VVAM Nieuwsbrief 105 – Februari- 2007

Vier miljoen voor modernisering Airborne Museum
De Provinciale Staten van Gelderland hebben 1 november van het afgelopen jaar besloten dat zij vier miljoen Euro gaan reserveren voor de verbouwing van het Airborne Museum. Dit bedrag is afkomstig uit extra NUON-dividend over het jaar 2005. In totaal is ca. 5.5 miljoen Euro nodig voor het moder- niseringsproject en met deze toezegging van vier miljoen is nu het grootste deel binnen. Voor de over blijvende 1.5 miljoen wordt een beroep gedaan op grote sponsors en op verschillende cultuurfondsen.
Nu een groot deel van het benodigde bedrag is toe- gezegd, kan worden begonnen met het uitwerken van de ontwerpschetsen en het voorbereiden van de bouwaanvraag. In 2008 moet worden gestart met de daadwerkelijke bouw en men hoopt het museum dan in 2009 te heropenen. Dat is het jaar waarin het Airborne Museum zestig jaar bestaat en waarin de 65e herdenking van de Slag om Arnhem plaats vindt.

FOTO: IVAR GOEDINGS, Tijdens de ‘Lonsdale wandeling’ op 14 oktober van het vorig jaar geeft Chris van Roekel in de tuin achter zijn huis uitleg over de verdediging van de oostzijde van de Perimeter.

Veel belangstelling voor ‘Lonsdale-excursie’ in het Oosterbeekse Benedendorp
Eigenlijk was het maximale aantal deelnemers voor de thema-excursie over de Lonsdale Force op 14 oktober jl. op vijftig gesteld. Maar toen zich uiteindelijk meer dan 80 mensen hadden aangemeld, werd besloten niet met twee, maar met drie groepen de route te lopen. Als gidsen traden op Robert Voskuil, Wybo Boersma en Jaap Korsloot. De deelnemers werden ontvangen in de Oude Kerk, waar de cateringgroep van restaurant Schoonoord voor koffie en thee zorgde. In de kerk gaf Robert Voskuil eerst een korte presentatie over het gebied. Daarna werden gedeelten uit de film ‘Theirs is the Glory’ vertoond, die in 1945 waren opgenomen in en rond de Oude Kerk. Daarbij was ook de beroemde speech van Lonsdale en na 61 jaar klonk zijn luide stem weer in de Oude Kerk! Hierna volgde de wandeling door de zuidoostelijke sector van de Perimeter. Tijdens de thema-excursie gaf Chris van Roekel voor iedere groep een uitgebreide uitleg over de mortierop- stelling die had gestaan op de diep gelegen binnen- plaats achter de voormalige smederij van Breman.
Foto’s van de ‘Londsdale wandeling’ staan op de website van de VVAM. Wanneer u op die site ‘audio en video’ aanklikt, dan kunt u ook een aantal korte fragmenten bekijken van de videofilm die tijdens de excursie is opgenomen. U komt op de site van de VVAM door eerst naar de site van het Airborne Museum te gaan en vervolgens ‘Vrienden’ aan te klikken.

Social Evening op 2 maart a.s.
Op vrijdag 2 maart a.s zal in het Airborne Museum weer een ‘traditionele’ Social Evening worden gehouden. Er zal speciale aandacht worden besteed aan de bij Arnhem gebruikte zweefvliegtuigen. De bibliotheek, het archief en het depot zijn open voor bezoekers. De avond begint om 19.30 uur en wordt afgesloten om ca. 10.00 uur. De organisatie van deze avond is in handen van Bart van Genderen.

Social Evening op 25 april a.s.
Op woensdagavond 25 april organiseert de WAM in de bovenzaal van het restaurant Kleyn Hartensteyn in Oosterbeek een Social Evening met een speciaal thema. Ons lid Frans Vossenaar zal die avond wat vertellen over zijn onderzoek naar de lotgevallen van de Britse parachutist Leslie Cook. Cook diende in september 1944 bij de Ist Airlanding Anti-Tank Battery. Volgens de officiële bronnen sneuvelde hij op 20 september 1944, maar heeft hij geen bekend graf. Zijn zuster, Mrs. Jenny Good, tracht al vanaf 1984 een antwoord te vinden op de vraag wat er in september 1944 met haar broer Leslie is gebeurd. Naar aanleiding van een oproep van Jenny op internet, heeft Frans Vossenaar zich de afgelopen jaren in dit geval verdiept. Maar ondanks veel onderzoek kan nog steeds geen definitief uitsluitsel worden gegeven over de plaats waar Leslie Cook is gesneuveld en de omstandigheden waaronder dit plaats vond. Frans Vossenaar heeft inmiddels wel een theorie ontwikkeld en hij wil zijn ideeën die avond aan de aanwezige leden voorleggen ter analyse. De avond in Kleyn Hartensteyn begint om 20.00 uur.

Jaarvergadering
De 27e Algemene Ledenvergadering, tevens jaarver-gadering van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum zal worden gehouden op zaterdag 31 maart 2007 in de Concertzaal, Rozensteeg 3 te Oosterbeek, aanvang 14.00 uur.
De agenda ziet er als volgt uit:
Opening
Notulen Algemene Ledenvergadering 8 april 2006
Algemeen Verslag 2006
Financieel Verslag 2006
Begroting 2007
Verslag Kascommissie
Benoeming reservelid Kascommissie
Rondvraag
Sluiting
Ad 3 en 4: Het Algemeen Verslag en het Financieel Verslag krijgt u bij binnenkomst en het Verslag van de kascommissie ligt een half uur voor de aanvang van de vergadering ter inzage bij de ingang van de zaal. U kunt het Algemeen Verslag en het Financieel Verslag ook aanvragen bij de Penningmeester door een aan uzelf gerichte envelop met een postzegel van 44 Eurocent in een andere envelop te doen, en die op te sturen naar de heer F. Miedema, Woudstra- laan 24, 6862 XE Oosterbeek. Het Algemeen Verslag zal vanaf twee weken voor de vergadering ook op de website te lezen zijn.
Na afloop van de vergadering worden drie films gedraaid over de training van Britse luchtlandingstroepen tijdens en kort na de Tweede Wereldoorlog. Dit zijn: ‘Paratroops’ uit 1942, Airborne Assault’ uit 1945 en ‘Pegasus: the story of Airborne Forces’ uit 1950.

Foto’s van Arnhemse Rijnbrug uit 1944 gevraagd
Het Gelders Archief in Arnhem is op zoek naar foto’s van de verkeersbrug in Arnhem, die zijn genomen tussen december 1943 en 17 september 1944. Hoewel het wat vreemd klinkt, zijn er maar enkele foto’s van de brug uit die periode bekend.

Luchtfoto van de Arnhemse Rijnbrug die werd genomen in de middag van 16 september 1944. Het is een van de laatste foto’s van de brug voor de slag. De analist die de foto interpreteerde heeft de coördinaten van de zuidelijke oprit met inkt aangegeven.

Bij de Duitse inval in Nederland in mei 1940, werd de Rijnbrug in Arnhem door Nederlandse troepen opgeblazen. In 1943 werd de brug herbouwd en op 21 december van dat jaar in gebruik genomen. Door gebrek aan fotomateriaal werd er door burgers in die tijd nog maar weinig gefotografeerd. Het zijn vooral de luchtfoto’s, die in de weken voor 17 september 1944 door de geallieerde luchtmacht zijn gemaakt, die een beeld geven van de brug en omgeving vlak voor de slag. Mocht u beschikken grondfoto’s uit die periode, neemt u dan contact op met Geert Maassen op het Gelders Archief in Arnhem.
E-mail: g.maassen@geldersarchief.nl.

Expositie over dagboeken van joods meisje
Op 21 december jl. werd in het Airborne Museum een kleine expositie geopend met de titel ‘Rosé Jacobs, de roos die nooit bloeide’. Rosé Jacobs was een joods Duits meisje dat in 1938 met haar familie naar Nederland vluchtte. Toen ook hier de oorlog uitbrak, dook de familie Jacobs onder in Nijmegen en Beek-Ubbergen. Rosé hield jarenlang een dagboek bij. Dit is een aangrijpend verslag van een gekooid leven van een jong meisje dat jarenlang opgesloten zat. Enkele maanden voor de bevrijding van Nederland kwam zij door een bomscherf om het leven. De expositie duurt tot 1 april van dit jaar.

Expositie ‘De verloren slag’
De jaarlijkse expositie in het Airborne Museum heeft deze keer als onderwerp: de mislukte doorbraak bij Onderlangs en Bovenover in Arnhem op 18 en 19 september 1944. Centraal staan daarbij de gevechten op deze wegen, in de wijk Lombok en rond het St.Elisabeth Gasthuis. Nadat aanvankelijk het le en het 3e parachutistenbataljon tevergeefs hadden geprobeerd de eenheden bij de Rijnbrug te bereiken, werd op 19 september nogmaals een poging gedaan om door te breken. Nu werden het 1e en het 3e bataljon ondersteund door het 11® parachutistenbataljon en het 2® bataljon van het South Staffordshire Regiment. Ook deze poging mislukte, waarna de overlevenden zich
terugtrokken op Oosterbeek. De Britten bij de Rijnbrug moesten uiteindelijk op 21 september de strijd staken. Het mislukken van de doorbraakpogingen op 18 en vooral op 19 september, betekende een keerpunt in de Slag om Arnhem.
Met de expositie ‘De verloren slag’ wordt geprobeerd een beeld te geven van de strijd in dit deel van Arnhem. De tentoonstelling, die wordt geopend op 20 april en duurt tot 28 oktober, wordt begeleid met een scholenproject, dat momenteel door de educatieve afdeling van het museum wordt ontwikkeld.
Het is de bedoeling om op 9 juni a.s. een battlefieldtour te houden in het voormalige gevechtsgebied rond het St. Elisabeth’s Gasthuis. Verdere gegevens zullen worden gepubliceerd in het volgende nummer van de Nieuwsbrief en op de website van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum Leden die een bijdrage willen leveren aan deze tour, kunnen contact opnemen met Wybo Boersma, telefoon 0318-639633, e-mail: w.boersma@wxs.nl

‘Arnhem Aircrew Memorial’
In de vorige Nieuwsbrief maakten wij melding van de onthulling van een nieuwe monument voor de bemanningen van de geallieerde toestellen die tijdens de Slag om Arnhem omkwamen. Ons lid Arie Jan van Hees uit Eijsden was zo vriendelijk ons nog een aantal aanvullende gegevens te sturen.
Hoewel het monument in verschillende publicaties kortweg het ’RAF monument’ wordt aangeduid, is het gedenkteken niet exclusief voor de Royal Air Force. In het verleden heeft de heer Alan Hartley inderdaad het initiatief genomen voor het oprichten van een ‘RAF Monument’. Echter, tijdens de voortgang van het project kwam de projectgroep, bestaande uit Alan Hartley, Frans Ammerlaan van de Market Garden Foundation en Arie-Jan van Hees, tot de conclusie dat het beter zou zijn om te spreken over het ‘Arnhem Aircrew Memorial’. Het monument herdenkt namelijk ook de bemanningsleden die afkomstig waren uit het Britse Gemenebest, de Verenigde Staten van Amerika en andere ‘Allied Aircrew’. Wel toont het monument prominent een adelaar en het embleem van de RAF (de RAF betreurde inderdaad de meeste verliezen).
Bij de totstandkoming van dit gedenkteken heeft ook de Royal Air Force Association een belangrijke rol gespeeld. Gedurende twee jaar heeft Arie-Jan van Hees als vertegenwoordiger van de RAFA nauw samen gewerkt met Frans Ammerlaan en Luite- nant-Kolonel Pijpers van de Koninklijke Luchtmacht om dit project tot een succesvol einde te brengen.

Zestig jaar geleden werd KLM toestel ‘Arnhem’ gedoopt
In 1946 schafte de KLM een aantal nieuwe vliegtuigen van het type Lockheed Constellation aan. Deze waren nodig voor de vluchten naar Amerika en naar het voormalig Nederlands-Indië (het huidige Indonesië). Men besloot het eerste toestel ‘Arnhem’ te noemen, als herinnering aan de strijd om die stad. Generaal R.E. Urquhart doopte het toestel op 18 september 1946.
Iedere passagier die met deze Constellation vloog,

18 september 1946. Onder grote belangstelling doopt generaal R.E. Urquhart met een fles champagne de KLM Constellation ‘Arnhem’.
kreeg een folder met een verklaring waarom men tot deze naamgeving was gekomen. Bijzonder is dat het vliegtuig nog steeds bestaat. De KLM heeft er vanaf 10 september 1946 tot 21 juni 1950 mee gevlogen. Daarna is het nog bij verschillende vliegmaatschappijen in gebruik geweest, om haar vliegende loopbaan te beëindigen in het Aeronautical Museum in Brazilië. Van de doop van de Constellation is op de website www.dutch-aviation.nl een kort filmpje te zien. ‘Historie Years’ aanklikken en daarna doorklikken naar 1946. (R.P.F. van Houtum, Arnhem)

Niall’s lezing in Aldershot
Op 12 oktober van het vorig jaar hield onze vertegenwoordiger in het Verenigd Koninkrijk, Niall Cherry, twee lezingen over de Slag om Arnhem in het Airborne Forces Museum in Aldershot. De eerste voordracht ging over de gevechten in en om de Van Limburg Stirumschool. Deze school stond ten tijde van de slag aan de oostzijde van de brug in Arnhem en werd verdedigd door manschappen van A en B Troop van het Ist Parachute Squadron Royal Engineers onder bevel van Captain E.M. Mackay en door leden van het 9e en HQ peloton en van het 3e Parachute Batallion. Aan de hand van foto’s en tekeningen schetste Niall het verloop van de strijd. Na de pauze gaf hij een uiteenzetting over de organisatie van het Royal Army Medical Corps in een Airborne Divisie. Hierbij kwamen zowel de le als de 6e Airborne Divisie aan bod.
Als afsluiting was er nog een loterij, waarbij leuke prijzen waren te winnen. Het was een interessante avond, die door ruim 50 mensen werd bezocht. (Eugène Wijnhoud)

Gezocht: Horsa/Hamilcar modificatie- plaatjes

Modificatie plaatje uit een Horsa zweefvliegtuig.

Voor een toekomstig artikel ben ik op zoek naar mensen die in het bezit zijn van zogenaamde Horsa/Hamilcar modificatieplaatjes. Dit zijn kleine aluminium plaatjes van ongeveer 5 bij 10 centimeter met daarop een aantal nummers. Ze werden in zweeftoestellen gemonteerd wanneer er een modificatie in aangebracht was. Bent u in het bezit van een of meer van deze plaatjes, dan vraag ik u vriendelijk om contact met mij op te nemen. Graag zou ik van u een duidelijke foto en een beschrijving van het opschrift op het plaatje ontvangen. Ook als u mij aanvullende informatie over uw modificatieplaatje kunt geven, dan is die natuurlijk meer dan welkom. (Jeroen Niels, telefoon 06-27511311, e-mail: j.niels2@chello.nl)

Activiteiten in 2007
Datum: Activiteit: Georganiseerd door: Toegankelijk voor niet leden:
2 maart Social Evening in het Airborne Museum WAM ja
31 maart Algemene Ledenvergadering WAM WAM nee
14-15 april Museumweekend Airborne Museum ja
25 april Social Evening in Kleyn Hartensteyn WAM ja
19 mei Market Garden Excursie I Airborne Museum ja
26 mei Boekenbeurs Airborne Museum Airborne Museum ja
30 mei – 3 juni Excursie Normandië Airborne Museum ja
9 juni Battlefield Tour Onderlangs/Bovenover WAM ja
22-24 juni Weekend voor leden uit WAM nee
het Verenigd Koninkrijk
8 september Market Garden Excursie II Airborne Museum ja
27-30 september Battlefield Tour Ardennen Airborne Museum ja
Medio november Lezing over de Poolse Para Brigade WAM ja
Aanvullingen en wijzigingen zullen op de website van de WAM worden vermeld.

DE POLEN VAN DRIEL zijn er weer
In 1990 verscheen het boek ‘De Polen van Driel’, geschreven door George F. Cholewczynski. De publicatie, met als ondertitel ‘De lste Poolse Onafhankelijke Parachutistenbrigade van generaal-majoor Stanislaw Sosabowski tijdens de Slag om Arnhem – 1944’, werd uitgegeven door Lunet in Naarden (Jan en Flora Bouman).
Het manuscript van de Amerikaanse auteur was het eerste dat de ervaringen van Poolse parachutisten in Driel en Oosterbeek tijdens operatie Market Garden in al zijn details behandelde. De Polen kregen zo het boek dat ze verdienen.
Drie jaar later verscheen de oorspronkelijke Engelse tekst onder de titel ‘Poles Apart’ bij Sarpedon (New York) en Greenhill Books (Londen).
Sinds lang zijn ‘De Polen van Driel’ uitverkocht, maar in het jaar waarin generaal Sosabowski en zijn mannen zo nadrukkelijk in het nieuws kwamen (2006), bleken toch nog exemplaren voorradig te zijn. Jan Bouman overleed helaas op veel te vroege leeftijd aan een ernstige ziekte, en bij het inventariseren van zijn nalatenschap kwamen 40 exemplaren van het boek boven water. Het Airborne Museum ‘Harten- stein’ heeft zich er dankbaar over ontfermd, en de verkoop inmiddels ter hand genomen.
In de tussentijd werd, op 23 september jl., in Warschau ‘Rozdarty Naród : Polska Brygada Spado- chronowa w bitwie pod Arnhem’ gepubliceerd. Het betreft, u vermoedde het al, de Poolse vertaling van het boek van George Cholewczynski.
En zo is de cirkel rond: het begon en eindigt in Nederland. ‘De Polen van Driel’ telt 152 pagina’s, en bevat vele honderden foto’s en andere illustraties. Het is verkrijgbaar bij het Airborne Museum in Oosterbeek (en nergens anders!), en kost 20 euro. Een bestelling kan worden gedaan via info@Airbornemuseum.com of 026 3337710.
Haast u, want de voorraad is beperkt! (Geert Maassen)

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum Oosterbeek (Utrechtseweg 232, 6862 AZ Oosterbeek) en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem.
Telefoon museum: (026) 333 77 10
Redactie: drs. R.P.G.A. Voskuil en W. Boersma
Redactieadres.’ Utrechteseweg 232, 6862 AZ Oosterbeek, e-mail: vvam@airbornemuseum.org Pemingmeester/ledenadministratie: Frits Miedema, telefoon (026) 333 64 76, e-mail: fymiedema@planet.nl Coördinatie verzending, archivering & distributie losse nummers: Chris van Roekel, Oosterbeek.
Vormgeving: Hildebrand DTP, Wageningen. Druk: Drukkerij Verweij Wageningen B.V.

Download