Archief voor categorie: Nieuwsbrieven

“MEN OF COURAGE STILL NEED OUR CARE”
Na een militaire actie worden de menselijke verliezen opgegeven in getallen: doden, gewonden en vermisten. Bij de jaarlijkse herdenkingen wordt onze aandacht nadruk-kelijk bepaald bij de gesneuvelden en vermisten.
Veel gewonden zijn gelukkig na een betrekkelijk korte tijd hersteld. Zij kunnen dan hun werkzaamheden als burger of militair voortzetten, zij het geschonden en veranderd. Er zijn echter ook gewonden die met een zeer harde werkelijkheid geconfronteerd wor¬den: hun letsels zijn onherstelbaar. Zij kunnen na het genezen van de wonden hun werkzaamheden niet voortzetten. Hun toekomstverwachting wordt te pletter geslagen, alle uitzicht wordt verduisterd.
Het aanvaarden van de verminking, het hervinden van de juiste verhouding met echt-genote, verloofde, kinderen, familie en vrienden, de revalidatie en het opbouwen van een onafhankelijk bestaan, zijn problemen die opgelost moeten worden. In de her- stelfase en de revalidatie-periode moet door deze gewonden een strijd gevoerd worden, die vele malen langer duurt dan de Slag om Arnhem, maar die niet minder zwaar is en ook volledige inzet vergt.

Arnhem veteranen tijdens de Stille Tocht naar het monument bij de Rijnbrug in Arnhem, 21 september 1985 ( foto: C.van Roekel ).

Zoals de militair aan het front de hulp van veel anderen nodig heeft, zo kan ook de verminkte militair niet zonder hulp. In Groot Brittannië bestaan organisaties als “St.Dunstans for Men and Women Blinded on War Service” en”British Limbless Ex-Service Men’s Association (BLESMA)”. In deze organisaties is de kennis en de ervaring aanwezig om samen met de professionele hulpverleners praktische hulp en aanmoediging te geven in de strijd tegen de rampspoed, op het pijnlijke pad van de revalidatie en op de weg naar onafhankelijkheid en werk. Door nauwe onderlinge kontakten proberen de leden voor elkaar te zorgen en te voorkomen dat iemand in moeilijkheden komt, verwaarloosd wordt of vereenzaamd. Al dit werk wordt in hoofdzaak gedaan door leden die, zelf verminkt, de vragen en problemen uit eigen ervaring kennen. Zij doen dit op vrijwillige basis en voor betaling van de kosten zijn ze op donaties aangewezen.
Ieder jaar leggen we kransen en bloemstukken bij de monumenten en graven en herdenken we hen die vielen voor onze vrijheid. Kunnen we volstaan de verminkten een plaats op de eerste rij te geven of
J.Smits, voorzitter
BLESMA heeft ook Uw hulp nodig !
In Groot Brittannië helpt sinds 1932 de organisatie BLESMA mensen die gedurende de beide wereldoorlogen en de vele militaire conflicten daarna, ledematen hebben verloren of blind werden. De organisatie beheert o.a. enkele speciale huizen voor oorlogsinva¬liden, helpt bij de ontwikkeling van kunstledematen, zorgt voor de revalidatie en omscholing van invaliden, helpt bij het vinden van een aangepaste werkkring en strijd voor redelijke oorlogs- en invalidenpensioenen. BLESMA is een onafhankelijke organisa¬tie, die haar gelden krijgt via schenkingen. Ook Uw hulp is daarbij nodig! Als U wilt bijdragen om invaliden te helpen, die zware lichamelijke offers brachten tijdens het uitoefenen van hun vaderlandse plichten, stort U dan een bedrag op de girorekening van de Vereniging onder vermelding van het woord “BLESMA”. Wij zorgen dan dat dit geld bij deze organisatie in Engeland komt.
Thema-middag met lezing en films op zaterdag 23 november a.s.
Op zaterdag 23 november organiseert onze Vereniging weer een thema-middag. Deze keer zijn we te gast in een van de zalen van het ELEKTRUM in Arnhem. Het programma ziet er als volgt uit:
13.30 uur: Ontvangst van de deelnemers. Mogelijkheid tot het bezoeken van de expositie over de rol van de elektriciteit in het dagelijks leven.
14.15 uur: Lezing door de heer C.van Roekel getiteld: “De rol van de Hohenstaufen Divisie tijdens de Slag om Arnhem”.
15.15 uur: Pauze van ongeveer een half uur.
15.45 uur: “Impressies van de herdenkingsdienst op het Airborne Kerkhof in Oosterbeek op 22 september 1985”. Een videofilm van B.de Reus.
16.00 uur: “Comrades at Arms”. Onder deze titel maakte de Yorkshire Television in 1984 een televisie-documentaire waarin de lotgevallen van Generaal Sir John Hackett en Dr. Lipmann Kessel tijdens de Slag om Arnhem centraal staan.
16.30 uur: Einde thema-middag.
Het ELEKTRUM is gelegen aan de Klingelbeekseweg in Arnhem, enige honderden meters van de splitsing van Onderlangs en Bovenover.(tie ook bijgevoegde route-beschrijving). Het nieuwe telefoonnummer van het ELEKTRUM is: 085-568020.
Bericht van de Penningmeester.
Bijgesloten treft U een accept-girokaart aan voor Uw contributie-betaling. De contri-butie bedraagt f 20,- voor een gewoon lidmaatschap en f 30,- voor een gezinslidmaat- schap. Leden, van wie de contributie vóór de datum van de thema-middag is ontvangen, kunnen hun lidmaatschapskaart op die dag in ontvangst nemen.
Poster van pastel-tekening opnieuw uitgebracht.
De door onze Vereniging in 1984 uitgegeven poster van de pastel-tekening van de Arnhemse kunstenaar Johan Paulus Pieters is opnieuw uitgegeven, ditmaal op veler verzoek op A4 formaat. De prijs van deze tekening bedraagt f 3,-.

Majoor Duyts ontvangt de medaille-set van de in 1984 overleden stafsergeant John Douglas Brooke uit handen van mr.R.Beasley. ( foto: B.de Reus ).
De medaillevitrine in het Airborne Museum.
In Nieuwsbrief No.18 van april 1985 maakten wij melding van de aanschaf van een speciale medaillevitrine voor het Airborne Museum. Van de heer Duyts, sekretaris van de Stichting Airborne Museum, ontvingen wij over deze vitrine de volgende informatie: “Sedert enige tijd is het Airborne Museum verrijkt met een medaillevitrine. In deze vitrine, een zeer gewaardeerd geschenk van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, zijn op waardige wijze de thans in het bezit van het museum zijnde medaille- sets van veteranen uit de Slag om Arnhem geëxposeerd. De vitrine is geplaatst in de zogenaamde medaillehoek van de grote zaal en qua vormgeving aangepast aan de reeds lang aanwezige schilderijvormige presentaties van de met de Militaire Willemsorde en het Victoria Cross onderscheiden veteranen.
Met haar maroon vilten achtergrond en statige eikenhouten lijst vormt de vitrine met de vele zilveren en bronzen medailles met hun kleurige linten een indrukwekkend schilderij en een waardig huldebetoon aan de helden van Arnhem. Voor zover mogelijk worden de onderscheidingen vergezeld van een foto van de eigenaars.
Sedert George Gatland enige jaren geleden zijn medailles aan het museum ter beschik¬king stelde, werden diverse sets door nog in leven zijnde veteranen aan het museum aangeboden om daar voor immer te dienen als uiterlijk symbool van de moedige daden van de leden van de 1st British Airborne Division en de 1st Independent Polish Parachute Brigade Group. Ook nabestaanden van Arnhem veteranen hebben de medaille-sets van hun dierbaren aan het museum geschonken om in de omgeving waar ze verdiend werden en temidden van hun vele vrienden voor eeuwig gekoesterd te worden.
Velen schonken hun medailles aan het museum met de mededeling dat de medailles van Arnhem veteranen thuis horen in het Airborne Museum Hartenstein in Oosterbeek”.
Nieuwe herdenkingsenvelop.
Ter gelegenheid van de herdenking van de Slag om Arnhem heeft het Airborne Museum in september een speciale herdenkingsenvelop uitgegeven. Deze envelop toont het portret van Luit.Kol.W.F.K.Thompson, in september 1944 commandant van het Ist Airlanding Light Regiment R.A. en het embleem van de Royal Artillery. De envelop is verkrijgbaar in het Airborne Museum en kost f 5,-.

Overleden veteraan laat zijn onderscheidingen na aan het Airborne Museum.
Ex-stafsergeant John Douglas Brooke behoorde tot de veteranen die regelmatig de herdenking van de Slag om Arnhem bijwoonde. Ook in september 1984 had hij weer aan de plechtigheden deelgenomen, maar enkele weken daarna overleed hij.
Tot zijn laatste wensen behoorde dat de onderscheidingen, die hij gedurende zijn veelzijdige militaire loopbaan had verkregen, zouden worden geschonken aan het Airborne Museum. In gezelschap van mr.R.Laing geschiedde dat op 20 september door ex-gunner Royal Artillery, mr.R.Beasley. De uit tien onderscheidingen bestaande medaille-set werd in ontvangst genomen door Majoor W.Duyts, sekretaris van de Stich-ting Airborne Museum. De onderscheidingen zullen worden tentoongesteld in de speciale medaillevitrine.
Gegevensbestand van de leden van onze Vereniging.
Op 4 mei j.1. hield onze Vereniging haar jaarlijkse themadag. De inhoudelijke ver-zorging van deze dag lag in handen van drie leden van onze Vereniging. Omdat we be-kend waren met de interessegebieden van de drie heren, konden we hen vragen aan deze themadag mee te werken. Dit in het kader van een grotere deelname van leden aan het werk van de Vereniging, een streven waaraan het bestuur de komende jaren veel aan-dacht wil geven. Om dit streven waar te kunnen maken willen we graag van al onze leden zoveel mogelijk relevante informatie weten.
Sinds kort kan de Vereniging gebruik maken van een computer met printer. Hiermee kunnen gegevens worden verwerkt en bijgehouden. Niet alleen kunnen adressen op post-code worden uitgeprint, maar ook andere gegevens kunnen worden gebundeld, zoals bv. interessegebieden, specialismen, beroepen, hobbies en andere zaken, die van nut kunnen zijn voor de Vereniging.
Om een gegevensbestand van onze leden samen te stellen, heeft de heer O.Luursema een enquête-formulier opgesteld, dat bij deze Nieuwsbrief is gevoegd. Wij verzoeken U vriendelijk deze enquête zo goed en uitgebreid mogelijk in te vullen en naar ons terug te zenden. WIJ VERKLAREN HIERBIJ UITDRUKKELIJK DAT DE VAN U VERKREGEN GEGE¬VENS ALLEEN VOOR INTERN GEBRUIK ZIJN ! Dit betekent dat deze gegevens niet voor iemand anders beschikbaar zullen zijn. Wij danken U bij voorbaat voor Uw medewerking.
Scholenproject opnieuw van start.
Dankzij de goede gaven van verschillende leden en bedrijven is het mogelijk geworden het door de heer Van Roekel ontworpen werkstuk voor het Scholenproject te laten drukken en aan alle basisscholen en scholen voor voortgezet onderwijs in de omgeving een uitnodiging voor een bezoek aan het museum tegen gereduceerde prijs aan te bieden. Vele scholen hebben al positief gereageerd en wij verwachten dat gedurende het winter¬halfjaar ons museum een waardevolle bijdrage zal kunnen geven aan het geschiedenis¬onderwijs. Al met al een voldoening schenkende aktiviteit van onze Vereniging.
Boekje “Oosterbeek Verwoest 1944 – 1945, deel 2”.
De heren G.II.Maassen Sr.en Jr. uit Oosterbeek hebben voor de derde maal een foto-boekje samengesteld over de verwoestingen, die tussen september 1944 en mei 1945 werden aangericht in de gemeente Renkum. Het nieuwe boekje heet: “Oosterbeek Ver-woest 1944 – 1945, deel 2”.
Precies vijf jaar geleden, in september 1980, kwam het eerste deel uit. De goed lopende verkoop, de talrijke positieve reacties, de sindsdien verworven foto’s en de vele vragen naar een tweede deeltje, deden de samenstellers besluiten na vijf jaar een vervolg uit te geven.
In het nieuwe boekje zijn 99 foto’s van Oosterbeek bijeen gebracht, die voor het merendeel kort na de Bevrijding werden gemaakt door zowel beroeps- als amateur- fotografen. “Oosterbeek Verwoest 1944 – 1945, deel 2”, dat in eigen beheer werd uitgegeven, is verkrijgbaar bij de boekhandels in Oosterbeek en Heelsum, bij de Fa.Van Doorne in Wolfheze en bij het Airborne Museum in Oosterbeek voor de prijs van f 18,-. Het kan ook worden besteld bij de heer Maassen in Oosterbeek en kost dan f 20,80. Bank Rabobank “Renkum”, giro van de bank 82.32.97, Rekeningnummer 38.50.32.056 t.n.v. G.H.Maassen Jr., Jan Van Riebeeckweg 82, Oosterbeek.

Download nieuwsbrief

Themadag op zaterdag 4 mei.
Op zaterdag 4 mei a.s. zal er weer een themadag worden georganiseerd voor de leden van onze Vereniging. Het programma ziet er als volgt uit:
10.30 uur: Ontvangst met koffie in Hotel Dreyeroord in Oosterbeek. Korte inleiding over het programma en de route van de wandelingen.
11.15 uur: Vertoning van de video-film “Back to Arnhem” over de lotgevallen van het Reconnaissance Squadron tijdens de Slag om Arnhem, Lange wandeling door het noordwestelijk gedeelte van het dorp Ooster¬beek. Dit deel van het dorp vormde tussen 19 en 25 september 1944 de noordelijke sector van de “perimeter”, het hoefijzervormige gebied dat door de Britten werd verdedigd.
Tijdens deze wandeling zal speciale aandacht worden besteed aan plaatsen waar het Reconnaissance Squadron en het 7th Battalion, The Kings Own Scottish Borderers hebben gevochten.
14.00 uur: Lunch in Hotel Dreyeroord.
14,45 uur: Korte wandeling in de omgeving van Hotel Dreyeroord. Dit hotel werd tussen 19 en 22 september 1944 verdedigd door onderdelen van 7 KOSB, onder bevel van luitenant-kolonel Payton Reid. Het stond toen bekend als “The White House”.
16.00 uur: Einde themadag.
Als gidsen zullen deze dag optreden een drietal leden van onze Vereniging: de heer H.Duinhoven uit Oosterbeek, de heer N.J.van der Meer uit Kruiningen en de heer R.Sigmond uit Bennekom.
De organisatie is in handen van de heren Van Roekel en Voskuil.
De kosten van deze themadag bedragen f 15,- per persoon. Hiervoor ontvangt U de koffie bij de ontvangst, de lunch en de excursie-gids. Het bedrag kan worden overgemaakt op gironummer 4403641 t.n.v. de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum onder vermelding “Themadag”. Sluitingsdatum voor de inschrijving 27 april. Om te vermijden dat de groep te massaal wordt, is het maximum aantal leden dat aan deze dag kan deelnemen, vastgesteld op ca. honderd. Bij ruime overschrijving van dit getal wordt besloten de themadag op een later tijdstip te herhalen.
De late inschrijvers krijgen daarover bericht.
Inschrijvingen worden behandeld in volgorde van binnenkomst. Wacht dus niet te lang met inschrijven indien U aan deze dag wilt deelnemen.
In geval van regenachtig weer gaat de excursie gewoon door.
Hotel Dreyeroord (tel. 085-333169) ligt aan de Graaf van Rechterenweg, op enkele honderden meters van Station Oosterbeek-Hoog. Vanuit Arnhem kan het hotel bereikt worden met trolleybus, lijn 1.

Oproep om gegevens over veldgraven.
De bij deze Nieuwsbrief gevoegde Mini-Story is geschreven door de 52-jarige Hengelose textieltechnicus J.A.Hey, De heer Hey beschikt over een uitgebreid archief met daarin gegevens over tijdens de oorlog in Nederland gesneuvelde Geallieerde soldaten. Hij ontleent zijn gegevens voor een belangrijk deel aan officiële na-oorlogse bronnen.
Duizenden Geallieerde soldaten zijn op Nederlands grondgebied gesneuveld en be¬graven. Daarvan zijn er echter ongeveer 1100 begraven zonder dat hun naam bekend was. In de grafstenen van deze onbekende soldaten staat gebeiteld “Known unto God”. In de loop der jaren heeft de heer Hey nu al van meer dan dertig onbekende soldaten kunnen vaststellen waar ze precies zijn begraven. Dit bereikt hij door lang en moei¬zaam zoekwerk, combineren van gegevens en door’ aanwijzingen van burgers en andere amateur-onderzoekers. De oorlogsgravendienst in Den Haag doet meermalen een beroep op hem. Zijn archief heeft in de loop der jaren een zekere reputatie gekregen.
De heer Hey heeft het plan om een “Roll of Honour” samen te stellen van alle bij de Slag om Arnhem omgekomen Britten en Polen, Van iedere militair die als gevolg van deze slag is gesneuveld, wil hij op deze lijst tevens vermelden wanneer en waar hij precies is gesneuveld en waar zijn veldgraf heeft gelegen. Voor het ver¬krijgen van deze gegevens doet hij een beroep op burgers uit de omgeving van Arnhem. Mocht U hem aan dergelijke gegevens kunnen helpen, zoudt U dan kontakt op willen nemen met de heer J.A.Hey, Aart van der Leeuwstraat 12, 7552 HS, Hengelo, tel. 074-422271 of met de heer G.H.Maassen, archivaris van-de Gemeente Renkum.
Uit de Nieuwjaarsrede van de burgemeester van de Gemeente Renkum.
In zijn nieuwjaarsrede memoreerde de burgemeester van de Gemeente Renkum, jhr.mr. H.G.van Holthe tot Echten, dat de 40-jarige herdenking van de Slag om Arnhem, mede door de inzet van.de burgerij en de gemeente een onvergetelijk eerbewijs aan de Britse en Poolse oud-strijders is geworden. Hij voegde hieraan toe: “Daarmee hebben wij niets meer gedaan dan het minste wat wij konden doen: een getuigenis afleggen van onze blijvende dankbaarheid jegens de Britse en Poolse militairen, die onze bevrijding in een heldhaftige poging trachtten te bespoedigen. De slag werd een militaire nederlaag maar een menselijke triomf. Laten wij, vooral nu veel oud-strijders niet meer zullen terugkeren om hun gevallen strijdmakkers te gedenken, de vlam brandend – en de herinnering levend houden. Dit is, simpel ge¬zegd, de opgave voor onze Airborne-gemeente: namelijk Airborne-gemeente blijven, al zal dat offers – óók financiële offers – vergen”.
Airborne Museum trok in 1984 record aantal bezoekers.
Tijdens 1984, het jaar VJI de veertigste herdenking van de Slag om Arnhem, heeft het Airborne Museum een record aantal betalende bezoekers getrokken. Dit waren er 98038. In 1983 waren het er 69954. Wanneer in aanmerking wordt genomen dat leden van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum vrije toegang hebben en dat van de veteranen ook geen entreegeld wordt gevraagd, dan leert een simpel reken¬sommetje dat het officiële bezoekersaantal ruim boven de honderdduizend uitkomt.
Nieuwe vitrine voor medaille-sets.
In de grote benedenzaal van het Airborne Museum hangt sinds kort een grote vitrine voor medaille-sets. Verscheidene veteranen van de Slag om Arnhem hebben in de af¬gelopen jaren hun medaille-set cadeau of in bruikleen gegeven aan het Museum.
Op initiatief van de sekretaris van de Stichting Airborne Museum, de heer W.J.M. Duyts, is daarvoor nu een speciale vitrine vervaardigd. In de vitrine hangt bij iedere medaille-set een foto van de veteraan die de set heeft gedragen. Verschillende oud-strijders hebben inmiddels toegezegd in de naaste toekomst ook hun medaille-set aan het Airborne Museum over te zullen dragen.

Onze organisatorisch adviseur twee keer gefotografeerd.
Links: Op 17 september 19^ wordt de vijftien maanden oude Okko Luursema tijdens het voorbijtrekken van een artillerie-eenheid op de Utrechtseweg bij Kivietsdel op de loop van een 6-ponder anti-tank kanon gezet en samen met een paar Britse soldaten door zijn moeder gefotografeerd.
Rechts: Veertig jaar later keert de heer Luursema terug naar dezelfde plek.
Benoeming van organisatorisch adviseur.
In verband met de stijgende hoeveelheid werk, die binnen de Vereniging moet worden verzet, is de heer 0.Luursema uit Arnhem bereid gevonden op te treden als organisatorisch adviseur. Hij zal vooral bij de organisatie van themadagen en excursies zijn medewerking gaan verlenen. (Zie ook bovenstaande foto).
Aanvulling op mededeling in de vorige Nieuwsbrief.
In de vorige Nieuwsbrief stond een mededeling over de adressering van correspon¬dentie aan de Vereniging. Hieraan moet worden toegevoegd: Correspondentie over financiële zaken kan worden gericht aan de penningmeester, de heer R.Fennema, Benedendorpsweg 150, 6862 WP, Oosterbeek.
Uitgifte van herdenkings-envelop.
Onze Vereniging zal dit jaar in mei een speciale herdenkings-envelop uitgeven. Deze envelop zal worden voorzien van een van de herdenkingszegels en van een speciale stempelvlag van het Airborne Museum. De envelop zal f 5,- gaan kosten.

De envelop kan ook schriftelijk worden besteld, door overmaking van f 6,- op gironummer 4403641 t.n.v. de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, onder vermelding “herdenkings-envelop”. Met het versturen van deze schriftelijk bestelde enveloppen zal rond 15 mei worden begonnen.
Veel vrijwilligers voor schilderwerk.
Tijdens de afgelopen Algemene Ledenvergadering vroeg onze voorzitter uit naam van de conservator van het Airborne Museum, de heer de Reus, om vrijwilligers, die mee willen helpen bij het schilderen van de tank bij het Museum. Spontaan meldden negen leden zich aan voor dit werk, dat eind mei zal worden uitgevoerd. De heer E.J.Koopman uit Oirschot stelde zelfs geheel gratis alle verf en kwasten beschikbaar, een aanbod dat zeer op prijs werd gesteld.
Bijzondere vlag geschonken.
Tijdens het binnentrekken van Arnhem op 17 september 1944 vond soldaat M.R.F. Chandler van de Royal Engineers een N.S.B.vlag. Hij nam de vlag mee en heeft dit souvenir uit Arnhem bijna veertig jaar bewaard. In augustus 1984 schonk Mr.Chandler de vlag aan het Airborne Museum.
Nieuw fotoboek over de stad Arnhem in 1945.
Op 15 april a.s. verschijnt een groot fotoboek over Arnhem vlak na de bevrijding in mei 1945. De foto’s in dit boek werden gemaakt door één van de toenmalige Arnhemse fotografen, de heer N.Kramer. Kramer had van de Engelsen een speciale “permit” gekregen om de lege en gehavende Gelderse hoofdstad te mogen betreden. Hij doorkruiste de gehele stad en maakte daarbij ruim 800 foto’s. Later konden deze foto’s door belangstellenden worden nabesteld. De collectie raakte echter in vergetelheid tot de kleinzoon van de heer Kramer, de heer W.Verhoeff ze drie jaar geleden in de kelder van zijn ouders vond. Hij drukte er een aantal af en hing ze in zijn fotozaak in de Looierstraat in Arnhem. Daar kwamen zeer veel reacties op van het publiek en de heer Verhoeff besloot om er een boek van te maken. Uit de ruim 800 foto’s werden er 235 gekozen. Daar heeft de heer P.Vroemen uit Kamerik, die de oorlog in Arnhem had meegemaakt, korte onderschriften bij¬gemaakt .
Achterin het boek is een straatnamenregister opgenomen. Het voorwoord en een uittreksel van de onderschriften zijn in het Engels vertaald.
Het boek dat is getiteld “Arnhem voorjaar 1945, WANDELEN DOOR EEN VERLATEN STAD”, foto’s van N.Kramer, samengesteld door W.Verhoeff en P.Vroemen, bevat 165 pagina’s en kost f 39,50- Het is verkrijgbaar bij de boekhandel en bij fotohandel Kramer in de Looierstraat.
Boekje “It was like this/Zo was het” voor de 14e keer herdrukt.
Opnieuw is een herdruk verschenen van het boekje “It was like this/Zo was het”, dat werd geschreven door Luitenant-kolonel C.B.Mackenzie, D.S.0.,0.B.E.
De vorige editie kwam uit in 1981. Deze 14e druk is uitgebreid met enkele foto’s van de 40-jarige herdenking van de Slag om Arnhem.
“It was like this/Zo was het” is verkrijgbaar in het Airbome Museum en kost f 10,-.
Boek: “Luchtbrug Market-Garden”.
In dit, in september 1984 verschenen boek, wordt een overzicht gegeven van de luchtoperaties, die werden uitgevoerd tijdens de luchtlandingen in Nederland in september 1944. Tevens wordt aandacht besteed aan “het verraad” van Arnhem. Luchtbrug Market-Garden, door Bart van der Klauw en Bart Rijnhout verscheen bij Teleboek BV in Amsterdam en kost f 24,90.
Speciale Verenigingsdag voor onze leden in september a.s.
In begin september zal een speciale dag worden georganiseerd, waarop leden kennis kunnen nemen van elkaars onderzoek op het gebied van de studie van Operatie Market-Garden. Nadere gegevens volgen in Nieuwsbrief N0.I9.

Download nieuwsbrief

Beste Vrienden,
Op vele plaatsen in Frankrijk, België en Nederland is in de afgelopen maanden her¬dacht dat 40 jaar geleden, na meer dan vier jaar bezetting eindelijk de Bevrijding kwam. De herdenking van de zo dramatisch verlopen strijd bij Arnhem heeft zich altijd enigszins onderscheiden van andere herdenkingen elders in West-Europa. Ook op andere plaatsen in Europa is onder barre omstandigheden hard gevochten en sneuvelden veel jonge mensen. Ook daar is contact geweest tussen de militairen en de burgers, die plotseling in de frontlinie raakten en die vaak na een moeizame strijd werden bevrijd. De Geallieerde soldaten konden terugzien op een vervulde opdracht en waren tegelijkertijd alweer op weg om een volgende uit te voeren. Ze verplaatsten zich weer, waardoor het onderling contact vaak maar kort duurde en niet zo intensief was.
De mannen van de Britse Airborne Divisie en de Poolse Parachutisten Brigade, daar¬entegen,werden toen de Duitsers hun posities omsingelden geheel onverwachts in een beperkt gebied samen gedrongen. In plaats van de vreugde van een blijvende Bevrij¬ding, volgde een bittere strijd, die zo teleurstellend eindigde, In die periode ondergingen militairen en burgers met elkaar de ontberingen, de ellende en het lijden. Samen deelden ze de zorgen en het verdriet. Van elkaar zagen ze de plichts¬betrachting en offerbereidheid en werd wederzijds de hulp en zorg ervaren, zowel tijdens de strijd, als bij de latere ontsnappingen. In deze nood leerde men elkaar kennen en groeiden sterke banden.
Deze saamhorigheid vormde en vormt nog steeds de basis van de jaarlijkse herdenking. De veteranen, hun familieleden en hun nabestaanden die naar Arnhem komen worden niet als toeristen ontvangen, maar als goede vrienden. Na hun komst is met spanning uit¬gekeken en ze worden met open armen ontvangen. De meesten hoeven niet in hotels te logeren, maar worden in gastgezinnen opgenomen. Al draagt de rest van de wereld wel het masker van belangstelling, juist in deze vriendenkring kan vrij uit worden ge¬sproken, is men werkelijk geïnteresseerd en wordt aandachtig geluisterd.
In deze sfeer van warme belangstelling, verbondenheid en vriendschap vond ook de veertigste herdenking van de Slag om Arnhem plaats. Moge deze vriendschapsbanden tot in lengte van dagen blijven bestaan.
J.Smits, voorzitter
Thema-middag met lezingen en films op zaterdag 24 a.s.
Op zaterdag 24 november zal in de Concertzaal in Oosterbeek een thema-middag worden gehouden. Het programma ziet er als volgt uit:
14.00 uur: Lezing van de heer J.Smits Jr. getiteld: “Per glider naar Arnhem, geen gemakkelijk karwei’,’. Met behulp van dia’s zal de heer Smits uitleg geven over het verloop van de start, de vlucht en de landing van de Britse zweefvliegtuigen, die tijdens de luchtlandingen bij Arnhem werden gebruikt.
14.30 uur: Lezing door de heer R.P.G.A.Voskuil over “Engelse oorlogscorrespondenten bij de Slag om Arnhem”. Bij de Eerste Britse Airborne Divisie, die bij Arnhem landde was een compleet Public Relations Team ingedeeld. De oorlogscorrespondenten in dit

team moesten de strijd om de brug vastleggen in verslagen en op foto’s, films en geluidsplaten. In de lezing, die zal worden geïllustreerd met dia s, zal worden ingegaan op de organisatie en het werk van de oorlogscorrespondenten bij Arnhem.
15.15 uur: Pauze van ongeveer 30 minuten.
15.45 uur: Beluisteren van alle geluidsopnamen die de BBC-verslaggever Stanley Maxted maakte tijdens de gevechten bij Oosterbeek.
16.00 uur: Film over de Slag om Arnhem of, indien deze tijdig uit Engeland, arriveert, vertoning van een videoband van de Engelse televisie over de 40ste herdenking van de Slag om Arnhem,
16.30 uur: Einde thema-middag.
De Concertzaal in Oosterbeek ligt in het Benedendorp, vlakbij de Oude Kerk en is te bereiken met buslijn 6 vanaf het Station Arnhem. Het telefoonnummer van de Concert¬zaal is 085-332046.
Bericht van de Penningmeester.
Bij deze Nieuwsbrief treft U een accept-girokaart aan voor Uw contributie-betaling. U wordt vriendelijk verzocht Uw contributie zo spoedig mogelijk per giro aan ons over te maken. U krijgt Uw lidmaatschap-, resp. gezinskaart daarna prompt toegezonden. Indien U onze thema-middag op 24 november a.s. bezoekt, dan kunt U eventueel Uw contributie ter plekke betalen en Uw kaart meenemen.
Herdenkingsenvelop van de Vereniging uitverkocht.
De speciale herdenkingsenvelop, die onze Vereniging had uitgegeven ter gelegenheid van de 40ste herdenking van de Slag om Arnhem, was binnen een maand uitverkocht. U wordt vriendelijk verzocht geen bestellingen per giro meer te doen.
De herdenkingsenvelop die het Museum heeft uitgegeven is nog wel verkrijgbaar. Bestellingen gaarne via het gironummer 4184300 t.n.v. de Stichting Airborne Museum.
Onze Vereniging schenkt vitrine aan het Airborne Museum.
Op dinsdag 18 september werd de door onze Vereniging aangekochte vitrine officieel aan het Airborne Museum overgedragen. Deze vitrine zal speciaal worden gebruikt voor het tentoonstellen van materiaal dat betrekking heeft op de lst Airlanding Brigade, die in september 1944 bestond uit lst Battalion The Border Regiment, 7th Battalion The Kings Own Scottish Borderers en 2nd Battalion The South Staffordshire Regiment ( zie Nieuwsbrief No.13 ).
Naast persoonlijke bezittingen en foto’s van veteranen van de drie bataljons, heeft ook het originele dagboek van de inmiddels overleden luitenant-kolonel Payton Reid, commandant van 7 KOSB, een plaats gekregen in deze nieuwe vitrine.
Al tijdens de herdenkingen konden nieuwe voorwerpen aan de collectie in de vitrine worden toegevoegd. Zo schonk Mr. D.A.Boume uit Birmingham de mouwemblemen van zijn uniform, dat hij tijdens de Slag om Arnhem had gedragen, In september 1944 behoorde Private Boume tot de C-Compagnie van het 2nd Battalion The South Staffordshire Regiment.
Scholenproject wordt voortgezet.
Wegens het grote succes van het “Scholenproject”, dat in de vorige winterperiode door de heer C.van Roekel werd opgezet, is besloten om ook gedurende het volgende winterseizoen hiermee door te gaan. Verwacht wordt dat deze keer ca. 3500 scholieren van scholen in de gemeente Arnhem, Ede, Heteren en Wageningen in het kader van dit edukatieve project het Airborne Museum zullen bezoeken. Onze Vereniging verzorgt de organisatie en betaalt de helft van de entreeprijs per leerling. De firma Linders Adremo uit Oosterbeek drukt geheel belangeloos het grote fotovel met bijna 40 foto’s van Operatie Market Garden, dat aan iedere leerling wordt uitgereikt.
Duizenden mensen bezochten in de septemberdagen het Airborne Museum.
Van 15 tot 28 september werd het Airborne Museum bezocht door niet minder dan 10.000 betalende bezoekers. Dit bracht het totaal aantal bezoekers op 79.000, dat is dus al 9000 meer dan in het gehele jaar 1983 werden ontvangen. Misschien wordt het aantal van 100.000 bezoekers in 1984 wel bereikt.
Airborne Museum registreerde de half miljoenste bezoeker.
Zeseneenhalf jaar na haar opening in Huize Hartenstein, ontving het Airborne Museum op zaterdag 6 oktober om drie uur ’s middags haar half miljoenste betalende bezoeker.

De aanbieding van de nieuwe vitrine aan het Airborne Museum. ( foto: B.de Reus )
Het was de heer Flikweert uit Arnhems die voor hemzelf en voor zijn echtgenote het 500.000ste en 500.001ste kaartje kocht. Beiden waren zeer verrast toen zij zich realiseerden daarmee eregasten te zijn geworden. Namens het bestuur van de Stichting Airborne Museum feliciteerde de heer W.J.M.Duyts de heer en mevrouw Flikweert.
Zij ontvingen naast een grote bos bloemen een ingelijste tekening van Huize Harten- stein, het fotoboek “September 19^, Operation Market Garden” en een toegangskaart waarmee zij de rest van hun leven gratis het Airborne Museum kunnen bezoeken.
Poster van pastel-tekening nog verkrijgbaar.
Veertig jaar na de Slag om Arnhem heeft de Arnhemse kunstenaar Johan Paulus Pieters zijn indrukken en emoties uit die periode vastgelegd in een grote pastel-tekening, waarin een aantal symbolen zijn verwerkt, De compositie bestaat uit de vooroorlogse toren van de Grote Kerk, de brug waar het allemaal om ging, een helm van een ge¬sneuvelde soldaat in bloeiende heide en een wolkenlucht met Pegasus, het embleem van de Airborne troepen.
De kunstenaar heeft de originele tekening in bruikleen gegeven aan onze Vereniging en het doek hangt nu in het Airborne Museum. Er is voor de herdenkingen een speciale poster van gemaakt, waarvan nog een beperkt aantal voorradig is in het Airborne Museum. De prijs per poster bedraagt f 10,-. Posters kunnen alleen worden toegezonden wanneer er meer dan drie exemplaren tegelijk worden besteld. Er moet dan f 5»“ extra worden overgemaakt op de girorekening van de Vereniging voor de verzendkosten.
De poster zal ook verkrijgbaar zijn op de thema-middag.
Verkoopstand bij de Airborne Wandeltocht werd groot succes.
Tijdens de Airborne Wandeltocht op zaterdag 1 september was door onze Vereniging een verkoopstand ingericht op de Utrechtseweg in Oosterbeek. Onze sekretaresse, mevrouw M.de Langen, verzorgde evenals in vorige jaren de organisatie hiervan. In de stand werden zowel artikelen uit het Museum, als van de Vereniging verkocht.
De totale omzet bedroeg die dag f 3345,75( ! )•

Informatie gevraagd over 17-ponder kanonnen.
Bij het Airborne Museum staan een drietal 17-ponder kanonnen opgesteld, die na de strijd in september 1944 in Oosterbeek zijn achtergebleven. In de vorige Nieuwsbrief heeft reeds een oproep gestaan, waarin om informatie over deze drie kanonnen werd gevraagd. Verschillende veteranen hebben hierop gereageerd, maar meer inlichtingen zijn nog zeer welkom.
Nieuwe boeken over de Slag om Arnhem.
Voor en tijdens de herdenkingsweek in september zijn weer verschillende boeken over de Slag om Arnhem verschenen. In dit en het volgende nummer van de Nieuwsbrief zal een overzicht van deze nieuwe uitgaven worden gegeven.
Fotoboekje “Vijf geteisterde dorpen – Opheusden, Kesteren, Randwijk, Heteren, Driel 1944/45’”
De heer G.H.Maassen Sr. uit Oosterbeek heeft een fotoboekje gemaakt met bovenstaande titel. Het boekje heeft dezelfde vorm en opzet als de twee eerder verschenen boekjes “Oosterbeek Verwoest” en “Vijf geschonden dorpen”, die door de heer G.H.Maassen Jr. in samenwerking met zijn vader werden samengesteld.
Van de vijf Betuwse dorpen, die tijdens en na september 1944 zo zwaar werden be¬schadigd, zijn in totaal 97 foto’s opgenomen. De uitgave werd verzorgd door uitgeverij Hoog en Laag B.V. en werd gedrukt bij Linders Adremo B.V. in Oosterbeek.
Prijs: f 18,-, Ook verkrijgbaar in het Airborne Museum.
“De Zwarte Herfst” door C.A.Dekkers en L.P.J.Vroemen.
De auteurs laten in dit boek tientallen burgers en ook een aantal militairen aan het woord over hun belevenissen tijdens en vlak na de Slag om Arnhem. Vooral de gebeurte¬nissen in en rond het St.Elisabeth’s Gasthuis in Arnhem en de lotgevallen van de vele na de Slag om Arnhem op de Veluwe ondergedoken Engelse militairen en hun Nederlandse helpers worden beschreven. Centraal in het boek staan twee Arnhemse jongens, Bert en Hans Kuik, die zich in die dagen op alle mogelijke manieren inzetten voor hun in nood verkerende medeburgers en voor de Britse soldaten. Het vele illegale werk dat zij deden, hebben ze uiteindelijk met de dood moeten bekopen: op 3 november 1944 werden ze door de Duitsers gefusilleerd.
Het is een indrukwekkend boek met veel nieuwe feiten en interessante foto’s. “De Zwarte Herfst” verscheen bij de Gooise Uitgeverij in Weesp en kost f 34,50.
“Zes Dorpen in Oorlog en Verzet”.
Op vrijdag 21 september verscheen in Oosterbeek het boek “Zes Dorpen in Oorlog en Verzet”. Het bevat een vijftigtal hoofdstukken met verhalen, verslagen en dagboek¬aantekeningen van burgers uit de dorpen Oosterbeek, Wolfheze, Heveadorp, Heelsum, Doorwerth en Renkum over de periode 1940-1945. De rol van het verzet staat centraal, maar daarnaast is een belangrijk deel van het boek gewijd aan de belevenissen van burgers tijdens de Slag om Arnhem.
Het boek is samengesteld door de journalist H.G.J.Erkens. Het grootste deel van de gegevens werd verzameld door de heer G.A.Versteegh. Uiteindelijk bleek zoveel mate¬riaal bijeen te zijn gebracht, dat er voldoende was voor wel twee boeken van gelijke omvang. Daardoor was het noodzakelijk een selectie te maken uit de verzamelde bij¬dragen. Afhankelijk van het succes van de verkoop van dit boek zal echter worden bekeken of een uitgave van een tweede boek over dit onderwerp tot de mogelijkheden behoort. Aan de totstandkoming van “Zes Dorpen in Oorlog en Verzet hebben verschil¬lende leden van omze Vereniging meegewerkt. Twee van hen moeten in het bijzonder worden genoemd: mevrouw G.Oosterhaar uit Arnhem, die al het typewerk verrichtte en de heer H.van Zoest uit Velp, die geheel belangeloos een sober en fraai omslag ontwierp.
Het boek werd uitgegeven door Uitgeverij Hoog en Laag B.V.en verzorgd door Drukkerij Linders Adremo B.V. Prijs f 36,90. Ook verkrijgbaar in het Airborne Museum.
Binnenkort verschijnt een boekje over Huize Mooiland 1944/45.
Dit boekje zal gaan over de periode dat Huize Mooiland in Doorwerth fungeerde als werkkamp voor Nederlanders, die in de winter van 1944 op 1945 werden gedwongen stellingen aan te leggen langs de Veluwezoom. Het boekje verschijnt in beperkte oplaag en gaat ca. f 15,- kosten. Inlichtingen bij de heer R.Fennema, Oosterbeek.

Download nieuwsbrief

Themadag op zaterdag 7 juli.
Op zaterdag 7 juli a.s. zal er voor onze leden een themadag worden georganiseerd, waarbij de gevechten, die in september 1944 woedden in de zuidwestelijke sector van de Perimeter, centraal staan. Het programma ziet er alp volgt uit:
09-30 uur: Ontvangst met koffie in restaurant de “Westerbouwing” aan de Oude Oosterbeekseweg in Oosterbeék. (Vanaf het station in Arnhem is de “Westerbouwing” te bereiken met buslijn 6)
09.50 uur: Inleiding over de ochtend-exursie.
10.30 uur: Wandeling door de voormalige Duitse en Engelse stellingen in het gebied ten
westen en ten noorden van de “Westerbouwing”.
12.30 uur: Lunch in de “Westerbouwing”.
13.30 uur: Inleiding over de middag-exursie.
14.00 uur: Wandeling door het gebied tussen de “Westerbouwing” en de Oude Kerk in het Benedendorp in Oosterbeek. (o.a. het Drielse Veer, oversteekplaats van de Dorsets en de Polen, terugtocht-route 25/26 september 1944, posities geschut Light Regiment Royal Artillery, Oude Kerk). De Oude Kerk zal speciaal voor de deelnemers aan deze themadag worden opengesteld.
16.30 uur: Terugkomst bij de “Westerbouwing”. Einde themadag.
De kosten van deze themadag bedragen f 17,50 per persoon. Hiervoor ontvangt u de koffie bij de ontvangst, de lunch en de exursie-gids. Het bedrag kan worden overgemaakt op giro-nummer 4403641 t.n.v. de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum onder vermelding “Themadag”. Sluitingsdatum voor de inschrijving 22 juni.
De twee wandelingen, die gedurende deze themadag zullen worden gemaakt, hebben bij elkaar een lengte van ca. 6 km. Het grootste deel van de route loopt via geaccidenteerde bospaden, zodat goede wandelschoenen worden aangeraden. In geval van regenachtig weer gaan de ex¬cursies gewoon door. De organisatie van deze themadag is in handen van de heren Van Roekel en Voskuil.
Gastgezinnen gevraagd voor Britse en Poolse pelgrims.
Als U tijdens de aanstaande September-herdenking wilt fungeren als gastgezin voor oud-strijders of hun familie, zoudt U dan zo vriendelijk willen zijn dit schriftelijk op te geven aan Mevrouw A.W. Winkler-Koert, Van Borsselenweg 13, 6862 BG, Oosterbeek?
Delfts Blauw herdenkingsbord.
Op de voorzijde van de envelop waarin U de Nieuwsbrief ontvangt staat een verkleinde af-beelding van een Delfts Blauw bord, dat ter gelegenheid van de 40e herdenking van de Slag om Arnhem door de firma Regina in Bleiswijk is ontworpen. Het bord heeft een diameter van ca. 25 cm. Het is te koop bij het Airborne Museum in Oosterbeek en kost f 69,-.
Wegwijzer bij het Airborne Kerkhof geplaatst.
Op veler verzoek is bij het Airborne Kerkhof in Oosterbeek een wegwijzer geplaatst, waarop schematisch staat aangegeven hoe men via de kortste weg het Airborne Museum kan bereiken.

Het nieuwe boek over de oorlogsjaren in de gemeente Renkum verschijnt in september.
De voorbereidingen voor het nieuwe boek over de lotgevallen van verzetsstrijders en bur-gers voor, tijdens en na de Slag om Arnhem vorderen gestaag. De gegevens hiervoor zijn verzameld door de heer G.A.Versteegh. De oud-journalist H.Erkens verwerkt alle binnenge-komen dagboeken, rapporten en andere informatie tot een boek, dat, als alles volgens plan verloopt, in september zal verschijnen bij de uitgeverij Linders-Adremo in Oosterbeek.
De heer R.Mooy van deze uitgeverij heeft de zakelijke leiding van dit project. Het aanbod van gegevens is overweldigend. Het uittypen van deze stroom informatie gebeurt door mevrouw Truus oosterhaar.
Nieuw boek getiteld “Facetten van de Slag om Arnhem” verschenen.
Op 25 april vond te Schaarsbergen de presentatie plaats van het boek “Facetten van de Slag om Arnhem” door W.H.Tiemens.
Na een korte inleiding over Operatie Market Garden geeft de schrijver een beeld van de luchtverdedigingsorganisatie zoals de Duitsers die tijdens de bezetting in Nederland hadden opgebouwd. Hierbij speelden de commandobunker “Diogenes” in Schaarsbergen en de beide radiopeil- en navigatiestations “Teerose”! en II bij Terlet en het Rozendaalse veld een centrale rol.
Een belangrijke bron voor dit verhaal wordt gevormd door het dagboek van een Duitse onder-officier, die bij deze organisatie werkzaam was.
In het hoofdstuk “De mysterieuze B-17” wordt de vlucht van een B-17 bommenwerper en de daarmee in verband staande grote jageraktiviteit op 16 september 1944 beschreven. Deze vlucht kan volgens de auteur voor de Duitsers een aanwijzing zijn geweest voor de Gealli-eerde luchtlandingen, die de volgende dag zouden beginnen. In de volgende hoofdstukken worden o.a. behandeld de rol van de Duitse jachtvliegtuigen van de Derde Jachtdivisie tijdens de Slag om Arnhem en de ontsnappingstocht van brigade-generaal Gerald Lathbury en soldaat John Hogg na de gevechten bij Arnhem.
Het meest opmerkelijke deel van het boek wordt gevormd door het verhaal over het verraad van Lindemans (“King-Kong”) en over de mysterieuze verdwijning van deze beruchte figuur. “Facetten van de Slag om Arnhem” is geïllustreerd met foto’s en kaarten. Het boek werd uitgegeven bij de Gooise Uitgeverij en kost f 24,90.
Binnenkort verschijnt nieuw fotoboek over “Operatie Market-Garden”,
In juni a.s. zal er een fotoboek verschijnen getiteld “SEPTEMBER 1944, Operatie Market- Garden” . Hierin zal aan de hand van een groot aantal foto’s een beeld worden gegeven van de landingen en gevechten in het gebied van Eindhoven, Nijmegen en Arnhem, van het Tweede Leger dat via de “Corridor” naar het noorden oprukte, van de luchtaktiviteiten boven het gevechtsgebied en van het lot van de burgerbevolking. De teksten in het boek zullen tweetalig zijn: Nederlands en Engels. Het boek wordt samengesteld door A.Korthals Altes, G.J.C.D. Thuring, K.G.J. Margry en R.P.G.A. Voskuil en zal verschijnen bij Unieboek in Weesp.
Boek “De bevrijding van Eindhoven” herdrukt.
Van het door ons lid Karel Margry geschreven boek “De bevrijding van Eindhoven” is on¬langs de 5e druk verschenen.
Karel Margry, die geschiedenis studeerde aan de Rijksunuversiteit in Utrecht behandelt in zijn boek de in het kader van “Operatie Market” uitgevoerde landingen van de 101e Amerikaanse Airborne Divisie ten noorden van Eindhoven, de acties van het oprukkende Britse Tweede Leger en de pogingen van de Duitsers om de “corridor” af te snijden. Ook de rol van de Verzetsbeweging en het lot van de Brabantse burgers in die dramatische septem-ber weken van 1944 werden uitgebreid beschreven. Het boek is geïllustreerd met meer dan 180 foto’s en bevat tevens een aantal uitstekende kaarten.
“De bevrijding van Eindhoven” verscheen bij Drukkerij en Uitgeversbedrijf Lecturis bv in Eindhoven en kost f 19,50.
Oproep van Pr. Melsom uit Ede.
Veel mensen zijn in september 1944 betrokken geweest bij de behandeling en verzorging van grote aantallen gewonden onder zeer moeilijke omstandigheden. Er zijn plannen voor het houden van een bijeenkomst in de periode rond de 40e Airborne Herdenking, waarbij dit medisch aspect van de Slag om Arnhem centraal zal staan. Indien men belangstelling heeft voor een dergelijke bijeenkomst, wordt men vriendelijk verzocht kontakt op te nemen met Dr.M.A.Melsom (ex.R.A.M.C.) of met Dr.H.H.J.Wegdam in Ede. Dit kan zowel schriftelijk als telefonisch gebeuren. Adres: Juliana Ziekenhuis,6711 PV Ede. Tel. 08380-19107 tsl 119.

De tentoonstelling “De Slag om Arnhem in Schilderijen en Tekeningen” werd op 23 maart geopend door Charles L.J.F. Douw van der Krap.(foto de Reus)
Expositie van schilderijen en tekeningen trok veel belangstelling.
Op vrijdag 23 maart werd in het Airborne Museum de tentoonstelling “De Slag om Arnhem in schilderijen en tekeningen” officieel geopend. Dit gebeurde door Charles L.J.F.
Douw van der Krap, die tijdens de Slag om Arnhem de leiding had van het uit verzetsmensen bestaande “Oranje Bataljon”.
De belangrijkste schilderijen op de tentoonstelling waren “Arnhem Bridge, 5 pm, the Second Day” en “Oosterbeek Crossroads” van David Shepherd en “Baskeyfield’s VC” van Terence Cuneo. Deze drie schilderijen waren speciaal voor deze tentoonstelling vanuit Engeland naar Nederland overgebracht.
Daarnaast waren o.a. schilderijen en tekeningen te zien van de ex-gliderpiloot Alan Richards, van Bryan de Grineau, van Elisabeth Roest van Limburg en van ons lid de heer G.E.M. Smulders.
Van de plaatsen, die op de schilderijen zijn afgebeeld, waren teven een aantal foto^s geëxposeerd met daarop de situatie vóór, tijdens en na de Slag om Arnhem.
De samenstelling van de tentoonstelling, die duurde tot 6 mei en die zeer veel bezoekers trok, was in handen van de heer Boersma, bestuurslid van de Stichting Airborne Museum.
“Herinneringstocht” op zaterdag 22 september 198U.
Van ons lid de heer W.P.J. Looijs uit Arnhem ontvingen wij onderstaande tekst.
Op 22 september 1984 zal het 40 jaar geleden zijn dat de Arnhemse bevolking op last van de Duitse bevelhebber binnen 3 dagen (t.w. 23, 24 en 25 september 1944) de stad moest verlaten. Met wat men nog op fietsen, handkarren of platte wagens mee kon nemen, gaf men gehoor aan dit bevel en begon een trieste massale uittocht van berooide mensen.
Het merkwaardige is dat er over deze evacuatie (waarbij de grootste groep Arnhemmers richting Apeldoorn trok) relatief weinig geschreven is. Dit is een belangrijke lacune in de geschiedschrijving van het toen bezette Nederland. Deze historische rimpel zal

volgend jaar waarschijnlijk worden gladgestreken door de uitgave van een hoek over deze evacuatie-tocht.
In principe kan iedereen die iets weet over deze tocht of nog materiaal in zijn/haar bezit heeft aan dit boek meewerken. U kunt hierover kontakt opnemen met de heer W.P.J. Looijs, Warmelolaan 29, 6825 BN Arnhem, tel. (085) – 618813.
Met de samenstelling van dit boek is al een begin gemaakt, maar het materiaal is bij langena nog niet volledig.
Voorts is het de bedoeling om dit jaar een “evacuatie-tocht” Arnhem-Apeldoorn te orga-niseren, zodat men na Uö jaar deze tocht nog één keer kan lopen.
Ook jonge mensen zijn van harte welkom. Oudere mensen, die de afstand van zo n 27 kilo-meter niet kunnen lopen, kunnen zittend op platte wagens deze afstand toch afleggen. Deze tocht moet symbolisch gezien worden. Dus iedereen die tijdens de vijf oorlogsjaren heeft moeten evacueren (waar dan ook in Nederland) kan meelopen. Wie interesse heeft kan zich schriftelijk of per telefoon (dan na vijf uur) op eerder genoemd adres aan¬melden. Een inmiddels gevormde commissie zal zich met de voorbereiding van dit evenement gaan bezighouden.
U zult begrijpen dat op dit moment nog niet precies vaststaat hoe de tocht zal verlopen, maar we kunnen U al wel mededelen dat de tocht op zaterdag 22 september 1984 bij de dependance van de Sonsbeek-scholengemeenschap aan de Braamweg omstreeks 10 uur s morgens zal aanvangen. Onderweg (bij de Woeste Hoeve, Café-Restaurant Klein Groenendaal, Cafe- Restaurant De Smittenberg te Beekbergen en de Zuiderkerk te Apeldoorn) zullen een aantal “stops” zijn. Het einde van de tocht zal waarschijnlijk bij de Kastanjehof in Apeldoorn zijn.
Over de definitieve vorm van de tocht zult U in de loop van de toekomende tijd via de plaatselijke dagbladen worden ingelicht.
Het inschrijfgeld voor deze tocht bedraagt f 3.-. Dit bedrag kan worden gestort op girorekening 52661*31 t.n.v. W.P.J. Looijs te Arnhem, onder vermelding van “Wandeltocht Arnhem-Apeldoorn”.
Inleiding bij Ministory V.
Na iedere publicatie van een ministory komen de vragen los! Een van de meest voorkomende vragen is wel: “Hoe ontstaat zo’n ministory?”. “is het wel waar wat in de verhalen staat” “Ja, geachte lezers, het is waar. Er kunnen geringe accentverschuivingen zijn vanwege het feit dat een ieder hetgeen hij beleeft anders interpreteert, maar dan wordt dit door de samenstellers ook eerlijk gezegd!
“Mini-story — Maxi Truth!” Dit is het devies van de samenstellers!
Vanwaar deze inleiding? Vanwege het feit dat deze ministory, behalve een goed verhaal ook onze werkwijze bijzonder goed weergeeft.

Kaartje van een deel van het Benedendorp in Oosterbeek.De gearceerde bebouwing is tijdens of na de Slag bij Arnhem verwoest of zwaar beschadigd. 1.De duitse Königstiger in de Be¬neden Weverstraat;2.De Oude School; 3. Wasserij Van Hofwegen;4.Batterij 75 mm houwitzers;5.Wasserij Van Dolderen.
De volgende nieuwsbrief verschijnt in juli.

Download nieuwsbrief

Beste Vrienden,
Velen hebben in september weer deelgenomen aan de jaarlijkse herdenking van de Slag om Arnhem. Het lijkt alsof het aantal mensen dat hierbij aanwezig wil zijn ieder jaar toeneemt. Zelfs de dit jaar gestaag vallende regen heeft maar weinigen ervan weerhouden om op zondag 18 september naar het Airborne Kerkhof te komen. Hoewel de Slag om Arnhem al meer dan 39 jaar geleden plaats vond, blijft deze gebeurtenis veel mensen bezig houden. Wij merken dat ook als Vereniging. Niet alleen neemt het aantal leden snel toe, maar ook de vele reacties op de inhoud van de Nieuwsbrieven en de Mini-stories wijzen erop dat die dramatische september¬dagen van 1944 nog niet zijn vergeten.
Ook van Engelse zijde neemt de belangstelling toe en wij prijzen ons gelukkig dat ons voormalig bestuurslid Susana Beek-Hobart iedere keer weer bereid is om de nu al uit zes pagina’s bestaande Nieuwsbrief geheel belangeloos in het Engels te ver-talen. Onze vertegenwoordiger in Groot-Brittannië, Mr. A.Maynard M.B.E., zorgt voor de verzending van de Nieuwsbrieven naar onze Engelse leden.
Wij hopen dat we met onze Nieuwsbrieven een kleine bijdrage leveren aan het ver-sterken van de vriendschapsbanden, die in de loop der jaren zijn gegroeid tussen ons en onze Engelse vrienden.
R.P.G.A.Voskuil, redacteur.
Thema-middag met lezing en films op zaterdag 26 november a.s.
Op zaterdag 26 november zal in restaurant “De Westerbouwing” bij Oosterbeek een thema-middag worden gehouden. Het programma ziet er als volgt uit:
14.00 uur: Lezing van Drs.W,H.Tiemens getiteld “Arnhem, Diogenes en de Teerosen”. De heer Tiemens zal spreken over de aktiviteiten van de Duitse luchtmacht tijdens de Slag bij Arnhem en over de rol van de Duitse radar-bunker “Diogenes” bij Schaars- bergen en de radio-peilstations, de “Teerosen” bij Terlet.
15.00 uur: Pauze van ongeveer 30 minuten.
15.30 uur: Vertoning van de nieuwe video-film over de Britse Medische Dienst tijdens de Slag bij Arnhem. De opnamen voor deze film, waarin de belevenissen van Dr.Stuart Mawson centraal staan, werden vorig jaar oktober gemaakt ( zie Nieuwsbrief no. 8 ).
16.00 uur: Vertoning van de BBC video-film over de Engelse filmer Mike Lewis.
Lewis was een van de drie cameramannen van de “Army Film and Photographic Unit”, die in september 1944 meeging met de Eerste Engelse Airborne Divisie om de lan-dingen en de gevechten bij Arnhem vast te leggen.
16.30 uur: Einde thema-middag.
( Restaurant “De Westerbouwing” is gelegen aan de Oude Oosterbeekse Weg, ongeveer één kilometer westelijk van de Oude Kerk in het Benedendorp in Oosterbeek.
“De Westerbouwing” is te bereiken met buslijn 6 vanaf het Station Arnhem ).
Snelle groei van onze Vereniging.
Sinds één januari van dit jaar heeft onze Vereniging er meer dan 80 nieuwe Neder-landse leden bijgekregen. Het aantal Nederlandse leden bedraagt nu bijna 500.

Bericht van de Penningmeester.
Bij deze Nieuwsbrief treft U een accept-girokaart aan voor Uw contributie- betaling. U wordt vriendelijk verzocht Uw contributie zo spoedig mogelijk per giro aan ons over te maken. U krijgt Uw lidmaatschap-, resp. gezinskaart daarna prompt toegezonden. Indien U onze thema-middag op 26 november a.s bezoekt, dan kunt U eventueel Uw contributie ter plekke betalen en Uw kaart meenemen.
Het is helaas vanaf heden niet meer mogelijk om Uw contributie aan de kassa van het Airborne Museum te betalen.
Brigadier Chatterton bezocht het Airborne Museum.
Als leider van de Pilgrimage trad trad afgelopen september op Brigadier George Chatterton O.B.E. D.S.O.( Retd.). Gedurende de oorlog commandeerde hij het “Glider Pilot Regiment”.
Het “Army Air Corps” had speciaal een vliegtuig van het type “Beaver” ter be-schikking gesteld om Chatterton naar Nederland over te vliegen. De route van het toestel leidden o.a. over de terreinen bij Groesbeek, waar Chatterton op 17 sep-tember 1944 met zijn Horsa Glider was neergekomen.
Bij aankomst op het vliegveld Teuge bij Apeldoorn werd Chatterton opgewacht door de heer Van Roekel, die op verzoek van het “Airborne Forces Sucurity Fund” optrad als begeleider van de Brigadier tijdens zijn verblijf in Nederland.
Chatterton werd vergezeld door de ex-gliderpilot Mr.Peter Clarke, die op 17 sep-tember 1944 met zijn glider was geland op de bouwlanden bij Rijerscamp, ten noorden van de spoorbaan bij Wolfheze.
Op zaterdag 17 september brachten Chatterton en Clarke een bezoek aan het Airborne Museum, waar zij werden rondgeleid door directeur Wilhelm. Aan het eind van het bezoek vond een interview plaats met Brigadier Chatterton, dat op video werd opgenomen.
Mr. Jebbitt schenkt zijn rode baret aan het Airborne Museum.
Mr.D.O.Jebbitt, die tijdens de Slag om Arnhem was ingedeeld bij de “181 Airlanding Field Ambulance”, heeft zijn rode baret met speld geschonken aan het Airbome Museum. Op 17 september 1944 vertrok soldaat Jebbitt met zijn eenheid vanuit Brize Norton met een Horsa glider naar Arnhem. Na de landing werd bij Wolfheze een tijdelijke verbandpost opgezet. De volgende dag, maandag 18 september, bereikte de 181 Air-landing Field Ambulance Oosterbeek, waar hotel Schoonoord werd ingericht als hospitaal.
Jebbitt’s functie binnen de eenheid was eigenlijk “orderly room clerk”, maar toen de stroom van gewonden steeds toenam werd ook het administratief personeel ingezet bij het geven van direkte medische hulp. Gedurende de rest van de Slag om Arnhem hielp Jebbitt als soldaat-verpleger bij het verzorgen van de gewonden, gaf hij eerste-hulp en assisteerde hij bij kleine operaties. Hij ging hiermee door in het hospitaal in Apeldoorn en tijdens zijn verblijf in het krijgsgevangenkamp in Duitsland.
Na de oorlog klom Jebbitt op tot de rang van kolonel. Hoewel hij als militair inmiddels is gepensionneerd, bekleedt hij nog steeds een burgerfunctie bij het “Royal Army Medical Corps” in Aldershot.
Artikel “Ontsnapping over de Rijn” door Drs.W.H.Tiemens.
In het maandblad van de verzekeringsmaatschappij Victoria-Vesta van september 1983 is het verhaal gepubliceerd over de belevenissen van Brigade-generaal G.W.Lathbury en soldaat John Hogg na de Slag om Arnhem. Beiden behoorden tot de groep van enkele honderden Engelse militairen, die na de Slag om Arnhem niet met de restanten van de Airbome Divisie over de Rijn hadden kunnen terugtrekken en waren ondergedoken in het gebied tussen Arnhem en Ede. Via het Verzet kwamen beiden terecht in het landhuis “De Lange Hut”, dat stond in de bossen ten noorden van het restaurant “West-end”. Het huis, dat werd bewoond door mejuffrouw Jeanne Lamberts en haar oude moeder, zat vol evacuees uit Arnhem. Jeanne Lamberts hield Lathbury en Hogg enige tijd verborgen in het huis. Op 25 oktober 1944 konden zij tijdens “Operatie Pegasus I” over de Rijn ontsnappen.

Brigadier Chatterton (midden) en Mr. Clarke (links) bekijken met directeur Wilhelm het model van de drie Horsa gliders, dat werd vervaardigd door de heren Belonje en Van Pelt, (foto: B.de Reus)
Uitgave van een nieuwe herdenkingsenveloppe.
Ter gelegenheid van de 39e Airborne Herdenking heeft het Airborne Museum een speciale enveloppe uitgegeven, waarop het embleem van het Army Air Corps en een drietal Horsa gliders staan afgebeeld. Iedere enveloppe is genummerd en de totale oplage bedraagt slechts 4?5 exemplaren. De prijs is f-5»–
Kijker van Engelse scherpschutter geschonken.
Evert van Roekel, zoon van ons bestuurslid Chris van Roekel, heeft een door hem gevonden Engelse kijker van een scherpschuttersgeweer (“sniper-kijker”) aan het Airborne Museum geschonken. De kijker kwam enige tijd geleden bij graafwerkzaamheden tevoorschijn uit de sloot achter de Oude Kerk in het Benedendorp in Oosterbeek. Naar alle waarschijnlijkheid is de kijker daarin terecht gekomen toen het restant van de Eerste Engelse Airborne Divsie in de nacht van 25 op 26 september 19^ via de uiterwaarden terugtrok over de Rijn.
Nabestelling van oude Nieuwsbrieven.
Regelmatig wordt gevraagd of het mogelijk is om oude nummers van de Nieuwsbrief na te bestellen. Hiervoor is nu de volgende regeling getroffen. Oude nummers kunnen, voor zover de voorraad strekt, worden nabesteld door overschrijving van f.2,- per nummer op gironummer W)3641 van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum in Oosterbeek. Op de girokaart moet duidelijk worden vermeld welke nummers men wenst. Indien van een bepaald nummer de Nederlandse editie is uitverkocht, zal een Engelse editie worden toegezonden. Indien echter uitdruk¬kelijk om Nederlandse edities wordt gevraagd, zullen van de uitverkochte nummers fotocopiëen worden gemaakt. De prijs van f.2,- is inclusief verzendkosten.

Verklarende tekst bij het Airborne Monument in Oosterbeek.
Op 9 september j.l. is bij het Airborne Monument in Oosterbeek een zuil geplaatst, met daarop in vier talen een kort overzicht van de Slag bij Arnhem en een beschrij-ving van het monument. De tekst, die vroeger bij het monument stond opgesteld in twee houten kastjes en die was samengesteld door het toenmalige Airborne Comité, is geheel ongewijzigd op de nieuwe zuil overgenomen.
Herdruk van het boek “The Wings of Pegasus”.
Onlangs verscheen een herdruk van het boek “The Wings of Pegasus”, door Brigadier George Chatterton O.B.E. D.S.O.( Retd. ). In het boek, waarvan de.eerste druk ver-scheen in 1962, wordt de geschiedenis beschreven van het Glider Pilot Regiment.
De vrijwilligers, die afkomstig waren uit vele Engelse regimenten, werden opgeleid tot zweefvliegtuig-piloot. Op initiatief van Chatterton ontvingen de zweefvliegtuig- piloten bovendien een zware militaire training, zodat ze na de landing daadwerkelijk konden deelnemen aan de strijd.
De eerste operatie waarbij op grote schaal zweefvliegtuigen werden gebruikt, was de landing op Sicilië in juli 1943. Mede door de veel te korte voorbereidingstijd en het gebrek aan ervaring,, werden bij deze landing zware verliezen geleden.
De landingen in Normandië op 6 juni 1944 en die in Zuid-Frankrijk op 11 augustus 1944 verliepen vrijwel geheel volgens plan.
In september 1944 volgden de landingen bij Eindhoven, Nijmegen en Arnhem.
Chatterton zelf landde met het Hoofdkwartier van het Airborne Corps bij Nijmegen en maakte daar de strijd mee. Het mislukken van de Slag om Arnhem betekende een zware slag voor het Glider Pilot Regiment. Meer dan de helft van de gelandde glider-piloten keerde niet terug. Om de grote verliezen aan de vullen werden 1500 net opgeleidde RAF-piloten gerecruteerd, die werden omgeschoold tot zweef¬vliegtuig-piloot .
De “Rhine-Crossing” in maart 1945 was de laatste grote luchtlandings-operatie van de oorlog.
Na afloop van de oorlog werd het Glider Pilot Regiment sterk ingekrompen.
In 1951 kwam er een einde aan het tijdperk van de militaire zweefvliegtuigen. De overgebleven piloten gingen over naar de”Air Observation Post Flights”van de RAF. Op 31 augustus 1957 werd het Glider Pilot Regiment officieel opgeheven, waarna op 1 september de oprichting volgde van het nieuwe “Army Air Corps”, dat tot op heden haar thuisbasis heeft op Middle Wallop.
Chatterton heeft voor de samenstelling van zijn boek gebruik gemaakt van zijn eigen dagboek-aantekeningen en van ooggetuige-verslagen van zweefvliegtuig- piloten. Deze herdruk, die verscheen bij de “Battery Press”, kost f.57,-.
Gesigneerde exemplaren van het boek “The Wings of Pegasus”.
Tijdens zijn bezoek aan het Airborne Museum heeft Brigadier Chatterton aangeboden om in Engeland een aantal exemplaren van zijn boek “The Wings of Pegasus” te signeren, waarna deze boeken naar het Airborne Museum zullen worden gestuurd om te worden verkocht. Als er leden zijn, die belangstelling hebben voor zo’n gesigneerd exemplaar, dan dienen zij dit zo spoedig mogelijk kenbaar te maken. Dit kan geschieden door het sturen van een briefkaart aan: De Curator, Airborne Museum, Utrechtseweg 232, 6862 AZ, Oosterbeek. Er zal slechts een beperkt aantal exemplaren ( 5° stuks ) beschikbaar zijn en de verzoeken zullen worden behandeld in volgorde van binnenkomst. Verzendkosten worden extra in rekening gebracht.
Het onderwerp van Mini-story IV.
Donderdag 21 september 1944 is door veel Engelse soldaten, die op dat moment waren ingesloten binnen de perimeter in Oosterbeek, aangeduid als “Black Thursday” ( “Zwarte Donderdag” ). Zwaar Duits gemotoriseerd geschut stond vlak voor de oostelijke linies van de “Lonsdale Force”. Er dreigde een doorbraak. Toen opeens vielen er zware granaten op Duitse uitgangsstellingen rond de perimeter. Deze granaten werden afgevuurd door kanonnen van het Tweede Leger bij Nijmegen.
Hoe kwam dit kontakt tussen de ingesloten luchtlandingstroepen en het Tweede Leger tot stand ? Dit verhaal zal worden gepubliceerd in Nieuwsbrief no. 13.
Nieuwsbrief no. 13 verschijnt in januari 1984.

Download nieuwsbrief