Archief van de maand: januari, 2018
In veel publicaties wordt vermeld dat het Verzet in Nederland gebruik gemaakt heeft van telefoonverbindingen buiten het normale telefoonnet om. De Duitsers konden zodoende niet meeluisteren. Toch is hier weinig over bekend. Dit ondanks het feit dat er diverse publicaties over verschenen zijn. Auteur Karel Berkhuysen heeft nu een boek geschreven waarin op heldere en begrijpelijke wijze de rol van diverse geheime verbindingen van het verzet uit de doeken wordt gedaan. Aan de hand van schema’s laat hij zien hoe de verschillende telefoonnetten aan elkaar verbonden waren. Monteurs die in contact stonden met het verzet maakten deze verbindingen, veelal onder de ogen van de bezetter. Het geheel bestond uit het publieke net en diverse andere telefoonnetten. De bekendste is het telefoonnet van de Provinciale Gelderse Energie Maatschappij. Bij de geïnteresseerden in de Operatie Market Garden is dit net vooral bekend om het negeren van deze verbinding tijdens de Slag om Arnhem en de rol tijdens de Operatie Pegasus 1. Het verzet had contacten door de hele provincie maar de Britten maakten er zo goed als geen gebruik van. Dit in tegenstelling tot de Amerikanen bij Nijmegen. Na het opblazen van de telefooncentrale in Oosterbeek vallen de verbindingen met Oosterbeek uit. Na de Slag om Arnhem worden de PEGM verbindingen gebruikt om de Operatie Pegasus 1 mogelijk te maken. Hiervan wordt uitgebreid verslag gedaan. Duidelijk is ook dat de telefooncentrale die opgeslagen is in het depot van het Airborne museum geen rol heeft gespeeld tijdens Pegasus 1. Deze telefooncentrale is afkomstig uit het voormalige gebouw van de SD aan de Utrechtseweg in Arnhem, maar verbindingen liepen niet van Nijmegen via Arnhem naar Ede maar het was een rechtstreekse verbinding Ede-Nijmegen.
In de eerste hoofdstukken wordt uitvoerig de ontwikkeling van de geheime telefoonnetten uitgelegd, die al voor 1940 begon. Dan ten dienste van het Nederlandse leger. In de hoofdstukken over de periode na september 1944 wordt meer ingegaan op het verzet en de bevrijding van de Achterhoek in relatie met geheime telefoonverbindingen. De titel “Verzet via geheime telefoonverbindingen” wordt door de schrijver soms wel erg ruim uitgelegd. Ook enkele radioverbindingen en zelfs postduiven laat hij hieronder vallen. Gebeurtenissen tijdens de oorlog worden door de schrijver vermeld om ontwikkelingen van de geheime verbindingen in de juiste contact te kunnen plaatsen Het boek geeft zo een goed en uitgebreid beeld van de mogelijkheden die er voor het verzet waren met het gebruik van de geheime telefoonverbindingen en het telefoonnet van de PGEM. Leden van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum zullen vooral geïnteresseerd zijn in de hoofdstukken over Operatie Market Garden en Operatie Pegasus 1. De 1e Airborne divisie had meer kunnen doen om hun slechte radioverbindingen te omzeilen. Echter ze bliezen de telefooncentrale in Oosterbeek op waardoor er geen verbinding meer mogelijk was naar de omgeving van de Perimeter
Het boek is dan ook een must voor degenen die zich meer willen verdiepen in de rol van het verzet tijdens en na de Slag om Arnhem. Het zou goed zijn als het boek ook in het Engels vertaald wordt zodat ook de Britten van deze ongebruikte mogelijkheden kennis kunnen nemen.
“Verzet via het geheime telefoonnet” wordt van harte aanbevolen maar is geen boek om in één avond uit te lezen.
- Verzet via het geheime telefoonnet. De opmerkelijke rol van het PGEM-telefoonnet tijdens de Tweede Wereldoorlog”
- Karel Berkhuysen
- druk Wink Doetinchem 2016
- 439 pag, geill.
- prijs €. 29,95
Wybo Boersma.
Onder bovengenoemde titels zijn in 2016 en 2017 in Polen een tweetal boeken verschenen die zowel de uniformen, de emblemen als de bewapening van de 1e Poolse Onafhankelijke Parachutisten Brigade beschrijven. Hoewel in diverse uniform- en wapenboeken wel aandacht aan deze brigade besteed wordt is het voor de eerste maal dat zulke complete werken het licht doen zien. Piotr Witkowski heeft daarbij de steun gekregen van een redactie team. Ook is hij te rade gegaan bij musea en verzamelaars. Verschillende foto’s zijn genomen in het Airborne Museum Hartenstein, het Legermuseum in Warschau en het Sikorsky Instituut in Londen . Deze musea beschikken over een uitgebreide collectie Poolse voorwerpen. Ook de bekend Nederlandse verzamelaar Eric van Tilbugh, de autoriteit op het gebied van de Poolse strijdkrachten, heeft uit zijn collectie materiaal ter beschikking gesteld. De Engelse tekst is duidelijk en wordt door foto’s ondersteund. De Polen werden door de Britten voorzien van uitrusting dus veel hiervan zien we ook in deze boeken terug. Toch zijn er genoeg voorwerpen en vooral emblemen die typisch Pools zijn
Het zijn twee boeken die voor de geïnteresseerden in de Poolse Parachutisten een must zijn. Ze zijn uitgegeven door STRATUS sp.j., Px box 123, 27-600 sandomierz 1. Poland. E-mail; office@mmpbooks.biz ; http/www.mmpbooks.biz. Via de website (deels in het Engels) zijn de boeken te bestellen bij de map Production onder de letter O. In december 2017 zal naar verwachting het 3e deel “Transport of the 1st Polish Independent Parachute Brigade” uitkomen.
- Operation Market Garden Paratroopers Vol 1. Uniforms, Equipment and personal items
1st Polish Independent Parachute Brigade 1941-1945 - Piotr Witkowski
- ISBN 978- 83- 65281-16-6
- STRATUS Poland 2016
- 144 pag, geill, veelal kleur
- Engelse tekst
- Prijs £ 22
- Operation Market Garden Paratroopers Vol 2. Weapons and equipment of the 1st Polish Independent Parachute Brigade 1941-1945
- Piotr Witkowski
- ISBN 978- 83- 65281-38-8
- STRATUS Poland 2017
- 136 pag, geill, veelal kleur
- Engelse tekst
- Prijs £ 25
W. Boersma
Onder de titel “ Canadezen in Arnhem en Oosterbeek, De vergeten inzet van de Canadese troepen (1944-1945) ” heeft ons lid Laurens van Aggelen een boek geschreven waarin hij zowel de lotgevallen van Canadese militairen die sneuvelden tijdens de Slag om Arnhem in september 1944 en begraven liggen op de Arnhem-Oosterbeek War Cemetery in Oosterbeek als de Canadezen die sneuvelden tijdens de bevrijding van Arnhem in april 1945 beschrijft. In het totaal 32. Van één Canadees kon de identiteit niet worden vastgesteld.
Het boek begint met een korte uiteenzetting van de oorlog en vervolgens van de bezetting van Nederland en de rol van de Canadezen tijdens de gevechten in Nederland, zowel tijdens de operatie Market Garden als daarna. Daarna volgt van alle 32 militairen hun beschrijving soms aangevuld met de omstandigheden hoe en plaats waar ze gesneuveld zijn Opvallen veel, 25, hadden bij de Royal Canadian Air Force gediend en zijn tijdens de Slag om Arnhem neergestort. Zes maakten deel uit van het Royal Canadian Infantery Corps en waren soms bij de 1st British Airborne Divisie ingedeeld, één behoorde bij de Royal Canadian Engineers. Twee man sneuvelden na de Slag om Arnhem. De laatste drie hoofdstukken geven achtergrond informatie over enkele van deze militairen, de bevrijding en de naoorlogse periode.
Het geheel is een informatief boek die meer duidelijkheid geeft over de inzet en offers van de Canadezen tijdens en dan de Slag om Arnhem. Terecht wordt door Laurens hieraan nu wat meer aandacht aan besteed. In diverse boeken over onderdelen van de 1st British Airborne Divisie komen we wel sporadisch beschrijvingen over de Canadezen tegen. Onder anderen in boeken over de KOSB en de South Staffords. De rol van de Canadese genie bij de terugtocht is wel voldoende beschreven. Het is zeker geen vergeten inzet zoals de schrijver in de ondertiteling stelt maar wel minder bekend. In deze uitgave vinden we alle informatie bijeen. Het boek is fraai uitgevoerd met veel kleuren foto’s. Het is zeker een boek om aan te schaffen en in één adem uit te lezen.
- Canadezen in Arnhem en Oosterbeek, De vergeten inzet van de Canadese troepen ( 1944-1945)
- Laurens van Aggelen
- White Elephant Publishing Arnhem 2017
- ISBN: 978-90-79763-18-4
- 128 pag; geill kleur
- Nederlands
- prijs: € 19,50
Wybo Boersma
De titel van dit boekje geef de indruk dat we Toen en Nu foto’s van de Slag om Arnhem krijgen te zien. Echter blijkt echter niet het geval te zijn. Wel zijn er aan aantal Toen en Nu foto’s maar het veel foto’s zijn in 1944 genomen of moderne foto’s die echter geen verband met elkaar hebben. De begeleidende tekst geeft wel een duidelijk overzicht van het verloop van de slag met weglating van detailles. De gebruikte kaarten zijn duidelijk en soms aangevuld met luchtfoto’s. In de bibliografie worden een beperkt aantal bronnen genoemd die gebruikt zijn.
Onvermijdelijk is het dat er enkel foutje in het boek zijn ingeslopen. De Poolse adelaar, pag 7, is niet het embleem van de 1e Poolse Onafhankelijke Parachutisten Brigade Groep maar het de Poolse parachutistenembleem. Op pagina 11 is het monument in Heelsum afgebeeld niet het Eethuys Airborne aan de Telefoonweg. Op pagina 14 staat per abuis dat de landingen op 16 september waren In het voertuig van generaal Kussin zaten niet 3 maar 4 man, pagina 29. Er zijn niet 2 maar 3 17 ponder anti- tankkanonnen overgebleven en bij het Airborne Museum opgesteld, pagina 54.
Het geheel is een fraai boekje geworden dat de moeite waard is om te lezen en mee te nemen tijdens wandelingen in Oosterbeek en Arnhem.
- Toen en Nu
- Arnhem Market Garden 1944
- Simon Forty & Tom Timmermans,
- ISBN 978 90 453 2225 4
- BBNC uitgevers Amersfoort 2017
- 64 pag, geill, deels kleur.
(W. Boersma)
Na een strijd voor behoud van meer dan een jaar is een terrein vol brokstukken alles dat rest van deze plek waar zo hevig werd gevochten in de septemberdagen van 1944 toen Britse luchtlandingstroepen hier Duitse en Nederlandse SS eenheden bevochten.
“‘The second battle for the White House’ noemde de Britse Airborne veteraan Geoff Roberts onze strijd voor behoud ook wel” aldus Wiljo Pas van Stichting Behoud WO2 Erfgoed Gelderland. “Dat laat je niet onaangeroerd als je zo iemand spreekt en zijn emotie voelt bij de sloopplannen. Geoff vocht in 1944 onder andere rondom dit hotel en we hadden deze plek graag behouden uit respect voor hem en zijn strijdmakkers.”
In drie dagen tijd verloor het 7e battalion van de Kings Own Scottish borderers waar Geoff deel van uit maakte 150 van de overgebleven 300 soldaten in de strijd rondom Dreijeroord.
Dat behoud niet gelukt is maakt veel los bij de mensen het pand hadden willen behouden. “In september 1944 stond er na de strijd nog meer overeind van dit pand dan nu het geval is” aldus Sander Wolterink, secretaris van de stichting. “Dat is een treurige conclusie. Toch zijn wij als stichting niet onverdeeld negatief. We zien in dat het pand al erg lang leeg stond en dat de nieuwbouw die er komen gaat de geschiedenis van de plek respecteert.”
Pas zegt hierover; “Sloop voorkomen was ons hoofddoel maar wij kunnen goed leven met de plannen zoals ze er nu liggen. Het pand dat er straks staat zal vertrouwd aanvoelen voor hen die er vochten en de mensen die zich in de slag om Arnhem en Oosterbeek hebben verdiept.”
De nominatie voor burgerinitiatief 2017 ziet hij als een aanmoediging; “Dit is een goed uitgangspunt van waaruit wij met de gemeente Renkum verder willen praten over de andere Market Garden monumenten in de gemeente Renkum. Die hebben nog altijd niet de beschermde status die ze verdienen. Er komen ook gemeenteraadsverkiezingen aan, dat lijkt ons een goede stok achter de deur om dit geregeld te krijgen.”
De sloop van het huidige Dreijeroord is bijna afgerond, naar verwachting zal het nieuwe ‘White House’ er eind 2018 staan. Dit pand zal bijna identiek zijn aan het pand zoals de Britse luchtlandingstroepen dit aantroffen in september 1944.
Vanaf 3 januari 2018 kan via de site van de D-66 Renkum (https://renkum.d66.nl/) gestemd worden op behoud van Dreijeroord als burgerinitiatief van 2017.
Bron: Arnhem 1944 Fellowship
Ridder Militaire Willems-Orde Edward Fulmer is 31 december op 98-jarige leeftijd in Amerika overleden. Hij was in de Tweede Wereldoorlog een van de vliegers tijdens operatie Market Garden, de slag om Arnhem.
Lees het hele artikel en bekijk foto’s op de website van Defensie: https://www.defensie.nl/actueel/nieuws/2018/01/03/ridder-militaire-willems-orde-fulmer-overleden