VVAM Nieuwsbrief 104 – Oktober- 2006

Airborne Herdenkingen 2006
De herdenking van de Slag om Arnhem werd ook dit jaar weer bijgewoond door een groot aantal belangstellenden uit binnen- en buitenland. Speciaal was de aanwezigheid van delegaties uit het Poolse Debno en het Duitse Dachau. Naast de vertrouwde programma onderdelen waren er bijzondere bijeenkomsten, zoals de zeer geslaagde conferentie ‘Bridge to the Future’, die op vrijdag 15 september werd gehouden in hotel de Bilderberg en de onthulling van verschillende nieuwe monumenten.

Monument voor de RAF onthuld

FOTO: BERRY DE REUS, 15 september 2006. Burgemeester P.M. Bruinooge van Renkum feliciteert Alan Hartley met het nieuwe monument voor de RAF, dat een plaats heeft gekregen voor het Airborne Museum. Alan Hartley nam het initiatief voor dit monument en verzamelde de benodigde fondsen.

Op vrijdagmiddag 15 september werd bij het Airborne Museum onder grote belangstelling een nieuw monument onthuld ter nagedachtenis aan de geallieerde vliegtuigbemanningen, die tijdens de Slag om Arnhem omkwamen.
Het monument werd onthuld door mevrouw Buckley, de heer Tipping (namens 271 Squadron), de heer Sherriff (namens het Parachute Regiment) en de heer Pattison (namens 512 Squadron).
Na de plechtigheid volgde een ‘flypast’ van een Dakota en twee Harvards.
Het monument is een initiatief van Alan Hartley, die in 1944 werkzaam was als technicus bij de RAF op de basis Down Ampney. Hij verzamelde de nodige fond-sen en Frans Ammerlaan en Andries Hoekstra van de Market Garden Foundation hielpen hem met de realisatie van het project.

As bijzettingen
Op vrijdag 15 september jl. werd de as van twee Arnhem-veteranen, die onlangs zijn overleden, bijgezet op de Airborne Begraafplaats in Oosterbeek. Het betrof hier soldaat Ronald William Deacon, A-Company, !Oth Parachute Battalion en korporaal Don Hardman, A-Company, 3rd Parachute Battalion. Beide plechtigheden werden geleid door The Reverend Dr. Jeff Cuttell.

Schrijver van boek ‘King Kong’ te gast
Op vrijdagavond 15 november a.s. zal de bekende Nederlandse schrijver Tomas Ross te gast zijn bij de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum. Op die avond zal hij in de bovenzaal van restaurant Kleyn Hartensten vertellen over zijn nieuwe boek ‘King Kong’. Dit boek is het derde deel van de trilogie ‘Voor Koningin en Vaderland’, waarin Ross een beeld geeft van Nederland in de TWeede Wereldoorlog.. Hij maakt daarbij gebruik van een stijl die wel ’faction’ wordt genoemd, dat wil zeggen een combinatie van ’facts’ en ‘fiction’. Hij vermengt ware en verzonnen gebeurtenissen en verwerkt die tot een roman. In dit derde deel staat de geschiedenis van ‘het verraad’ van de Slag om Arnhem door de dubbelspion Chris Lindemans, alias King Kong, centraal.
Tomas Ross zal worden geïnterviewd door Ben Kolster, voorzitter van de WAM, die in het dagelijks leven werkzaam is bij de Nederlandse radio. Na afloop van het interview is er gelegenheid om het boek aan te schaffen en te laten signeren. ‘King Kong’ werd uitgegeven bij De Bezige Bij en kost € 18,50.
De avond begint om 20.00 uur. De toegangprijs bedraagt € 3,- en daarbij is een kopje koffie of thee inbegrepen.

Een nieuwe voorzitter voor het stichtingsbestuur
De Stichting Airborne Museum heeft sinds afgelopen april een nieuwe voorzitter. Het is de heer Driekus Heij, uit Heelsum. De heer Heij heeft een carrière achter de rug als officier bij de Koninklijke Marine. Momenteel is hij rentmeester van een aantal landgoederen in onze omgeving. Hij heeft ruime bestuurlijke ervaring bij verschillende verenigingen en stichtingen. Persoonlijke herinneringen aan de Slag om Arnhem heeft hij, zoals hij zelf zei slechts ‘als kleuter in Ede, toen de vliegtuigen met veel kabaal laag kwamen overvliegen’. De heer Heij zal zich, samen met de andere leden van het stich-tingsbestuur, intensief gaan bezig houden met de begeleiding van de moderniseringsplannen voor het Airborne Museum.

60 Jaar ‘THEIRS IS THE GLORY’
De presentatie van de nieuwe DVD-box met de film ‘Theirs is the Glory’ op zaterdag 9 september in de Concertzaal in Oosterbeek is een groot succes geworden. Zowel de middag als de avondvoorstelling waren ‘uitverkocht’. In totaal kwamen die dag ongeveer 500 mensen naar de film kijken.
’s Middags werden door producent Joop Bal de eerste twee exemplaren van het DVD-box uitgereikt aan de burgemeester van de gemeente Renkum, de heer P.M. Bruinooge en aan Ben van Dillen. Ben komt als tweejarig jongetje voor in de film.
Voor de Concertzaal stonden die dag historische voertuigen van de vereniging ‘Airborne Battle Wheels’ en er lag materiaal, zoals dat in 1944 werd gebruikt door de Britse Airborne troepen.
Op de DVD zit naast de hoofdfilm een korte docu-mentaire over een aantal locaties waar de film in 1945 werd opgenomen. Daarnaast bevat het pakket een boekje over de geschiedenis van de film (in het

FOTO: BERRY DE REUS, 9 september 2006. Producent Joop Bal overhandigt in de Concertzaal in Oosterbeek de eerste exemplaren van de DVD-box met de film ‘Theirs is the Glory’ aan burge-meester Bruinooge en aan Ben van Dillen.

Nederlands en in het Engels) en een replica van het aluminium ticket, dat bij de première op 17 september 1946 aan de genodigden werd uitgereikt. Het DVD-pakket is verkrijgbaar in het Airborne Museum, maar kan ook rechtstreeks worden besteld bij Bal Audiovisuele Communicatie, Rozensteeg 1, 6862 DH Oosterbeek telefoon 026-3391588 of 06-51322677. De prijs bedraagt € 38,50. Bestellingen zijn ook mogelijk via de website www.slagomarnhem.com.

Werkgroepen voor modernisering museum
In het kader van de plannen voor de modernisering van het Airborne Museum, heeft directeur Frans Smolders een aantal werkgroepen in het leven geroepen, die plannen en ideeën moeten aandragen voor de nieuwe inrichting. De werkgroepen zijn voorlopig ingedeeld naar de volgende thema’s:
1. ‘Van landing tot brug’ (ondergrondse uitbreiding),
2. ‘Militaire strategie’, 3. ‘Hall of Remembrance’ (de hoofdpersonen, de Roll of Honour, de begraafplaats en de herdenkingen), 4. ‘Oorlogsverslaggeving’ (Pers en Propaganda), 5. ‘Reddeloos’ (de ommekeer in de Slag, de Perimeter, Hartenstein en de Polen), 6. ‘Na de Slag’ (militairen en burgers, evacuatie, vluchtelingen en terugkeer).
Op maandagavond 25 september kwamen de leden van de werkgroepen voor het eerst bijeen in het Airborne Museum, alwaar Frans Smolders uitleg gaf over de rol van de werkgroepen in het samenstellen van het ‘Inhoudelijk inrichtingsplan’.

Bestuurslid WAM
vertrekt naar Afghanistan
Op 6 september jl. is ons bestuurslid Gerard Gijsbertsen vertrokken naar Afghanistan.
Hij zal daar vier maanden blijven. Als beroepsofficier bij de Koninklijke Landmacht maakt hij deel uit van de ISAF, de ‘International Security and Assist- ance Force’. Hij is gestationeerd op Kandahar Air Field, waar een reusachting militair kamp is ingericht voor de inter-nationale troepenmacht. Wij wensen Gerard het allerbeste en hopen dat hij begin volgend jaar weer behouden naar Nederland terugkeert.

Monument voor Generaal Sosabowski
Bij de afgelopen Airborne Herdenking werd speciale aandacht besteed aan het eerherstel van Generaal Stanislaw Sosabowski en zijn Poolse Parachutisten Brigade.
Op zaterdagmiddag 16 september werd op het Polenplein in Driel een nieuw monument onthuld met een bronzen beeltenis van de generaal. Dit gebeurde door de achter-kleinzoon van de generaal, Dr. Hal Sosabowski.
Het initiatief voor dit monument was afkomstig van twee Britse ex-officieren, Sir Brian Urquhart en Tony Hibbert, die beiden een rol hebben gespeeld bij de Slag om Arnhem en de voorbereiding van die operatie. Majoor Brian Urquhart was in september 1944 inlichtingen officier bij het hoofdkwartier van generaal Brownings Ist Airborne Corps. In tegenstelling tot veel van zijn collega officieren was hij er niet van overtuigd dat operatie Market Garden een succes zou worden. Hij had informatie ontvangen dat zich relatief sterke Duitse tankeenheden in de buurt van Arnhem bevonden. De resultaten van een door hem aangevraagde verkenningsmissie in de buurt van Arnhem, enkele dagen voor 17 september, gaven hem gelijk: op de luchtfoto’s waren Duitse pantservoertuigen zichtbaar. Toen hij naar aanleiding van deze informatie sterk bij Browning aandrong op een heroverweging van het operatieplan, werd hij op ziekteverlof gestuurd. Zijn kritiek op het plan werd, evenals die van generaal Sosabowski, niet op prijs gesteld. ‘Market Garden’ moest doorgaan.
Tony Hibbert was in september 1944 Brigade Major bij het hoofdkwartier van Ist Parachute Brigade en vocht bij de Arnhemse verkeersbrug. Beide ex-officie- ren wilden met hun initiatief duidelijk maken dat de Britse Airborne troepen grote waardering en bewondering hebben gehad voor generaal Sosabowski en zijn brigade.
Het geld voor dit gedenkteken werd bijeengebracht door een groot aantal Arnhem-veteranen.
Een dag ervoor, op vrijdag 15 september, was er een plechtigheid bij het Drielse Veer, onderaan de

16 september 2006. Tony Hibbert en Sir Brian Urquhart in gedachten verzonken bij de onthulling van het monument voor generaal Sosabowski.

Westerbouwing. Daar eerde de gemeente Renkum Generaal Sosabowski en zijn brigade met de onthulling van een informatiebord en een naambord. Dit gebied kreeg de naam ‘Sosabowski Waard’, als herinnering aan de inzet van de Poolse Brigade. Enkele honderden meters stroomopwaarts van het Drielse veer waren in de nachten van 22 en 23 september ca. 250 Poolse parachutisten onder hevig Duits vuur vanuit Driel de Rijn overgestoken om de Britten in Oosterbeek te versterken.

FOTO: BERRY DE REUS, 16 september 2006. Het nieuwe monument voor generaal Stanislaw Sosabowski op het Polenplein in Driel.

Weekend voor Britse leden in 2007
Naar aanleiding van plannen voor een weekend in 2007 voor leden van de WAM uit het Verenigd Koninkrijk, ontvingen wij van Niall Cherry we het onderstaande bericht.
Uit een kleine enquête is gebleken dat het merendeel van de deelnemers een voorkeur heeft voor het weekend van 16/17 juni 2007. Het programma begint vrijdagmiddag 15 juni om 14.00 uur en eindigt zondagmiddag 17 juni.
In augustus ben ik in Holland geweest en heb van de gelegenheid gebruik gemaakt om met onze Nederlandse vrienden het een en ander te regelen. Bovendien kon ik ook nog wat onderzoek doen, waarbij ik nieuw materiaal heb gevonden dat mogelijk kan worden gebruikt bij de wandeling in het noordelijk deel van de Perimeter op vrijdagmiddag. Op zaterdag lopen we door het westelijk, zuidelijke en oostelijk deel van de Perimeter en op zondag worden we vervoerd in voertuigen uit Wereldoorlog II.
Het is mogelijk dat zaterdag en zondag voor lunch-pakketten wordt gezorgd. Hiervoor zal een paar Euros worden gevraagd, evenals voor de benzine voor de historische voertuigen op zondag.
Wanneer iemand wensen heeft om speciale plaatsen te bezoeken, kan er kontakt met mij worden opgenomen.
Tenslotte een zeer belangrijk punt. De data liggen nu vast en de tour is in principe volgeboekt. Mocht u besluiten om toch niet mee te gaan, laat u dat mij dan zo spoedig mogelijk weten. Bij geen bericht ga ik er van uit dat degeen die zich hebben opgegeven meegaan.

Nieuws van Niall
Ik maak onze leden in het Verenigd Koninkrijk er op attent dat op 1 januari 2007 het lidmaatschapsgeld van de WAM wordt verhoogd. Vanaf die datum kost een gezinslidmaatschap £ 16 en een individueel lidmaatschap £ 13. Veteranen, die bij Arnhem hebben gevochten, betalen £ 1.
‘Bruintje Beer bij Arnhem’
Naast de grote luchtlandingsoperatie in september 1944, die resulteerde in de Slag om Arnhem, zijn er in die dagen in dat kader ook minder bekende acties uitgevoerd. Deze hebben tot nog toe weinig aandacht gekregen en zijn in het algemeen nauwelijks bestudeerd. Een van deze acties was de inzet van ‘dummy parachutisten’ in de nacht van 17 op 18 september 1944.
Philip Reinders van de Arnhem Battle Research Group en Wybo Boersma, oud-directeur van het Airborne Museum, hebben in de afgelopen jaren dit aspect van de Slag om Arnhem onderzocht en het resultaat samengevat in een publicatie. Deze is getiteld ‘Bruintje Beer bij Arnhem, het gebruik van dummy parachutisten voor, tijdens en na de Slag om Arnhem’. Onder de codenamen Market Garden I, II en II werden in de nacht van 17 op 18 september 1944 vanuit Britse vliegtuigen dummy parachutisten uitgeworpen boven Emmerich (Duitsland), Zaltbommel en Boskoop.
Al tijdens de operaties op Sicilië en in Normandië hadden de Geallieerden geprobeerd de Duitsers te misleiden door poppen aan parachutes te droppen. Men veronderstelde dat de Duitsers eenheden zouden inzetten om deze ‘parachutisten’ te bestrijden. Of dit tijdens de Slag om Arnhem enig effect heeft gehad valt te betwijfelen. In ieder geval maken de Duitsers geen melding van deze poppen, die van de Britten de codenaam ‘Rupert’ hadden gekregen. Rupert was de naam van de beer die de hoofdrol speelt in de stripboeken van de Britse schrijfster MaryTourtel. In haar in Nederland uitgeven boeken heet deze hoofdfiguur Bruintje Beer.
De samenstellers van deze nieuwe publicatie hebben veel wetenswaardigheden naar boven gehaald, zowel op technisch gebied als over de inzet van Rupert.
Van de dummies, die ten tijde van de Slag om Arnhem zijn gedropt, zijn er helaas, voor zover bekend, maar twee bewaard gebleven.
Het eerste exemplaar van het boekje ‘Bruintje Beer bij Arnhem’ werd donderdag 7 september jl. aangeboden aan de voorzitter van de Stichting Airborne Museum, de heer D. Heij.

7 september 2006. De nieuwe voorzitter van de Stichting Airborne Museum, de heer Driekus Heij (midden) bekijkt samen met de auteurs Wybo Boersma (links) en Philip Reinders (rechts) het nieuwe boekje ‘Bruintje Beer bij Arnhem’
Het boekje telt 54 pagina’s en is geïllustreerd met foto’s, kaarten en tekeningen. Het werd door de auteurs uitgegeven in samenwerking met de WAM en het is te koop bij het Airborne Museum in Oosterbeek, De prijs bedraagt € 8,95. Het kan ook worden besteld en opgestuurd tegen een meerprijs van € 1,25.

Nogmaals de CD-Rom met Ministories
Omdat er af en toe wordt gevraagd naar oude ministories en niet alle nummers meer in voorraad zijn, heeft een van onze leden ze enige tijd geleden allemaal gescanned en ze op een CD-Rom gezet. Die CD-Rom kan worden besteld. Bij het bestuur is intussen de vraag binnengekomen of auteurs in hun eigen ministories alsnog wijzigingen en/of aanvullingen zouden kunnen aanbrengen. Het bestuur is van mening dat dit inderdaad mogelijk moet zijn. Wijzigingen en/of aanvullingen kunnen worden gestuurd naar de secretaris van de WAM. De sluitingsdatum hiervoor is 1 februari 2007.

Ministory
De Ministory bij deze Nieuwsbrief is deze keer afkomstig van een van onze wat oudere leden. Mevrouw Bollee – Bégram van Eeten uit Hilversum besloot onlangs op 83-jarige leeftijd haar herinneringen aan de periode rond de Slag om Arnhem op te schrijven en die aan de redactie aan te bieden. Het spreekt vanzelf dat we haar verhaal met veel genoegen plaatsen. Verhalen van burgers, die zelf de Slag om Arnhem van nabij hebben meegemaakt, geven ons vaak een goed beeld hoe mensen in die turbulente dagen wisten te ‘overleven’.

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum Oosterbeek (Utrechtseweg 232, 6862 AZ Oosterbeek) en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem.
Telefoon museum: (026) 333 77 10
Redactie: drs. R.P.G.A. Voskuil en W. Boersma
Redactieadres: Utrechteseweg 232, 6862 AZ Oosterbeek, e-mail: wam@airbornemuseum.org Penningmeester/ledenadministratie: Frits Miedema, telefoon (026) 333 64 76, e-mail: fymiedema@planet.nl Coördinatie verzending, archivering & distributie losse nummers: Chris van Roekel, Oosterbeek.
Vormgeving: Hildebrand DTP, Wageningen. Druk: Drukkerij Verweij Wageningen B.V.

Download