoren waren echter verwijderd en door de N.S. veilig opgeslagen voor “betere tijden”. Bovendien was de dieselolie in die tijd toch schaars. Deze dieselmotor-loze trein-stellen, die vreemd genoeg bij de N.S. “zweefvliegtuigen” werden genoemd, werden getrokken door korte elektrische treinstellen. Deze fungeerden dus als locomotief.
De trein op de spoordijk bij Oosterbeek, gefotografeerd op 24 september 1945. Duidelijk is te zien dat de trein is samengesteld uit twee korte (elektrische) treinstellen en twee lange (diesel) treinstellen.( foto: Ir.J.Voskuil ).
Als ouverture van de Slag om Arnhem vielen op zondag 17 september 1944 Geallieerde jachtvliegtuigen de bij de brug opgestelde stukken luchtdoe1-geschut aan. In welke mate de trein daarbij ook werd getroffen, is niet bekend.
Merkwaardig is dat de trein in geen enkel gevechtsrapport wordt vermeld. Bij de poging van de C-compagnie, onder bevel van majoor Victor Dover, om zondagmiddag de spoorbrug intakt in handen te krijgen, is de trein vrijwel zeker een doelwit geweest voor de parachutisten.
Tijdens de duels tussen de 3e Batterij van de Royal Artillery bij de Oude Kerk en het 37e Duitse Zware Mitrailleur-bataljon, dat tijdens de Slag bij Arnhem van achter de spoordijk de uiterwaarden bij Oosterbeek bestreek,stond de trein opnieuw in het schootsveld.
Gedurende de winter van 1944- op 1945, toen de Veluwezoom voortdurend vanuit het zuiden door Geallieerde kanonnen werd beschoten, zal de trein ongetwijfeld ook de nodige voltreffers hebben moeten incasseren.
De foto’s die kort na de Bevrijding, maar voor 13 september 1945 zijn genomen, laten zien dat een deel van de trein is verbrand en dat ook de rest van de trein zware schade heeft opgelopen.
De geschiedenis van de trein heeft echter nog een merkwaardig vervolg gehad, dat tot 19 februari 1951 de gemoederen heeft bezig gehouden. Op die datum werd door bemiddeling van een speciale rechter, de heer Brett Cloutman, in Londen overeen-komst bereikt over de betaling van een schadevergoeding aan de Nederlandse Spoorwegen. De aanleiding van het proces, dat werd gevoerd tussen de film-maatschappij die de film “Theirs is the Glory” had gemaakt en de N.S., was het op 13 september 19^5 in brand steken van het nog bruikbare deel van de trein voor de opnamen van de film. De heer J.ter Horst, destijds waarnemend burgemeester van de Gemeente Renkum schreef hierover: “In september 19^5 werd de film “Theirs is the Glory” opgenomen, waarin 300 Airbornes onder commando van majoor Maquire ter beschikking stonden van het RANK- concern. In overleg met het Gemeentebestuur hebben zij enkele malen beschadigde, maar nog overeind staande huizen, die toch gesloopt moesten worden, in brand gestoken voor deze film. Zonder overleg is dit ook toegepast op het treinstel op de spoordijk. Johan Wesselink, de plaatsvervangend gemeentesecretaris, die het treinstel vanuit zijn woning kon zien staan, kwam onthutst over deze vernieling op het tijdelijke Gemeentehuis “De Bilderberg”. Toen de Spoorwegen aan het Gemeentebestuur getuigen vroegen voor een proces tegen het RANK-concern kon ik Wesselink opgeven. Hij is toen naar Londen geweest in het najaar van ±9J’+5 om te getuigen en de Spoorwegen hebben inderdaad de schade vergoed gekregen”.
De heer T.W.Maassen, zoon van een destijds in funktie zijnde politie-ambtenaar en (oog)getuige van de gebeurtenissen, gaf ons inzage in een brief welke zijn vader op 19 februari 1952 ontving van de N.S. De tekst luidde als volgt: “Daar U medegewerkt hebt voor het vergaren van bewijsmateriaal in de zaak van ons proces tegen de Engelse filmmaatschappij om schadevergoeding te krijgen wegens het in brand geraken van onze dieseltreinstellen te Oosterbeek op 13 september 1945, heb ik het genoegen U te be¬richten dat deze zaak door een redelijke schikking tot ons genoegen geëindigd is”. U begrijpt nu ook waarom de scene “Brand in de trein” zorgvuldig buiten de film is gehouden. Het was dus in dubbel opzicht een zinloze vernieling!
Detail van de vernielde trein. ( foto: N.S. ).
Bijlage bij Nieuwsbrief no.13 Copyright V.V.A.M.
MINI-STORY IV, De artilleriesteun van het 2e Leger aan de 1e Britse Airborne Divisie tijdens de Slag om Arnhem.
door: Mr. J. Terhorst, Oosterbeek.
Veel is bekend geworden over de volstrekt onvoldoende radioverbindingen, zowel tussen de Airborne Divisie en de buitenwereld, als onderling binnen de divisie. Daarom immers trachtte generaal Urquhart maandag 18 september per jeep de brug te bereiken.
Het Engelse idee dat de in de Noordafrikaanse woestijn gebruikte “desert-sets” het ook in het vlakke Nederland goed zouden doen is in onze bossen en heuvels een grote misrekening geworden.
Daarom meen ik de aandacht te mogen vestigen op de twee enige goed-werkende verbindingen, beide te danken aan artilleristen, wat mij als batterij-commandant uit onze eigen oorlog in mei 1940 nog extra goed heeft gedaan.
De eerste “radio-link” was die tussen Oosterbeek en Arnhem gedurende de eerste vier dagen van de slag, toen regelmatig contact bestond tussen de Airborne-artillerie bij de Oude Kerk in Oosterbeek-laag en de mannen van Lt.Col.Frost bij de Rijnbrug, met name met de daar aanwezige artillerie-waarnemer majoor Mumford. De houwitser- batterijen bij de Oude Kerk konden de Duitse belegeraars van de ruim 500 Airbornes bij de brug exact onder vuur houden, ook al moesten deze houwitsers op maximum afstand vuren. Directe waarneming vanaf de kerktoren in Oosterbeek kwam de radio-verbinding te hulp. Daarom juist had deze artillerie stelling genomen in de velden bij de Beneden- dorpsweg, met de Concertzaal als regiments-commandopost. Langs deze radioverbinding heeft Frost kunnen melden hoe het hem bij de brug verging; alleen het laatste bericht van de overgave is niet doorgekomen naar Oosterbeek en pas later bekend geworden. Ook het radiocontact vanuit Oosterbeek met het uit het zuiden oprukkende legerkorps van generaal Horrocks was aan artillerie-apparatuur te danken. Ditmaal niet van de Airborne-guns, maar van de “Forward Observation Unit”. Hiertoe behoorde Captain McMillan met zijn rechterhand Sergeant Norman Patton. Pas later is mij duidelijk geworden, als verklaring voor hun afwachtende houding de eerste dagen bij ons huis, dat zij niet bij de Airborne-artillerie behoorden. Zij waren wel met hen door de lucht vervoerd, maar zij fungeerden uitsluitend als waarnemers voor de zware leger- korps-artillerie, zodat zij geen taak hadden zolang deze niet in Nijmegen was aange¬komen en opgesteld.
Sergeant Patton en de schoorsteen van Wasserij van Hofwegen, waarlangs hij op donderdag 21 september 1944 met zijn radioapparatuur omhoog klom.
( Foto’s : Mr.Patton en Wasserij Van Hofwegen ).
Het totstandkomen van hun eerste radiocontact met het 64e Regiment Middelzware Artil-lerie bij Nijmegen op donderdag 21 september wordt boeiend beschreven door Christopher Hibbert in zijn boek “Arnhem 17 – 26 september 1944”, waaruit ik hier blz. 172 – 173 laat volgen in de voortreffelijke vertaling van P.R.A.van Iddekinge uit 19Ó2;
– Het contact met het 64e Regiment was even na negenen tot stand gebracht door kapitein McMillan van de 1 Forward Observation Unit. Overste Thompson had generaal Urquhart ver¬gezeld op diens inspectietocht door de sector van zijn regiment. Het laatste punt dat bezocht moest worden, was de commandopost van de le Lichte Afdeling, die zich achter een wasserij bevond. “Toen ik vlak achter de divisiecommandant binnenkwam”, vertelt overste Thompson, “zag ik kapitein McMillan met de commandant van de artillerie (. overste Loder Symonds ) praten en hem zijn koptelefoon en microfoon overhandigen. Uit de gespannen houding van de commandant kon ik opmaken dat er iets belangrijks aan de hand was. Verscheiden malen riep hij in het apparaat, zeggende dat hij “Sunray” was ( dat was de code-aanduiding voor een commandant ) en toen : “ja, en mijn voornaam is Robert”. Vervolgens:”Wacht even!” Even stond hij geamuseerd te kijken en toen riep hij opgewonden: “Ja, Armitage, Charles Armitage”. Hij wendde zich om naar de divisiecomman¬dant en deelde mede dat we radiocontact hadden met het 64e Regiment Middelzware Artil¬lerie. De spanning in de commandopost was gebroken en ging over in een gevoel van op¬getogenheid. Dit was groot nieuws.. Het schijnbaar niet ter zake doende radiogesprek was het resultaat van de pogingen van het 64e Regiment om zekerheid te verkrijgen om¬trent de identiteit van onze zender. –
Wat niet vermeld wordt en waai’ het mij nu juist om gaat, als een aspect dat elders ook niet vermeld wordt, is dat dit radiocontact op donderdag 21 september door sergeant Patton tot stand werd gebracht. Toen McMillan en hij maar geen contact konden krijgen met de legerkorps-artillerie is Patton tenslotte met zijn apparatuur langs de schoor¬steen van Wasserij van Hofwegen omhoog geklommen, daarbij gebruik makend van handvaten en treden voor schoonmaak en reparaties. Waar het uitzicht op Nijmegen vrij was en geen bossen of huizen het radiocontact belemmerden, heeft hij zijn apparatuur aange¬bracht en contact gekregen met de artillerie in Nijmegen. Toen dit was gelukt heeft hij direct zijn chef McMillan gewaarschuwd, die met generaal Urquhart, Lt.Col.Loder Symonds en Lt.Col.Thompson bij de Wasserij arriveerde, al overtuigd van het grote belang om nu de situatie in Oosterbeek aan Nijmegen te kunnen melden. In “plain language”, d.w.z. zonder codering hoorde Patton generaal Urquhart zeggen ( vertaald ): -“Zware vijandelijke aanvallen op de verkeersbrug. Toestand kritiek voor de kleine strijdmacht. Ook vijandelijke aanvallen op de positie van de divisie ten oosten van de streek rond Heelsum en ten westen van Arnhem. Toestand ernstig, maar ben bezig met het restant van de divisie een hechte verdediging rond Hartenstein op te bouwen; zo snel mogelijk ontzet voor beide sectoren een gebiedende eis. Beheers nog steeds het veer Heveadorp.”-
In opdracht van generaal Urquhart is dit goed werkende radioapparaat toen overgebracht naar de omgeving van Hartenstein, n.1. de heuvel in het park de “Hemelse Berg” bij het monument voor Mevrouw Kneppelhout-van Braam, opgericht door “Het dankbare.Oosterbeek” op haar 70ste verjaardag, gevierd op ( let wel! ) 17 september 1895- Vanaf donderdag 21 september is het gebruikt voor het inschieten van de artillerie in Nijmegen. Aanvankelijk met één kanon, dat thans is opgesteld in het Londense Artil¬lerie Museum. Later met een volledige batterij van dit zware geschut. De beschietingen werden beurtelings geleid door Loder Symonds en McMillan, die zich met Patton bij het monument hadden ingegraven. Het leiden van de vuursteun was een preciese taak omdat de kanonnen op een afstand van 18 kilometer vlak voor de linies van de Airborne troepen moesten vuren. De volgende dagen is deze artilleriesteun van grote betekenis geweest. Tenslotte heeft McMillan in de nacht van de terugtocht dermate nauwkeurige aanwijzin-gen aan de legerkorpsartillerie kunnen geven, dat de Duitsers een aanval vanuit de Betuwe over de Rijn veronderstelden, hetgeen omgekeerd juist de terugtocht mogelijk heeft gemaakt. Nog steeds diende hierbij Patton’s radioapparatuur.
Het totstandbrengen van dit radiocontact met Nijmegen heeft Patton een prijzende brief opgeleverd, getekend door Veldmaarschalk Montgomery:
“Hij slaagde erin op 21 september contact te maken met een onbekend station, dat zoals hij zich spoedig realiseerde een artillerie-regiment van het Tweede Leger was. Door zijn initiatief was hij in staat dit station van zijn goede trouw te overtuigen en hij onderscheidde zich als de eerste verbindingsman van de le Airborne Divisie, die contact maakte met het Tweede Leger. Daardoor bracht hij ten bate van zijn in het nauw gebrachte formatie de artilleriesteun, waaraan zij zo’n grote behoefte hadden”.
Ministory V – ‘Time and age have dimned my memories’
Het begon een ministory te worden door een simpele zinsnede in het verslag van het 3e bataljon (Lonsdale force). Een zinnetje dat op het eerste gezicht niet van veel belang leek te zijn, n.1. “enemy infantry suffered casualties from 3” mortarfire, directed by Sgt.Whittingham, Ist Batalion”. U kunt er van opaan dat als, de rivaliteit tussen de elite-bataljons in aanmerking nemend, het 3e bataljon het nodig acht een simpel mortier- groepje van het le in het officiële oorlogsdagboek te vermelden, er sprake is geweest van opmerkelijke gebeurtenissen!
In ieder geval was dit hetgeen nodig was, om de “legpuzzle” waarvan bijna alle stukjes aanwezig waren in aanmerking te laten komen voor een mini-story.
Beschrijvingen van de gebeurtenissen door drie onafhankelijke bronnen, fotomateriaal en verslagen van ooggetuigen werden nu ondersteund door officiële verslaggeving!
Als uitgangspunt beschikten we deze keer over een heel bijzondere bron, n.1. het dagboek van een, destijds, 15 jarig meisje. Bijzonder waardevol in onze ogen, omdat kinderen op deze leeftijd scherpe waarnemers zijn en bovendien niet geneigd zijn deze waarnemingen te interpreteren. Een “kwaal” waaraan volwassenen zich veelal bezondigen. Niet dat wij leuge¬naars zijn, maar wij willen steeds maar oorzakelijke verbanden leggen en dit lofwaardig streven, dat nu eenmaal een eigenschap van volwassenen is (en behoort te zijn) is bij dit werk soms oorzaak van vreemde vergissingen. Vandaar onze blijdschap dat we over “kinder¬ogen” mogen beschikken bij de start van deze verhalen. Het in elkaar passen laten we deze keer aan U over. In verband met plaatsruimte verzoeken wij U het schetskaartje van mini¬story II hierbij te gebruiken.
Donderdag 21 september:
Donderdagmorgen krijgen we van de Engelsen eten. Vlees met nog iets er door heen. Afge¬lopen nacht zouden ze in de kamer zowat verbrand zijn. Ze hadden een kaars op een glazen asbakje staan. Deze is echter opgebrand, maar het asbakje is zo heet geworden dat het ge¬knapt is. Het tafelkleed heeft toen vlam gevat en er is een gat in de tafel gebrand. Ge¬lukkig hebben ze het toen gemerkt en uitgemaakt.
De hele donderdagmorgen is het schieten. We mogen de kelder tenminste niet uit.’s Middags hebben we weer van de Engelsen eten gekregen. Het was erg lekker.
Donderdagmiddag beginnen de Duitsers ineens hevig te schieten. Er komen veel Engelsen in de kelder. Dan komt er één de trap af en zegt dat er een wagen met munitie, die naast ons huis staat, een voltreffer heeft gehad en dat hij in brand staat. Alles ontploft nu natuur¬lijk. Alle Engelsen, die in de andere kelder zitten komen bij ons, want de wagen staat daar net boven het keldergat en dan zitten ze daar niet veilig meer. Ze hebben allemaal beilen (!) bij zich.
Er vliegen grote stukken uit de muur, maar het brandt nog niet. We zitten allemaal op de hurken en stijf tegen elkaar aan, zodat er zoveel mogelijk Engelsen bij in kunnen. Ze zitten op de trap tot boven aan toe. We worden allemaal erg stijf van dat zitten. Er komen een paar soldaten de trap af met één in het midden. Ze zeggen dat hij gewond is. Ze leggen hem op de grond in een wollen deken. Ineens wordt ik erg raar in mijn benen. Ik kan haast «et meer staan. Ik ga op een stoel zitten. Ineens komen Len en Gerald naar beneden. Ik n erg blij dat ik een paar bekende gezichten zie. Ze hebben de Engelse soldaat onder-zocht maar hij is niet gewond. Maar er is een granaat bij hem ingeslagen en daarom is hij erg geschrokken (geschokt, zeggen de Engelsen). Hij is een beetje gekalmeerd. Ze hebben hem een beetje eau de cologne gegeven en nu slaapt hij een beetje….
Oom Jan, (zo noemen we de Engelse gewonde, omdat hij zo op de broer van Mammie lijkt, die Jan heet) heeft ook wat gegeten en gedronken. Hij is echter heel wezenloos, want hij kent me niet eens, als ik hem vraag hoe hij zich voelt. Ze hebben hem een natte handdoek op het hoofd gelegd. Er komen telkens Engelsen naar hem kijken. Zij zijn voor hun gewonden heel anders, dan toen de Duitsers die bij Klaassen waren……….
“Oom Jan” heette in werkelijkheid Nobby Clarke, maar wat was er met hem gebeurd? Hiervoor citeren we “Een Brug te ver, blz 424 Ned. uitgave:
De “Tiger” bleek in werkelijkheid een gemotoriseerd kanon te zijn, een z.g. Stug III G. Op het schetskaartje is de situatie terug te vinden op “Ploegseweg”.(foto coll. Airb.Mus.)
Korporaal Sydney Nunn en een andere parachutist, soldaat Nobby Clarke, hadden vriendschap, gesloten met een zweefvlieger in een aangrenzende loopgraaf. Tijdens een pauze in de mor- tierbeschieting riep de piloot tegen Nunn: “Ik weet niet of je het weet, ouwe jongen, maar rechts van ons staat een knaap van een tank. Eentje van de “Tigerfamilie”. Clarke keek Nunn aan. “Wat moeten we doen?” vroeg hij. “Er een stelletje gaten in boren?” Nunn gluur¬de behoedzaam over de rand van de loopgraaf. Het was inderdaad een “knaap van een tank . Verborgen in de struiken vlak bij hen stond een anti-tankkanon, maar de bemanning ervan was gesneuveld en niemand van Nunns groep wist hoe het wapen geladen of afgevuurd moest worden. Nunn en de piloot besloten er naar toe te kruipen. Toen de mannen uit hun dekking klauterden,werden ze opgemerkt en het kanon van de tank begon te vuren. “We kropen zo dicht over de grond, dat we er met onze neuzen voren in trokken”, vertelde Nunn. “Onze bosjes begonnen er uit te zien als een houthakkerskamp, toen overal om ons heen bomen neer¬kwamen”. De twee mannen bereikten het kanon juist toen de “Tiger” ons persoonlijk attentie begon te bewijzen met zijn mitrailleur. De zweefvlieger keek langs de loop van het kanon en slaakte een vreugdekreet. “Ons kanon was regelrecht op de tank gericht. Als we geweten hadden hoe we het hadden moeten doen, hadden we niet beter kunnen richten”. De piloot keek Nunn aan en zei: “Ik hoop dat het ding werkt”. Hij haalde de trekker over. Door de hevige ontploffing die volgde, werden beide mannen op hun rug gesmeten. “Toen onze oren niet meer suisden, hoorde ik hoe de anderen om ons heen begonnen te lachen en te juichen”, zei Nunt^ Toen hij met ongelovige ogen in de richting van de tank keek, zag hij dat de “Tiger” in lichtelaaie stond en de munitie ontplofte. De zweefvlieger draaide zich om naar Nunn, gaf hem plechtig de hand en zei: “Zo, die zat”.
Wat Nobby Clarke betreft, dit gevecht was voor hem wel een beetje teveel van het goede, want door een toeval scheen hij steeds zijdelings betrokken te zijn bij wanhopige tankgevechten. De dinsdag daarvoor, waren hij en de overgebleven soldaten van de 3”mortier- sectie onder bevel van Sergeant Harold (Dick) Whittingham getuigen geweest van de actie van Baskeyfield V.C. onderaan de Accacialaan. Overigens was deze taaie mijnwerker uit Wales op vrijdag 22 september weer in staat zijn taak te verrichten als verbindingsman in de mortiersectie.
We geven hiervoor het woord aan Dick Whittingham:
Mijn orders in de Lonsdalegroep waren op donderdag 21 september de tuinen (nu Zuiderbeek- weg en Ploegseweg) en het stuk daarachter, het z.g. kerkeland en Bato’swijk, in de gaten te houden. Het stuk lag aan de Arnhemse kant van de wasserij van de firma Van Hofwegen. Een deel van de tuinen behoorde tot het huis en de smederij van de Heer Evert Breman (De huisnummers zijn nu Benedendorpsweg 117 en 119). Enkele van onze geweerschutters had¬den putten gegraven in dit deel van de tuinen, welke tegenover dit open stuk grond lagen. Hier liet ik Nobby Clarke achter om een waarnemingspost te maken aangezien de grond in de tuin te zanderig was om een diepe loopgraaf te graven. Op mijn tocht kwam ik bij een klein achterplaatsje van ongeveer 3 bij 9 meter terecht. Er was een ingang van ongeveer anderhalve meter breed en de plaats werd omgeven door de zijkant van een groot huis, een hoge stenen muur en een paar schuren. De hoogte van de gebouwen bedroegen wel zes meter; Ik had hier dus een prachtige “kuil” van wel 6 meter diep voor onze mortier.
In het huis woonden de heer en mevrouw Breman, hun beide dochters van 15 en 11 en nog twee oudere dames. De heer Breman was zeer hulpvaardig. Hij stemde er mee in dat onze mortier opgesteld zou worden op één meter afstand van zijn achterdeur en dat mijn mannen gebruik mochten maken van zijn huis en zijn twee kelders. Op één van de zolderkamers lag hun wintervoorraad fruit, groenten en tabak opgeslagen. In één van de schuren hield hij kippen. We hadden dagen geen warme maaltijd gehad, maar mevrouw Breman kookte voor ons, maar ook zou de familie in de komende dagen al hun voedsel met ons delen, totdat alles op was. Toen konden we nog niet vermoeden hoe hevig het gevecht, dat zou leiden tot de vol¬ledige verwoesting van dit deel van het dorp, zou worden.(Zie het schetskaartje van mini- story II). Toen we onze eerste salvo afvuurden vertelden mijn amnnen mij dat Breman tegen hen gezegd had dat het hem als muziek in de oren klonk!
In de dagen tussen donderdag 21 september en zondag de 24e, gingen mijn collega, sergeant Norman Geekie en zijn mannen er iedere dag en nacht op uit om granaten voor ons mortier te zoeken en eten op te scharrelen. Dankzij hun inspanning zijn wij nooit zonder munitie geweest. We vuurden iedere dag, met vele tussenpozen, granaten af op de bossen tussen de wasserij en het Gemeentehuis in Bato’swijk. Dit vuur moet heel wat slachtoffers gemaakt hebben bij de vijand. Deze beantwoordde ons vuur met een 6-loops mortier. We kregen het hard te verduren, maar er kwam toch slechts één granaat in onze stelling terecht en dat was volgens Frank Mc Cormick bovendien nog een blindganger! Hierbij moet echter wel wor¬den vermeld dat de andere granaten treffers waren op de daken van de gebouwen om ons heen!
De plaats van de mortieropstelling in 1946. Beide zusjes Breman, destijds 11 en 15 jaar, staan bij de achterdeur.
Op het schetskaartje boven de g. van Benedendorpsweg.
Het zal op zaterdag de 23e zijn geweest dat de Duitsers het open veld bereikten ongeveer 80 meter van onze waarnemingspost. Deze afstand is te gering voor een normale 3” granaat Ik liet de lading terugbrengen tot twee, daarna tot één en nog altijd vlogen de granaten over de vijand heen. In mijn wanhoop gaf ik order slechts de ontstekingslading te gebrui¬ken. Onze infantrie, Nobby en ik zagen de granaat opstijgen. Hij ging nauwelijks vooruit en ik dacht dat hij op onze waarnemingspost terecht zou komen! Toen draaide hij langzaam om in de lucht en landde precies op het doel. Er volgden nog twee granaten en toen kwam het tegenvuur tussen ons in, tot grote schade voor onze infantristen in hun schutters- putten.
Op zondag, de 24e, vond Nobby me gewond in de tuin en met behulp van de heer Breman, die van twee bezems krukken voor mij maakte, kregen ze me het huis en de kelder in.
Tot slot keren wij weer terug naar het dagboek en wel op zaterdag 23 september:
De Engelsen krijgen gebrek aan eten. Er zijn gisteren wel parachutes uitgegooid, maar er zijn er teveel buiten de Engelse linies gevallen, dus in Duitse handen. Ook zijn er in de wei gevallen, maar de Engelsen durven ze niet te halen, omdat er zo hevig gevuurd wordt. We hebben boven staan kijken, toen de parachutes naar beneden kwamen. Er komen er ook in onze tuin en achter op de plaats. We gaan weer naar beneden want de Duitsers beginnen weer te schieten. Ik heb Gerald gevraagd naar Len, maar hij praat er over heen.
‘s Middags komt Frank de hele tijd naar beneden. Hij komt uit Ierland (Dublin), dus hij is ook vrijwilliger. Het is een aardige jongen met dikke zwarte krullen (Frank Mc Cormick was op dit tijdstip 18 jaar en diende onder een andere naam sinds zijn 16e jaar!) Hij is stapelgek op Koelie, die hij blondine noemt. Zij heeft hem ook Hollands geleerd zoals: “Hou je mond. Je bent een wurm. Wee. Ja. Je bent een kip zonder kop. Je bent een kat . Hij is er erg trots op dat hij dat allemaal kan zeggen. Als hij beneden komt repeteren ze het hele geval.
Maandag 25 september
Maandagmorgen is het nog tamelijk rustig. Ik ben met Gerald boven geweest. We stonden bij Tante Jo in de gang toen er een gewonde de keldertrap opliep (n.b. Het huis heeft twee kelders). Hij had de arm in de doek en het gezicht in verband. Dan wordt er een gewonde door een zestal soldaten de keldertrap opgedragen. Het is de Haviksneus.(Harold -Dick- Whittingham) Eén van de goede bekenden. Hij heeft het linkerbeen in het verband. Ik vind het erg zielig voor hem, dat hij nu zo hulpbehoevend is. Ik ga weer naar onze kelder, want het begint onrustig te worden. We zitten een poosje beneden als Frank de trap af komt^ Hij staat achter de mortier en moet om de vijf of tien minuten schieten. Maar in de vrije^ tijd komt hij bij ons in de kelder….
Hoe kwam deze episode over bij “Haviksneus” de gewonde Dick Whittingham?
Wij citeren: Dinsdag 26 september! In het vroege ochtendlicht was er boven mij een enorme ruzie. Weer was het onze gastheer Breman. Hij zorgde voor onze gewonden en was in een hoogloopende ruzie verwikkeld met SS-ers die voornemens waren handgranaten in de kelders te gooien. Maar hierin waren op dat tijdstip slechts vrouwen en gewonden!
Hoe dan ook, onze strijd in Oosterbeek liep teneinde. We verloren elkaar en het gezin Breman uit het oog. Gelukkig niet voor goed, want 15 jaar later ontmoette ik Frank weder¬om in Oosterbeek bij de Airborne-herdenking. Na het kerkhof en het oude Kerkje bezocht te hebben gingen we op speurtocht. We vonden de tuin met de waterpomp, “hier is het”, zei Frank en klopte aan op de achterdeur van nr 11?. En wie deed de deur open? Niemand anders dan mevrouw Breman. Het deed ons goed te horen dat het gezin en onze sectie het er levend hadden afgebracht en dat het meisje dat in die bewogen dagen voor ons piano speelde, in¬middels getrouwd met Chris van Roekel, op nr 119 woonde.
En ik? Als beloning voor het feit dat ik er verantwoordelijk voor was dat hun huis in puin werd geschoten, krijg ik iedere keer als ik hen opzoek, in plaats van een slaapplaats in de kelder zoals in 1944, de eer van de LOGEERKAMER.
V.l.n.r.: “Dick” Whittingham, Nobby Clarke en Frank Mc Cormick
MINI STORY VI
(Uit het oorlogsdagboek van het 64e Regiment Medium Artillery van 21/9 tot 26/9-1944)
Om ongeveer 7 uur kregen onze verkenningseenheden opdracht om naar een gebied te gaan dat U mijl van Nijmegen lag. Vanaf 9-35 arriveerde het regiments hoofdkwartier. En er was nog steeds geen nieuws van de le Airborne Divisie. Plotseling werd het soepele verloop van het regiments-radioverkeer onderbroken door een station dat een onbekend codeteken gebruikte. Het vroeg toestemming op ons net binnen te mogen komen. Hij kreeg bevel er af te gaan. Het hield aan: “We liggen onder zwaar granaat- en mortiervuur- kunt u ons helpen”. De stem was kalm maar er doorheen klonk een nadruk die ons aan het denken zette. We vroegen wie hij was. “De mensen die jullie proberen te bereiken”! kwam het antwoord.
Het leek ongelooflijk, maar het moest -het kon alleen maar 1 British Airborne zijn- of toch niet? Kon het een Duitse piratenzender zijn die zat te vissen naar gegevens?
Het leek nauwelijks waarschijnlijk, maar we konden geen risico lopen. We moesten het station met zekerheid indentificeren. Onze methode was ongewoon, maar dat was het hele geval toch al. De commandant kende de naam van de artilleriebevelhebber van de lucht¬landingsdivisie :
+) commandant Lt Kol.H.S. Hunt,RA DSO-OBE
“Begint Uw naam met een….?” vroegen we. “Ja, en mijn voornaam is ….”. “En kent U iemand die …. heet?”-gingen we verder, terwijl we de voornaam van een wederzijdse bekende noemden. Toen de achternaam van deze kennis onmiddelijk door de “piraten- zender”werd opgegeven wisten we zeker dat we zijn indentiteit hadden vastgesteld, First Airborne! En ze hadden dringend hulp nodig. Er moest iets gedaan worden!
Om 10.35 meldde onze afdeling 4,5″ stukken zich gereed. De Airbornes gaven ons twee doelen op: beide buiten bereik.
+) deze doelen lagen ten noorden van de Utrechtseweg in de buurt van hotel de Bilderberg
Ze gaven ons een derde die goed was. Twee correcties en toen schaal 10. Dit was nog maar een opwarmertje!
+) De eerste doelen lagen allen in de bossen ten westen van de Van Borsselenweg op de Hoge Oorsprong en de salvo’s lagen op de uitgangsstellingen van de Duitse troepen die de sector van de Borders bedreigden.
Het was duidelijk dat we de Airborne Divisie geen maximum ondersteuning konden ver-lenen vanuit onze huidige stellingen en dus ging rond het middaguur een van onze U,5” batterijen vier kilometer naar voren. Inmiddels bleef de andere batterij in actie waar zij was en beschoot nog 6 doelen. Helaas lagen vier andere buiten bereik maar toen de voorste batterij zich gereed meldde, werden ook deze onder vuur genomen.
Om 12.30 kwam er nog een vreemde zender op ons net. De spreker noemde meteen zijn naam. Plotseling nam de persoonlijke belangstelling toe. Een man die in gevaar ver-keerde in gesprek met een vriend die kon helpen. Maar er viel geen spoor te merken van het kleine drama dat zich binnen het grotere afspeelde in dit radiogesprek tussen ^ie Brigademajoor artillerie van de Airborne Divisie en de Adjudant van het 64e Regi-ment middelzware artillerie.
+ ) Brig.Maj: Tower; adjudant: Kapt. Scrimgeoup-
Het eerste “piratenstation” bleek een afdeling van het artillerie-hoofdkwartier.
+) Zie ministory IV
Het was, zoals we later ontdekten het toestel (+) z.g. 19 set) van de vooruitgeschoven Artilleriewaarneming-eenheid (forward observation unit) van het 30e korps.
Dat de le Airborne Divisie er niet best voor stond viel niet te ontkennen. Ze hadden maar één radioverbinding met de buitenwereld, via ons.
De situatie was wel zo slecht dat om 12 uur 50 de waarnemer aan de Brigademajoor meldde dat de vijand maar 35 meter van zijn stelling af lag.
+) Dit was bij de “Pergola” op de Hemelse Berg -de Duitsers stonden toen op de hoek van de Pietersbergseweg/Kneppelhoutweg met gemotoriseerd geschut en had-den de D-batterij van de Airborne-artillerie praktisch onder de voet gelopen.
We waren getuigen van de gespannen situatie toen we over de radio het geluid van ontploffende granaten hoorden.
De Airbornes vroegen dringend om een situatie-rapport; konden wij hen zeggen tot waar onze voorste tanks gevorderd waren? Hoe we het ook probeerden, we kwamen er niet achter.
En steeds maar volgde doel na doel, met nauwelijks een onderbreking. Soms schaal 1, soms schaal 3 en niet tevergeefs. Om kwart over één kon de artilleriecommandant rap-porteren dat de algehele situatie verbeterd was.
+) De juiste hoeveelheid vuur is niet bekend. Wel weten we dat de 4,5″ afdeling (8 stukken) totaal 3000 schoten afvuurde.Er werden gedurende de 5 dagen 160 doelen onder vuur genomen.
Om half twee kwam er nog meer goed nieuws. De commandant had een uitgebreid verslag uitgebracht op het korpshoofdkwartier en kwam terug met het bericht dat een strijd-macht bestaande uit een pantserregiment en een infanteriebrigade met ondersteunende artillerie het bevel had gekregen op te rukken en contact te maken met de le Airborne- divisie. En verder was er een afdeling 155mm geschut met grote spoed onderweg en zou een verbindingsofficier van de le Airborne Divisie zich bij het Regimentshoofdkwartier melden.
+) De 419e afdeling zware artillerie bestond uit 4 stukken, die gedurende de
5 dagen totaal 650 schoten afvuurden.
Tegen vieren was de 155mm afdeling al in actie.
Tot nu toe werkte de radioverbinding goed, in het bijzonder met de waarnemers. Maar de avond viel en zelfs de grootste optimisten onder ons twijfelden of het contact tijdens de duisternis behouden zou kunnen worden. Maar we moesten verbinding houden ook al be-tekende dit twee of drie tussenzenders. Daarom werd er een schakelstation uitgestuurd onder bevel van een officier. Zijn opdracht was kort en terzake: “Ga zover U kunt zonder krijgsgevangen gemaakt te worden en blijf in contact”. Dat deed hij en tot het eind van onze verbinding met de Airborne Divisie bleef het station in zijn vooruitgeschoven positie. Hun werk was van onschatbare waarde.
s Nachts had de CCRA (corpscommander Royal Artillery) een zender op onze frequentie (wat een unieke onderscheiding betekende) en om 7.20 had hij de artillerie-commandant van de Airborne Divisie om een opgave van de stand van zaken gevraagd, daaraan toe- .voegend: “We schieten hard op”. Het antwoord luidde: “Geen verandering-We zullen blij zijn jullie te zien”.
Later in de morgen kwam er een tweede radioverbinding met de CRA via de Airborne ver-bindingsofficier die aangekomen was met een zender naar zijn eigen post ten noorden van Nijmegen. Dit maakte het geheel iets gemakkelijker voor RHQ (Regimental Headquarters), maar voor de artilleristen was het even drukke dag als de middag ervoor.
Naast ons vuurplan ter ondersteuning van de Airborne Divisie werden 31 doelen door het Regiment bestookt. Geïnspireerd door de druk der omstandigheden werd er schitterend werk geleverd.
+) Behalve de doelen aangegeven door de Airbornes werd er door de 64e medium vuur uitgebracht volgens drie vuurplannen met de codenamen Guineas,Bill en Lincoln. Lincoln lag op het plateau van de Westerbouwing en de bossen ten noorden hier-van, Bill op de uiterwaarden aan de oostzijde van de perimeter en van Guineas zijn geen kaartcoördinaten bekend. Wij vermoeden dat het lag aan de noordzijde van de perimeter.
Een stuk van het 64e Medium Regt.in actie in de nabijheid van de Electrische Centrale.
Onze verplichtingen beseffend had de divisie (43e Infanterie divisie-Gen.Maj.Thomas) die we eigenlijk, dienden te ondersteunen, indien noodzakelijk slechts een beroep ge-daan op ons 5.5″ geschut; maar die dag werd het overduidelijk dat de Airborne Divisie al onze hulp nodig had wilde zij overleven. Om onze 5-5″ afdeling extra steun te laten verlenen werden stellingen gekozen in het gebied waar ook de 4.5″ kanonnen opgesteld stonden. Ze werden bij het aanbreken van de dag op de 23e betrokken.
+) Deze stellingen waren bij de electriciteitscentrale te Nijmegen, (kaartcoör- dinaten 6916 6295).
In normale.omstandigheden zou het Regimentshoofdkwartier zonder aarzeling mee opge-trokken .zijn, maar in dit geval stonden we voor een dilemma. Voorwaarts trekken zou ongetwijfeld onze regimentsverbindingen ten goede komen, maar zou ook de verbinding met de Airborne Divisie verzwakken en wel omdat het terrein naar de rivier toe afliep en meer bebouwd was. De plv commandant ging er op uit in een radiowagen en testte op verschillende plaatsen de ontvangst. Tenslotte vond hij een punt dat dicht genoeg bij de afdelingen lag en waar de ontvangst van de Airborne Divisie even goed was als het steeds al was. Hij besloot om het RHQ op te laten rukken. De adjudant en de radio- officier gingen vooruit met een klein tactisch hoofdkwartier, terwijl de rest met de Airborne Divisie in contact bleef. Er werd op het nieuwe terrein een antenne van 9 meter opgericht. De verbindingen waren goed en dus werden deze overgenomen teneinde het Tactisch Hoofdkwartier in staat te stellen zich bij hen te voegen. Die dag werden 25 doelen onder vuur genomen.
Onze zorgen namen langzamerhand toe. De divisie die we eigenlijk ondersteunden begon steeds meer een beroep op ons te doen. Onze aanvoerlijn was door de vijand afgesneden. Er kon geen garantie worden gegeven dat onze munitie spoedig aangevuld kon worden. Het was een gelukkig toeval dat het vooruitgeschoven munitiedepot was bevoorraad met medium-munitie vlak voordat de weg afgesneden werd. Maar bij de huidige vuursnelheid zouden we daar niet lang op kunnen teren.
Onze problemen werden echter wat verzacht toen een afdeling zwaar luchtdoelgeschut en nog een afdeling 4.5″ stukken onder ons bevel kwamen.
+ ) De sterkte van het 64e regiment medium artillery was nu: beide eigen afdelin¬gen: nl. de 211’en 212*afdeling middelzware artillerie, bestaande uit ieder 2 batterijen met 4.5 en 5-5″ geschut, + de 419e afdeling zware artillerie, de afdeling zwaar luchtdoelgeschut (dit werd ook tegen gronddoelen ingezet) en de 27e en 28e afdeling midelzware artillerie. Deze eenheden stonden onder rechtstreeks bevel van het 64e Regiment. Bovendien kon een beroep gedaan wor¬den op het in de nabijheid opererende 84e Medium Regiment Artillery. Er waren dus niet minder dan 10 batterijen beschikbaar om vuur uit te brengen op de sector Arnhem-Oosterbeek.
De toestand voor de Airborne Divisie werd wanhopig. Opgaven van vuurdoelen werden onderbroken door Slidexboodschappen van de CCRA aan de CRA AB.div.
+) Slidex is een bepaalde code. CCRA= Corpscommander Royal Artillery. CRA AB.div. = Commander Royal Artillery Airborne Division=Lt.Kol. Loder Symonds.
Er was nog steeds geen aansluiting en het was onwaarschijnlijk dat dit nog zou plaats-vinden. De voorraden raakten op. Het was tragisch te constateren dat de Airborne Divisie het niet lang meer zou volhouden in hun steeds kleiner wordende perimeter.
In de nacht van 24 op 25 september werd een poging ondernomen hen te bevoorraden. Het werd een mislukking. Door de sterke stroming en de modderige oevers slaagden slechts enkele Dukws erin de Rijn over te steken.
En zo werd om 10.25uur op 25 september het raadselachtige bericht “Berlijn vanavond” aan de CRA AB.Div. verzonden.
Er werd een vuurplan voorbereid. Onder dekking van een vernietigend spervuur werd “operatie Berlijn” uitgevoerd.
Het laatste verzoek om vuursteun was gedaan.
Namens de Airborne Divisie werd de volgende brief aan het 64e Medium Regiment Royal Artillery verzonden:
Onderwerp: Operatie Market Garden.
Aan Bevelvoerend Officier,
6h Medium Regt Royal Artillery,
British Liberation Army.
Namens de le Airborne Divisie wil ik dank uitspreken aan U, Uw regiment en de 419e afdeling zware artillerie voor de steun die U ons de afgelopen wee verleend heeft.
Het is overduidelijk dat de rol die het Regiment in de Slag om Arnhem ge a heeft van beslissende aard is geweest voor het overleven van de Divisie ge¬durende de negen dagen die zij doorgebracht heeft ten noorden van de rivier de Rijn.
Op het moment dat Uw Regiment in actie kwam stond de zaak er tamelijk slecht voor en Uw vuur maakte alle verschil uit.
Het was niet alleen het vernietigende en zeer accurate effect dat Uw vuur teweeg-bracht tijdens de laatste zes dagen van de slag dat ons allen zo’n hart onder de riem stak, maar ook de manier waarop aan alle verzoeken zo direct werd voldaan. De bevelhebbers van het 30e korps en van het Airbornekorps 1) hebben ingstemd met ons verzoek Uw regiment ons Airborne insigne, de Pegasus, te mogen aanbieden dat onder op de rechtermouw gedragen dient te worden.
Wij zullen het als een voorrecht beschouwen als U het wilt dragen als een blijvende herinnering aan onze samenwerking tijdens de Slag om Arnhem.
Ik hoop in de gelegenheid te zijn Uw regiment in de toekomst te bezoeken en officieren en manschappen persoonlijk te danken voor hun inspanningen.
27 Sep 44
Was getekend,
R.E. Urquhart, Generaal Majoor,
Commandant le Airborne Divisie.
1) Respectievelijk Lt Gen. Horrocks
Foto:Sergeant S.Hoppe,64e Medium
Regiment Royal Artillery,
2nd. Army.
Het Pegasus-embleem op de
rechter benedenmouw.
Samensteller:G.van Roekel.
Vertaalwerk:Drs A.Groeneweg.
Foto’s:Drs R.P.G.A.Voskuil.
en Lt Gen. Browning.
+) = toelichting door de samensteller .
In de volgende ministory wordt dit onderwerp afgesloten door een overzicht van de doelen welke door het 64e Medium Regt.gedurende de Slag om Arnhem onder vuur werden genomen.
MINI-STORY VII
De Militaire Begraafplaats in Oosterbeek wordt veelal aangeduid als het “Airborne Cemetery”. Wie over dit stukje Britse grond langs de rijen witte stenen wandelt, zal het opvallen dat er niet alleen militairen van de Eerste Britse Airborne Divisie begraven zijn.
In 19^5 begon de “Graves Concentration Unit” met de overbrenging van de gesneuvelden vanuit de talloze veldgraven in de omgeving naar deze prachtige plek. Men vond ze in bermen, tuinen, weiden en bossen in vaak inderhaast door kameraden of burgers gedol¬ven graven in de gemeenten Renkum, Arnhem en Ede. Ook de vele gewonden die in Apel- doornse ziekenhuizen bezweken kregen in Oosterbeek hun laatste rustplaats.
De Unit volstond niet met het gevechtsgebied ten noorden van de Rijn, maar bracht ook honderden gesneuvelden uit de Betuwe over, met name uit Eist, Heteren en Valburg, die voor het merendeel behoorden tot de 43e en 50e Britse Infanterie Divisies en van de Guards Pantser Divisie. Ook treffen we er de graven aan van ruim dertig Britten, die in april 1945 omkwamen bij de bevrijding van de Zuidelijke Veluwezoom.
Zoals uit onderstaande tabel blijkt, zijn er 1179 graven voor leden van de Eerste Britse Airborne Divisie (inclusief de Polen), 427 graven voor leden van de grond-troepen (inclusief twee Canadese militairen van de genie, die, toen het restant van de Britse Airborne Divisie over de Rijn terugtrok, met hun boten van onschatbare waarde geweest zijn), alsmede 141 graven voor leden van de Royal Air Force. Van de laatste categorie behoorden er 29 eigenlijk niet tot de R.A.F. omdat het meevliegende “despatchers” waren, belast met het droppen van voorraden.
Majoor Edward F. Coke in het linkse vak 21, rij C, graf 20, is een broer van majoor John S. Coke in vak 23, rij B, graf 17. Edward sneuvelde op 27 september 1944 in de buurtschap Boskant bij St.Oedenrode en werd, in Oosterbeek herbegraven op verzoek van zijn ouders. John kwam om op de Hindekamp bij Ede op 18 november 1944 tijdens de mislukte ontsnappingspoging “Pegasus II”.
Aan de rechterkant in plot 18 treffen we de broers Claude en Thomas Gronert aan, beiden al op de eerste dag van de actie, 17 september 1944, als leden van het Eerste Para Bataljon omgekomen bij de brug in Arnhem.
Voorin rechts bij de heg staat een steen apart. Zoals uit de inscriptie blijkt, betreft het hier geen graf- maar een gedenksteen voor majoor Thomas Everard Mont- gomery van het Border Regiment,
Twee veldgraven langs de Utrechtseweg bij “De Dennenkamp” in Oosterbeek. (foto: J.Leusden, Zwolle).
die gevangen genomen werd en in een lazaret in Lingen/Ems (in Duitsland, ten oosten van Coevorden) aan opgelopen hoofdverwon¬dingen overleed. Hij werd op het Evangelische kerkhof in Lingen begraven, samen met enkele andere paratroepers. In 1946 werden zijn stoffelijke resten echter niet aangetroffen. Onderzoek ter plaatse heeft ons uitgewezen dat de grafregistratie ordelijk heeft plaats gehad, zodat het een raadsel blijft waarom men de plaats van het graf niet meer heeft kunnen bepalen.
Een nogal verbreid misverstand is dat in Oosterbeek alle gesneuvelden van de Eerste Britse Airborne Divisie zijn herbegraven. Ook denkt men wel.eens dat er bij Amerongen, Wijk bij Duurstede en Lopik ook parachutisten en gliders zijn neergekomen “want daar zijn ook graven van Airborne soldaten”. Beide misverstan¬den worden hieronder verklaart.
De eerste slachtoffers van wat de geschiedenis in zou gaan als “de Slag om Arnhem”, vielen op 1? september al in Engeland bij Paulton. Daar verongelukte een Horsa- glider van de basis Keevil, waarbij de twee piloten en 21 Airbornes omkwamen.
Op het vasteland kwamen in België en Nederland verschillende Dakota’s en Stirlings neer, alsmede een aantal zweefvliegtuigen. Vooral tijdens de bevoorrading van de troepen schoten de Duitsers veel toestellen neer, die ofwel rond Oosterbeek of in de Betuwe en Brabant terecht kwamen. De RAF-mensen, de Para’s, de inzittenden van de gliders en de despatchers die hierbij omkwamen, zijn meestal vlak in de buurt ter aarde besteld.
De tijdens de gevechten in en om Arnhem gesneuvelden zijn, op enkele uitzonderingen na, wèl in 19^5 en 1946 naar het Airborne Cemetery overgebracht.
De derde groep bestaat uit gewonden die elders bezweken, dan wel door Duits in¬grijpen omkwamen. Allen die in Apeldoorn zijn overleden zijn wèl in Oosterbeek te vinden, die uit Utrecht, Lochem en Enschede echter niet. Tot de laatstgenoemde categorie behoren bijvoorbeeld de zeven Airbornes, die in Brummen door de SS in koelen bloede werden vermoord op 23 september en die begraven werden in Enschede, alsmede twee officieren van het 3e en het 156e Para Bataljon, die op 10 oktober in Vorden gefusilleerd en begraven werden.
De vierde groep omvat talrijke militairen die op 25 en 26 september tijdens de terugtocht over de Rijn omkwamen door Duits vuur of verdronken, toen zij trachtten zwemmend de veilige zuidoever de bereiken. Tot half november 1944 spoelden zij aan en we .vinden hun graven thans nog in plaatsen als Rhenen, Amerongen, Maurik, Schalkwijk, Vianen, Vreeswijk, Amersfoort, Wijk bij Duurstede en Lopik.
Dan zijn er tientallen, die in Duitsland omkwamen tengevolge van bij Arnhem opgelopen verwondingen of bezweken aan geforceerde marsen van kamp naar kamp. De tabel op pagina 8 geeft een overzicht vai al deze graven buiten Oosterbeek.
Een trieste zaak blijft het grote aantal onbekend gebleven soldaten, die in Oosterbeek hun graven hebben. Een menselijke tragedie gaat achter deze naamloze grafstenen schuil, waarmee we telkens weer geconfronteerd worden wanneer familie¬leden of makkers van nog steeds vermiste soldaten hun vragen stellen. Diverse instanties en privé-personen houden zich met dit probleem bezig, waardoor de laatste drie jaren de identiteit kon worden vastgesteld van zeven militairen, die tot dan toe als onbekend in Oosterbeek lagen. Op één na hebben deze graven inmiddels een nieuwe grafsteen met de naam, regiment enz. gekregen .en kon zo aan de tergende onzekerheid van de nabestaanden een einde gemaakt worden.
Een vijftal andere gevallen is nog in onderzoek en de verwachting bestaat dat op korte termijn ook hier een positief resultaat bereikt zal worden.
In september 1984 zijn wederom de stoffelijke resten van enkele Britse militairen in Oosterbeek gevonden, waarvan tot op heden één is geïdentificeerd.
Onlangs werd de vraag gesteld: hoe lang gaat dit nog door, hoeveel soldaten kunnen er nog in de bossen en weiden gevonden worden ?
Een globale berekening wijst uit dat er van de Eerste Britse Airborne Divisie nog 350 vermisten zijn, waar tegenover ongeveer 250 graven in Oosterbeek en elders in het land staan, waarvan kan worden aangenomen dat daarin onbekend gebleven leden van de divisie rusten. Hieruit volgt dat er nog ongeveer 100 in Arnhem, Oosterbeek en omgeving begraven moeten liggen.
Het zal duidelijk zijn dat elke tip uit de bevolking met de grootste zorgvuldig- .ei worden nagetrokken. Bij het zeer tijdrovende onderzoek dat gaande is, is elk detail van belang. Wanneer men weet op welke plaatsen er in 19^5 Britse graven waren, of wanneer hierover iets in dagboeken of andere documenten vermeld is, zal bekendmaking daarvan op hoge prijs worden gesteld. Het beste is natuur¬lijk wanneer er ook namen bekend zijn.
Getracht wordt om door een reconstructie van de toestand anno 1945 aanknopingspunten te krijgen die kunnen leiden tot identificatie van “onbekende soldaten”. Ook als men weet waar de veldgraven zich bevonden van militairen die thans onder een steen met hun eigen naam rusten op het Airbome Cemetery, is opgave van belang.
AIRBORNE CEMETERY, ARNHEM/OOSTERBEEK■ Herkomst van de graven. Verdeling naar eenheid.
Vorig jaar stonden we op een mooie nazomerdag op het R.K.kerkhof in Goirle bij Tilburg. Samen met de broer en zijn vrouw van een Engelse infanterist, die op 5 oktober 1>|4 vermist werd. “Vermist in actie, vermoedelijk gesneuveld in Noord¬west Europa” had het Ministerie Van Oorlog in Londen hen toen laten weten. Jarenlang hadden de ouders geschreven en gesproken met veteranen om erachter te komen waar hun zoon gebleven kon zijn. Twee keer waren ze op pelgrimstocht naar het Canadese Ereveld in Groesbeek gegaan, waar ze op de muur van het Memorial de naam van hun zoon gelezen hadden.
Tot we door een combinatie van gegevens het hechte bewijs konden leveren dat deze jongen als onbekende soldaat daar in Goirle lag, welke conclusie door de Engelse autoriteiten werd onderschreven.
We stonden bij zijn graf dat enkele dagen tevoren was voorzien van een nieuwe steen met zijn naam, rang enz., het thans gemarkeerde eindpunt van een levens¬lustige knaap uit Nottingham.
“Wij en zijn ouders hebben vanaf die dag in oktober 1944 geen enkele dag beleefd dat we niet aan hem dachten. Als iemand het huis verlaat en je ziet hem nooit meer terug en je weet niet eens waar en wat er met hem gebeurd is, dan blijft dat je levenlang knagen. Moeder – nu 81 – kon de reis niet meemaken. Toen ze hoorde dat het graf van haar zoon eindelijk gevonde was, heeft ze dat als een troost ervaren en keerde haar gemoedsrust terug. Je ziet niet voor niets op veel Britse militaire grafstenen staan: “At the going down of the sun, and in the morning, we will rememher them”.
AANTALLEN GRAVEN VAN LEDEN VAN DE lat BRITISH AIRBORNE DIVISION BUITEN OOSTERBEEK (exclusief: R.A.F.personeel, despatchers en Poolse para’s).
ENGELAND
Kerkhof onbekend. Geen exact onderzoek gepleegd. Echter minimaal: 23
BELGIE
Blankenberge, Alg.Begraafplaats 1
St.Amands tussen Gent en Antwerpen 1
Gent, Gemeentelijke Begraafplaats 2
Heverlee War Cemetery bij Leuven 2
NEDERLAND
Amerongen, Alg.Begraafplaats 4
Amersfoort, Alg.Begraafplaats Vrederust 1
Bergen op Zoom, British War Cemetery (glider-crash bij Dinteloord en Hoeven) 6
Bergen op Zoom, Canadian War Cemetery (aangespoelden uit Lopik en Lexmond) 2
Ede, Alg.Begraafplaats 2
Eist (Utr.), Alg.Begraafplaats 2
Enschede, Oosterbegraafplaats 8
Heteren, Alg.Begraafplaats 1
Holten, Canadian War Cemetery (afkomstig uit Ruurlo) 1
Lochem, Alg.Begraafplaats 2
Lopik (Willige-Langerak), Alg.Begraafplaats 1
Maurik, R.K.Kerkhof 1
Mook, War Cemetery (afkomstig van het Amerikaanse Ereveld Molenhoek) 2
Jonkerbosch War Cemetery, Nijmegen (o.a. 18 para’s van crash bij Ochten/
Echteld 28
Overloon War Cemetery 1
Renkum, R.K.Ke rkho f 1
Rhenen, Alg.Begraafplaats 18
Schalkwijk, Alg.Begraafplaats 2
St.Michielsgestel, R.K.Begraafplaats 1
Tuil en ‘t Waal, Alg.Begraafplaats 2
Uden War Cemetery 1
Utrecht, Alg.Begraafplaats Soestbergen 6
Vorden, Alg.Begraafplaats 2
Vreeswijk, Alg.Begraafplaats 1
Wageningen, Alg.Begraafplaats 8
Wijk bij Duurstede, Alg.Begraafplaats 4
DUITSLAND
Becklingen War Cemetery, bij Soltau tussen Hannover en Bremen 12
Berlin War Cemetery 18
Durnbach War Cemetery, in de Allgau bij München 12
Hamburg, Ohlsdorf War Cemetery 1
Hannover War Cemetery 8
Kleve (Reichswald Forrest) War Cemetery 3
Rheinberg War Cemetery, bij Wesel (afkomstig uit Lingen/Ems) 4
totaal: 196
J.A. H e y,
(Hengelo, Ov.)