Archief voor categorie: Nieuwsbrieven

Nieuwsbrief No. 69, maart 1998
Redactie:
Drs. R.P.G.A. Voskuil
C. van Roekel
G.H. Maassen jr. (026) 334 01 42

18e Algemene Ledenvergadering
Het bestuur nodigt u uit tot het bij wonen van de 18e Algemene Ledenvergadering, tevens Jaarvergadering, van de Vereniging Vrienden van het Airbome Museum Oosterbeek op zaterdag 4 april a.s..
De bijeenkomst zal worden gehouden in Zalencentrum Lebret aan de Lebretweg 51 in Oosterbeek (tel.: 026 3333168), aanvang 14.00 uur.
De agenda ziet er als volgt uit:
1. Opening
2. Notulen Algemene Ledenvergadering van 26 april 1997
3. Algemeen Verslag 1997
4. Financieel Verslag 1997
5. Verslag Kascommissie
6. Begroting 1998
7. Bestuursverkiezing
8. Benoeming Reserve-lid Kascommissie
9. Verhoging lidmaatschapsgelden
10. Rondvraag
11. Sluiting.
Ad. 4: De financiële stukken ttreft u bijgaand aan. Ad. 5: Het verslag van de Kascommissie zal een half uur voor de aanvang van de vergadering ter inzage liggen.
Ad. 7: Aan de beurt van aftreden zijn mevr. J.M. de Langen en de heer W.T.B. de Ruyter. Beiden stellen zich herkiesbaar. Volgens artikel 8 van de statuten kunnen leden tegenkandidaten stellen. Een voordracht hiertoe dient uiterlijk tien dagen voor de vergadering schriftelijk bij de secretaresse (Sportweg 2, 3871 HH Hoevelaken) te worden ingediend, ondertekend door minstens tien leden en vergezeld van een bereidverklaring van de kandidaat, die lid moet zijn van onze vereniging en meerderjarig.
Ad. 9: Van de contributies van de Vereniging Vrienden wordt ieder jaar de helft afgestaan aan het Airborne Museum; de andere helft wordt gebruikt door de vereniging. Echter, de druk- en verzendkosten van de nieuwsbrief bedragen al meer dan de helft van de contributies. Dankzij de verkoopaktiviteiten op de stands, en giften van onze leden, blijft de uitgave van de nieuwsbrief mogelijk. Dit is echter een onzekere en wankele financiële basis. Het bestuur stelt daarom voor de contributie voor in Nederland woonachtige leden ingaande 1 januari 1999 met tien gulden te verhogen. Dit geldt tevens voor het gezins- lidmaatschap. Voor de leden in het Verenigd Koninkrijk wordt het lidmaatschapsgeld 10 pond, behalve voor de veteranen, die één pond blijven betalen. Voor leden in andere landen in Europa wordt het bedrag f 35,-, en voor de rest van de wereld f 50,-.
Na afloop van de vergadering zal een film over de Slag om Arnhem worden vertoond.

Zomer 1945. Bij Hotel de Tafelberg in Oosterbeek worden opnamen gemaakt voor de film ‘Theirs is the Glory’. Zie de oproep elders in deze Nieuwsbrief.
(foto: collectie R. Voskuil)

Jaarverslag 1997
Tijdens de Algemene Ledenvergadering van 26 april 1997 trad de heer R. Fennema als bestuurslid af. Benoemd werd de heer E. van der Meiden uit Oosterbeek. Het bestuur vergaderde elf maal. Ook werd een keer vergaderd met het bestuur van de Stichting Airborne Museum. Een aantal bestuursleden nam deel aan bijeenkomsten van de werkgroepen ‘Publikaties’ en ‘Evenementen’.
Als vertegenwoordiger van het Stichtingsbestuur was de heer W. Boersma bij onze vergaderingen aanwezig. Zijn inbreng is door ons zeer op prijs gesteld. Wij begonnen het jaar met 1256 leden. Helaas ontvielen ons door overlijden 14 personen, t.w. de dames B. Breman-Peters, C. v.d. Ende-Voorwinden en Koelma-Wijck, en de heren A. v.d. Zijpp, G. Dijkstra, P. v.d. Slot, J. v.d. Voort, E. v.d. Dam, G. Stallinga, M.M. Schut, GJ. Oskamp, A.G. v. Tricht, J.H.D. Lee en K. Greenough.
Gedurende 1997 werden 69 namen wegens opzegging c.q. niet betalen van de contributie afgevoerd. Dankzij 109 nieuwe aanmeldingen sloten we het jaar af met 1282 leden.
Dankzij de inspanningen van de redactie, en de hulp van enkele leden die altijd zorgen voor het verzend- klaar maken, was het mogelijk vier nieuwsbrieven te laten verschijnen.
De werkgroepen ‘Evenementen’ en ‘Publikaties’ zijn sinds hun installatie begin 1997 actief bezig.
Het Scholenproject, waarmee aan de jeugd voorlichting wordt gegeven over de Slag om Arnhem, blijft succesvol. Er is nog steeds grote belangstelling voor in binnen- en buitenland. Van de Stichting Airborne Herdenkingen werd steun ontvangen voor dit project.
De excursie naar Engeland in 1996 was zo’n succes dat deze werd herhaald van 2 t/m 6 april 1997.
Op zaterdag 7 juni werd door de werkgroep ‘Evenementen’, onder leiding van ons bestuurslid E. Wijnhoud, een wandelexcursie georganiseerd door het westelijke deel van de voormalige ‘Perimeter’, waaraan een groot aantal leden deelnam.
De speciale Battlefield Tour op 13 september 1997, die werd georganiseerd door de heer W. Boersma, gaf een overzicht van het gevechtsterrein bij Arnhem. De reacties van de 58 deelnemende leden waren enthousiast.
De themamiddag op 13 december 1997, waarin deze keer de Duitse kant van de Slag om Arnhem centraal stond, werd bezocht door meer dan 200 leden. Het programma bestond uit een lezing door ons lid P. Berends, gevolgd door het Duitse bioscoopjournaal ‘Die Deutsche Wochenschau’ van 5 oktober 1944.
Vorig jaar was reeds een deel van de gelden van 1998 aan het museum besteed. Daarom was het bedrag dat dit jaar beschikbaar werd gesteld f 3313,68. Het werd uitgegeven aan de betaling van 25% van de kosten voor de ontwikkeling van de toekomstvisie voor het Airborne Museum, en aan de aankoop van uniformen en uitrustingsstukken.
Er bleef vraag bestaan naar het tien jaar geleden ver-vaardigde beeldje van een Britse parachutist, en daarom besloot het bestuur dit jaar opnieuw een dergelijk kunstwerkje te laten ontwerpen. Dit keer werd het een creatie van de Britse vormgever Peter Hicks. Bierpullen werden wederom in de verkoop genomen.
De Vereniging was met propaganda-/verkoopstands aanwezig op de Open Dagen van de Koninklijke Luchtmacht op de vliegbasis Gilze Rijen, de Verzetsdag, de Airborne Wandeltocht, de Pegasus Wandeltocht, de themadag en op de Algemene
Ledenvergadering. Het verkoopresultaat bedroeg voor de Vereniging f 4937,-.
Al met al was het een goed jaar.
(M. de Langen, secretaresse)

Bericht van de penningmeester
In de vorige nieuwsbrief is verzuimd de contributie voor het individuele en voor het gezinslidmaatschap te vermelden. Desondanks hebben veel mensen reeds in december het bedrag voor 1998 betaald, soms aangevuld met een gift. Onze hartelijke dank hiervoor! Anders dan in voorgaande jaren ontvangen de leden die de contributie reeds betaald hebben, de lidmaat- schapkaart ingesloten bij deze nieuwsbrief. Het bestuur heeft voor deze wijze van toesturen gekozen om te besparen op de portokosten.
Leden die hun bijdrage voor het jaar 1998 nog niet hebben betaald, wordt verzocht dit zo spoedig mogelijk te doen. De kosten van een individueel lidmaatschap bedragen f 20,-, en van een gezinslidmaatschap f 30,- per jaar. Het gironummer van de vereniging is 4403641.
(E. van der Meiden, penningmeester)

Themadagen in 1998
In 1998 zullen op de volgende data themadagen worden gehouden. De jaarlijke excursie: op zaterdag 13 juni. De themamiddag met lezing en filmvertoning: op zaterdag 31 oktober.

Battlefield Tour
Op zaterdag 6 juni a.s. wordt net als vorig jaar door de heer W. Boersma van het Airborne Museum een alge-mene ‘battlefield tour’ georganiseerd. Het programma is als volgt. 09.30-10.00 uur: Ontvangst in het Airborne Museum met koffie. 10.00-11.30 uur: Rondleiding door het Airborne Museum. 11.30-12.15 uur: Wandeling naar Restaurant Schoonoord. 12.15-13.15 uur: LUNCH. 13.30-16.30 uur: Battlefield Tour per bus. De tocht voert onder meer langs de volgende plaatsen: Landings- en droppingsterreinen, Wolfheze, Onderlangs, Rijnbrug in Arnhem, Perimeter in Oosterbeek, Westerbouwing, Kerk Oosterbeek-Laag, Tafelberg, Airborne Begraafplaats. De kosten zijn f 45,-. Hierbij zijn inbegrepen: de toegang tot het Airborne Museum, de lunch, de bustocht, en een spe-ciale informatiemap. Het maximale aantal deelnemers bedraagt 45. Opgave dient te geschieden door de overmaking van f 45,- op postgiro 2494354 t.n.v. W. Boersma te Ede, onder vermelding van ‘battlefield tour’. De inschrijving is in volgorde van binnenkomst van de bijschrijvingen. Alleen als de battlefield tour is volgeboekt, krijgt u bericht.
(W. Boersma)

Museumweekend 1998
Op 18 en 19 april a.s. wordt weer het landelijke muse-umweekend gehouden. Tal van musea zijn dan tegen een gereduceerd tarief of gratis te bezoeken. De meeste organiseren gedurende dat weekend extra activiteiten. Dit jaar zal dat veelal met fietsen en wandelen te maken hebben. Een goede gelegenheid om een dagje museumbezoek te combineren met sportief bezig zijn. Bij het Airborne Museum zal zowel op zaterdag als op zondag de gelegenheid zijn deel te nemen aan wande-lingen over het voormalige gevechtsterrein in Oosterbeek. De afstand die gelopen wordt, is vijf kilometer, en de wandelingen duren anderhalf uur. De route voert door de bossen ten zuiden van Hartenstein, en langs de Hemelse Berg, het kerkje in Oosterbeek-Laag en het voormalige hospitaal de Tafelberg. Onderweg geven gidsen uitleg over de gebeurtenissen in september 1944. De deelname is gratis. Op beide dagen is het vertrek vanaf het Airborne Museum ‘Hartenstein’ in Oosterbeek, om 12.00,14.00 en 15.00 uur.

Tentoonstelling over krijgsgevangenen
De thema-tentoonstelling in het Airborne Museum zal dit jaar in het teken staan van de Britse en Poolse militairen die bij de Slag om Arnhem krijgsgevangen werden gemaakt. Een werkgroep is bezig met het verzamelen en beschrijven van materiaal over dit onderwerp. Onderzoek in archieven in Engeland leverde onlangs een groot aantal foto’s op. Ook is filmmateriaal over de bevrijding van de kampen tevoorschijn gekomen. In de expositieruimte in de kelder van het museum zal een klein deel van een gevangenenbarak worden gereconstrueerd.
De expositie is vanaf zaterdag 18 april voor het publiek toegankelijk.

Herdenkingsdienst voor generaal Sir John Hackett
In de kerk van St. Martin-in-the-Fields aan Trafalgar Square in Londen vond op 24 november jl. een her-denkingsdienst plaats voor de op 9 september 1997 overleden generaal Sir John W. Hackett.
Uit Nederland was een delegatie van 28 personen met een vliegtuig van de Koninlijke Luchtmacht naar Engeland gereisd. Naast de burgemeesters van Arnhem, Ede en Renkum waren onder meer aanwezig dominee Snoek en mevrouw Snoek (neef en nicht van de gezusters De Nooy bij wie de generaal na de slag was ondergedoken), mevrouw Caspers (koerierster die Hackett door de vijandelijke linies heeft geleid), mevrouw Lambrechtsen-ter Horst (dochter van Kate ter Horst), en vele anderen die de toenmalige commandant van de 4e Parachutistenbrigade persoonlijk gekend hebben.
Na afloop van de dienst sprak Lady Hackett uitvoerig met de leden van de Nederlandse delegatie.

Beeldje ‘Airborne Soldier’
In nieuwsbrief No. 67 maakten wij melding van de uitgave van een nieuw beeldje, getiteld ‘Airborne Soldier’. De belangstelling voor dit kunstwerkje was groot en het is bijna uitverkocht. Er zijn nog slechts enkele exemplaren voorradig. Het beeldje is verkrijg
baar in het Airborne Museum. De ledenprijs bedraagt f 250,-; niet-leden betalen f 275,-.

Tijdens de presentatie van het boek ‘Die Luftlandung’ in Hamminkeln op 11 december 1997 ontmoet de auteur Johann Nitrowski (rechts) ons lid Robert Sigmond. Deze biedt hem een exemplaar aan van zijn onlangs verschenen boek ‘Offat Last’.
(foto Bob Gerritsen)

De luchtlandingen in maart 1945
Op 11 december jl. werd in het raadhuis van de stad Hamminkeln in Duitsland het boek ‘Die Luftlandung, das Kriegsende im Gebiet der Stadte Hamminkeln und Wesel’ gepresenteerd.
In een overvolle raadszaal vertelde de auteur, Johann Nitrowski, hoe de publikatie tot stand gekomen was. Zijn interesse voor de oorlogsgeschiedenis van dit gebied ontstond in 1979. Hij was uitgenodigd voor een presentatie van een boek over de oorlog, en hierbij werden twee Engelse films over de luchtlandingen bij Hamminkeln vertoond. Dat was het begin van jarenlang speurwerk naar het verloop van deze geal-lieerde luchtlandingsoperatie in maart 1945. Naast archiefonderzoek hield Nitrowski zich bezig met het opsporen van vele geallieerde en Duitse veteranen, die hij interviewde.
De nu verschenen uitgave handelt over de aanval van de 6e Britse en de 17e Amerikaanse Airborne Divisie, met als doel het vormen van een bruggehoofd over de Rijn bij Wesel. Deze Operatie Varsity stond niet op zichzelf, maar vormde een onderdeel van de veel gro-tere Operatie Plunder, waarbij geallieerde grondtroepen de Rijn overstaken.
Het boek bevat vijf hoofdstukken, die elk uit twee delen bestaan. Het eerste deel is een beschrijving van het doel en het verloop van de operatie, en in het tweede gedeelte komen ooggetuigen van beide kanten aan het woord. Het laatste chapiter gaat over de grondtroepen, die nadat ze de Rijn waren overgestoken, een uitbraak forceerden uit het bruggehoofd. De beschrijvingen zijn zeer gedetailleerd, en de kaart-
jes geven een duidelijk beeld van de plaatsen waar de handelingen zich afspeelden. ‘Die Luftlandung’ verscheen in een oplage van 1200 exemplaren, en is geschreven in het Duits. De publikatie bevat 520 blad zijden en 390 illustraties. Het formaat is 30 bij 24 cm.
Omdat de eerste oplage al binnen anderhalve dag was uitverkocht, heeft het gemeentebestuur van Hamminkeln besloten een tweede druk uit te brengen. Deze zal in de eerste helft van maart uitkomen, en 50 Duitse marken kosten. Die bijzonder lage prijs voor zo’n prachtig boek is mogelijk door sponsors.
De auteur, Johann Nitrowski, is voor een aantal leden van onze vereniging geen onbekende. In mei 1995 leidde hij tijdens een themadag een excursie door het gebied bij Hamminkeln. Tijdens zijn uitleg bleken zijn enthousiasme en gedrevenheid voor de geschiedenis van zijn streek. Deze passie en zijn nauwgezetheid staan garant voor een uitstekende uitgave. Gezien de beperkte oplage van de tweede druk, 2000
stuks, en de grote belangstelling, zal het boek naar verwachting opnieuw snel uitverkocht zijn. Daarom kunt u beter niet te lang wachten indien u het wilt aanschaffen. Nadere informatie kan worden verkregen bij Bob Gerritsen in Duiven, tel. 0316 263743.
(Bob Gerritsen)

Victoria Cross van David Lord geveild
Bij de Londense firma Spink & Son is op 17 juli van het vorige jaar het Victoria Cross van Flight Lieutenant David Lord geveild voor 110.000 pond. In Nederlands geld is dit ca. 370.000 gulden. Flt.Lt. David Lord was in september 1944 piloot van Dakota KG 374 van het 271e Squadron RAF. Tijdens een bevoorradingsvlucht naar Arnhem op dinsdag de 19e werd het toestel door Duits luchtafweervuur geraakt waardoor de rechtervleugel in brand raakte. In plaats van het toestel per parachute te verlaten, besloot Lord toch door te vliegen naar de droppings-zone. Toen de Dakota daarboven was aangekomen, konden zes van de acht manden door de despatchers worden gedropt.
Hoewel het toestel steeds feller brandde, maakte Lord een bocht, en vloog opnieuw naar het afwerpterrein. Nadat de laatste twee manden waren gedropt, stortte het toestel neer bij Wolfheze. Voor deze daad van opoffering kreeg hij later postuum de hoogste Britse militaire onderscheiding, het Victoria Cross. In totaal zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog slechts 106 VCs uitgereikt. Voor een gedetailleerd verslag over de laatste vlucht van Lord, en de naspeuringen naar de resten van zijn gecrashte toestel, kan worden verwezen naar het door
ons lid Karel Margry geschreven artikel ‘Arnhem VC Investigation’, dat verscheen in nummer 96 van het blad ‘After the Battle’.

Oproep film ‘Theirs is the Glory’
In augustus en september 1945 vonden in Arnhem en Oosterbeek de opnamen plaats voor de film ‘Theirs is the Glory’. Voor deze gespeelde reconstructie van de Slag om Arnhem werden geen acteurs gebruikt, maar militairen van de Ist British Airborne Division die het jaar tevoren zelf aan de strijd hadden deelgenomen. In verband met een onderzoek naar de geschiedenis van ‘Theirs is the Glory’ willen wij graag in contact komen met veteranen die bij de opnamen betrokken waren, en met burgers uit Arnhem en Oosterbeek die het filmen van nabij meemaakten. Ook zijn wij op zoek naar foto’s uit die periode.
Indien u aan dit onderzoek wilt meewerken, wordt u vriendelijk verzocht contact op te nemen met de archivaris van de gemeente Renkum, Geert Maassen, Postbus 9100, 6860 HA Oosterbeek, telefoon 026 3348303.

Landgoed ‘de Oorsprong’
De heer Philip Reinders uit Vlaardingen is op zoek naar burgers die tijdens de Slag om Arnhem in de schuilkelder hebben gezeten van de familie Frowein op het landgoed ‘de Oorsprong’ in Oosterbeek. Deze kelder bevond (en bevindt) zich in het bos naast het landhuis, dat tijdens de slag werd verwoest.
Verder zou Philip graag horen van mensen die iets kunnen vertellen over wrakstukken, veldgraven, etc. op en nabij het landgoed. Mochten daar foto’s van zijn, dan zou hij dat ook van harte vernemen.
Reacties gaarne naar Ph. Reinders, Delftseveerweg 37d, 3134 JG Vlaardingen. Telefoon/fax 010 4356704.

Boekennieuws
De redactie werd attent gemaakt op de verschijning van het boek ‘Slachtoffers van de Emmapyramide, Velps gevangenisleven in de winter van ’44-’45 en de na-oorlogse speurtocht naar vermisten’, door J.O. van de Wal. Hierin staat centraal de geschiedenis van de groep mannen die op 13 december 1944 aan de voet van de Emmapyramide door de Duitsers werd geëxecuteerd. In het kader van dit verhaal komen o.a. ook de operaties Pegasus I en II ter sprake.
Deze publikatie verscheen bij uitgeverij Fagus in Aalten, is verkrijgbaar bij de Oosterbeekse boekhandelaren, en kost f47,50.

Verzoek
Leden van de vereniging die een publikatie hebben gemaakt en daarvan exemplaren willen verkopen op themadagen of de jaarvergadering, wordt vriendelijk verzocht dit tijdig te melden aan Eugène Wijnhoud. Deze zal dan zorgen voor een tafel in de zaal waar de lezing of de vergadering plaatsvindt.
Het adres van Eugène luidt: Bernhardlaan 41,1 hoog, 6824 LE Arnhem, telefoon 026 3513100.

Stuur tijdig uw verhuisbericht!
Helaas komt het nogal eens voor dat lidmaatschaps-kaarten en nieuwsbrieven onbestelbaar bij ons retour komen. Jaarlijks kost dat de vereniging onnodig veel aan portokosten om de zendingen toch op het juiste adres te laten aankomen. Wij verzoeken u daarom vriendelijk om ons bij een verhuizing tijdig uw adreswijziging te sturen, zodat wij de voor u bestemde post direct naar uw nieuwe adres kunnen sturen.

Download

Nieuwsbrief No. 71, augustus 1998
Redactie:
Drs. R.P.G.A. Voskuil
C. van Roekel
G.H. Maassen jr. (026) 334 01 42

Excursie Normandië
De plannen voor de in de vorige nieuwsbrief aange- kondigde excursie naar Normandië hebben vaste vorm aangenomen.
De 5-daagse reis zal plaatsvinden van 26 tot en met 30 mei 1999. De vereniging prijst zich gelukkig dat zij voor deze tocht gebruik kan maken van de medewerking van een van onze leden, de heer Jac. Haegens uit Sittard. De heer Haegens heeft de afgelopen tien jaar een groot aantal ‘battlefield tours’ naar het betrokken gebied georganiseerd, en hij weet veel van de geschie-denis van D-day en de dagen na 6 juni 1944.
Nadere informatie over deze excursie kunt u vinden op een inschrijvingsformulier dat bij deze nieuwsbrief is ingesloten.

Een Douglas C-47 Sky train (door de Britten ‘Dakota’ genoemd) in het Airborne Museum in Ste. Mère Église. Dit is een van de musea die tijdens de excursie naar Normandië in mei 1999 zullen worden bezocht.
(Foto: Berry de Reus, 1998)

‘Verscheurde Horizon’
Eind 1995 opperde Chris van Roekel dat het tijd werd om eens een Ministory te wijden aan de rol van de Britse en Poolse veldpredikers tijdens de Slag om Arnhem, omdat hierover zo weinig bekend was. Met grote voortvarendheid begon Chris aan het verzamelen, sorteren en bestuderen van alle gegevens over dit onderwerp. Daarbij kwam Hij er al snel achter dat zoveel materiaal voorhanden was dat er gemakkelijk een boekje aan kon worden gewijd. Nu, bijna drie jaar later, is deze publikatie verschenen onder de titel ‘Verscheurde Horizon, de Airborne Chaplains van Arnhem’.
Achttien Britse en Poolse geestelijke verzorgers waren in september 1944 in onze regio actief; drie van hen sneuvelden tijdens de gevechten. Omdat alle chaplains waren ingedeeld bij een bepaalde eenheid, zijn hun belevenissen vooral tijdens de eerste dagen van de Slag om Arnhem sterk gebonden aan die onderdelen. Naarmate de oorlogshandelingen in en rond de Gelderse hoofdstad voortduurden, concentreerden hun activiteiten zich in toenemende mate op de talloze gewonden in de verschillende hulpposten, nood-hospitalen en de Arnhemse ziekenhuizen. Uiteindelijk kwam een aantal van de chaplains terecht in de Apeldoornse hospitalen, en daarna in de diverse Duitse krijgsgevangenkampen.
De rol die de veldpredikers in al deze fasen speelden, wordt op een systematische wijze in het boek behan-deld, en ook aan hun na-oorlogse wederwaardigheden wordt aandacht besteed. De 140 pagina’s tellende uitgave is geïllustreerd met een groot aantal foto’s, waarvan veel niet eerder zijn gepubliceerd.
De prijs van ‘Verscheurde Horizon’, dat verkrijgbaar is in het Airborne Museum ‘Hartenstein’, is f 27,50. Leden van de Vereniging Vrienden betalen f 25,-. Zij kunnen ook een exemplaar bestellen door f 30,- (f 25,- + f 5,- verzendkosten) over te maken op postgiro- nummer 4403641 t.n.v. de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum Oosterbeek, onder vermelding van ‘Verscheurde Horizon’.

Contributieverhoging
Ter uitvoering van het desbetreffende besluit van de Algemene Ledenvergadering van 4 april jl. zal de con-tributie van onze vereniging met ingang van 1 januari 1999 worden verhoogd. Het individuele lidmaatschap zal vanaf die datum f 30,- kosten, en het gezinslid- maatschap f 40,-.
Bij de volgende Nieuwsbrief, No. 72, zal voor de con- tributiebetaling een acceptgirokaart worden bijgesloten. U wordt vriendelijk verzocht voor een vlotte betaling zorg te dragen, zodat uw lidmaatschapskaart voor 1999 bij Nieuwsbrief No. 73, die in februari 1999 zal verschijnen, kan worden gevoegd. Op deze wijze kan bespaard worden op de portokosten.
(Erik van de Meiden, penningmeester)

Aanbiedingen
September is de ‘Airborne maand’: eerst de Wandeltocht en daarna de Herdenking. De vereniging heeft gemeend voor die gelegenheid enkele artikelen uit haar assortiment in prijs te moeten verlagen. Het boek ‘Een Regimental Aidpost’, dat werd geschreven door Kate ter Horst, zal worden aangeboden voor f 12,50. De prijs van de poster van het schilderij van de kunstenaar Paulus Pieters wordt verlaagd tot f 2,50, de badge van het Border Regiment tot f 7,50 en de kleurplaat voor kinderen tot f 4,-.
De poster, de kleurplaat en de Border badge zijn alleen verkrijgbaar in de verkoopstands van de vereniging, bijvoorbeeld tijdens de aanstaande Airborne Wandeltocht (zaterdag 5 september). Het boek ‘Een Regimental Aidpost’ is zowel te koop in onze ver-koopstands als in het Airborne Museum.
(Erik van de Meiden, penningmeester)

Battlefield Tour
De Battlefield Tour van 6 juni jl.z die werd georganiseerd door Wybo Boersma van de Stichting Airborne Museum, werd door 48 mensen meegemaakt. Van hen was eenderde lid van de Vereniging Vrienden, eenderde van de Documentatiegroep ’40-’45, en eenderde was buitenstaander.
Gezien het grote succes van deze tochten organiseert het Airborne Museum op zaterdag 12 september a.s. opnieuw een dergelijke excursie, met hetzelfde pro-gramma als op 6 juni 1998 (zie Nieuwsbrief No. 69). De kosten bedragen f 45,- per persoon. Dit geld kan worden overgemaakt op giro 2494354, t.n.v. W. Boersma te Ede, onder vermelding van ‘Battlefield Tour 12 september’. De inschrijving sluit op 7 september. Voor verdere inlichtingen kan men terecht bij Wybo Boersma: overdag op het Airborne Museum, telefoon 026 3337710 en ’s avonds thuis op nummer 0318 6396633.

Bijzondere aanwinst
Onlangs ontving ‘ons’ museum van de heer M. Verhoef uit Arnhem, lid van de vereniging, een bijzondere Britse .303 patroon. Deze had hij in maart van dit jaar gevonden langs de Johannahoeveweg.
Het bleek dat de patroon bewerkt was en had gediend voor het verbergen van radiogegevens. Dit was een verplichte methode, die werd beschreven in bijlage C van de Britse verbindingsinstructies. De kogel werd
uitgehold, waarna een berichtenformulier voor post-duiven, met daarop de frequenties, slidex en andere gegevens, in de huls verstopt werd.
Het gevonden formulier bevat roepnaam-gegevens vanaf de 18e september, zodat het vermoedelijk afkomstig is van een van de eenheden van de 4e Para Brigade. Gezien de lokatie waar de vondst werd gedaan, zou de patroon afkomstig kunnen zijn van het 156e Para Bataljon of van het Brigade Hoofdkwartier. Helaas zijn niet voldoende gegevens beschikbaar om te kunnen nagaan van welke eenheid de roepnamen zijn geweest.
De patroon is door de heer Verhoef in langdurig bruikleen afgestaan aan het Airborne Museum. (W. Boersma)

De Britse patroon met het berichtenfornuilier die in maart van dit jaar door de heer M. Verhoef werd gevonden langs de Johannahoeveweg.
(Foto: Roland Boekhorst, april 1998)

Expositie 1999
Hoewel het nog erg ver weg lijkt, is het Airborne Museum alweer bezig met de organisatie van een nieuwe expositie, die in het voorjaar van 1999 open moet gaan. Als onderwerp is gekozen: Operatie Pegasus I en II. Evenals voor de lopende tentoonstelling over de Britse en Poolse krijgsgevangenen, zal voor het maken van deze expositie een werkgroep worden gevormd. Deze zal o.a. de volgende werkzaamheden verrichten: het schrijven van het draaiboek, het bijeenzoeken van foto’s en ander materiaal, het maken van de lay-out van de tentoonstelling, het schrijven van teksten, het ontwerpen van een poster en het afnemen van (video)interviews met voormalige deelnemers en/of verzetsmensen.
Zij die interesse hebben om deel uit te maken van deze werkgroep kunnen contact opnemen met W. Boersma op de eerder genoemde telefoonnummers.

Vrijwilligers gevraagd
Het Airborne Museum bezit films en video- en geluidsbanden die betrekking hebben op de Slag om Arnhem. Dit archief bestaat onder meer uit officiële films, TV-uitzendingen op video, interviews met veteranen op video en geluidsband, radio-uitzendingen uit de Tweede Wereldoorlog, etc..
Een en ander is echter niet geordend en beschreven, waardoor het niet zo gemakkelijk toegankelijk is. Daarom zoekt het Airborne Museum een of meer vrij-willigers die het film- en geluidsarchief willen catalo-giseren. Hiertoe moeten de banden bekeken en beluisterd worden, waarna van elke tape een beschrijving gemaakt moet worden van wat erop staat. Dit is een tijdrovend werk, waar de vaste museummedewerkers niet aan toekomen.
Mensen die willen helpen, wordt verzocht contact op te nemen met W. Boersma.

Wordt ‘De Tafelberg’ gesloopt?
Het zal veel van onze leden die niet in de regio Arnhem wonen misschien zijn ontgaan, maar de bovenstaande griezelig aandoende vraag weerspiegelt de actuele situiatie. In de plaatselijke en regionale bladen hebben de afgelopen tijd verschillende artikelen over dit onderwerp gestaan. Het is waar: ‘De Tafelberg’, een historisch gebouw uit de Slag om Arnhem, in september 1944 een toevluchtsoord voor gewonde burgers en militairen, en in 1945 het decor voor de film ‘Theirs is the Glory’, staat op de verlanglijst van een projectontwikkelaar met geen ander doel dan slopen en nieuwbouw.
Natuurlijk heeft de Vereniging Vrienden dit niet aan zich laten voorbijgaan, en onder meer in de bestuurs-vergaderingen van april en mei jl. was ‘De Tafelberg’ onderwerp van gesprek. Op 20 mei werd besloten een brief te sturen naar het bestuur van de Stichting Airborne Museum, waarin een aantal mogelijke plannen wordt voorgelegd voor het gebruik van De Tafelberg en de rol die het museum hierbij zou kunnen spelen. Hieronder volgen de belangrijkste punten uit dit schrijven.
1. De in de kranten geuite suggestie om het gebouw te benutten als cultuurhistorisch museum/centrum spreekt ons zeer aan.
2. Volgens ons ligt hier een ‘gouden kans’ om de zo gewenste en noodzakelijke uitbreiding van het Airborne Museum te verwezenlijken. Grote objecten zoals een Brencarrier, een Morris-truck met een 17-pon- der, een deel van een glider, een Sturmgeschütz en een 88mm blak zouden daar kunnen worden tentoongesteld. Tussen Hartenstein en ‘De Tafelberg’ zou een historische wandeling kunnen worden uitgezet.
3. In ‘De Tafelberg’ zouden ook andere musea en orga-nisaties onderdak kunnen vinden, zoals de Stichting voor Heemkunde, de Stichting Museum Veluwezoom, de Stichting ’Kneppelhout’ en het Museum Luchtoorlog 1940-1945 van de Stichting Dutch Aircraft Examination Group.
4. Het gebouw bevat een goede zaal, waarin lezingen en filmvoorstellingen kunnen worden gehouden.
5. Wij zijn ons ervan bewust dat dit plan geld kost, maar welke van de voorstellen in het voor het Airborne Museum opgestelde ‘Plan 21e eeuw’ kost niets?
6. Laten wij ons op voorhand niet verliezen in een hou-ding van ‘Dat kan toch niet!’. Attent reageren en het grij-pen van deze kans getuigen van een alert beleid!
7. Wij verzoeken de Stichting met klem deze optie seri-eus en vanuit een positieve gezichtshoek te onderzoeken.
Tot zover onze brief.
Helaas moet het verenigingsbestuur u melden dat op 21 augustus, dus drie maanden na de verzending van de brief, door de Vereniging geen enkele reactie is ontvangen en dat zelfs een ontvangstbevestiging en een uitleg voor deze trage afhandeling achterwege bleven. En wij maar enthousiast doen!
Overigens heeft de Vereniging los van het bovenstaande het gemeentebestuur gevraagd het pand Pietersbergsewg 46 (‘De Tafelberg’) op de gemeentelijke monumentenlijst te plaatsen. Hetzelfde verzoek werd ingediend door de Stichting voor Heemkunde, de Vereniging Vijf Dorpen in ’t Groen en de Stichting Airborne Museum.
De gemeentelijke Monumentencommissie adviseerde hierover vervolgens het college van burgemeester en wethouders positief, met dien verstande dat het daarbij gaat om het jongste, noordelijke deel van het gebouw. Het gemeentebestuur heeft nog geen (definitief) besluit genomen, maar het streven is erop gericht het advies op te volgen.
(C. van Roekel)

Op de johannalioeve wordt uitleg gegeven tijdens de fiets- excursie van 73 juni jl..
(Foto: joosf Egberts)

In Memoriam Ben de Vries
Afgelopen april overleed op 81-jarige leeftijd de heer Ben de Vries. De beroepsofficier De Vries werd eind 1957 bestuurslid van de ‘Stichting Heemkundig Museum voor de gemeente Renkum, met afdeling Airborne Museum’. In juni 1965 werd hij voorzitter van deze stichting, een functie die hij behield tot 1978, toen Jhr. mr. H.G. van Hol the tot Echten hem op volgde. In de lange periode dat hij deel uitmaakte van het bestuur heeft hij enorm veel werk verzet voor het Airborne Museum, dat toen was gevestigd in de voormalige stallen van Kasteel Doorwerth.
Door zijn uitgebreide contacten met allerlei instanties in Engeland kon in die jaren veel ontbrekend materiaal voor de collectie worden verworven. Ook was hij nauw betrokken bij de modernisering van het museum in 1967.
Met het heengaan van Ben de Vries verliezen wij een markante persoonlijkheid die veel heeft betekend voor het Airborne Museum.

112th (Wessex) Field Regiment RA, TA, 1938-1946
De meeste boeken over geallieerde eenheden die deel hebben genomen aan de bevrijding van West-Europa, verschenen in de eerste tien jaar na de oorlog. In die periode was het nog relatief gemakkelijk om deze publikaties samen te stellen: de gebeurtenissen lagen nog vers in het geheugen en het merendeel van de mannen die de strijd hadden meegemaakt was nog in leven.
Nu, meer dan een halve eeuw na het einde van de oorlog, is het schrijven van een dergelijk boek een stuk moeilijker. Daarom is het des te opmerkelijker dat af en toe toch nog een regimentsgeschiedenis wordt gepubliceerd. Zo verscheen vorig jaar het boek ‘112th (Wessex) Field Regiment RA, TA, 1938-1946’, door Douglas Goddard, Eric Rankin en James Vigers. De acht jaar geschiedenis van dit artillerie-regiment is door de auteurs, alle drie veteranen van het 122th, gereconstrueerd aan de hand van officiële rapporten en ooggetuigeverslagen. Van de oorspronkelijke 670 man die dienden in het regiment bleken ten tijde van de samenstelling van het boek nog 90 in leven!
Het grootste deel van de uitgave handelt over de periode juni 1944 tot mei 1945, toen het regiment, dat was uitgerust met 25-ponder kanonnen, deelnam aan de opmars van Normandië tot Noord-Duitsland. Operaties waaraan het regiment deelnam, waren o.a. de slagen om Odon en Hill 112, en operatie ‘Bluecoat’ in Normandië, en de Seine Crossing, en na ‘Arnhem’ de verdediging van het gebied rond Groesbeek, het ‘Geilenkirchen Offensive’ en de operaties ‘Veritable’ en ‘Plunder’. Een kort hoofdstuk is gewijd aan Operatie Market Garden, toen het regiment vanaf 23 september, eerst vanuit Oosterhout en later vanuit Lienden in de Betuwe, vuursteun gaf aan Ist Airborne Division in Oosterbeek.
Het boek telt 207 pagina’s en is voorzien van kaarten en foto’s. Het is niet te koop in het Airborne Museum, maar kan worden besteld door het sturen van een envelop met 15 Engelse Ponden naar Douglas Goddard, Quinnells, 38 The Ridgeway, Wargrave-on- Thames, Berkshire RG10 8AS, United Kingdom. De publikatie wordt u dan zo spoedig mogelijk toegestuurd.

Herdenkingsbijeenkomst bij het ‘Air Despatch Monument’
Ook dit jaar zal een herdenkingsdienst worden gehouden bij het ‘Air Despatch Monument’ aan de Van Limburg Stirumweg, ca. 200 meter voorbij de ingang van de Airborne Begraafplaats in Oosterbeek. De bijeenkomst, op zondagmiddag 20 september, begint om 16.00 uur, en wordt gehouden ter herinnering aan de ‘Air Despatchers’ van het Royal Army Service Corps die hun leven gaven tijdens de moedige pogingen om de luchtlandingstroepen tijdens de Slag om Arnhem vanuit de lucht te bevoorraden.
De dienst wordt geleid door de Reverend Don Irvine (een ex-Air Despatcher), met medewerking van Lieutenant Colonel C. Lawrence, de heer Frank van den Bergh en de Aerend Heem Scouting Groep. (C. van den Bosch)

Geen ‘Muur van Ortner’ bij de Arnhemse brug
Op dinsdag 30 juni jl. stemde de Arnhemse gemeente-raad met 21 tegen 16 stemmen tegen de plaatsing van ‘De Muur van Ortner’, op de noordelijke oprit van de John Frostbrug in Arnhem. Hiermee kwam na een lange periode een einde aan de discussie tussen voor- en tegenstanders van dit kunstwerk. De creatie van de Oostenrijkse kunstenaar Manfred Ortner zou bestaan uit een hoge stalen constructie, die de vorm van een rode, doorzichtige muur zou krijgen.
Bij een enquete bleek dat verreweg het grootste deel van de Arnhemse bevolking tegen de plaatsing was op deze lokatie, die zo’n dramatische rol heeft gespeeld in de Slag om Arnhem. Ook van Britse zijde kwam protest tegen het kunstwerk, met name van de Arnhem 1944 Veterans’ Club en van Tony Hibbert, dit jaar Leader of the Pilgrimage.

Rectificatie 1
In de vorige Ministory (No. 58, ‘Herinneringen aan generaal Sir John Winthrop Hackett’ door C. van Roekel) werd een foto opgenomen met het volgende onderschrift: ‘Tijdens het verblijf in ‘The Hollow’ (een aantal inzinkingen in de bossen van de Bilderberg) zag kapitein Jasper Booty, de Staff Captain, kans met zijn privé-camera een foto te maken van brigadier John Hackett (r) en kapitein B.A.B. Taylor, de Battery Captain van de 2nd Airlanding Light Battery, Royal Artillery. (foto 20 september 1944)’.
Deze tekst is onjuist, zo bleek uit een nader onderzoek in de archieven van het Airborne Museum ’Hartenstein’. De betrokken historische informatie dient als volgt te luiden: ‘Tijdens het verblijf in een loopgraaf in de buurt van Hartenstein zag kapitein Jasper Booty, de Staff Captain van FIQ van 4th Parachute Brigade, kans met zijn privé-camera een foto te maken van brigadier John Hackett (rechts) en luitenant H.G. Taylor, commandant van het Defence Platoon. (foto 23 september 1944)’. Zie ook het deel ‘Photographs’ in het boek ‘De oogst van tien jaar’. Het bovenstaande impliceert dat de tekst in ‘Who was who during the Battle of Arnhem’, blz. 35 onderaan, eveneens moet worden aangepast.
(Geert Maassen)

Rectificatie 2
Van de heer Steffen uit Huizen ontvingen wij de vol-gende correctie.
‘Met belangstelling heb ik Nieuwsbrief No. 69 gelezen, met name het verhaal met betrekking tot het Victoria Cross van Flight Lieutenant David Lord. In dit artikel wordt vermeld dat tijdens de Tweede Wereldoorlog 106 VC’s zijn verleend. Dit aantal is helaas niet correct. Het totaal aantal verleende VC’s is 182, waarvan 81 postuum. Dit aantal omvat alle krijgsmachtonderdelen, inclusief die van de landen die tot de ‘British Commonwealth’ behoorden. Aan leden van de Royal Air Force, inclusief David Lord, werden 32 VC’s verleend.
Voor het aantal van 182 verwijs ik u naar ‘Ribbons and Medals’, geschreven door Taprell Dorling, pagina 23.’

Download

Nieuwsbrief No. 73, februari 1999
Redactie:
Drs. R.P.G.A. Voskuil
C. van Roekel
G.H. Maassen jr. (026) 334 01 42

Op de plaats in de bossen van Planken Wambuis, waar op 23 september 1944 Stirling LJ-883 van 570 Squadron werd neergeschoten, werd op 6 september 1998 een eenvoudig monument onthuld. Dit gebeurde door Christine Watkins, zuster van de omgekomen piloot, Flying Officer W. Kirkham, en haar echtgenoot. Rechts ons lid Cees van den Bosch, die het initiatief nam voor plaatsing van dit gedenkteken. Zie ook Nieuwsbrief 71 en 72.
(foto Luc Enting, Lunteren)

19e Algemene Ledenvergadering
Het bestuur nodigt u uit tot het bijwonen van de 19e Algemene Ledenvergadering, tevens Jaarvergadering van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum Oosterbeek op zaterdag 10 april 1999. De bijeenkomst zal worden gehouden in Zalencentrum Lebret, Lebretweg 51 Oosterbeek (tel.: 026-3333168), aanvang 14.00 uur.
De agenda ziet er als volgt uit:
1. Opening
2. Notulen Algemene Ledenvergadering van
4 april 1998
3. Algemeen Verslag 1998
4. Financieel Verslag 1998
5. Verslag Kascommissie
6. Begroting 1999
7. Bestuursverkiezing
8. Benoeming reservelid Kascommissie
9. Rondvraag
10. Sluiting
Ad. 4: De financiële stukken treft u bijgaand aan. Ad. 5: Het verslag van de Kascommissie zal een half uur voor de aanvang van de vergadering ter inzage liggen.
Ad. 7: Aan de beurt van aftreden zijn de heren C. van Roekel en E. Wijnhoud. Beiden stellen zich herkiesbaar. Tussentijds zal aftreden de heer J. Smits. Het bestuur stelt voor de heer C.C. van den Bosch uit Arnhem zitting te laten nemen in het bestuur.
Volgens artikel 8 van de Statuten kunnen leden tegen-kandidaten stellen. Een voordracht hiertoe dient uiterlijk tien dagen voor de vergadering schriftelijk bij de secretaresse (Sportweg 2, 3871 HH Hoevelaken) te worden ingediend, ondertekend door minstens tien leden, en vergezeld van een bereidverklaring van de kandidaat, die lid moet zijn van onze vereniging en meerderjarig.

Lezing over Fallingbostel
Na afloop van de Jaarvergadering op 10 april a.s. zal ons lid Marcel Anker een lezig houden getiteld ‘Het Duitse krijgsgevangenkamp Stalag XI-B in Fallingbostel’. In dit kamp hebben veel militairen die bij Arnhem hadden gevochten, gevangen gezeten. Marcel Anker zou deze lezing oorspronkelijk houden op de themadag op 31 oktober van het vorige jaar, maar hij was toen onverwachts door familie-omstan- digheden verhinderd.

Jaarverslag 1998
Tijdens de Algemene Ledenvergadering van 4 april 1998 stelden de aftredende bestuursleden mevr. J.M. de Langen en de heer W.T.B. de Ruyter zich herkiesbaar, en zij werden opnieuw benoemd.
Twaalf maal werd vergaderd, en enkele bestuursleden hielden een aantal vergaderingen met de werk-groepen ‘Publicaties’ en ‘Evenementen’. Als vertegenwoordiger van het Stichtingsbestuur was de heer W. Boersma bij onze vergaderingen aanwezig, en zijn inbreng werd door ons zeer op prijs gesteld.
Ledenbestand. We begonnen het jaar met 1282 leden. Helaas ontvielen ons door overlijden 13 leden t.w. de dames C.N. van Dijke, T. Klaassen-Keller en de heren G. van Brenk, M.F. Kelderman. M.A. ten Hom, Ph. Zwijnenberg, G.A. Versteegh, J.A. Jaspers, G. Gatland, R.J. Brough, R. Cook, E.C. Wedgbury en W.G. Fillingham.
Gedurende 1998 werden 83 leden wegens opzegging of het niet betalen van het lidmaatschap afgevoerd van de ledenlijst. Dankzij 153 nieuwe leden sloten we het jaar af met 1339 leden.
Nieuwsbrieven. Dankzij de inspanning van de redaktie en de hulp van een aantal leden die altijd behulpzaam zijn bij het verzendklaar maken, was het weer mogelijk vier nieuwsbrieven met mini-stories te laten verschijnen.
Werkgroepen. De werkgroep ‘Evenementen’ is in het afgelopen jaar zeer aktief bezig geweest met het orga-niseren van de excursie en de themadag (zie hieronder), en de werkgroep ‘Publikaties’ adviseerde bij de produktie van het boek ‘Verscheurde Horizon’. Voor het Scholenproject, waarmee aan de jeugd voorlichting wordt gegeven over de Slag om Arnhem, blijft zowel in het binnen- als het buitenland veel belangstelling bestaan. Meer dan 3000 kinderen bezochten in dit kader het Airborne Museum. Ook de Stichting Airborne Herdenkingen verleende weer haar medewerking aan dit educatieve project.
Excursie/Themamiddag. De fietsexcursie op 13 juni, die als thema had ‘de 4e Para Brigade’, was een succes, vooral dankzij de inzet van de werkgroep ‘Evenementen’.
De themadag op 31 oktober in Zalencentrum Lebret, waarbij de heer W. Boersma een lezing hield over geallieerde krijgsgevangenen na de Slag om Arnhem, werd door veel leden bezocht. Helaas moest de heer M. Anker zijn lezig over het Duitse krijgsgevangenkamp Fallingbostel om persoonlijke redenen uitstellen. In plaats daarvan vertelde de heer Boersma het een en ander over het Airborne Museum.
De speciale Battlefieldtour, die op 6 juni werd georga-niseerd door de heer Boersma van de Stichting Airborne Museum, was zo’n succes dat deze herhaald werd op 12 september.
Schenkingen aan het Airborne Museum waren het afgelopen jaar een Radioset WS no. 18, een uniform en uitrustingsstukken, en een bijdrage in de kosten voor een onderzoek over een toekomstvisie voor het Airborne Museum.
Nieuwe verkoopartikelen waren de boeken ‘Krijt onder de schoenen’ van ons lid de heer W. van Houten en ‘Verscheurde Horizon’ van de heer C. van Roekel.
Verkoopstands werden gehouden op de Algemene Ledenvergadering, de themamiddag, de Open Dagen van de Koninklijke Luchtmacht, de Airborne Wandeltocht, de Verzetsdag en de Pegasuswandeltocht. De opbrengst bedroeg voor de Vereniging f 3709,50. Al met al was 1998 een goed jaar.
(M. de Langen, secretaresse)

Normandië-reizigers opgelet!
De voorbereidingen voor de tocht naar Normandië verlopen voorspoedig. De besprekingen omtrent logies en verblijf zijn afgerond en het programma is vastgesteld. Op het moment wordt gewerkt aan de samenstelling van een uitgebreide excursiegids. Wij stellen ons voor om met alle deelnemers een voorbespreking te houden, en wij verwachten hen daarvoor op vrijdag 7 mei a.s. om 20.00 uur in het Airborne Museum. Bij die gelegenheid zal het programma worden doorgenomen en zullen de excursie- gidsen worden uitgereikt. Aan de hand van een aantal videofilms over D-Day zal het onderwerp worden ingeleid. Wij hopen de betrokkenen op het aangegeven tijdstip te mogen ontmoeten.
Voor 1 maart 1999 dient het restant van het excursie- geld op postbankrekening 6547590 t.n.v. de Vereniging Vrienden Airborne Museum – Excursie – te Oosterbeek te zijn gestort, in verband met de door ons te verrichten aanbetalingen.
(Namens de excursie-commissie Normandië,
C. van Roekel)

Unieke boottocht op 16 mei a.s.
Door middel van een deelnameformulier bij deze nieuwsbrief kunt u zich opgeven voor een unieke boottocht, met een route die loopt vanaf Arnhem, via de Rijn, het Pannerdens Kanaal en de Waal tot voorbij Nijmegen, en weer terug. In het kader van ons naderende 20-jarige bestaan als Vriendenvereniging en het feit dat ons museum dit jaar haar 50e verjaardag viert, bieden wij u deze bijzondere dagtocht, die niet op de programma’s van de rederijen voorkomt, aan.
Behalve langs vele plaatsen die een belangrijke rol speelden tijdens Operatie Market Garden, voert deze tocht u langs een van de mooiste gebieden van ons land en kunt u kennis maken met de internationale waterwegen, die zo’n grote rol spelen in onze economie.
Iedereen – ook niet-leden – is welkom! U mag dus op het bijgesloten deelnameformulier ook plaatsen reserveren voor partner, kinderen of kennissen. Wacht niet te lang met uw opgave, en maak gebruik van deze unieke kans!
(C. van Roekel)

50 jaar Airborne Museum ‘Hartenstein’
In 1949 werd het Airborne Museum opgericht. Het was toen onderdeel van de Stichting voor Heemkunde in de Gemeente Renkum. Het museum weid eerst ondergebracht in een houten barak op de binnenplaats van het grotendeels verwoeste Kasteel Doorwerth. Na enige tijd verhuisde de expositie naar de voormalige stallen van het kasteel. Een snelle rekensom leert ons dat in 1999 het Airborne Museum dus 50 jaar bestaat. Tal van aktiviteiten in dit jaar zullen dan ook in het kader van dit jubileum staan. Een overzicht volgt hieronder.
10 en 11 april: Landelijk Museumweekend. Onder leiding van gidsen wordt de ‘Perimeter wandelroute’ gelopen. Start 12.00,14.00 en 15.00 uur. Afstand 5 km. Gidsen geven uitleg. Gratis wandelroute voor iedere deelnemer. Het museum geeft dat weekend korting op de entree. Als leden van de vereniging als gids willen optreden, kunnen ze zich opgeven bij het museum. De leiding van de battlefieldtours is in handen van de heer A. Groeneweg.
16 april – 1 november: ‘Ontsnapt van de Veluwe’. Tentoonstelling over de ontsnapping op 22/23 oktober 1944 van 138 militairen van de le Airborne Divisie en van andere geallieerde eenheden, samen met enkele Nederlandse burgers, van de Veluwe naar bevrijd gebied.
8 mei: Landelijke Fietsdag. Deelnemers aan de VVV- fietsroute kunnen tegen groepstarief het Airborne Museum bezoeken.
21 mei – 20 juni: ‘Invasie ’44-’99’. Leden van de Documentatiegroep ’40-’45 tonen materiaal uit hun collectie met betrekking tot de invasie in Normandië op 6 juni 1944.
15 mei: De inmiddels traditionele boekenbeurs in het Airborne Museum van tweedehands boeken en docu-menten met betrekking tot de 2e Wereldoorlog. Deelname van o.m. de WAM (de heer O. Luursema) en leden van de Documentatiegroep ’40-’45.
19 juni: Battlefieldtour. Onder leiding van gidsen wordt eerst een bezoek gebracht aan het Airborne Museum, gevolgd door een busrit en een wandeling over het voormalige gevechtsterrein. Aanvang 10.00 uur in het museum. Einde van de Battlefieldtour ca. 16.30 uur. Kosten f 52,50, inclusief lunch en informatiemap. Opgave door storting van f 52,50 op giro 2494354 t.n.v. W. Boersma te Ede, onder vermelding van ‘Battlefieldtour juni’. Er zijn 47 plaatsen.
(W. Boersma)

Stuk van Pack Howitser gevonden
Op zaterdag 10 oktober 1998 werd tijdens een militair- archeologisch onderzoek langs een wandelpad bij de Valkenburglaan in Oosterbeek een unieke vondst gedaan. Bij het graven stuitten de onderzoekers op een droppingscontainer, waar het stootkussen en het houten plankje met de lampjes en de batterijen nog aanzaten. Bij de container vond men andere WO II attributen, zoals een Duitse 5 cm huls, patronen, een Duitse zaklamp en een stengunmagazijn. Toen de container uit de grond verwijderd was, bleek er nog een groot brok metaal in het gegraven gat te liggen. Het was een stuk gegoten staal van 50 kilogram, met twee handvatten, dat door de kenners direkt werd geïdentificeerd als het afdekstuk van de loop van een 75mm Pack Howitser.
Nog niet eerder is in Oosterbeek zo’n groot compleet onderdeel hiervan gevonden. De kanonnen zijn vooral bekend van hun posities die zij gedurende het grootste deel van de Slag om Arnhem innamen in de weilanden en bouwlanden rond de Oude Kerk in Oosterbeek-Laag.
(Dick Timmerman)

Noot van de redaktie: Deze artillerie werd tijdens de Slag om Arnhem gebruikt door het Ist Airlanding Light Regiment, Royal Artillery. De twee Troops van No.1 Battery, die op 17 september 1944 waren geland, werden een dag later verplaatst van hun posities ten zuidoosten van landingsterrein ’Z’ naar de oostelijke en zuidoostelijke rand van het bouwland tussen Hotel de Bilderberg en de Valkenburglaan. Sergeant Dennis Smith van de Army Film and Photographic Unit, maakte twee foto’s van een kanon van deze eenheid in aktie op die plaats.
In de middag van 19 september kreeg No.1 Battery het bevel om de Bilderberg te verlaten, en nieuwe posities in te nemen in Oosterbeek-Laag: A-Troop ten noorden van de Concertzaal en B-Troop ten zuiden van wasserij Van Hofwegen bij de Ploegseweg. Daar bleven ze tot het einde van de slag.

Afdekstuk van de loop van een 75mm Pack Howitser, dat op 10 oktober 1998 iverd gevonden langs een pad bij een akker tussen Hotel De Bilderberg en de Valkenburglaan in Oosterbeek.
(foto Dick Timmerman, Arnhem)

Materiaal uit Huize De Tafelberg in veiligheid gebracht
Op 1 januari jl. is Huize De Tafelberg in Oosterbeek in andere handen overgegaan. Vijftig jaar was het gebouw in bezit van de paters van de Sociëteit voor Afrikaanse Missiën, maar die hebben het nu verkocht. De laatste bewoners vertrokken op 21 december naar onder andere Cadier en Keer in Limburg.
Zoals degenen die het gebouw wel eens bezochten weten, hingen er in de hal foto’s en een plaquette die herinnerden aan september 1944, toen het gebouw fungeerde als noodhospitaal, en aan zomer 1945, toen het werd gebruikt bij de opnamen van de film ‘Theirs is the Glory’.
Om diefstal van deze bijzondere souveniers te vermijden, zijn ze kort voor het vertrek van de bewoners weggehaald uit De Tafelberg en op een veilige plaats in het Airborne Museum opgeslagen.
Volgens de laatste berichten bestaan er plannen om op de plaats van de Tafelberg 21 luxe appartementen te bouwen, waarbij ernaar zal worden gestreefd de karakteristieke voorgevel en de hal met de trap van het huidige gebouw te sparen.
Hopelijk wordt wanneer het nieuwe appartementen-complex gereed is, voor de plaquette en de foto’s een plaats gevonden in de hal van het gebouw.

Medewerking gevraagd
Van Brigadier Frank Steers uit Engeland ontvingen wij de volgende oproep:
Er wordt op dit moment gewerkt aan een onderzoek naar de logistieke ondersteuning (‘Logistic Support’) van de le Airborne Divisie. Graag zou ik in kontakt komen met voormalige leden van het Royal Army Service Corps (RASC), met inbegrip van de Air Despatch, van het Royal Army Ordnance Corps (RAOC) en het Army Catering Corps.
Alle informatie over bovenstaande eenheden, hoe bescheiden ook, kan waardevol zijn voor het onderzoek. In het bijzonder zoek ik voormalige koks of anderen die zorgden voor de voedselvoorziening. Gegevens over deze militairen zijn moeilijk te vinden omdat ze waren ingedeeld bij de verschillende eenheden van de divisie.
Iedereen die namen weet of andere relevante gegevens heeft, kan kontakt opnemen met Brigadier Frank Steers MBE, 9 Goldfinch Close, Paddock Wood, Kent TN12 6XW, Engeland, telefoon 01264-363582, E-mail 101706.1162@Compuserve.com.

‘Gevangen op de Veluwe’
Onder bovenstaande titel verscheen in oktober van het vorige jaar een door de heer Wolter Noordman uit Heerde geschreven boek over operatie Pegasus 2. Deze operatie vond plaats op 18 november 1944 en had tot doel een groep van bijna honderd geallieerde piloten en airborne soldaten over de Rijn naar de eigen linies terug te brengen. De luchtmacht-militairen hadden veelal een noodlanding in Nederland gemaakt, de airborne soldaten waren na de mislukte Slag om Arnhem achtergebleven op de Veluwe. Eerder, op 22 oktober 1944, was een groep van 138 militairen bij Renkum over de Rijn ontsnapt. Dit was operatie Pegasus 1. Operatie Pegasus 2 werd door allerlei oorzaken een mislukking. Slechts zeven man slaagden erin over de Rijn te komen. Van de overigen sneuvelden er zeven. Circa dertig man raakten al dan niet gewond in Duitse krijgsgevangenschap. De overigen zagen kans weer in kontakt te komen met het Verzet.
Acht jaar lang heeft de heer Noordman onderzoek gedaan naar de achtergronden van deze operatie. In totaal heeft hij de ontsnappingsverhalen van 51 man nagetrokken. Het opnemen van al deze verslagen zou echter een ingewikkeld en onleesbaar boek hebben opgeleverd. Daarom heeft de auteur acht geschiedenissen van militairen, die hun weg op de Veluwe probeerden te vinden, uitgekozen. Hieronder zijn zowel piloten als airborne soldaten. De verhalen zijn zodanig geschreven dat de militairen zelf aan het woord worden gelaten. De verschillende geschiedenissen gaan soms in elkaar over en geven een goed beeld van de werkzaamheden van het Verzet in Midden- Nederland. We komen verschillende bekende namen
in het boek tegen, zoals Brigadier Hackett, kapitein Noble (RAMC), Tex Banwell en luitenant Du Bois (SAS).
Na het mislukken van operatie Pegasus 2 werd een aantal alsnog via de Biesbosch of elders over de Rijn gebracht. ‘Gevangen op de Veluwe’ laat vooral zien hoe de Veluwse bevolking zich ingezet heeft bij het verbergen en verplaatsen van deze geallieerde militairen. Zonder hulp van het Verzet waren ongetwijfeld veel meer militairen in Duitse krijgsgevangenschap geraakt.
Het boek is ruim voorzien van voetnoten en geeft een uitgebreide bronvermelding, iets wat in andere publi- katies helaas vaak ontbreekt. Een boek om in de winter bij de open haard te lezen!
‘Gevangen op de Veluwe’ door Wolter Noordman werd uitgegeven door Voorhoeve in Kampen. Het heeft 192 pagina’s en is geïllustreerd. De prijs bedraagt f 29,50.
Het boek is verkrijgbaar in de boekhandel en bij het Airborne Museum in Oosterbeek.
(W. Boersma)

Bericht van de Penningmeester
De meesten van onze leden hebben inmiddels de con-tributie voor 1999 overgemaakt en zij vinden hun lid-maatschapskaart bij deze nieuwsbrief gevoegd. Leden die nog niet hebben betaald, wordt vriendelijk doch dringend verzocht dit zo snel mogelijk te doen, daar anders wordt aangenomen dat men geen prijs meer stelt op het lidmaatschap van de’ vereniging. Men wordt dan automatisch uitgeschreven uit het ledenbestand.
De per 1/1/1999 geldende contributiebedragen volgen hieronder.
Voor leden in Nederland:
Individueel Lidmaatschap: f30,-;
Gezinslidmaatschap: f 40,-;
Lid voor het Leven: f 400,-.
De contributie kan in Nederland worden overgemaakt op postbankrekening 4403641, ten name van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, St. Bernulphusstraat 8, 6861 GS Oosterbeek.
Voor leden in Engeland: Individueel Lidmaatschap. 10 Engelse Ponden; Gezinslidmaatschap: 13 Engelse Ponden; Lid voor het Leven: 125 Engelse Ponden. In Engeland kan de contributie (in ponden) worden betaald aan de Society of Friends of the Airborne Museum, Lloyds Bank, Paignton, Devon TQ3 3ER, Account number 7136514.
Leden elders in Europa betalen voor een Individueel Lidmaatschap f 35,- en leden buiten Europa f 50,-. Zij kunnen hun betaling in Nederlandse guldens overmaken naar de Society of Friends of the Airborne Museum, ABN-AMRO BANK, Postbox 46, 6860 AA, Oosterbeek, The Netherlands, Account number 53.66.21.128.
(E. van de Meiden, penningmeester)

Download

Nieuwsbrief No. 75, augustus 1999
Redactie:
Drs. R.P.G.A. Voskuil
C. van Roekel
G.H. Maassen jr. (026) 334 01 42

Als cadeau voor het Airborne Museum ‘Hartenstein’, dat dit jaar 50 jaar beslaat, overhandigt Chris van Roekel, voor¬zitter van de Vereniging Vrienden, een antieke LE1CA foto¬camera aan de voorzitter van de museumstichting, drs. j.W.A.M. Vertinden. Deze gebeurtenis vond plaats tijdens de jubileum boottocht op 16 mei 1999.
(foto: Peter Klomp)

Jubileum-boottocht zeer geslaagd
De zon scheen feestelijk toen zo’n 250 personen zich op zondag 16 mei jl. in Arnhem inscheepten om te genieten van een boottocht over Rijn en Waal. Deze speciale boot-excursie was georganiseerd t.g.v. het 50-jarige jubileum van het Airborne Museum en het ophanden zijnde 20-jarige bestaan van onze vereniging. Niet alleen leden van de vereniging en hun partners en andere betrokkenen bij het museum gaven akte de presence, maar ook vele geïnteresseerde ‘buitenstaanders’ maakten van de geboden gelegenheid gebruik om een dagje mee te varen.
Dat de trip goed was georganiseerd door de excursie- groep van de ‘Vrienden’, bleek onder meer uit de
33 pagina’s tellende excursiegids met veel foto’s en kaarten, die uitgebreide informatie verschafte over de oevers en het achterland waarlangs werd gevaren. Met de Airborne-vlag op de boeg ging het in oostelijke richting de Rijn op, en via het Pannerdens Kanaal naar de Waal, tot het punt even voorbij Nijmegen waar op 20 september 1944 leden van de 82e Amerikaanse Airborne Divisie onder zwaar Duits vuur de rivier overstaken.
Niet alleen de geschiedenis van bijna 55 jaar geleden kwam deze dag in beeld. Dat de rivieren en hun oevers reeds honderden jaren een belangrijke rol speelden bij belegeringen en gevechten werd duidelijk, alleen al door de talrijke restanten van verdedigingswerken langs de waterkant. De excursiegids gaf daarover uitgebreide informatie, zo nodig aangevuld met mondeling commentaar.
De minder in de historie geïnteresseerden kwamen ook zeker aan hun trekken, al was het alleen al door het fraaie uitzicht waarvan men kon genieten en niet te vergeten door de geanimeerde gesprekken, waar¬toe, onder het genot van een drankje, volop gelegen¬heid was.
De inwendige mens werd zeker niet vergeten; een goed verzorgde koffietafel was onderdeel van deze bootexcursie.
Het jubileum van het museum kreeg aandacht toen verenigingsvoorzitter Chris van Roekel zich tot de voorzitter van de Stichting Airborne Museum, de heer J.W.A.M. Vertinden, richtte, en hem als aanwinst voor het museum een LE1CA fotocamera type IIIb met telelens aanbood. Dit type fototoestel werd tijdens de Slag om Arnhem gebruikt door de Duitse oorlogsfotografen.
Het bestuur van onze vereniging heeft ongetwijfeld veel eer gelegd in deze boottocht, waaraan velen met zeer veel genoegen hebben deelgenomen. Dank aan de organisatoren!
(Han Kardol)

Excursie Normandië
53 Leden van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum vertrokken woensdagmorgen 23 mei 1999 prachtig op tijd voor een vijfdaagse excursie naar Normandië. Jacques Haegens, onze gids gedurende die dagen, vertelde op de heenreis over de voorbereidingen voor D-Day, de landingen, en de gevechten. Zijn verhaal werd afgewisseld met video-films. Voordat wij in Bayeux aankwamen, had Jacques onze kennis over het onderwerp behoorlijk bijgespijkerd.

De eerste excursiedag begonnen we met een bezoek aan Arromanches, waar we de restanten van de Mulberry haven bekeken en een bezoek brachten aan het D-Day museum. Vandaar ging het naar de geschutsbunkers bij Longues-sur-Mer met de bij-behorende observatiebunker. Via de Amerikaanse Begraafplaats in St. Laurent-sur-Mer kwamen we vervolgens bij Pointe du Hoe, dat op 6 juni 1944 werd veroverd door het 2e bataljon van de US Rangers. Wij waren onder de indruk van de bom kraters en de vernielde bunkers. Onderweg naar St. Marie du Mont passeerden we de landingsterreinen van de 101e Amerikaanse Airborne Divisie. Jacques Haegens vertelde onder meer over de problemen die het gevolg waren van het verspreid neerkomen van de onderdelen van beide Amerikaanse luchtlandingsdivisies. Na een bezoek aan het Utah strand en het museum, kwa¬men we bij de rivier de Merderet, waar we o.a de nodige foto’s maakten van het prachtige beeld van de Amerikaanse parachutist ‘Iron Mike’. Daarna vertrokken we naar St. Mère Église, waar we het Airborne Museum en de beroemde kerk bezochten. Op de terugweg naar Bayeux werd een kort bezoek gebracht aan het Duitse kerkhof La Cambe.
Vrijdag was een wat rustigere dag. Onze gids in de morgenuren was ditmaal Robert Voskuil. Hij vertel¬de met kennis van zaken over de landingen en de gevechten van de 6e Britse Airborne Divisie. We bezochten de batterij van Merville en de begraaf¬plaats van Ranville. De lunch werd gebruikt in Café Gondree bij de Pegasus Brug. Bij die brug vertelde Robert Voskuil over de landing van de drie Horsa zweefvliegtuigen en de daarop volgende verovering en verdediging van de brug. Ook memoreerde hij de rol van majoor John Howard, die kort geleden is overleden. In de middag brachten we bezoeken aan de stranden Sword en Juno.
Zaterdag, de laatste excusiedag, werd ’s morgens eerst een bezoek gebracht aan de grote Britse begraaf¬plaats in Bayeux en vervolgens aan het Musee de Bataille de Normandië.
’s Middags bezochten we het gebied bij Falaise, waar in augustus 1944 de omsingeling van een groot aantal Duitse troepen had plaatsgevonden. Wij konden in de kerk van St. Lambert sur Dives een speld horen vallen toen Jacques Haegens vertelde over de uit¬braak van de ons bekende 10e SS Pantser Divisie Frundsberg, die een maand later zo’n belangrijke rol zou spelen bij Operatie Market Garden. Het ging vol¬gens Jacques te ver om te stellen dat de Slag om Arnhem in Falaise reeds verloren was, maar het stemde ons wel tot nadenken.
Na een voorspoedige terugreis waren we zondag¬avond weer in Oosterbeek, en konden we terugzien op een geslaagde studiereis.
(Th.C.A. Mensing)

Henk van den Brand onderscheiden
Op 29 april jl. werd ons lid Henk van den Brand onderscheiden door de benoeming tot Lid in de Orde van Oranje Nassau. Burgemeester Scholten verrichtte de plechtigheid in het Arnhemse stadhuis, en memoreerde de verdiensten van Henk voor de oud-mariniers, voor ons museum en haar vereniging, en voor een aantal kerkelijke en maatschappelijke instellingen .
Wij feliciteren Henk en zijn vrouw Lies met deze welverdiende onderscheiding, en zijn trots hieraan ons steentje te hebben bijgedragen.
(C. van Roekel)

In memoriam Fokke Westra
Op zaterdag 10 juli 1999 bereikte ons het bericht van het plotselinge overlijden van ons gewaardeerde lid Fokke Westra. Vele ja ren behartigde hij nauwgezet de controle aan de zaal tijdens vergaderingen en andere bijeenkomsten van de vereniging. Hij was een rustige persoonlijkheid, die zorgvuldig zijn taken verrichtte. Wij wensen zijn echtgenote en verdere familie sterkte bij het verwerken van deze plotselinge, droevige gebeurtenis.
(C. van Roekel)

Fotoboek over de Airborne Herdenkingen 1989-1998
De Stichting Airborne Herdenkingen, waarin onze vereniging participeert, geeft ter gelegenheid van de 55e herdenking van de Slag om Arnhem een prachtig uitgevoerd boek uit met foto’s van de afgelopen tien herdenkingen. Het telt 64 pagina’s, en heeft een for¬maat van 20 x 15 cm. Op iedere bladzijde staat een kleurenfoto, voorzien van een Engelse, Poolse en Nederlandse tekst.
Voor alle leden van onze vereniging is een gratis exemplaar beschikbaar. Echter, om in het bezit te komen van deze uitgave moet u de volgende spelregels in acht nemen:
1. Gastgezinnen en leden van de Arnhem 1944 Veterans’ Club (AVC) en een aantal andere instellingen krijgen het boek via de stichting ‘Lest We Forget’ of via hun eigen organisatie. Zij hoeven dus niet bij ons te reageren omdat de verzendlijsten gekoppeld zijn, en zij op ons overzicht dus niet voorkomen.
2. Leden die in Nederland wonen, moeten een stevige envelop, formaat ongeveer 25 x 18 cm., voorzien van hun adres en gefrankeerd met f 2,40 aan postzegels, als brief, dus in een envelop, opsturen aan de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, Utrechtseweg 232, 6862 AZ Oosterbeek.
U krijgt het fotoboek dan medio september in de door u gefrankeerde envelop thuisgestuurd.
Onze leden in het Verenigd Koninkrijk, voor zover zij geen deelnemer zijn aan de Pelgrimage 1999 of lid zijn van de AVC, dienen een met minimaal 75 pence voor gefrankeerde stevige envelop te sturen naar Mr Banks Middleton, Controller Airborne Forces Security Fund, Browning Barracks, Aldershot, Hampshire GU11 2BU. Hij zal dan zorgen voor de verzending.
Leden in andere landen krijgen, indien zij dat schriftelijk kenbaar maken, het boekje toegestuurd. Aan hen wordt verzocht aan de contributie voor het jaar 2000 de gebruikte portokosten toe te voegen.
Het is dus beslist niet de bedoeling dat u èn bij ons èn bij een andere instelling dit kostbare boekje aan¬vraagt. Wij doen hiervoor een dringend beroep op uw integriteit, want alleen bij een eerlijke verdeling is de oplage toereikend voor alle belangstellenden.
Reageert u niet vóór 1 oktober door de inzending van de voorgefrankeerde envelop, dan nemen we aan dat u geen prijs stelt op dit fraaie fotoboek, dat alleen langs deze weg verkrijgbaar is en dus niet kan worden afgehaald bij de balie van het museum.
(C. van Roekel)

Medewerking aan expositie gevraagd
Verschillende leden van de Vereniging Vrienden zijn bezig met onderzoek naar aspecten van de Slag om Arnhem. In de praktijk blijkt het vaak moeilijk om de resultaten van dergelijk speurwerk onder de aandacht van een groter publiek te brengen. Eveneens zijn er veel leden die voorwerpen of documenten met betrekking tot de slag verzamelen. Deze zaken zijn ook voor anderen interessant om te zien. Daarom wil het Airborne Museum van 27 november 1999 tot 9 januari 2000 een expositie houden, waarbij leden van de vereniging de gelegenheid krijgen het resultaat van hun onderzoek en/of delen van hun verzameling tentoon te stellen. Hel is de bedoeling dat deze expositie samengesteld wordt door verschillende leden van de vereniging. De inbreng kan bijvoorbeeld bestaan uit objecten of archivalia met een verhaal, de geschiede¬nis van een bepaald huis dat een belangrijke rol heeft gespeeld tijdens de strijd, een bepaalde gebeurtenis die tot in detail is uitgezocht, gegevens van militairen die aan de slag hebben deelgenomen, achtergrondinformatie over uitrustingsstukken, uniformen, emblemen, etc., of bodemvondsten.
Leden die hieraan willen meewerken, zowel bij de organisatie als bij de inbreng van materiaal, kunnen, zo mogelijk vóór 1 oktober, contact opnemen met W. Boersma, Binnenhof 38, 6715 DP Ede, tel 0318 639633, e-mail w.boersma@wxs.nl.

‘The Gunners at Arnhem’
In juli jl. verscheen in Groot-Brittannië hel boek ‘The Gunners at Arnhem’ door Peter Wilkinson MC. Het boek handelt over de activiteiten van de eenheden van de Royal Artillery tijdens de Slag om Arnhem. De hoofdrol speelden hierbij het lst Airlanding Light Regiment RA, de ‘lst Airlanding Anti-Tank Battery RA en de 2nd (Oban) Airlanding Anti-Tank Battery RA. Ook wordt aandacht besteed aan de lst Forward Observation Unit (Airborne) RA en aan de artillerie-
eenheden van het 30e Britse Korps, die vanaf 21 sep-tember 1944 vuursteun gaven aan de luchtlandings-troepen in Oosterbeek.
De auteur geeft in zijn boek een overzicht van dag tot dag van de gebeurtenissen rond de verschillende artillerie-eenheden. Zakelijke beschrijvingen van het verloop van de strijd worden in ruime mate afgewisseld met persoonlijke verhalen van militairen die er aan deelnamen.
De schrijver kon deels uit eigen ervaringen putten want tijdens de Slag om Arnhem was Lieutenant Peter Wilkinson Command Post Officer van No. 3 Battery, lst Airlanding Light Regiment RA. Zijn commandopost was gevestigd in een huis aan het Kerkpad in Oosterbeek, midden tussen de posities van ’E’ en ‘F’ Troop.
Wilkinsons boek is vlot en helder geschreven, en daardoor makkelijk leesbaar. Het telt 176 pagina’s, en is voorzien van zeven kaarten en 53 foto’s. Het voorwoord werd geschreven door Brigadier M.D.K. Dauncey DSO DL, die in september 1944 als zweef- vliegtuigpiloot deelnam aan de verdediging van de artillerie-posities rond de Oude Kerk in het Benedendorp van Oosterbeek.
‘The Gunners at Arnhem’ werd uitgegeven door Spurwing Publishing, PO Box 5273, East Haddon, Northampton NN6 8YN, England. ISBN 0-9535754-0-3. In Nederland wordt het boek verkocht in het Airborne Museum (prijs: ƒ 37,95). In het Verenigd Koninkrijk is het boek o.a. verkrijgbaar in de winkel van het Airborne Forces Museum in Aldershot. Daar kost het 11,50 Engelse ponden. Het kan ook worden besteld bij ‘Airborne Forces Promotion Ltd.’, Browning Barracks, Aldershot, Hampshire GU11 2BU, telefoon 01252 316104 of fax 01252 311228. Voor de verzending worden geen kosten berekend.

‘Blik Omhoog’ Band III verschenen
Op 23 juni 1999 vond in Wolfheze de presentatie plaats van ‘Blik Omhoog’, Band lil. De serie boeken gaal over de oorlogsgeschiedenis van het dorp Wolfheze en rui¬me omgeving. De auteur, Cor Janse, is al meer dan tien jaar bezig met het verzamelen van gegevens over dit onderwerp, en heeft honderden mensen geïnterviewd. Dit derde boek bevat teksten en illustraties die betrekking hebben op de periode na de Slag om Arnhem. Onderwerpen die ter sprake komen, zijn o.a. de evacuatie, de belevenissen van mensen die in Wolfheze achterbleven, de aanleg van Duitse verdedigingswerken, de bevrijding, het herstel van het dorp, etc. De meer dan 400 pagina’s tellende Band lil bevat een schat aan gegevens en persoonlijke verhalen, en is geïllustreerd met een groot aantal unieke foto’s, waarvan de meeste nooit eerder zijn gepubliceerd. Het is verkrijgbaar in het Airborne Museum ‘Hartenstein’ (evenals de eerste twee delen), en kost f 45,-.
In september a.s. verschijnt het Supplement met een index, aanvullingen, correcties etc. Dan is het omvang-rijke project van Cor Janse afgerond. In een van de volgende nummers van de nieuwsbrief zullen we aan¬dacht schenken aan de complete serie.

Tentoonstelling in het gemeentehuis
Op woensdag 4 augustus jl. werd in het gemeentehuis in Oosterbeek de jaarlijke archief-tentoonstelling geopend. Het onderwerp is deze keer, mede in verband met het aanstaande verschijnen van de 4e druk van de ‘Roll of Honour’, op gesneuvelde en vermiste militairen van de Slag om Arnhem. Als titel werd gekozen: ‘I regret to have to inform you’. Met deze zinsnede begon in veel gevallen het telegram dat de familie ont¬ving wanneer een Britse militair was gesneuveld of vermist.
Voor de expositie deed het Gemeentearchief Renkum in ruime mate en niet tevergeefs een beroep op de medewerking van de ‘Arnhem Battle Research Group’ (Philip Reinders uit Rheden en Peter Vrolijk uit Rotterdam) en van Alex Junier uit Den Haag. Hans Timmerman uit Arnhem zorgde voor materiaal, documentatie en foto’s over aan Duitse zijde gesneuvelde militairen. Zeer bijzonder is in dit kader het materiaal dat Dr. Lothar Dinkel uit Heilbronn beschikbaar stelde over zijn broer Wolfgang, die als Wehrmacht-soldaat op 22 september 1944 sneuvelde bij de Ploegseweg in Oosterbeek.
De tentoonstelling, die wordt gehouden in het gemeentehuis in Oosterbeek, blijft geopend tot en met vrijdag 1 oktober 1999.

Hans Timmerman, Philip Reinders, Peter Vrolijk en Alex Junier stelden de tentoonstelling 7 regret to have to inform you’ samen.
De foto werd op 4 augustus 1999 gemaakt in het gemeente¬huis te Oosterbeek door Berry de Reus.

Gegevens over gesneuvelde Duitsers gevraagd
Ons lid Hans Timmerman, medewerker van het Gelders Documentatiecentrum in de Bibliotheek Arnhem, verzamelt al enige jaren gegevens over tij¬dens de Slag om Arnhem gesneuvelde Duitsers. Hij verricht onder andere speurwerk naar militairen die in de gemeente Renkum begraven hebben gelegen. Voor zover bekend gaat het hierbij om in totaal 479 gesneuvelden, waarvan de veldgraven destijds in tui¬nen, bossen, op begraafplaatsen en langs wegen te
vinden waren. Deze veldgraven zijn in 1948 door de Dienst Gemeentewerken opgegraven, waarbij de stoffelijke overschotten werden overgebracht naar het Duitse kerkhof Zypendaal in Arnhem.
Hans Timmerman zou graag in contact komen met burgers die, op welke wijze dan ook, betrokken zijn geweest bij het begraven van Duitse soldaten in 1944, of bij het ruimen van dergelijke veldgraven na de oor¬log. Daarnaast zoekt hij mensen die locaties van voormalige veldgraven kunnen aanwijzen of die over foto’s hiervan beschikken.
Iedereen die informatie over het bovenstaande onderwerp heeft, wordt verzocht contact op te nemen met Hans Timmerman, Mr. D. van Ruyvenpad 1, 6814 NA Arnhem, telefoon 026 4430904.

Pegasus Wandeltocht
Op 23 oktober a.s. zal in de omgeving van Bennekom voor de 16e keer de Pegasus Wandeltocht worden gehouden. Deze volgt voor een belangrijk deel de rou¬te die in de nacht van 22 op 23 oktober 1944 werd afgelegd tijdens operatie Pegasus I, waarbij een groot aantal geallieerde militairen met behulp van het Nederlandse Verzet over de Rijn wist te ontsnappen. Voor informatie en inschrijving kunt u bellen naar het VVV: 0318 614444.

‘Airborne Battle Wheels’ (ABWO)
Dit jaar organiseert de ABWO voor de vierde achtereenvolgende keer een bijeenkomst op camping de Bilderberg in Oosterbeek. Het evenement heeft van¬wege de 55e herdenking van de Slag om Arnhem een speciaal karakter, en wijkt af het programma van de afgelopen jaren.
Vanaf dinsdag 15 september 1999 is het ABWO-kamp op de Bilderberg toegankelijk voor deelnemers. Vrijdagmiddag is er een demonstratie van 75mm houwitsers bij de Westerbouwing. Zaterdag, na de dropping op de Ginkelse Heide, vindt de ‘Race to the Bridge’ plaats, een tocht met legervoertuigen uit de periode 1940-1945, die wordt georganiseerd door Rob van Meel. Na afloop, om ca. 16.00 uur, worden de voertuigen bij het Airborne Museum ‘Hartenstein’ opgesteld.
Zondagmiddag is de ABWO medeorganisator van de ‘Trip of Honour’, een tocht met een groot aantal mili¬taire voertuigen door alle dorpen van de gemeente Renkum. Deze tour voor veteranen moet een van de hoogtepunten van de herdenkingsweek worden. Dat geldt ook in het bijzonder voor het vervolg, de zgn. ‘Farewell Parade’ van Hartenstein naar het Raadhuisplein in Oosterbeek.
Ons kamp op de Bilderberg zal dit jaar wederom het aanzien waard zijn. Er zullen veel deelnemers zijn met authentieke kleding en voertuigen. Ook zullen originele tenten uit de Tweede Wereldoorlog op het terrein staan. Het ABWO-kamp ligt net vóór de hoofdingang van camping de Bilderberg, rechts in het bos. De weg er naar toe is bewegwijzerd. Iedereen is welkom om het kamp te bezoeken.
(Dick Timmerman)

Download