De roman is geschreven door de fictieve soldaat David Gibson, we maken kennis met hem op de Airborne begraafplaats in Oosterbeek waar hij een man ontmoet die in gedachten staat bij een graf van een onbekende soldaat, het gesprek voert hem terug naar september 1944 waar hij para is bij de A-cie 2 para. Lees meer
Airborne to Arnhem is the first of three volumes of reminiscences of the Battle of Arnhem, Operation Market, 17th–26th September 1944. The three volumes contain over 150 personal accounts received from veterans of the 1st Airborne Division alongside those from RAF aircrew and XXX Corps.
The study is the culmination of over forty years of research concentrating on the British 1st Airborne Division’s role in the capture of the north end of the Arnhem bridge and the subsequent fighting around the Oosterbeek perimeter and the eventual evacuation across the Neder Rijn.
Volume 1 of the study contains accounts from nmembers of the 1st, 2nd and 3rd Parachute Battalions, 1st Parachute Brigade and their supporting units such as the 1st Parachute Squadron, Royal Engineers, 1st Airlanding Anti- Tank Battery Royal Artillery, the 1st Airlanding Light Regiment Royal Artillery and the 16th Parachute Field Ambulance. Divisional units are also covered, such as the Royal Army Ordnance Corps, 1st Airborne Division Defence Platoon, Royal Electrical and Mechanical Engineers and 261 Field Park Company, Royal Engineers, plus accounts from members of the Glider Pilot Regiment.
Each volume in the series contains extensive chapter introductions to provide the reader with a background to the events described by the participants themselves. The entire series is lavishly illustrated with wartime and post- war photographs, many in colour with detailed accompanying maps illustrating the positions of the units involved at various stages of the battle.
Onlangs verscheen het persoonlijke verhaal van Cees van der Sluis (1920 – 2007), inwoner van Schaarsbergen in de oorlogsjaren 1940-1945. Schaarbergen werd vanaf september 1944, na de Slag om Arnhem en de evacuatie van de Gelderse hoofdstad, een frontstad. In de jaren ’80 van de vorige eeuw noteerde Cees in negen schriften zijn oorlogsherinneringen. In 2021 werd dit indrukwekkende verhaal uitgegeven door de familie Van der Sluis. Het verhaal van Cees en zijn familie is het bijzondere relaas van een aantal gewone burgers uit Schaarsbergen die na de evacuatie van Arnhem, en de omringende dorpen en gemeenten, mochten blijven van de Duitsers (vrijwillige brandweer, paardenbezitters en leden van de technische nooddienst). Zij kozen ervoor het ‘normale’ leven zoveel mogelijk door te laten gaan, door van dag tot dag te bekijken wat mogelijk en onmogelijk was.
De familie Van der Sluis, bestaande uit vader Steven, moeder Maria en kinderen Ab, Cees, Truus, Inge en Miep, woonde aan de Strolaan. Cees was in deze tijd lid van de luchtbeschermingsdienst. In veertien korte hoofdstukken wordt beschreven hoe een aantal gezinnen na de Slag om Arnhem en de evacuatie in Schaarsbergen achterbleven en hoe met paard en wagen voor het Rode Kruis werd gereden. Bij gebrek aan lokale autoriteiten organiseerden het Rode Kruis en de gemeentelijke brandweer nog iets van hulpverlening aan zieken, bejaarden en evacuees. Cees (en Ab) meldden zich ook aan en reden met paard en wagen naar de verlaten stad, telkens vergezeld door een meisje. Deze jonge vrouwen moesten altijd mee om op te schrijven wat uit de stad werd weggehaald, zodat deze zaken (van schoenen tot kachelpijpen) later teruggegeven konden worden of een vergoeding kon worden betaald. De door deze meisjes bijgehouden administratie bleek na de bevrijding ineens verdwenen…. Ook werd Cees gevraagd mee te werken met het begraven van burgerslachtoffers, waaronder twee uit de Arnhemse koepelgevangenis vrijgelaten, in gevangeniskleding omgekomen burgers. Eén hiervan kon vele jaren later, inmiddels herbegraven op de Oosterbeekse Begraafplaats Zuid, alsnog worden geïdentificeerd als de Amsterdammer Joseph van Vijnck. In de maanden november tot en met december 1944 volgden nog vele ritten naar de stad en in 1945 ging Cees ook voor de Duitsers rijden (cokes van de gasfabriek naar de Westervoortsedijk voor een aggregaat, zand voor barricades of munitie naar het front), terwijl ook particulieren Cees om hulp vroegen om zaken uit de stad op te halen.
De familie maakte in hun eigen Schaarsbergen de bevrijding door de Canadezen mee, waarna Cees ging werken voor Cordon F.
Deze oorlogsherinneringen zijn bedoeld als ode aan hen die in moeilijke tijden achtergebleven zijn, die ondanks de zeer zware omstandigheden nog iets van Arnhem hebben proberen te bewaren en die hun best deden om anderen te helpen. Maar ook als weerwoord tegen de verdachtmakingen, van de na mei 1945 terugkerende, tot voor kort ondergedoken ‘gegoede burgerij’ en ambtenaren, die acht maanden hun taken niet vervulden, maar na de oorlog wel hun achterstallige salarissen en meer kwamen opeisen. Omdat dit verhaal geschreven is door een 24-jarige jongeman, die de gebeurtenissen van heel dichtbij en persoonlijk heeft meegemaakt, is het een zeer waardevolle bijdrage aan de geschiedschrijving van de gebeurtenissen in en rondom de geëvacueerde stad Arnhem, in de periode vlak voor de bevrijding in 1945.
Inlichtingen over het boek zijn te verkrijgen via henksluis@hotmail.com. Binnenkort zal een tweede aangepaste druk verschijnen.
Cees van der Sluis, In het vuur – Schaarbergen ’44-’45 (74 pp., Vianen 2021, ISBN 978-94-930-4946-8)
Dit aspect van de oorlogsperiode is na de oorlog weinig onderzocht en er is nauwelijks over geschreven. Een van de weinige verslagleggingen is de publicatie Wat gebeurde er in Arnhem tijdens de evacuatie van de stad? – De waarheid over de Technische Nooddienst te Arnhem (1946): een feitelijk verslag over de dienst, geschreven door G.J. Veenstra, dat de acht maanden na de mislukte Slag om Arnhem en de rooftochten van de Duitsers behandelt. Voor zover na te gaan is er in de jaren direct na de oorlog geen gedetailleerd onderzoek uitgevoerd naar de rol van alle betrokkenen. Wellicht waren andere problemen groter en wilde men ‘gewoon’ verder met het leven en de wederopbouw van huis, dorp, stad of land.
In 2017 schreef Martijn Zweerink de scriptie Voor het behoud van een verlaten stad. De Technische Nooddienst in Arnhem, september 1944 – april 1945 voor zijn master Geschiedenis aan de Radboud Universiteit. Deze scriptie is digitaal te verkrijgen via de onderwijsrepository van de Radboud Universiteit (https://theses.ubn.ru.nl/handle/123456789/5123).
R.N. Sigmond Publishing heeft besloten om een herdruk te maken van ‘Arnhem A Few Vital Hours’, SS-Panzergrenadier-Ausbildungs-und Ersatz-Bataillon 16 at the Battle of Arnhem, September 1944. In deze herdruk zijn enkele correcties door gevoerd en daarnaast zijn er nieuwe illustraties toegevoegd. Deze softcover uitgave gedrukt op glanzend papier bestaat uit 152 pagina’s en bevat honderd zwart/wit foto’s, dertig documenten en veertien kleurenkaarten.
Deze Duitse eenheid bevond zich op 17 september 1944 in de omgeving van Wolfheze en wist de 1st British Airborne Division enkele uren op te houden tijdens hun opmars naar de Arnhemse brug. De eenheid stond onder bevel van SS-Sturmbannführer Krafft, die kort na de Slag een rapport schreef voor Himmler. Het eerste hoofdstuk beschrijft de training van het ‘SS-Panzergrenadier- Ausbildungs- und Ersatz- Bataillon 12’ en zijn opvolger ‘SS- Panzergrenadier- Ausbildungs- und Ersatz- Bataillon 16’ in de regio Arnhem. Een apart hoofdstuk is gewijd aan een analyse van het dagboek van Krafft. Het boek is in Engels geschreven door Scott Revell, Niall Cherry en Bob Gerritsen. Het boek kost €27,50 en is in Nederland ondermeer verkrijgbaar bij Boekhandel Meijer & Siegers in Oosterbeek. (info@meijerensiegers.nl)
Christer Bergström
ISBN 9789083086002, 400 pagina’s,geïllustreerd, Nederlandse vertaling door Peter Krans en Dick van der Zee, Uitgegeven door Nedvision Publishing,te reserveren via www.nedvision.com. prijs € 32,50 Te koop bij o.a. Libris, Bol.com en via de lokale boekhandel. De Nederlandse uitgave van deel 2 wordt medio mei 2021 verwacht
In 2019 presenteerde de Zweedse schrijver Christer Bergström in het Airborne Museum zijn boek “Arnhem 1944 An Epic Battle Revisited” in twee delen: Tanks and Paratroopers en The Lost Battle. Beide boeken zijn in het Engels en voorzien met QR codes. Het zijn dan ook multimedia boeken met tekst, geluid en films.
Onlangs verscheen een Nederlandse vertaling van deel 1. Het boek gaat niet alleen over de Slag bij Arnhem maar ook over inzet van de beide Amerikaanse Airborne divisies en het 30 Corps.. Christer Bergström volgt in zijn boek de klassieke weg te beginnen bij de Duitse nederlaag in Normandië in augustus 1944, vervolgens de opmars van het 20e Corps en de landingen van de twee Amerikaanse en de Britse luchtlandingsdivisies op 17 september. Met een verslag van de gevechten bom de Rijnbrug en de aanvullende landingen op 18 september sluit deel één vervolgens af met de slag om de Waalbrug in Nijmegen. Het boek is ruim voorzien van voetnoten en korte extra beschrijvingen met achtergrond informatie. De schrijver geeft aan dat hij veel gebruik gemaakt heeft van het Ryan Archief in de universiteit van Ohio, USA. Veel materiaal heeft Ryan niet in zijn boek kunnen gebruiken mede omdat hij waarschijnlijk in tijdnood kwam door zijn ziekte waaraan hij kort na het verschijnen van zijn boek aan overleden is. Uit de lange lijst van bronnen blijkt echter dat Bergström wereldwijd veel onderzoek gedaan heeft Het boek geeft op veel plaatsen aparte achtergrond informatie. Met deze opzet van de tijdlijn en de wijze van beschrijven is het boek te vergelijken met ‘Een Brug te ver’ van Cornelius Ryan, ‘Arnhem 1944’ van Martin Middlebrook en ‘De Slag om Arnhem’ van Antony Beevor. De lay-out is duidelijk anders van opzet maar doet geen afbreuk aan de leesbaarheid. Christer Bergström pretendeert af te rekenen met een aantal veronderstelde mythes over de Slag bij Arnhem zoals de toenemende Duitse tegenstand begin september, een snelle opmars van het 30e Corps, de keuze van de landingsterreinen. Echter hij voegt er weer nieuwe aan toe. Urquhart wordt verondersteld nog luchtziek te zijn op de eerste dag en nam daarom geen snelle beslissingen, de radio’s zouden mede niet werken omdat de kristallen waren beschadigd tijdens de landing, Urquhart zou het landingsterrein verlaten hebben om majoor Gough van de verkenningeenheid te zoeken. Dit om maar een paar te noemen. Het zal dus zeker niet het laatste boek over Market Garden en de Slag om Arnhem zijn.
Het boek is zeker de moeite waard om aan te schaffen en mag eigenlijk in geen enkele ’Arnhem’ bibliotheek ontbreken. De toevoeging van QR codes waardoor films, foto’s en verhalen zijn te zien en te horen geven duidelijk een meerwaarde aan het boek.
Naar verwachting verschijnt deel 2 medio mei 2021.
Wybo Boersma
Judy Urquhart ISBN 9798653378843, 256 pag, geïllustreerd , Engels, Uitgave Amazon 2020, Prijs. 12,50. Te bestellen bij Amazone.
Judy Urquhart, de jongste dochter van generaal-majoor Urquhart beschrijft in dit eerste deel van haar memoires haar leven van 1942 tot de jaren ’60. Het boek geeft inzicht in het leven van de familie Urquhart als een militaire familie na de oorlog, het leven van de upper-class in Groot-Brittannië en de invloed hierop op de kinderen. De turbulente jaren na de oorlog hebben grote invloed gehad op de generatie die toen opgroeide. Als dochter van een hoge militair had Judy te maken met Brits veel overplaatsingen in een veranderde wereld. Het gevolg was mede dat de kinderen zich nergens hechten. Een interessant boek voor diegene die achter de schermen van een militair leven willen kijken.
Wybo Boersma
Nigel Simpson, Secander Raisani, Philip Reinders, Geert Maassen.
ISBN: 78-90-826475-8-7. 144 pagina’s, geïllustreerd deels kleur;
Uitgave van NL Books. www.aviationwarbooks.nl, 2020; prijs € € 20,00 + porto 3,85
Dit tweede deel van bovengenoemde serie behandeld de inzet van de B Troop die voornamelijk ingezet is bij de Verkeersbrug in Arnhem. Hier zijn de schaarse luchtfoto’s wel aangevuld met delen van de plattegrond. Ook is gebruik gemaakt van 3d techniek in zo aanvullingen te verkrijgen. Een deel van de foto’;s zijn nu ook, waar mogelijk, in kleur uitgevoerd. Het geheel geeft een duidelijke informatie. Soms overlappen de teksten elkaar zoals de tekst over zondag 17 september, pag 33 die nagenoeg gelijk is als de tekst op pag 38 e.v. : ‘Battery B Troop Daily Actions’. De actie van het uitschakelen van de 20 mm FLAK is anders als in de meeste verslagen, bijvoorbeeld in The Gunners of Arnhem, maar wel waarschijnlijker. Ook de plaats van de diverse 6 ponders zijn soms anders dan in oudere boeken. Het boek met zijn schat aan informatie is een goede bron voor een toekomstige battlefield tour maar ook voor aanvullingen van bestaande battlefield tours. Een kleine correctie van de foto op pagina 26 waar niet een radio zend-ontvanger WS No 22 in een jeep getoond wordt zoals het onderschrift vermeld, maar een WS No 19. Het afstandsbereik van de WS No 22 was 20 mijl geen 5 mijl zoals vermeld. De genoemde WS No 68 had wel een afstandsbereik van 5 mijl.
Beide boeken en naar het zich laat aanzien de volledige serie, mag niet ontbreken in de boekenkast van de geïnteresseerden in detailles van de Slag om Arnhem.
Wybo Boersma
Nigel Simpson, Secander Raisani, Philip Reinders, Marcel Zwarts.
ISBN: 9789082647536. 106 pagina’s, geïllustreerd; Engelse tekst,
Uitgave van NL Books. www.aviationwarbooks.nl, 2020; prijs € € 17,50 + porto 3,85
Door bovengenoemde schrijvers wordt een serie van 7 boekjes samengesteld over de First Airlanding Anti-Tank Battery tijdens de Slag om Arnhem. Deze serie zal bestaan uit de delen: Battery HQ and Divisional HQ Sections; A 6-pounder Troop;B 6-pounder Troop; C 6 Pounder Troop; D 6-pounder Troop; Z 6-pounder Troop en P 17-pounder troop. Het deel: ‘A 6-pounder Troop’ is inmiddels uitverkocht maar wordt bij voldoende bestellingen herdrukt, het deel: ‘ B 6-pounder Troop’ is onlangs uitgekomen. In de loop van de tijd komen ook de andere delen uit. De boekjes beschrijven voor zoveel als mogelijk van ieder kanon hoe en waar het tijdens de Slag om Arnhem ingezet geweest is. Door middel van luchtfoto’s worden, indien bekend, de posities aangegeven. Jammer dat er ook niet plattegronden met straatnamen afgedrukt zijn. Dat zou het geheel verduidelijkt hebben. Het is aan te bevelen de gegevens te vergelijken met de gegevens uit de diverse boeken die in de loop van de tijden over de verschillende eenheden bij Arnhem verschenen zijn. Met de bronvermelding van de foto’s heeft men zich eenvoudig afgedaan door veelal te vermelden het Gelders Archief terwijl deze in veel gevallen niet de originele bron is.
Wybo Boersma.
In veel publicaties wordt vermeld dat het Verzet in Nederland gebruik gemaakt heeft van telefoonverbindingen buiten het normale telefoonnet om. De Duitsers konden zodoende niet meeluisteren. Toch is hier weinig over bekend. Dit ondanks het feit dat er diverse publicaties over verschenen zijn. Auteur Karel Berkhuysen heeft nu een boek geschreven waarin op heldere en begrijpelijke wijze de rol van diverse geheime verbindingen van het verzet uit de doeken wordt gedaan. Aan de hand van schema’s laat hij zien hoe de verschillende telefoonnetten aan elkaar verbonden waren. Monteurs die in contact stonden met het verzet maakten deze verbindingen, veelal onder de ogen van de bezetter. Het geheel bestond uit het publieke net en diverse andere telefoonnetten. De bekendste is het telefoonnet van de Provinciale Gelderse Energie Maatschappij. Bij de geïnteresseerden in de Operatie Market Garden is dit net vooral bekend om het negeren van deze verbinding tijdens de Slag om Arnhem en de rol tijdens de Operatie Pegasus 1. Het verzet had contacten door de hele provincie maar de Britten maakten er zo goed als geen gebruik van. Dit in tegenstelling tot de Amerikanen bij Nijmegen. Na het opblazen van de telefooncentrale in Oosterbeek vallen de verbindingen met Oosterbeek uit. Na de Slag om Arnhem worden de PEGM verbindingen gebruikt om de Operatie Pegasus 1 mogelijk te maken. Hiervan wordt uitgebreid verslag gedaan. Duidelijk is ook dat de telefooncentrale die opgeslagen is in het depot van het Airborne museum geen rol heeft gespeeld tijdens Pegasus 1. Deze telefooncentrale is afkomstig uit het voormalige gebouw van de SD aan de Utrechtseweg in Arnhem, maar verbindingen liepen niet van Nijmegen via Arnhem naar Ede maar het was een rechtstreekse verbinding Ede-Nijmegen.
In de eerste hoofdstukken wordt uitvoerig de ontwikkeling van de geheime telefoonnetten uitgelegd, die al voor 1940 begon. Dan ten dienste van het Nederlandse leger. In de hoofdstukken over de periode na september 1944 wordt meer ingegaan op het verzet en de bevrijding van de Achterhoek in relatie met geheime telefoonverbindingen. De titel “Verzet via geheime telefoonverbindingen” wordt door de schrijver soms wel erg ruim uitgelegd. Ook enkele radioverbindingen en zelfs postduiven laat hij hieronder vallen. Gebeurtenissen tijdens de oorlog worden door de schrijver vermeld om ontwikkelingen van de geheime verbindingen in de juiste contact te kunnen plaatsen Het boek geeft zo een goed en uitgebreid beeld van de mogelijkheden die er voor het verzet waren met het gebruik van de geheime telefoonverbindingen en het telefoonnet van de PGEM. Leden van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum zullen vooral geïnteresseerd zijn in de hoofdstukken over Operatie Market Garden en Operatie Pegasus 1. De 1e Airborne divisie had meer kunnen doen om hun slechte radioverbindingen te omzeilen. Echter ze bliezen de telefooncentrale in Oosterbeek op waardoor er geen verbinding meer mogelijk was naar de omgeving van de Perimeter
Het boek is dan ook een must voor degenen die zich meer willen verdiepen in de rol van het verzet tijdens en na de Slag om Arnhem. Het zou goed zijn als het boek ook in het Engels vertaald wordt zodat ook de Britten van deze ongebruikte mogelijkheden kennis kunnen nemen.
“Verzet via het geheime telefoonnet” wordt van harte aanbevolen maar is geen boek om in één avond uit te lezen.
Wybo Boersma.
Onder bovengenoemde titels zijn in 2016 en 2017 in Polen een tweetal boeken verschenen die zowel de uniformen, de emblemen als de bewapening van de 1e Poolse Onafhankelijke Parachutisten Brigade beschrijven. Hoewel in diverse uniform- en wapenboeken wel aandacht aan deze brigade besteed wordt is het voor de eerste maal dat zulke complete werken het licht doen zien. Piotr Witkowski heeft daarbij de steun gekregen van een redactie team. Ook is hij te rade gegaan bij musea en verzamelaars. Verschillende foto’s zijn genomen in het Airborne Museum Hartenstein, het Legermuseum in Warschau en het Sikorsky Instituut in Londen . Deze musea beschikken over een uitgebreide collectie Poolse voorwerpen. Ook de bekend Nederlandse verzamelaar Eric van Tilbugh, de autoriteit op het gebied van de Poolse strijdkrachten, heeft uit zijn collectie materiaal ter beschikking gesteld. De Engelse tekst is duidelijk en wordt door foto’s ondersteund. De Polen werden door de Britten voorzien van uitrusting dus veel hiervan zien we ook in deze boeken terug. Toch zijn er genoeg voorwerpen en vooral emblemen die typisch Pools zijn
Het zijn twee boeken die voor de geïnteresseerden in de Poolse Parachutisten een must zijn. Ze zijn uitgegeven door STRATUS sp.j., Px box 123, 27-600 sandomierz 1. Poland. E-mail; office@mmpbooks.biz ; http/www.mmpbooks.biz. Via de website (deels in het Engels) zijn de boeken te bestellen bij de map Production onder de letter O. In december 2017 zal naar verwachting het 3e deel “Transport of the 1st Polish Independent Parachute Brigade” uitkomen.
W. Boersma
