VVAM Nieuwsbrief 109 – Februari- 2008


Aanbieding boekje ‘De Tommies Komen’
Op maandag 28 januari werd in het Airborne Museum de herdruk van het boek ‘De Tommies Komen’ gepre-senteerd. Het is het dagboek van de 15-jarige Sjaan Breman uit Oosterbeek (die in het boek Marie-Anne werd genoemd) over de septemberdagen van 1944. Het geeft een indrukwekkend en realistisch beeld van de strijd, gezien door de ogen van een jong meisje.
Het werd eerder gepubliceerd in 1987 en in 1998 ver-scheen er ook een Engelse uitgave.
Deze editie is geheel vernieuwd en ziet er prachtig en zeer verzorgd uit. Bij een aantal historische foto’s in het boek zijn nu kleurenfoto’s geplaatst van dezelfde locatie, zoals die er nu uitziet. Dit brengt de historische gebeurtenissen, die zich daar hebben afgespeeld, vooral voor kinderen wat dichter bij. Het boek is voorzien van een tijdsbalk met gebeurtenissen, die zich tegelijk met de Slag om Arnhem voor deden in andere delen van Nederland. Het boek vormt een belangrijk onderdeel van het nieuwe educatieve programma van het Airborne Museum.
Nico Peek wethouder van de gemeente Renkum nam uit handen van Chris van Roekel het eerste exemplaar in ontvangst. Dit gebeurde in aanwezigheid van een aantal leerlingen van groep acht van de Bernulphus School uit Oosterbeek, die vervolgens allen een exemplaar cadeau kregen. ‘De Tommies Komen’ is voor ë 12,50 te koop in het Airborne Museum en bij de Oosterbeekse boekhandel Meijer en Siegers.

28 januari 2008. Chris van Roekel (rechts) en wethouder Nico Peek bekijken samen met kinderen van de Bernulphus School de nieuwe uitgave van het boekje ‘De Tommies Komen’.

Jaarvergadering
De 28e Algemene Ledenvergadering, tevens jaarvergadering van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum zal worden gehouden op zaterdag 5 april 2008 in de Concertzaal, Rozensteeg 3 te Oosterbeek, aanvang 14.00 uur.
De agenda ziet er als volgt uit:
1. Opening
2. Notulen Algemene Ledenvergadering 8 april 2007
3. Algemeen Verslag 2007
4. Financieel Verslag 2007
5. Begroting 2008
6. Verslag Kascommissie
7. Bestuursverkiezing
8. Benoeming reservelid Kascommissie
9. Rondvraag
10. Sluiting
Ad 3 en 4: Het Algemeen Verslag en het Financieel Verslag krijgt u bij binnenkomst en het Verslag van de Kascommissie ligt een half uur voor de aanvang van de vergadering ter inzage bij de ingang van de zaal. U kunt het Algemeen Verslag en het Financieel Verslag ook aanvragen bij de Penningmeester door een aan uzelf gerichte envelop met een postzegel van 44 Eurocent in een andere envelop te doen, en die op te sturen naar de heer F. Miedema, Woudstralaan 24, 6862 XE Oosterbeek. Het Algemeen Verslag zal vanaf twee weken voor de vergadering ook op de website te lezen zijn.
Ad 7: In verband met bijzondere familieomstandigheden heeft Bart van Genderen besloten om zijn bestuursfunctie ter beschikking te stellen. In zijn plaats draagt het bestuur voor de heer Wybo Boersma uit Ede. De heer Boersma vervult al vele jaren de functie van adviseur van de VVAM en is contactpersoon tussen de Stichting Airborne Museum en de WAM. Volgens artikel 8 van de statuten kunnen leden tegenkandidaten stellen. Een voordracht hiertoe dient uiterlijk tien dagen voor de vergadering schriftelijk bij de secretaris van de WAM (p/a Airborne Museum, Oosterbeek) te worden ingediend. Dit voorstel moet zijn ondertekend door tenminste tien leden en bij het voorstel dient een bereidverklaring van de kandidaat gevoegd zijn. De kandidaat dient meerderjarig te zijn en lid te zijn van de vereniging.

Na afloop van de vergadering is er een pauze. Daarna zullen er twee films worden vertoond. Als eerste de film over de evacuatie, die speciaal voor schoolkinderen is gemaakt met geld van de WAM (zie elders in deze Nieuwsbrief). Daarna volgt er een documentaire over de Slag om Arnhem.

Nieuwe directeur Airborne Museum
Het bestuur van de Stichting Airborne Museum deelt mede dat er een nieuwe directeur is geselecteerd uit meer dan vijftig sollicitanten. De keuze is gevallen op Drs. Dick Schlüter uit Enschede. De 52-jarige Dick Schlüter studeerde geschiedenis aan de Rijksuniversiteit in Utrecht met als hoofdvak Moderne Geschiedenis. Tevens heeft hij een HBO opleiding journalistiek en een HBO opleiding voor leraar gedaan. Hij is op dit moment directeur van het Natuurhistorisch Museum Natura Docet in Denekamp Hij begint bij het Airborne Museum op 1 mei a.s.

Social Evening op 14 mei
Op woensdag 14 mei is er weer een Social Evening in het Airborne Museum. Op deze avond kunnen leden van de WAM van gedachten wisselen met elkaar en met medewerkers van het museum en de Vereniging. De bibliotheek en het archief zullen weer worden opengesteld, evenals de werkplaats. Verdere details worden op de website vermeld.
De Social Evening is deze keer dus niet op vrijdag maar op woensdag. Aanvang: 19.30 uur.

Boekenbeurs op 24 mei
Op 24 mei a.s. zal weer de jaarlijkse Boekenbeurs worden gehouden op het terrein rond het Airborne Museum. Ieder jaar groeit het aantal standhouders en daarmee ook het aanbod. Dit evenement is uitgegroeid tot de grootste openlucht beurs met boeken over de Tweede Wereldoorlog
De organisatie zoekt nog een aantal vrijwilligers, die willen helpen bij het opbouwen en later weer afbreken van de marktkramen. Indien u wilt helpen, neemt u dan contact op met het Airborne Museum.

Battlefield Tour op 19 april
In december van het afgelopen jaar ontvingen de Nederlandse leden van de WAM een folder met een overzicht van de evenementen in 2008.
De daarin genoemde Battlefield Tour ‘De opmars van het 156e bataljon’, die op 19 april zal worden gehouden, is inmiddels geheel volgeboekt. Deelnemers aan deze tour worden verzocht uiterlijk 12.45 uur aanwezig te zijn op de parkeerplaats bij de Goede Herderkerk in Oosterbeek, naast restaurant Kleyn Hartensteyn. De bus vertrekt om 13.00 uur naar de Ginkelse Heide. Hierna gaat de tocht naar het gebied van Papendal/ Johannahoeve, waar uitleg zal worden gegeven over de opmars van de 4e Brigade en de gevechten op 18 en 19 september 1944. Vanaf Papendal wordt gewandeld naar de Dreijenseweg, waarbij de opmarsroute van het 156e bataljon zal worden gevolgd. Mensen die niet goed ter been zijn, worden met de bus naar de Dreijenseweg gebracht, waar de aanval van het 156e bataljon op 19 september 1944 vastliep.
Vervolgens wordt gewandeld naar de Stationsweg, waar het 156e bataljon later posities in nam. Hierna lopen de deelnemers naar het voormalige noodhospitaal De Tafelberg, waar John Waddy naar toe werd gebracht toen hij gewond was geraakt. De tour eindigt in restaurant Schoonoord, waar met een drankje (inbegrepen in de tourprijs) kan worden nagepraat.

Wandeling en lezing op zondag 20 april
Speciaal voor de battlefield tour op 19 april komt een aantal Britse leden over uit het Verenigd Koninkrijk. Niall Cherry, die daarbij is, heeft aangeboden om de dag erna, op zondag 20 april, voor hen een speciaal programma te organiseren. Daarbij zijn ook Nederlandse leden welkom, maar de uitleg gebeurt in de Engelse taal.
In de ochtend is er een battlefield wandeling in de omgeving van Hotel de Bilderberg. Deze wandeling staat in het teken van: ‘The actions of the 3rd Batta- lion and the senior management of the Ist Airborne Division in the early stages of the battle’.
Om 10.00 uur wordt verzameld op het parkeerterrein van Hotel de Bilderberg. De wandeling duurt ongeveer twee uur. Na afloop kan iedereen op eigen gelegenheid gaan lunchen.
’s Middags houdt Niall een lezing in de Kiinzaal van de Concertzaal in Oosterbeek. Adres: Rozensteeg 3. Aanvang 14.00 uur. De titel van zijn lezing luidt: ‘The early Airborne operations of the Second World War – ‘Colossus’ and ‘Biting’. Het gaat hierbij om de actie, waarbij een kleine groep parachutisten op 10 februari 1941 hetTragino aquaduct in Midden Italië onklaar maakte en de aanval op Bruneval aan de Franse westkust in de nacht van 27/28 februari 1942, waarbij Majoor John Frost en zijn C Company, 2nd Battalion, Ist Parachute Brigade onderdelen van een Duits radar- station buit maakten.
Hoewel u zich voor beide evenementen niet officieel hoeft aan te melden, is het toch handig wanneer u even een mailtje stuurt naar onze secretaris, zodat we kunnen zorgen voor voldoende kaarten en beschrijvingen.

John Waddy
Tijdens de battlefïeldtour op 19 april krijgen wij uitleg van Colonel (retd.) John Waddy, die in september 1944 deelnam aan de Slag om Amhem.
John Waddy kreeg zijn opleiding aan de Britse militaire academie in Sandhurst, waarna hij officier werd bij de Somerset Light Infantry in India. Daar nam hij in oktober 1941 deel aan de oprichting van het 151th /156th Parachutistenbataljon in New Delhi. Vervolgens was hij Brigade Inlichtingen officier in de 4e Parachutistenbrigade, waarmee hij diende in het Midden Oosten en Italië.
Tijdens de Slag om Amhem was hij commandant van de B compagnie van het 156e parachutistenbataljon, dat op 18 september 1944 landde op de Ginkelse Heide. Tijdens de gevechten bij de Dreijenseweg op 19 september raakte hij gewond. Hij werd behandeld in het nood-hospitaal ‘De Tafelberg’ in Oosterbeek. Daar raakte hij op 24 september nogmaals gewond, toen dit gebouw door mortiervuur geraakt werd.

Majoor John Waddy in 1943.
Na de TXveede Wereldoorlog diende hij in Palestina, Maleisië en Egypte, waarna hij instructeur werd bij het Canadese ‘Air Training Centre’. In 1950 volgde hij de Britse ‘Staff College’ cursus. Vervolgens werd hij commandant van het ‘Depot Parachute Regiment and Airborne Forces’. Later werd hij kolonel bij de Special Air Service.
In 1976 was hij was militair adviseur bij de opnamen voor de film ‘Een Brug te Ver’.
Colonel Waddy heeft veel battlefield tours in Arnhem geleid. Hij schreef een uitstekende battlefieldgids onder de titel: ‘A tour of the Arnhem Battlefields’, die in 1999 werd uitgegeven bij Leo Cooper (Pen & Sword) in Engeland. Deze is nog steeds verkrijgbaar.
(Wybo Boersma)

Verlenging expositie ‘De Verloren Slag’
De tentoonstelling ‘De verloren Slag’, over de gevechten rond het St. Elisabeths Gasthuis en de wijk Lombok in Arnhem, is verlengd tot 28 mei van dit jaar. Met behulp van kaarten, een groot aantal foto’s en voorwerpen wordt een gedetailleerd beeld gegeven van de poging van vier Britse bataljons om op 19 september 1944 door de Duitse linies te breken om de eenheden bij de brug te versterken. Na het mislukken van deze doorbraak was de Slag om Arnhem feitelijk verloren.

‘Ik ben een vreemdeling geweest’
Dankzij de steun van de Vereniging Vrienden is de educatieve afdeling van het Airborne Museum in staat gesteld een film te laten maken over het onderwerp ‘Evacuatie’. De film, die op DVD verschijnt en werd gemaakt in het kader van het educatieve project ‘Ik ben een vreemdeling geweest’, gaat over de vlucht en de ontberingen die de bevolking uit de Arnhemse regio onderging gedurende de herfst en winter van 1944/1945, maar ook over de gastvrijheid die zij elders van medeburgers ondervonden. Het wordt een DVD speciaal voor schoolkinderen, met duidelijke verbanden naar vergelijkbare situaties, zoals ze zich nu nog voordoen in de hedendaagse wereld.
Samen met de DVD ‘The Making of Theirs is the Glory’ beschikt de educatieve afdeling hiermee over twee korte films, waarmee een bezoek van schoolklassen aan het Airborne Museum kan worden ingeleid.
Zoals u elders in deze nieuwsbrief hebt kunnen lezen, sluit het opnieuw uitgegeven boekje ‘De Tommies Komen’ hier op aan. De kamer die in dit dagboekje wordt beschreven, zal als diorama in het nieuwe museum worden nagebouwd. Deze zal gaan dienen als startpunt voor kinderen die het museum bezoeken.
De DVD is gemaakt door Joop Bal van Bal Audiovisuele Producties uit Oosterbeek in samenwerking met Angelique Krüger, de bekende presentatrice van TV Gelderland.
Verschillende (Oud-)Oosterbekers werden geïnterviewd over hun belevenissen tijden de evacuatietijd. De DVD zal het eerst worden gebruikt tijdens de maanden februari en maart bij de oriënterende lessen, die door onze gastdocent-vrijwilligers zullen worden gegeven aan vijftig schoolgroepen uit de gemeente Ede. Wij hebben hiermee dan een uitstekende mogelijkheid om juist in dit belangrijke voormalige eva- cuatiegebied aan te sluiten bij een gebeurtenis, die bij veel mensen ongetwijfeld nog in hun herinnering zal leven. (Namens de Werkgroep Educatie, Chris van Roekel)

Bezoek aan Eisenhowers hoofdkwartier
In de folder die de Nederlandse leden van de VVAM eind december 2007 hebben ontvangen, staat een reis naar Engeland aangekondigd voor de periode 18 t/m 22 juni.
Aan het programma voor deze 5-daagse reis is inmiddels een bijzonder excursie punt toegevoegd. Tour organisator Wybo Boersma heeft via de Britse ‘Guild of Battlefield Guides’ toestemming gekregen om met de deelnemers een bezoek te brengen aan ‘Southwick House’, even buiten Portsmouth. In juni 1944 was dit het ‘Allied Expeditionary Force advance headquarters’. Hier nam Generaal Eisenhower in de avond van 4 juni 1944, na veel overleg en discussies met de andere bevelhebbers, zoals Montgomery, Tedder, Ramsey, Leigh-Mallory, Bradley en Bedell Smith, de beslissing om D-day op 6 juni plaats te laten vinden.
De enorme kaart van het invasiegebied, waarop de bevelhebbers de operatie volgden, is bewaard gebleven en hangt nog steeds in de voormalige ‘Map Room’. Na de oorlog is ‘Southwick House’ en het omliggende park in handen gebleven van Britse Marine en het is dus nog steeds militair terrein. Voor verdere informatie over deze tour naar Engeland, zie: www.airbornemuseum.com.

Nieuwe uitgave Roll of Honour
Momenteel wordt hard gewerkt aan de voorbereidingen voor de 5e, gewijzigde, druk van de Roll of Honour.
Dit naslagwerk werd samengesteld door ons lid Jan Hey, en bevat informatie over de bijna 1900 geallieerde militairen die tijdens of ten gevolge van de gevechts-handelingen in september 1944 om het leven kvvamen. Van elke betrokkene zijn de persoonlijke gegevens vermeld, zoals zijn naam, rang, leeftijd en legeronderdeel. Maar ook (voor zover daarover wetenschap bestaat) wanneer en waar hij sneuvelde, de locatie van zijn veldgraf, en waar hij zijn laatste rustplaats heeft gevonden. In 1986 gaf onze vereniging de eerste editie uit, en de 4e druk verscheen in 1999. Sinds lang is de publicatie uitverkocht. Vorigjaar besloot het bestuur een nieuwe versie het licht te doen zien, mits de financiering ruim van te voren goed geregeld was. Dit betekent onder andere dat we op zoek moeten naar sponsors en sub-sidiegevers, zodat in het positieve geval het boek voor een betaalbare prijs op de mark kan worden gebracht. De geldwervingsactie loopt inmiddels, en de eerste resultaten zijn bemoedigend.
Lezers die bereid zijn op een financiële wijze steun te verlenen, kunnen contact opnemen met verenigings- secretaris Ivar Goedings: goedings@van-lotringen.nl Al tijdens het drukken van de vorige uitgave kvvamen nieuwe gegevens beschikbaar over gesneuvelde soldaten, en de stroom aan informatie is sindsdien, dankzij het werk van vele onderzoekers en ooggetuigen, niet minder geworden. Dat heeft tot gevolg dat de inhoud van de 5e druk aanmerkelijk gewijzigd zal zijn ten opzichte van de vorige uitgave.
Indien u meent een bijdrage te kunnen leveren aan de inhoud van de op stapel staande Roll, aarzel dan niet contact op te nemen met de productieleider, in casu ondergetekende. Mocht u gegevens hebben over een militair die u niet in Jan Hey’s werk aantreft, geef die dan s.v.p. door. Met name informatie over de plek waar iemand sneuvelde, is van belang. Als u onduidelijkheden, fouten of andere onvolkomenheden bent tegengekomen, trek fluks aan mijn bel. En relevant beeldmateriaal (foto’s en andere illustraties) is ook van harte welkom.
Uw reacties worden graag tegemoet gezien via g.h.maassen@morfeem.nl of op het volgende adres: vanToulon van der Koogweg 70, 6862 EG Oosterbeek. (Geert Maassen)

‘With Nothing Bigger Than A Bren Gun’ Een van de onderwerpen uit de Slag om Arnhem, waar onze vertegenwoordiger in het Verenigd Koninkrijk, Niall Cherry, zich de afgelopen jaren in heeft verdiept, is de verdediging van de Van Limburg Stirumschool in Arnhem door onderdelen van Ist Parachute Squadron Royal Engineers en C Company van 3rd Parachute Battalion. Van de drie grote gebouwen, die in september 1944 langs de oostzijde van de oprit naar de Rijnbrug stonden, lag de Van Limburg Stirumschool het meeste zuidelijk. Het kleine groepje Britten dat dit gebouw gedurende een aantal dagen verdedigde, heeft dat gedaan met grote vasthoudendheid en moed. Terwijl zij alleen maar over lichte handwapens beschikten, moesten zij het opnemen tegen een grote Duitse overmacht, die bovendien gemotoriseerd geschut tegen hen inzette. Niall heeft de acties van deze mannen tot in detail uitgezocht en het resultaat van zijn naspeuringen heeft hij nu gepubliceerd in een zeer interessant boekje, getiteld ‘With Nothing Bigger than a Bren Gun, The Story of the Defence of the Schoolhouse at Arnhem Road Bridge September 1944’. Het verhaal van de strijd om de Van Limburg Stirumschool en daaraan voorafgaande landing en opmars worden verteld aan de hand van rapporten en verslagen van de militairen die er bij waren. Hoewel er over de strijd om de Arnhemse Rijnbrug inmiddels de nodige studies zijn verschenen, zijn er nog steeds aspecten onderbelicht gebleven. Het is een grote verdienste van Niall, dat hij deze belangrijke gebeurtenis nu heeft gereconstrueerd en voor een groot publiek in zeer leesbare vorm toegankelijk heeft gemaakt.
Aan het eind van het boekje heeft Niall nog een aantal bijlagen opgenomen over o.a. de ontsnapping van Captain Mackay en drie andere mannen uit Duitse krijgsgevangenschap, over een verslag van een Duitser en over de parachutistenhelm die luitenant Len Wright, na bijna 53 jaar (!) terug kreeg!
Het boekje, dat is geïllustreerd met foto’s en kaarten, is door Niall in eigen beheer uitgegeven bij Brendon Publishing, 3 Church Road, Warton, Lancs PR4 1BD, United Kingdom. Dit is het woonadres van Niall en daar kan het ook besteld worden. In Nederland is het boekje verkrijgbaar in het Airborne Museum. Prijs € 7,50. Van harte aanbevolen en we hopen natuurlijk dat Niall doorgaat met publiceren van dergelijke studies!
(Robert Voskuil)

Website met informatie over verschenen ministeries
Ons lid Simon H. Johnson uit het Verenigd Koninkrijk heeft een website waarop informatie staat over de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum en over verschenen Ministories. Ook geeft hij een lijst met andere websites over de Slag om Arnhem en Operatie Market Garden. Het adres is: http://www.arnhemstories.haddonstuff.co.uk/.

Verhuizing Airborne Forces Museum
Het Airborne Forces Museum in Aldershot gaat ver-huizen naar vliegveld Duxford bij Cambridge. Op 21 december 2007 sloot het museum op haar huidige locatie definitief haar deuren. De toekomende maanden zullen worden gebruikt om alles te registreren en in te pakken voor de verhuizing. Het is de bedoeling dat het nieuwe museum eind 2008 open gaat.

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum Oosterbeek (Utrechtseweg 232, 6862 AZ Oosterbeek) en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem.
Telefoon museum: (026) 333 77 10
Redactie: drs. R.P.G.A. Voskuil en W. Boersma
Redactieadres: Utrechteseweg 232,6862 AZ Oosterbeek, e-mail: vvam@Airbornemuseum.org Penningmeester/ledenadministratie: Frits Miedema, telefoon (026) 333 64 76, e-mail: fymiedema@planet.nl Coördinatie verzending, archivering & distributie losse nummers: Chris van Roekel, Oosterbeek.
Vormgeving: Hildebrand DTP, Wageningen. Druk: Drukkerij Verweij Wageningen B.V.

Download

/0 Reacties/door

VVAM Nieuwsbrief 130_Juni_2013

Wil Rieken benoemd tot ‘Lid van Verdienste’
Tijdens de Jaarvergadering van deVerenigingVrienden op zaterdag 23 maart is Wil Rieken uit Doorwerth benoemd tot ‘Lid van Verdienste’ van de WAM. Wil kreeg deze onderscheiding vanwege ‘haar langjarige en bijzondere verdiensten voor de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum in het algemeen en de bevordering van de herinnering van de Slag om Arnhem in al zijn aspecten, in het bijzonder’, zoals het in de begeleidende oorkonde werd vermeld. Wil woonde als jong meisje aan de Utrechtseweg in Oosterbeek, tegenover het toenmalige Huize De Dennekamp (nu staat daar het Gemeentehuis van Renkum). In september 1944 maakte ze daar de Slag om Arnhem mee. In dat deel van het dorp werd hevig gevochten, onder andere door mannen van het 10th Parachute Batallion. Toen in september 1945 de Airborne Begraafplaats in Oosterbeek werd aangelegd, behoorde Wil Rieken bij de eerste groep schoolkinderen, die daar, tijdens de eerste herdenkingsdienst, bloemen legde op de graven van de gesneuvelde Britse militairen. Zij was daarmee een van de eerste ‘Bloemenkinderen’, zoals die later werden genoemd. Tegenwoordig maakt Wil Rieken deel uit van de groep vrijwilligers, die op de Airborne Begraafplaats het pro-tocol regelt tijdens de jaarlijkse herdenking. Daarnaast verzet zij erg veel werk voor deVerenigingVrienden. Zo helpt zij bij de organisatie van evenementen en werkt zij als notuliste, adviseur en extern vertegenwoordiger van de WAM. Daarnaast is zij sinds het begin van de jaren ’90 actief als vrijwilliger in het Airborne Museum, waar u haar regelmatig kunt aantreffen achter de balie van de ontvangstruimte.

Wil Rieken legt als 11-jarig meisje bloemen op het graf van Trooper Edmond op de Airborne Begraafplaats in Oosterbeek.

23 Maart 2013. Wil Rieken ontvangt uit handen van Ben Kolster de oorkonde, die behoort bij haar benoeming tot ‘Lid van Verdienste’.

 

Vereniging heeft nieuwe website
Sinds enige weken heeft de WAM een nieuwe website. Deze maakt deel uit van de vernieuwde website van het Airborne Museum, die op 4 mei jl. is geopend. Het gedeelte van de WAM is nog in opbouw en zal in de toekomende tijd verder worden ontwikkeld. Wij houden u op de hoogte.

Met behulp van een behendigheidsspel op een beeld-scherm gaan kinderen na welke kleuren parachutes in september 1944 werden gebruikt bij het droppen van voorraden.

Interactieve speurtocht voor de jeugd
Het aantal jeugdige bezoekers aan het Airborne Museum is in de loop der jaren gestaag toegenomen. Al in de tachtiger jaren van de vorige eeuw ontwikkelde Chris van Roekel voor die jongeren het zogenaamde ‘Scholenproject’. Chris was directeur geweest van een basisschool in Arnhem en wist als geen ander hoe je kinderen enthousiast kon maken voor museumbezoek. Dit zeer succesvolle Scholenproject werd gebruikt, totdat het museum in 2009 werd vernieuwd. Sindsdien heeft de ontwikkeling niet stilgestaan en zijn er nieuwe educatieve methoden ontwikkeld, die het voor de huidige jeugd, die opgroeit in het ‘digitale tijdperk’, nog interessanter, spannender en leerzamer maken om het museum te bezoeken. Op 4 april jl. vond de officiële ingebruikneming plaats van een unieke ‘familieroute’, waarbij de ‘geschiedenisdetectives’ Tom & Katja een hoofdrol spelen. Tom & Katja zijn de twee hoofdpersonen uit de jeugdboeken van de Arnhemse schrijver Rob Buiskool. Aan de hand van ‘Tom & Katja-pijlen’ op de grond, gaan gezinnen op onderzoek uit in het museum om allerlei opdrachten uit te voeren. De route vol ‘onderzoeks-gadgets’ en spannende games loopt door het gehele museum. Hester Ketel, hoofd educatie bij het Airborne Museum, heeft de route ontwikkeld. “Natuurlijk hadden we al speurtochten voor kinderen, maar dit is voor het hele gezin”, aldus de maakster van de route. De achterlig-gende gedachte was dat ouders toch nog te veel aan het woord waren om uit te leggen wat er allemaal is gebeurd tijdens Operatie Market Garden. De ‘Tom & Katja route’ stimuleert kinderen om zelf op onderzoek uit te gaan, waardoor ze meer zien en onthouden. Er wordt een appèl gedaan op hun nieuwsgierigheid en inventiviteit bij deze familieroute. Via een vragenlijst bij de ingang wordt eerst gekeken welk type speurder een kind is: een denker (Tom) of een doener (Katja). Het initiatief om iets te gaan doen met de twee hoofdpersonen uit de Tom & Katja boeken kwam van de burgemeester van de gemeente Renkum, de heer Gebben. Een paar jaar geleden raakte hij betrokken bij de boeken, omdat zijn zoon die graag las. Het tweede boek van Rob Buis, ‘Mysterie van het meesterwerk’, speelt zich af in het Airborne Museum en dat bracht burgemeester Gebben op het idee om daar iets mee te gaan doen. Met schrijver Rob Buiskool wisselde hij van gedachte over hoe je de jeugd de geschiedenis nou echt zou kunnen laten beleven. Met als resultaat dat Tom & Katja als ‘geschiedenisdetectives’ en ‘jeugd museum-ambassadeurs’ werden geïntroduceerd. Het is de bedoeling dat de ‘geschiedenisdetectives’ Tom & Katja ook worden geïntroduceerd in andere Gelderse musea. Dit gebeurt in het kader van het project ‘Beleef de Spannende Geschiedenis’, dat door een aantal Gelderse organisaties wordt ondersteunt.
Ook de WAM heeft een ruime financiële ondersteuning geleverd aan dit nieuwe educatieve project. Die bijdrage is gebruikt voor de aanschaf van een interactieve game, waarbij kinderen, maar ook volwassenen, iets kunnen leren over het gebruik van verschillende kleuren parachutes om aan te duiden wat voor materiaal (munitie, wapens, voedsel, medicijnen, etc.) er werd gedropt. Dit gebeurt met behulp van een beeldscherm waarbij je met behulp van kennis en behendigheid zo snel mogelijk de juiste kleur parachute moet trachten te combineren met wat er wordt gedropt.

‘Verhalen-secretaire’ in gebruik genomen
In de grote zaal van het Airborne Museum staat sinds 3 mei jl. een zogenaamde ‘verhalen-secretaire’ met een ouderwetse typemachine. In werkelijkheid gaat het echter om een computer. De bedoeling is dat bezoekers aan het museum hun eigen (korte) verhaal over de Slag om Arnhem intikken. Dat kan voor de oudere generatie een eigen ervaring zijn, maar het is ook mogelijk dat kinderen het verhaal intypen, dat opa altijd heeft verteld. Als het verhaal door een specialist is goedgekeurd, komt het in het archief. Op die manier hoopt men bij het museum dat nog meer persoonlijke verhalen over de Slag om Arnhem en de periode daarna bewaard blijven.

Onder de goedkeurende blikken van enkele museum-vrijwilligers probeert bibliotheekmedewerker Pieter Augustinus in het Airborne Museum de nieuwe’verhalen secretaire’ uit

 

Oud-Commando (89) krijgt alsnog zijn onderscheidingen

De Nederlandse Commando Herman Gobetz op weg naar Zuid-Afrika in 1945.

Oud-Commando (89) krijgt alsnog zijn onderscheidingen In Nieuwsbrief no.125 van februari 2012 stond een foto (‘film-still’) van de Nederlandse Commando Herman Gobetz, genomen in park Hartenstein in september 1944. Hij is onder meer te herkennen aan de karak-teristieke wijze waarop hij zijn baret draagt. Tijdens de strijd om Oosterbeek zette Gobetz zich o.a. in dooruit de lucht gedropte voorraden te bemachtigen, vaak onder zwaar vijandelijk vuur. Ook schakelde hij een Duitse sluipschutter uit met zijn Tommy Gun. Zelf raakte hij lichtgewond door een schampschot. Aan het eind van de Slag om Arnhem werd Gobetz krijgs-gevangen gemaakt en werd hij afgevoerd naar een Duits krijgsgevangenenkamp in Dresden. Een eerste ontsnappingspoging mislukte, maar op 22 april 1945 wist hij samen met twee andere commando’s definitief te ontsnappen. Na de oorlog vertrok hij naar Zuid-Afrika. Daardoor kreeg hij nooit de verschillende onderscheidingen, die hem in de jaren kort na de oorlog werden toegekend. Dit jaar werden deze onderscheidingen alsnog aan de nu 89-jarige Herman Gobetz uitgereikt. Dat gebeurde op 2 maart 2013 door de commandant van het Nederlandse Korps Commandotroepen, kolonel Jan Swillens, tijdens een plechtigheid in het Fort Klapperkop in Pretoria, bij het monument van de South African National Defence Forces. Gobetz kreeg het Oorlogsherinneringskruis met de gesp voor ‘Bijzondere krijgsverrichtingen Arnhem- Nijmegen-Walcheren 1944’ en de Britse onderscheidingen ‘1939-1945 Star’, ‘Birma Star’, ‘French-Germany Star’, ‘Defence Medal’ en ‘Victory Medal’. Ook Wybo Boersma van de WAM heeft informatie aangeleverd,die bijgedragen heeft aan deze succesvolle actie.Er zijn verschillende andere Nederlandse Commando s geweest die, doordat ze na de oorlog in het buitenland woonden, hun onderscheidingen nooit gekregen hebben, maar die mannen zijn inmiddels allen overleden.

Herman Gobetz op 89-jarige leeftijd ten tijde van de plechtigheid, waarbij hij alsnog zijn onderscheidingen ontving voor de acties waaraan hij tijdens de Tweede Wereldoorlog deelnam.

Parachute Group Holland op de Social Evening
Tijdens de Social Evening, die op 15 februari jl. werd gehouden in het Airborne Museum, gaven leden van de Parachute Group Holland (PGH) gedetailleerde uitleg over de werking van een parachute. Zij deden dit op een zeer duidelijke en enthousiaste manier. Het grote aantal bezoekers keek met belangstelling toe en er werden veel vragen gesteld. De PGH maakt gebruik van parachutes van het klassieke ronde type. De organisatie geeft uitgebreide opleidingen parachutespringen, die meestal tijdens weekends worden gegeven. Inmiddels hebben zich verschillende leden van de WAM opgegeven voor een dergelijke cursus en een daarvan is onze de secretaris, Ivar Goedings. Zie ook de website: www.paragroupholland.nl.

Tijdens de Social Evening op 15 februari jl. werd in het Airborne Museum uitleg gegeven over de werking van de parachute van het klassieke ronde type.

Informatiepaneel bij schuttersputten 4e Parachutistenbrigade gerealiseerd

Het nieuwe informatiepaneel bij de schuttersputten van het hoofdkwartier van de 4e Para Brigade op Johannahoeve.

Tijdens de Slag om Arnhem, op dinsdag 19 september 1944, nam het hoofdkwartier van de 4e Parachutistenbrigade posities in tussen de spoorlijn Utrecht-Arnhem en het huidige terrein van Sportcentrum Papendal, ten noordwesten van Oosterbeek. In 2004 zijn aldaar bewaard gebleven schuttersputten blootgelegd voor het publiek. Steeds meer mensen weten inmiddels de weg naar deze historische locatie te vinden, waardoor de vraag naar achtergrondgegevens toeneemt.
Daarom werd een particulier initiatief gestart om deze plek te voorzien van een informatiepaneel. Doel daarvan is de bezoeker enige relevante historische gegevens te verschaffen. Ook was het de intentie de bestaande afzetting te vernieuwen, zodat de locatie ook de komende jaren zichtbaar kan blijven. De initiatiefnemers, Jeroen Niels en Philip Reinders, hebben mede dankzij de hulp van velen (onder wie de terreineigenaar en de nodige donateurs) hun doel bereikt, en op 18 september 2012 kon het informatiepaneel onthuld worden. (Geert Maassen)

Oosterbeekse scholier neemt handgranaat mee naar school
Het landelijke nieuws werd er mee gehaald: op 5 maart jl. nam een scholier van de Bemulphusschool in Oosterbeek tijdens de lunchpauze een scherpe handgranaat mee naar school! Hij had die gevonden in een park op de Dennenkamp, niet ver van het Gemeentehuis. De jongen stopte de granaat in zijn
jaszak en liep er mee naar de directeur van de basisschool om het projectiel te laten zien. Die handelde adequaat en bracht het explosief voorzichtig naar buiten. Daarna belde hij de politie, die de Explosieven Opruimingsdienst Dienst (EOD) inschakelde. De school werd ontruimd. Het bleek te gaan om een Britse ‘Mills 36’ handgranaat uit de Slag om Arnhem. De granaat werd naar een terrein in de buurt gebracht, waar hij op anderhalve meter diepte tot ontploffing werd gebracht.
Burgemeester Jan Paul Gebben van de gemeente Renkum was opgelucht dat de zaak zo goed was afgelopen. Maar dit voorval was voor de burgemeester wel de aanleiding om voor te stellen het betreffende gebied verder te laten onderzoeken. Hij gaf opdracht om het park achter de school af te zetten en gelastte een uitgebreid explosievenonderzoek in het hele gebied van de Dennenkamp. Het is namelijk de bedoeling om het hele park De Dennenkamp binnenkort op te knappen. Voordat werd begonnen met het onderzoek werd een voorlichtingsavond voor de bewoners georganiseerd. Volgens de projectleider wordt gewerkt met een computerondersteunde oppervlaktedetectie. Heel diep wordt niet gegaan. Dat heeft volgens hem ook met de gevechten destijds te maken. Soldaten groeven schuttersputten van hooguit 1,5 meter diep. Die lieten in de strijd explosieven achter zoals handgranaten en geweerpatronen. Dus hoofdzakelijk kleinkaliber munitie.
Het onderzoek heeft inmiddels plaats gevonden, maar het is nog niet bekend wat er aan explosieven is aangetroffen.

Een medewerker van de Explosieven Opruimings Dienst toont de Britse Mills 36 handgranaat, die op 5 maart jl. door een scholier werd meegenomen naar de Bernulphus School in Oosterbeek.

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, Oosterbeek en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de activiteiten van de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem.

Redactie: drs. Robert P.G.A. Voskuil, Wybo Boersma en Joop Bal.
Coördinatie verzending, archivering & distributie losse num-mers Nieuwsbrief: Wybo Boersma, Ede.
Vormgeving Nieuwsbrief: Hildebrand DTP, Wageningen.
Druk: Drukkerij Verweij Wageningen B.V.
E-mail adres WAM: info@vriendenAirbornemuseum.nl.
Telefoon: (0318) 63 96 33.
Postadres: WAM, t.a.v. Ivar Goedings, Postbus 8047, 6710 AA, Ede.
Penningmeester en Coördinator Airborne News Flash: Vincent Luyten.
Website van de WAM: www.vriendenAirbornemuseum.nl

Download

/0 Reacties/door

VVAM Nieuwsbrief 108 – November- 2007

Airborne herdenking 2007
De 63e Airborne herdenking ligt alweer anderhalve maand achter ons en in deze Nieuwsbrief kijken we nog even terug naar afgelopen september.
Dat er tijdens die herdenkingsdagen altijd bijzondere dingen gebeuren, die de unieke sfeer illustreren, blijkt wel uit het hieronder beschreven voorval.
De Arnhemse voetbalclub Vitesse had op 22 september een groep veteranen uitgenodigd voor het bijwonen van de wedstrijd tegen de Graafschap. Alan Hartley (bekend van het vorig jaar bij Hartenstein onthulde Arnhem aircrew memorial’) was daarbij en schreef er over: ‘Bij aankomst in het stadion Gelredome werden we ontvangen door drie dames die ons naar onze plaatsen begeleiden en ons koffie en thee brachten. We bewonderden het prachtige stadion en het enorme spandoek, waarop stond ‘We will never forget you’, dat werd geflankeerd door Airborne vlaggen. Tien minuten voor het begin van de wedstrijd werd omgeroepen: ‘Wij zijn vereerd dat we vanavond een groep veteranen als gast in ons midden hebben’. Als één man stonden alle 15000 bezoekers op en applaudisseerden langdurig. Dit zeer emotionele en spontane gebaar zorgde voor tranen van dankbaarheid bij de veteranen. Zoals één van hen zei: Waar anders in de wereld maak je zoiets mee?’

Britse plaquette voor Generaal-Majoor Sosabowski onthuld
Op vrijdagmiddag 21 september werd in Driel een plaquette onthuld met de volgende tekst: ‘Generaal-Majoor Stanislaw Sosabowski en zijn Eerste Poolse Onafhankelijke Parachutisten Brigade streden dapper zij aan zij met hun Britse kameraden tijdens de Slag om Arnhem. Na de strijd werd de buitengewone militaire carrière van de generaal beëindigd door een onrechtvaardig ontslag. De Britse veteranen van Arnhem hebben dit monument opgericht als blijk van hun grote bewondering voor een bezielende bevelhebber, een onbe-vreesd strijder voor de vrijheid en een grote Poolse held’. De plaquette met deze tekst in drie talen is aangebracht naast het monument met de beeltenis van generaal Sosabowski, dat op 16 september 2006 werd onthuld.


Een van de initiatiefnemers voor dit monument, Arnhem-veteranen James Cleminson, John Waddy en Tony Hibbert poseren bij de plaquette voor generaal Sosabowski, die op 21 september werd onthuld op het Polenplein in Driel. Veteraan Tony Hibbert, deed de onthulling samen met twee andere Arnhem veteranen, John Waddy en James Cleminson.

Themamiddag over de Arnhemse ‘Freedom Trail’
U bent gewend dat er in het najaar door de Vereniging Vrienden altijd een middag over een bepaald thema wordt georganiseerd. Om logistieke redenen wordt de themamiddag deze keer echter uitgesteld tot begin 2008, en wel tot zaterdagmiddag 16 februari. Het onderwerp is de Arnhemse ‘Freedom Trail’, de route die leidt langs 35 locaties die in de oorlogsjaren, en in het bijzonder tijdens de Slag om Arnhem, een belangrijke rol hebben gespeeld. De route en de routebeschrijving werden samengesteld door medewerkers van het Gelders Archief, de gemeente Arnhem en de Gelderland Bibliotheek. De Freedom Trail werd geopend in mei 2005, tijdens de zestigste viering van de bevrijding. De route, die is gemarkeerd met trottoir- tegels waarop het Pegasus embleem is afgebeeld, loopt vanaf het station via de Utrechtseweg en Lombok naar de Koepelgevangenis, langs Onderlangs en de Rijnkade naar de John Frostbrug, en vervolgens door het centrum terug naar het station.
Van de brochure waarin de plaatsen in het kort worden beschreven is inmiddels een derde, gewijzigde herdruk verschenen. Er is nu ook een website, waarop per locatie een uitgebreide tekst staat, die beschrijft wat er op ieder punt en zijn omgeving plaatsvond. De teksten zijn verlevendigd met historische foto’s en kaarten en met actuele foto’s van de beschreven plaatsen. Ook zijn film- en geluidsfragmenten toegevoegd. Toegang kan worden verkregen via de website www.mijngelderland.nl.
Veel van de informatie voor de FreedomTrail website is bijeengebracht door historici Frank van Lunteren en Willem Brouwer. Zij interviewden ooggetuigen, schreven instanties aan en deden gedegen onderzoek in archieven. Op die manier kvvamen veel nieuwe feiten en gegevens boven water.
Op de themamiddag zal Frank van Lunteren een lezing geven over de samenstelling en de inhoud van de Freedom Trail, waarbij hij ook in zal gaan op nieuwe historische vondsten.
Na de pauze wordt een aantal korte films vertoond over Arnhem en omgeving, die werden opgenomen in 1945. Ze geven een beeld van de enorme verwoestingen, zoals die door de burgers bij terugkomst na de bevrijding werden aangetroffen.
De lezing vindt plaats op zaterdag 16 februari in de Concertzaal aan de Rozensteeg in Oosterbeek. Aanvangstijd 14.00 uur. De zaal is open om 13.30 uur.

‘Kom Terug’ actie
In dit nummer van de Nieuwsbrief treft u een bon aan, waarmee u een introducé gratis mee kunt nemen naar het Airborne Museum. U kunt de bon natuurlijk ook weggeven aan een vriend, bekende of relatie. Zo kunnen meer mensen kennis maken met het Airborne Museum. Tijdens de afgelopen Airborne Wandeltocht heeft het museum een actie opgezet onder de naam ‘Kom Terug’. Hierbij konden deelnemers aan de wandeltocht voor € 2 een toegangskaart kopen voor het museum. Deze kaart kunnen ze later zelf gebruiken of weggeven. In het totaal zijn ruim 1000 kaarten verkocht. Het bestuur van de Vereniging Vrienden heeft gemeend ieder lid van de Vereniging een dergelijke kaart cadeau te doen. De gebruiker kan zo gratis het Airborne Museum bezoeken.
Wij hopen op deze manier nog meer belangstelling te kweken voor het museum en natuurlijk ook voor de Vereniging Vrienden.
(Wybo Boersma)

Opening Informatiecentrum Slag om Arnhem
Op 12 september jl. vond de officiële opening plaats van het Informatiecentrum Slag om Arnhem. Dit gebeurde door de burgemeester van Arnhem, Pauline Krikke, samen met Driekus Heij, voorzitter van de stichting Airborne Museum. Het informatiecentrum is gevestigd in een vleugel van het gebouw van de ‘Stichting Volkshuisvesting’, naast de verkeersbrug in Arnhem. In de kleine expositie wordt een indruk gegeven van de strijd rond de brug, waarbij vooral de persoonlijke verhalen van de mensen centraal staan. Op elk van de vier wanden van de ruimte hangen foto’s met bijbehorende beschrijvingen van mensen die een rol speelden bij de strijd. Het gaat hierbij om in totaal 52 ‘getuigen’, Britten, Polen, Duitsers en burgers.
In het midden van de ruimte wordt een horizontale kaart geprojecteerd, waarop schematisch de troepenbewegingen zichtbaar worden gemaakt.

Op 12 september jl. opende de burgemeester van Arnhem, mevrouw Krikke, samen met de voorzitter van de stichting Airborne Museum, Driekus Heij, het Info centrum over de Slag om Arnhem in het gebouw van de afdeling Volkshuisvesting naast de Rijnbrug.

Aanbieding schilderij 320 Squadron
Op zondagmiddag 23 september vond in het congres-centrum Kumpulan bij Museum Bronbeek in Arnhem een bijzondere bijeenkomst plaats, waarin de inzet van het Nederlandse 320 Squadron gedurende de Tweede Wereldoorlog centraal stond. Dit squadron, dat was uitgerust met tweemotorige B-25 Mitchell bom-menwerpers, werd ingezet bij een groot aantal operaties, waaronder tijdens ‘Market Garden’. Gedurende de gehele TWeede Wereldoorlog voerde het 3252 oor- logsvluchten uit. In totaal moest het squadron 156 gesneuvelden betreuren.
Voor deze gelegenheid waren tien veteranen en meer dan tweehonderd nabestaanden en familieleden van omgekomen bemanningsleden naar Arnhem gekomen. Aan de gasten werd een uitgebreid programma aangeboden met o.a. lezingen, een filmvertoning en de aanbieding van een nieuw boek over het squadron. Hoogtepunt was een fly past van een originele B-25 bommenwerper. Deze cirkelde een aantal malen laag boven het terrein van Bronbeek om een eresaluut te brengen aan de aanwezigen.
De organisatie van deze middag was in handen van ons lid Everard Bakker. Tijdens de bijeenkomst overhandigde hij een prachtige ingelijste litho van twee Mitchells, vliegend boven hun basis in Engeland, aan de voorzitter van de Stichting Airborne Museum, Driekus Heij. Deze litho krijgt een plaats in het Airborne Museum in Oosterbeek, als herinnering aan de inzet van het Dutch 320 Squadron.

Teun Berserik, schrijver en illustrator van het boek ‘Jaap Jansen, ongewoon soldaat’ toont Bep Jansen, de weduwe van Jaap, na afloop van de presentatie op 14 september, zijn originele tekeningen, die voorlopig worden tentoongesteld in het Airborne Museum.

Boek over Jaap Jansen gepresenteerd

In Nieuwsbrief 106 schreven wij over de plotselinge dood van Jaap Jansen. Jaap was met zijn 87 jaar de oudste en meest markante vrijwilliger van het Airborne Museum.
Schrijver en illustrator Teun Berserik ontmoette hem ruim drie jaar geleden en raakte onder de indruk van zijn verhalen over de Slag om Arnhem. Hij besloot een boek met tekst en tekeningen te maken om het verhaal voor altijd vast te leggen. De tekenstijl van Teun Berserik kan het best worden vergeleken met de stijl van de grote gekleurde wandplaten, die vroeger op scholen hingen en waarop gebeurtenissen uit de vadeilandse geschiedenis werden afgebeeld. Met oog voor zeer veel detail heeft Teun een aantal situaties uit het verhaal uitgetekend, nadat hij eerst grondig historisch onderzoek had gedaan. Het resul-taat is werkelijk prachtig. De tekeningen, vooral die in kleur, geven een zeer levensecht beeld van de situaties, waarbij Jaap tijdens de Slag om Arnhem was betrokken. Juist door deze aansprekende tekeningen en omdat het verhaal in een eenvoudige en begrijpelijke taal is geschreven, is het boek ook zeer geschikt voor jeugdige lezers.
Op 14 september werd het boek, getiteld ‘Jaap Jansen Ongewoon Soldaat’, in het Airborne Museum gepre-senteerd. Wybo Boersma opende met een pakkende toespraak de bijeenkomst en overhandigde vervolgens het eerste exemplaar aan Bep Jansen, de weduwe van Jaap.
De originele schilderijen van Teun Berserik zijn voorlopig tentoongesteld in het Airborne Museum.
Het boek ‘Jaap Jansen, Ongewoon Soldaat’ werd uitgegeven bij Oog & Blik BV in Amsterdam. Het is verkrijgbaar in het Airborne Museum en kost € 17,50. Er is ook een Engelstalige editie van verschenen.

Attributen voor diorama gezocht
Toch kwam het nog onverwachts. Opeens stonden daar twee Duitsers, in camouflage-pakken en staken, ‘Hande hoch!’ schreeuwend, hun machinepistolen door de kapotgeschoten ramen van de kamer, terwijl een derde, die wij eerst niet gezien hadden, met een pistool in de hand ineens via de keuken in de kamer stond.
Hande hoch!, Wo sind die Englander?’ Vader: ’ Wir haben nur Verwundeten.’
Duitser met pistool: ’ Wenn Sie Englander verstecken werden Sie allen umgelegd!’
Vader: ‘Die Englander sind heute Nacht über den Fluss gegangen.’
Wij stonden allen met de handen omhoog, klein en groot. En bang dat ik was voor die grote wilde mannen! Mijn zusje en ik hielden de handen zo hoog mogelijk boven onze hoofden en ik zag dat mijn zus haar lievelingsbeertje krampachtig vasthield.’
Tot zo ver de kern van het verhaal dat wij willen gaan uitbeelden in een van de diorama’s in het vernieuwde museum. Waarom? Omdat alle groeperingen: Britten, Duitsers en burgers er in voorkomen. Het geeft een goed beeld van het einde van de gevechten in Oosterbeek. Bovendien geeft het een heleboel aankno- pings- en herkenningspunten aan bezoekers, vooral aan de kinderen. Het opent de mogelijkheid om in te spelen op vragen als: ‘Hoe is dat zo gekomen?’ en ‘Wat gebeurde er verder?’ Onderwerpen als de evacuatie, krijgsgevangenschap, ondergedoken Britse en Poolse militairen en ook hoe het de Duitsers verder verging, kunnen aan de orde komen.
Hoe gaan we dat doen? We gaan de huiskamer recon-strueren, waarin bovengeschetste authentieke gebeur-tenis heeft plaatsgevonden en die tevens het einde is van het dagboekje ‘DeTommies komen’, waarvan de nieuwe, aangepaste druk, vooraf aan bezoekende groepen ter beschikking zal worden gesteld.
Dit tafereel zal het uitgangspunt worden bij het museumbezoek van schoolklassen. Het biedt de mogelijkheid de gebeurtenissen zowel retrospectief als progressief te benaderen en de kinderen zullen zich kunnen identificeren met de kinderen in de kamer. Hier zal dus de motivatie voor verder schoolbezoek gestalte krijgen.
Uw medewerking wordt gevraagd voor het verkrijgen van een aantal attributen, nodig voor inrichting van een kamer uit de jaren 1940 -1950. Wij zoeken: een potkachel (salamandermodel), schoorsteenmantel, een waterketeltje, een vierkante tafel met stoelen, wandversiering, een vloerkleed, vazen, een spiegel, een boekenkast, serviesgoed, een ladekast, een nostalgische lamp, een schemerlamp, een blaker, een ouderwetse telefoon, een wandklok, een petroleum- lamp/stallantaren en kleren uit die tijd voor man, vrouw, oma en twee meisjes. Let wel: de voorwerpen moeten de sfeer van de oorlogsjaren weergeven. Misschien heeft u of hebben uw familieleden c.q. kennissen nog het een en ander in bezit. Kijk uw vergeten spullen eens na! Mocht u iets voor ons hebben, dan graag een reactie naar: chris.van.roekel@12move.nl of via 026-3333261.
(Chris van Roekel, namens de museumwerkgroep ‘Burgers’)

Radio uitzending uit het Airborne Museum
Zaterdag 20 oktober jl. was de laatste dag van de ‘Week van de Geschiedenis 2007’.
In het kader hiervan waren er in Nederland allerlei evenementen georganiseerd en ook het Airborne Museum deed daaraan mee. Zo werd er in het museum een lezing gehouden over ‘Het dagelijks leven van de huisvrouw in de Tweede Wereldoorlog’ en hadden leden van de ‘Living History Group Holland’ op het terrein bij het museum exposities ingericht over het leven van de Britse militair in oorlogstijd en over militaire voeding en rantsoenen.
Vanuit de tuin van het museum werd ’s middags een rechtstreeks radioprogramma uitgezonden in de serie ‘Verre Verwanten’ van TELEAC, een educatieve omroeporganisatie.
Het programma werd gepresenteerd door Ben Kolster, bekend als voorzitter van de WAM, maar in het dage-lijks leven werkzaam bij de radio. Vier gasten waren uitgenodigd om voor de microfoon iets te vertellen. Dat waren Robert Voskuil over de geschiedenis van de Slag om Arnhem, Chris van Roekel over zijn persoonlijke ervaringen en Driekus Heij over de renovatie van het museum. Wybo Boersma liep intussen met een verslaggeefster in en rond het museum en gaf af en toe in de uitzending toelichting over objecten die daar waren tentoongesteld. Het programma werd uitgezonden op Radio 5.

Oorlogssporen op de Ginkelse Heide
In het Historisch Jaarboek voor Gelderland, Deel XCVII, uit 2006, heeft ons lid Ruurd Kok een interessant artikel geschreven over een rechthoekig lijnenpatroon dat op luchtfoto’s en geallieerde kaarten van de Ginkelse Heide is afgebeeld. In dit verhaal, getiteld ‘De ploeg keert het vliegtuig’ laat de auteur zien dat het in werkelijkheid greppels zijn, die eind 1940 of begin 1941 in opdracht van de Duitsers door burgers zijn gegraven. Het doel was het vlakke terrein ongeschikt te maken voor het landen van Geallieerde vliegtuigen. Waarschijnlijk had dit in de eerste plaats te maken met de aanwezigheid van het belangrijke Duitse vliegveld Deelen en niet zozeer met de dreiging van grootscheepse landingen met zweefvliegtuigen en parachutisten. Die dreiging kvvam pas later in de oorlog. Het uitstekende artikel, dat is geïllustreerd met kaarten en foto’s, telt veertien pagina’s. Het is zeker ook voor de ‘Arnhem geïnteresseerden’ de moeite waard. Het jaarboek is te bestellen bij de heer F.W.J. Scholten, correspondentieadres Markt 1, 6811 CG Arnhem. (Wybo Boersma)

FOTO: BERRY DE REUS, Dankzij het prachtige weer kon de rechtstreekse uitzending van het radioprogramma ‘Verre Verwanten’ op zaterdagmiddag 20 oktober plaatsvinden vanuit de ‘achtertuin’ van het Airborne Museum. Aan de tafel v.l.n.r. Chris van Roekel, Robert Voskuil, Driekus Heij en (met koptelefoon) radiomaker Ben Kolster.

De Ministory
De bij deze Nieuwsbrief gevoegde Ministory is geschreven door ons lid Frank Steer uit het Verenigd Koninkrijk. Brigadier Steer MBE publiceerde o.a het boek ‘Arnhem, The Fight to Sustain, The Untold Story of the Airborne Logisticians’ (2000) en de twee gidsen ‘Arnhem, The Landing Grounds and Oosterbeek’ (2002) en ‘The Bridge at Arnhem’ (2003), die beide verschenen bij de Britse uitgeverij Leo Cooper in de serie ‘Battleground Europe’.

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum Oosterbeek (Utrechtseweg 232, 6862 AZ Oosterbeek) en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem.
Telefoon museum: (026) 333 77 10
Redactie: drs. R.P.G.A. Voskuil en W. Boersma
Redactieadres: Utrechteseweg 232, 6862 AZ Oosterbeek, e-mail: vvam@airbornemuseum.org Penningmeester/ledenadministratie: Frits Miedema, telefoon (026) 333 64 76, e-mail: fymiedema@planet.nl
Coördinatie verzending, archivering & distributie losse nummers: Chris van Roekel, Oosterbeek.
Vormgeving: Hildebrand DTP, Wageningen. Druk: Drukkerij Verweij Wageningen B.V.

Download

/0 Reacties/door

VVAM Nieuwsbrief 107 – Augustus- 2007

Vertrek directeur Airborne Museum
Het bestuur van de Stichting Airborne Museum deelt het volgende mede:
‘De directeur van het Airborne Museum Hartenstein, de heer Drs. FJ. Smolders, heeft te kennen gegeven uiterlijk per 31 december 2007 zijn werkzaamheden voor het museum te zullen beëindigen.
De verwachtingspatronen ten aanzien van de vervulling van de taak van de directeur enerzijds en het bestuur van de Stichting Airborne Museum anderzijds liepen te zeer uiteen om van een vruchtbare samenwerking op langere termijn te kunnen spreken.
In de drieëneenhalf jaar dat de heer Smolders als directeur verbonden was aan het museum heeft hij een waardevolle bijdrage geleverd aan het concept voor de ontwikkeling van de ambitieuze renovatie- en uitbreidingsplannen van het museum.
Voorts was hij mede realisator van de onlangs gelan-ceerde Liberation Route en het binnenkort te openen John Frost Informatie centrum in Arnhem.
De nog te benoemen opvolger van de heer Smolders zal de beoogde uitbreidingsplannen en verdere ont-wikkelingen op museaal gebied gestalte gaan geven. De lopende renovatie- en innovatieplannen zullen door het vertrek van de directeur geen vertraging
oplopen’. Was getekend: W.J.M. Duyts, secretaris en FJ. Smolders, directeur.

Renovatieplannen Airborne Museum
De afgelopen maanden is hard gewerkt aan de plannen voor de renovatie van het Airborne Museum. Uitgangspunt blijft dat de villa Hartenstein zoveel mogelijk moet worden teruggebracht in de vooroorlogse staat. In eerder gepresenteerde plannen zou de naoorlogse serre aan de oostzijde van het gebouw worden verwijderd, maar daar is vanaf gezien. Deze serre wordt gezien als een inmiddels vertrouwde toe-voeging aan de villa. Ook het oorspronkelijke idee om de nieuwe hoofdingang aan de oostzijde te situeren is inmiddels verlaten.
Volgens die nieuwe plannen wordt alle nieuwbouw nu gerealiseerd aan de westkant van het gebouw. Daar moet ook de nieuwe hoofdingang komen. Het entree- gebouw, waarin ook de lift en de trap zullen worden geplaatst, krijgt het transparante karakter van een paviljoen met veel glas. Intussen worden ook de plannen voor de ondergrondse uitbreiding achter het huidige gebouw verder uitgewerkt. Voor dit nieuwe museumgedeelte en ook voor andere delen van de nieuwe expositie worden regel


FOTO: COLLECTIE AIRBORNE MUSEUM, Schetstekening van het nieuwe Airborne Museum. Rechts het glazen entreegebouui met lift en trappen, dat aan de westzijde van Hartenstein zal worden gebouwd.

matig nieuwe objecten aangekocht. Zo zijn onlangs een vooroorlogse Opel personenwagen en een stuk Duits afweergeschut aangeschaft, die een plaats zullen krijgen in het nieuwe grote diorama. Ook heeft men de hand weten te leggen op verschillende typen camera’s, waarmee Britse en Duitse oorlogscorrespondenten de Slag om Arnhem vastlegden op foto’s en films.

Wandelexcursie Onderlangs/Boven- over wordt op 6 oktober herhaald
De ‘Battlefield wandeling’ die op 9 juni jl. werd gehou-den in het gebied rond het St. Elisabeths Gasthuis in Arnhem, zal op zaterdag 6 oktober a.s. worden her-haald. Niet alleen was de belangstelling op 9 juni erg groot, maar er kwamen ook veel verzoeken binnen om de wandeling nogmaals te organiseren.
De battlefield tour begint om 13.30 uur bij het buurthuis ’t Huukske in Lombok, Mauritsstraat 22, 6812 BS Arnhem en eindigt op 17.00 uur. Vanaf 13.00 uur is buurthuis ’t Huukske geopend.
De kosten bedragen per deelnemer € 17,50. Hierbij is inbegrepen koffie bij aankomst, de rondleiding en een rijk geïllustreerde gids met achtergrondinformatie. Deze gids bevat een aantal unieke 3D-luchtfoto’s van het excursiegebied uit september 1944. Met behulp van een bijgeleverd ‘rood/groen’ brilletje kunnen deze foto’s in stereo worden bekeken.
Aanmelding voor 29 september door telefonische opgave bij het Airborne Museum, telefoon 026-3337710 of per mail info@Airbornemuseum.com en gelijktijdige overmaking van € 17,50 op girorekening 4403641 t.n.v. Vereniging Vrienden v/h Airborne Museum, onder vermelding van ‘Battlefield Tour 6 oktober’. De inschrijving vindt plaats in volgorde van binnenkomst van de giro-overschrijvingen. Alleen als er geen plaats meer is, krijgt u bericht.

Unieke droppings-container overgedragen
Om verzetsgroepen in bezet gebied vanuit de lucht te bevoorraden, werden in Engeland gedurende de oorlog verschillende typen containers ontwikkeld. Een daarvan was het type ‘H’. Deze bestond uit vijf bussen, die door middel van twee stangen aan elkaar waren verbonden. Samen met een metalen stootkussen en een deel waarin de parachute werd opgeborgen, vormden ze een complete container. Nadat de container was neer-gekomen, konden de verbindingsstangen, die met een snelsluiting vastzaten, worden losgemaakt, waardoor het geheel uiteenviel in vijf losse, draagbare bussen. De andere onderdelen en de parachute konden vervolgens met een meegeleverde schop worden begraven.
Van dit type container zijn vrijwel geen exemplaren bewaard gebleven, behalve in Frankrijk waar er een staat opgesteld in het museum voor de Special Air Service in Saint-Marcel.
Enkele jaren geleden kwamen bij graafwerkzaamheden bij Wilnis resten van een container type H tevoorschijn uit een sloot. Deze onderdelen, die samen een bijna complete container vormden, zijn vervolgens aangeruild door het Airborne Museum. De Vereniging Vrienden heeft vorig jaar aangeboden de kosten voor

5 juli 2007. De gerestaureerde container van het type H wordt door de Vereniging Vrienden overgedragen aan de Stichting Airborne Museum. V.I.n.r. Ivar Goedings (secreta- ris VVAM), Wybo Boersma (lid van het Stichtingsbestuur), Driekus Heij (voorzitter van de Stichting) en de heer Wamelink (de restaurateur).

een volledige restauratie te zullen betalen. De heer Wameling uit Aalten werd bereid gevonden deze res-tauratie uit te voeren. Hij heeft dit werk met zeer veel kennis van zaken gedaan. Gevonden delen werden gerestaureerd en ontbrekende onderdelen werden nauwkeurig nagemaakt. Het resultaat is een complete container type H, zoals gebruikt voor het bevoorraden van de verzetsbeweging in Nederland.
Op vrijdag 5 juli jl. heeft het bestuur van de Vereniging Vrienden, in aanwezigheid van een aantal belangstel-lenden, de gerestaureerde container overgedragen aan het bestuur van de Stichting Airborne Museum. Deze container type H zal in het vernieuwde Airborne Museum een permanente plaats krijgen bij het verhaal over het Verzet op de Veluwe. Voorlopig staat hij opgesteld bij de container type C op de eerste verdieping van het museum. (Wybo Boersma)

Informatiecentrum Slag om Arnhem
In het gebouw van Volkshuisvesting Arnhem, aan de westzijde van de brug in Arnhem, zal op 19 september het ‘Informatiecentrum Slag om Arnhem’ worden geopend. Het beheer van dit centrum komt in handen van het Airborne Museum. Het inrichtingsplan is ontwikkeld door het Utrechtse bureau Tinker Imagineers in samenwerking met het Airborne Museum, het Gelders Archief, de Gelderland Bibliotheek en het Arnhems Oorlogsmuseum 40-45. In het nieuwe centrum kunnen bezoekers van de John Frostbrug terecht voor informatie over de strijd om de Arnhemse verkeersbrug in september 1944. Het wordt echter geen museum.
Het centrum zal geheel worden bemand door vrijwilligers. De belangstelling hiervoor is zeer groot. Ongeveer 35 mensen hebben zich inmiddels aangemeld.

Legaat voor het museum
Op 6 november van het vorig jaar overleed ons lid Sander Kremer. Tijdens de Slag om Arnhem maakte Sander als 11-jarige jongen de strijd mee aan de Stationsweg in Oosterbeek. In dat gebied vochten zowel Britse als Poolse troepen. De gevechten rond hun huis zijn door zijn moeder, mevrouw A.L.A. Kremer-Kingma, beschreven in het verhaal ‘De Stationsweg in de vuurlinie’, dat werd opgenomen in het in 1946 verschenen boek ‘Niet Tevergeefs’. In het boek ‘De Polen van Driel’ (1990) geeft auteur George Cholewczynski een gedetailleerd overzicht van de strijd op de Stationsweg, dat hij illustreert met o.a. foto’s van de familie Kremer (zie de pagina’s 102-106).
Sander heeft altijd een diepgaande belangstelling gehad voor de geschiedenis van de Slag om Arnhem. Daarom besloot hij een aanzienlijk bedrag na te laten aan het Airborne Museum. Dit geld zal worden besteed aan een van de educatieve projecten, waarmee de jeugd op een eigentijdse wijze kennis kan nemen van deze ingrijpende periode uit onze geschiedenis.

Impressies van het weekend voor leden uit het Verenigd Koninkrijk
Op vrijdagmiddag 15 juni kwamen 25 Britse leden van de VVAM bijeen in Restaurant Schoonoord in Oosterbeek om deel te nemen aan het speciaal voor hen door Niall Cherry georganiseerde weekend. Nadat de Nederlandse leden Alex Junier, Patrick Pronk en Martin Peters zich bij ons hadden gevoegd, begonnen we met een tour door het noordelijk deel van de Perimeter.
Voor mij is het grote voordeel van dit soort tochten dat je allerlei details hoort en ziet, die je normaliter zouden ontgaan, zelfs als je alle boeken over de Slag om Arnhem zou hebben gelezen. Wanneer je wordt gewezen op een muur, waar je gewoon langs zou zijn gelopen, als je niet zou worden gewezen op het feit dat een tank zich in 1944 in deze muur had vast gereden, dan voegt dat nou juist die extra dimensie toe.
Op de verschillende locaties vertelde Niall wat er zich had afgespeeld. Ook hadden we het geluk dat we konden profiteren van de uitgebreide kennis van Steve Elsey, die veel extra informatie kon geven over de acties van de leden van het Glider Pilot Regiment. Op vrijdagavond waren we te gast in het Airborne Museum, waar Gerard Gijsbertsen, Bart van Genderen en ander Nederlandse leden van de VVAM ons bezig hielden.

16 juni 2007. Voor aandachtig luisterende Britse leden legt Niall Cherry uit wat er zich in september 1944 heeft afgespeeld in de Perimeter.

Op zaterdagmorgen bezochten we de westkant van de Perimeter. Toen we bij de Van Lennepweg bij de posities van het Border Regiment keken naar het restant van de mortier put, waar de beroemde foto werd gemaakt van Korporaal Jim McDowell, en de soldaten Norman Knight en Ron Tierney, vond een van de deelnemers iets wat leek op de resten van een schep, zoals gebruikt door de Airborne troepen. Of het ding echt dateerde uit 1944, of dat het er later was achtergelaten is niet duidelijk, maar de vondst veroorzaakte wel enige opwinding.
Via andere Border posities wandelden we naar de Westerbouwing waar onze Nederlandse gastheren hadden gezorgd voor een uitstekend lunchpakket. Daarna liepen we via het Kerkpad naar de Oude Kerk en het huis van Kate ter Horst. Hier voegde Robert Voskuil zich bij ons. Hij gaf een uitstekende en goed geïllustreerde uitleg over de acties van het Ist Light Regiment Royal Artillery. Voor mij was dit extra inte-ressant omdat mijn vader, een Stafford, vijf dagen in een schuttersput in de uiterwaarden aan de zuidkant van de kerk had doorgebracht, om die artillerie-posi- ties te verdedigen. Een hoogtepunt was het moment dat Robert het houten bord, dat had behoord bij het commandopost van de 3rd Battery, te voorschijn haalde. Robert heeft dat bord al sinds het begin van de zestiger jaren in zijn bezit. Het verhaal hoe hij er aan kwam en de details over de vorige eigenaar – Captain Peter Wilkinson – werd verteld op de plaats waar de commandopost had gestaan.
Zondag maakten we een tocht met een aantal voertuigen uit de Tweede Wereldoorlog langs verschillende plaatsen in de Betuwe en we eindigden bij de Airborne Begraafplaats.

Het weekend werd afgesloten in Schoonoord met een uitstekende maaltijd.
Uit naam van iedereen die deelnam, wil ik graag Niall Cherry bedanken voor de organisatie van de tour. Ik weet zeker dat we ons nauwelijks kunnen voorstellen hoeveel werk hij daarin heeft gestoken.
Ook wil ik graag onze Nederlandse gastheren bedanken, in het bijzonder Robert Sigmond, Robert Voskuil, Bart van Genderen, Gerard Gijsbertsen, Ivar Goedings en Erik van der Meiden voor hun kennis, gastvrijheid en vriendschap. Ook veel dank aan de chauffeurs van de voertuigen. Ik heb mij nu al ingeschreven voor de tour van 2009. (John Howes)

Nieuws van Niall
Graag wil ik nogmaals de leden uit het Verenigd Koninkrijk bedanken, die de moeite hebben genomen om naar Oosterbeek te reizen om deel te nemen aan een excursie-weekend, dat succesvol genoemd mag worden, ondanks het feit dat het af en toe regende. Het was leuk om iedereen te zien en ik wil ook graag de Oosterbeekse ‘Airborne Mafia’ danken voor hun hulp gedurende het weekend.
Er waren verschillende leden die voor het eerst mee gingen en het geeft voldoening om mee te kunnen delen dat zij allen weer geboekt hebben 2009. Kennelijk doen we het goed! Binnenkort begin ik met de voorbereidingen voor 2009. Zoals gewoonlijk willen we het aantal deelnemers beperken tot 25, maar we hebben nu al 18 reserveringen!

Activiteiten in 2007
Datum: Activiteit: Georganiseerd door: Toegankelijk voor niet leden:
8 september Market Garden excursie II Airborne Museum ja
27-30 september Battlefïeld Tour Ardennen Airborne Museum ja
6 oktober Herhaling Battlefïeld wandeling Onderlangs/Bovenover VVAM ja
November of december Lezing VVAM ja
Aanvullingen en wijzigingen zullen op de website van de VVAM worden vermeld.
Wanneer er nog vragen zijn over het afgelopen ‘UK weekend’ of over dat van 2009, neem dan gerust contact met mij op.
(Niall Cherry)

Schenking Rode Kruisvlag
De 85-jarige Ton Gieling uit Oosterbeek heeft de Rode Kruisvlag, die hij in september 1944 gebruikte bij zijn werk als vrijwilliger bij St.Elisabeths Gasthuis, geschonken aan het Airborne Museum. Tijdens de Slag om Arnhem moesten hij en zijn collega’s regelmatig gewonden ophalen. Om door vriend en vijand te worden herkend als gewondenverzorger, had hij de kleine vlag vastgemaakt op de rug van zijn witte jas. De vlag wordt momenteel tentoongesteld in de expositie ‘De Verloren Slag’, die nog tot 16 december te zien is in het Airborne Museum.
De heer Gieling heeft een aantal jaren geleden zijn herinneringen aan september 1944 op papier gezet en die publiceren we nu als Ministory bij deze Nieuwsbrief.

Reactie op Ministory 89
Graag wil ik reageren op Ministory 89 van juni 2006. Hierin stelt Ruurd Kok dat amateur metaaldetector hobbyisten schadelijk zijn voor bodemarchief en geschiedschrijving, omdat ze geen oog hebben voor de historische context en geen melding maken van hun vondsten. Kok pleit voor strenge regelgeving. Als legale en juist erg context gerichte detector-amateur wil ik daar op inhaken.
Wat ik in de praktijk heb gezien, is dat de regelgeving illegaal zoeken juist bevordert. Ik weet van zoekers, die liever de boete riskeren, dan het ongemak van de ontheffing. Zo verdwijnen vondsten in de illegaliteit, want deze zoekers maken uiteraard geen melding. De regels veroorzaken juist wat ze proberen te voorkomen en…gezocht wordt er toch! Naarmate de tijd verstrijkt – en het aantal veteranen minder wordt – zal het Airborne Museum haar doelstellingen moeten veranderen, wil het niet deels zijn bestaansrecht verliezen. Net als bij de Wageningse 5 Mei viering, zal de focus verschuiven naar ‘bewust-wording’, hier met de geschiedenis van de Market Garden als middel. De micro-details, die bodemvondsten genereren, zijn daarbij steeds minder relevant voor het grote publiek en steeds meer het terrein van – met alle respect – een select groepje ‘krijgsgeschiedenispuriteinen’.
Met deze argumenten wil ik pleiten voor een andere aanpak, waarin de detector juist een positieve rol kan vervullen. Ik heb gemerkt dat het vinden van het kleinste granaatscherfje in het veld heel veel doet bij mensen. Eigenhandig de oorlog vinden in je achtertuin, maakt meer indruk dan het grootste diorama in Hartenstein. Dit is leren door directe ervaring. Als het museum ‘bewustwording’ kiest boven ‘geschiedschrijving’, dan kan, juist ingezet, metaaldetectie de effectiviteit binnen die doelstelling vergroten en daarnaast méér geregistreerde vondsten, met gegevens over hun context, opleveren. Dit zou op alle fronten winst betekenen, lijkt me zo. (Jobbe Wijnen)

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum Oosterbeek (Utrechtseweg 232, 6862 AZ Oosterbeek) en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem.
Telefoon museum: (026) 333 77 10
Redactie.’ drs. R.P.G.A. Voskuil en W. Boersma

Oproep voor leden in het Verenigd Koninkrijk
Leden, die geïnteresseerd zijn in een lezing over de Poolse Parachutisten Brigade tijdens de Tweede Wereldoorlog en hun rol tijdens de Slag om Arnhem, worden vriendelijk verzocht dit kenbaar te maken aan Niall Cherry. Bij voldoende belangstelling is Dr. Hal Sosabowski, kleinzoon van Generaal Stanislaw Sosabowski, bereid om deze lezing te houden. Dat zou op een nader te bepalen datum kunnen gebeuren in de buurt van Londen, bijvoorbeeld in Aldershot.
Redactieadres: Utrechteseweg 232, 6862 AZ Oosterbeek, e-mail: vvam@airbornemuseum.org Penningmeester/ledenadministratie: Frits Miedema, telefoon (026) 333 64 76, e-mail: fymiedema@planet.nl Coördinatie verzending, archivering & distributie losse nummers: Chris van Roekel, Oosterbeek.
Vormgeving: Hildebrand DTP, Wageningen. Druk: Drukkerij Verweij Wageningen B.V.

Download

/0 Reacties/door

VVAM Nieuwsbrief 131_September_2013

Excursie met als onderwerp: ‘Wat de aarde bewaarde, bodemvondsten uit de Slag om Arnhem in hun historische context’
Op zaterdagmiddag 12 oktober houdt de WAM een wandelexcursie met als onderwerp: ‘Wat de aarde bewaarde’. Hans van de Velden en Robert Voskuil gidsen de deelnemers langs verschillende locaties in Oosterbeek. Hans zal daar vertellen wat hij in vroeger jaren op deze locaties aan overblijfselen uit de slag om Arnhem heeft gevonden, terwijl Robert daarbij een korte historische toelichting zal geven. Hans neemt foto’s van een aantal van zijn vondsten mee.
Veel van het materiaal dat de le Britse Airborne divisie gebruikte tijdens de Slag om Arnhem bleef na de evacuatie achter. De Duitsers namen een deel mee als oorlogsbuit. Na de oorlog werden de restanten opgeruimd. Maar ook werden veel voorwerpen en munitie in oude schuttersputten, loopgraven of op andere plaatsen begraven. Vooral bij bouwwerkzaamheden is hiervan in de jaren na de oorlog veel teruggevonden. Hans van der Velden heeft vooral in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw veel materiaal uit de oorlog opgegraven. In die tijd kon dat nog zonder veel bemoeienis van de overheid. Nu gelden er zeer strenge regels en er mag in het gebied van de gemeente Renkum absoluut niet zomaar worden gegraven. Alleen bij grote uitzondering wordt er een speciale vergunning verleend.
Veel van de door Hans van der Velden opgegraven

Een van de vitrines met bodemvondsten in het Airborne Museum.

objecten heeft hij overgedragen aan het Airborne Museum. Een deel is tentoongesteld in het souterrain van het museum.
De excursie op 12 oktober begint om 14.00 uur bij de ingang van Airborne Museum Hartenstein en eindigt om 16.30 uur bij restaurant Schoonoord, waar we nog wat napraten bij een drankje.
De excursie is alleen voor leden van de Vereniging. Er is dus geen mogelijkheid voor introducés. Het maximaal aantal deelnemers is 30. Opgave voor 5 oktober 2013 en uitsluitend per e-mail via: w.boersma@wxs.nl en gelijktijdige overmaking van € 10 op (postbank)rekening: IBAN: NL33INGB0005113751 t.n.v. Vrienden v/h Airborne Museum te Oosterbeek, onder vermelding van: ‘Bat- tlefield tour 12 oktober’.
U krijgt per e-mail bericht of u ingeschreven staat. Ook als de tour volgeboekt is krijgt u per e-mail bericht.

Nieuwe voorzitter Stichting Airborne Museum
In de bestuursvergadering van de Stichting Airborne Museum van 4 juni 2013 is de heer Cees van den Vlekkert benoemd tot nieuwe voorzitter van het bestuur van de Stichting Airborne Museum. Op 1 mei van dit jaar trad de heer Driekus Heij terug als voorzitter van het bestuur. Heij is zeven jaar voorzitter geweest van het bestuur van het Airborne Museum. Met het bereiken van de 72-jari- ge leeftijd, heeft hij gemeend het roer te moe-ten overdragen aan een jongere generatie. Het bestuur is de afgelopen periode al versterkt met de toetreding van twee nieuwe leden, mevrouw Adelheid Ponsioen en de heer Cees van den Vlekkert. Cees van den Vlekkert (66) heeft ruime ervaring op het gebied van management, marketing & sales. Hij bekleedde jarenlang diverse directiefuncties binnen de ANWB, ondermeer op de terreinen Hulpverlening (wegenwacht), Reizen, Retail en Marketing & Sales. Zijn expertise biedt een waardevolle aanvulling op de bestaande kennis binnen het Airborne Museum, dat zich in een scherp concurrerende vrijetijdsmarkt bevindt. Adelheid Ponsioen (58) brengt museale kennis, ervaring en cultureel ondernemerschap in. Zo was zij vele jaren directeur bedrijfsvoering bij het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem en regiodirecteur bij het vervoersbedrijf Connexxion. Na de recente benoemingen van Cees van den Vlekken en Adelheid Ponsioen ziet het bestuur van de Stichting Airborne Museum er als volgt uit: Cees van den Vlekkert (voorzitter), Wim Duyts (secretaris), Paul Tirion (penningmeester), Adelheid Ponsioen en Robert Jan Dil. Directeur is Jan Hovers. (Persbericht)

‘Arnhem, A Few Vital Hours’
Een Australiër, een Engelsman en een Nederlander gingen een Bar binnen… Dit lijkt het begin van een bekende grap, maar op 21 juni 2013 was dit het begin van presentatie van een nieuw boek over de Slag om Arnhem in de kantine van het Museum Vliegbasis Deelen. Het boek werd geschreven door de Australische auteur Scott Reveil in samenwerking met Niall Cherry en Bob Gerritsen.
Hoewel er al honderden boeken over dit onderwerp zijn verschenen, is het merkwaardig dat er maar zo weinig publicaties in het Engels bestaan over de Duitse kant van de Slag. Dit nieuwe boek over een Duits opleidingsbataljon, dat bekend werd als de Kampfgruppe Krafft, is een zeer belangrijke aanvulling op de geschiedschrijving, temeer daar dit ene bataljon een enorme invloed heeft gehad op het verloop van de Slag om Arnhem.
Het boek beschrijft de geschiedenis van het SS Pan- zer-Grenadier-und-Ersatz Battalion 16, beginnend bij de oprichting van dit trainings- en reserve bataljon. Dan volgen de periode voor de Slag om Arnhem, de acties van het bataljon op die dramatische middag van 17 september 1944 en in de tijd daarna. Kampfgruppe Krafft bleef aktief, tot het op 7 oktober 1944 werd opgeheven. Door gebruik te maken van zowel Britse als Duitse bronnen, waaronder het gevechtsrapport van Sturm- bannfuhrer Sepp Krafft, worden de acties van Kampfgruppe Krafft in het westelijk deel van Oosterbeek gedurende die Few Vital Hours beschreven in fascinerend detail.
Alle drie auteurs hebben een passie voor en een grondige kennis over de Slag om Arnhem. Scott en Bob schreven gezamenlijk het eerder verschenen boek ‘Retake Arnhem Bridge’, dat ik eveneens kan aanbevelen. Niall is de auteur van zeven boeken, waarvan drie over de Slag om Arnhem. Hun oog voor details komt naar voren in het hoofdstuk ‘Staring the Facts’, waarin ze de fouten in andere publicaties corrigeren. Een biografie over Krafft, zijn inlichtingenrapport en een Roll of Honour completeren het boek. ‘Arnhem, A Few vital Hours’ telt 152 pagina’s en bevat veel nieuw materiaal. Het boek is geïllustreerd met 120 foto’s en 14 kaarten. Net als alle eerdere uitgaven van RN Sigmond Publishing is het fraai uitgevoerd. Zeer aanbevolen!
In Nederland is het boek o.a. verkrijgbaar in het Air- bome Museum en bij boekhandel Meijer & Siegers in Oosterbeek. De prijs bedraagt € 39,50. In het Verenigd Koninkrijk kunt u zich wenden tot Niall Cherry, de vertegenwoordiger van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum. (Graham Francis, UK member WAM)

Scott Reveil geeft tijdens de presentatie van het boek ‘Arnhem, A Feu; Vital Hours’ op 21 juni jl. een korte uitleg over de totstandkoming van deze publicatie. Links zijn mede-auteurs Niall Cherry en Bob Gerritsen.

‘Kampina Airborne’
Het eind vorig jaar verschenen boek ‘Kampina Airborne, gevluchte en ondergedoken geallieerde airborne-militairen in natuurgebied de Kampina’ door Peter van der Linden, vertelt het verhaal van de grote groep geallieerde militairen, die tijdens Operatie Market Garden met hun zweefvliegtuigen voortijdig en ver verwijderd van hun landingszones neerkwamen op Noord-Brabants grondgebied. Zij behoorden bij de 1ste Britse Airborne Divisie en bij de Amerikaanse 82e en 101e Airborne Divisie. Ook maakten Britse en Amerikaanse zweefvliegtuigpiloten en piloten van het Amerikaanse IX Troop Carrier Command deel uit van deze groep. Ze werden, nadat ze achter de vijandelijke linies waren neergekomen, opgevangen door het leden van de plaatselijke Verzetsgroepen en die verstopte hen in de omgeving met hulp van boeren en van de plaatselijke geestelijkheid. Het ging hierbij in eerste instantie om twee grote groepen. Een groep zat verscholen in de Loonse en Drunense duinen en werd na een aantal weken verplaatst naar het natuurgebied Kampina tussen de dorpen Oisterwijk en Boxtel. Daar sloten ze zich aan bij een groep geallieerden militairen, die daar al verborgen zaten. Zo ontstond een eenheid van bijna 90 man. In de avond van 24 oktober verlieten deze militairen de Kampina en gingen, gesteund door het Boxtels verzet, in de richting van Boxtel. Men had namelijk informatie gekregen dat de Duitsers Boxtel hadden verlaten, nadat eenheden van het Britse landleger ten oosten van het dorp waren gesignaleerd. Als bevrijders werden de airborne-militairen met hun Nederlandse helpers in Boxtel binnengehaald. De volgende morgen (25 oktober) trok het Britse landleger Boxtel binnen en werden de mannen, die zes weken achter de Duitse linies verborgen hadden gezeten, verenigd met hun geallieerde strijdmakkers.
Het is goed dat auteur Peter van der Linden heeft dit relatief onbekende aspect van Operatie Market Garden nu uitgebreid heeft beschreven en heeft gepubliceerd in een aantrekkelijk boek.
Het boek ‘Kampina Airborne’ telt 238 pagina’s, drie kaarten en meer dan 150 zwart-wit foto’s, waarvan

FOTO: IMPERIAL WAR MUSEUM, LONDEN
25 oktober 1944. Nadat de geallieerde militairen zijn ontsnapt van achter de Duitse linies en in Boxtel zijn aangekomen,
tonen ze aan elkaar een paar buitgemaakte Duitse pistolen.

vele niet eerder zijn gepubliceerd. Als bijlage bevat het boek een grote gekleurde plattegrond van dat deel van Noord-Brabant, waarin het verhaal zich afspeelt. Hierop staan 69 gemarkeerde locaties van o.a. de landings- en schuilplaatsen, loop- en vluchtroutes, etc. Achterin het boek staan lijsten met de namen en gegevens van alle betrokken militairen en van de Nederlandse verzetsmensen, die in het boek voorkomen. Ook de vliegtuig gegevens worden vermeld. Naast een Nederlandse editie is er ook een Engelstalige uitgave verschenen, onder de titel ‘Kampina Airborne, Airborne evaders of the Kampina forest’. Het boek is te bestellen bij de auteur, Peter van der Linden, e-mail adres: vanderlinden2@home.nl. De prijs van beide edities bedraagt € 19,95 + verzendkosten.

No 1 Parachute Training School. Ringway
Door een samenwerking tussen de ‘Arnhem 1944 Fellowship’, ‘No 1 Parachute Training School PJI Association’ en ‘Airborne Assault Duxford’ kon eind 2012 uit particuliere bron het ‘gastenboek’ worden aangekocht van ‘No 1 Parachute Training School RAF Ringway’. Dit gastenboek werd tijdens de oorlog samengesteld door de eerste commandant van No 1 PTS, Squadron Leader, later Wing Commander, Maurice Newnham. Dit boek is nu gescanned en op CD gezet. De ‘Arnhem 1944 Fellowship’ heeft toestemming gekregen om deze CD in de verkoop ter brengen. De CD bevat een groot aantal foto’s, documenten, krantenknipsels, bijdragen van bezoekers en talloze handtekeningen van bekende en minder bekende militairen uit de Britse Airborne Divisies.
Er staan foto’s in van de eerste parachutesprong, waarbij in het water werd geland en een fotografisch verslag van de bezoeken van Koning George VI, Winston en Clementine Churchill en Major General Roy Urquhart. Bijzondere handtekeningen zijn die van George Duke of Kent, Alan Brooke, kort voordat hij Chief of the Imperial Staff en adviseur van Winston Churchill werd, van de generaals Urquhart en Gale, en van andere bekende officieren, die in Arnhem vochten, zoals Des Voeux en Smyth.
De prijs van de CD bedraagt £ 15 plus £ 1,50 verzend-kosten in het Verenigd Koninkrijk en £ 2 voor verzending naar het vaste land van Europa. Voor informatie over de kosten van verzending naar andere delen van de wereld, kunt u zich wenden tot Niall Cherry.
De opbrengst van de verkoop wordt verdeeld tussen de ‘Arnhem 1944 Fellowship’ en ‘Airborne Assault’. Indien u geïnteresseerd bent in de CD, kunt u kontakt opnemen met Niall Cherry. (Niall Cherry)De RAF Ringway waar tijdens WOII Britse militairen hun parachuteopleiding kregen werden de eerste parachutesprongen gemaakt uit een grote mand, die onder een ballon was gehangen.

‘Kampfraum Arnheim’
‘Kampfraum Arnheim’, door Harlan Glenn en Remy Spezzano, is niet weer een boek over de Slag om Arnhem in september 1944. Zoals de ondertitel: ‘A Photo study of the German Soldier fighting in and around Arnhem, September 1944’ al zegt is het ‘een fotostudie van de Duitse militair in de strijd om Arnhem’. Het is dan ook een kijkboek, samengesteld uit bekende en onbekende foto’s van acht Duitse oorlogsfotografen. Ze laten de Duitse militair in actie zien, voornamelijk in het gebied bij Arnhem (Ist British Airborne Division), maar ook in de omgeving van Nijmegen (82nd US Airborne Division). De foto’s zijn in groot formaat (de meeste op formaat 27 x 18 cm) afgedrukt en ze zijn van een uitzonderlijk goede kwaliteit, zodat alle details goed uitkomen. Elk hoofdstuk is voorzien van een korte inleiding over dat deel van Nederland, waar de betreffende fotograaf zijn foto’s heeft genomen. Goede kaarten verduidelijken de Duitse en geallieerde posities, zodat ook de plaats van de opnamen duidelijk is, evenals het verloop van de strijd.
Harlan Glenn geeft bij iedere foto een uitgebreide uitleg over de uitrusting en bewapening van de Duitse militair, met soms een zijsprong naar de uitrusting van de geallieerde parachutisten. Een enkele vergissing die hierbij is gemaakt, mag de auteur worden vergeven. We zien dat niet alleen Waffen SS eenheden maar ook landmacht, luchtmacht en marine eenheden, ingezet werden tegen de geallieerde Airborne troepen.
Het boek is een must, niet alleen voor de geïnteresseerde in de operatie Market Garden, maar voor iedereen die interesse heeft in de Duitse militair, zoals hij uitgerust was tijdens de gevechten in het laatste oorlogsjaar. De steun van vele experts uit Amerika en Nederland zien we terug in de kwaliteit van dit boek. ‘Kampfraum Arnheim, A study of the German Soldier fighting in and around Arnhem, September 1944’ door Harlan Glenn en Remy Spezzano werd uitgegeven bij RZM Imports, 184 North Street, Stamford, CT 06901 USA, E-mail: info@rzm.com ; ISBN: 978-0-9657u584- 9-9; Deze Engelstalige uitgave telt 306 pagina’s en is geïllustreerd met een groot aantal foto’s en kaarten. Het boek is in Nederland verkrijgbaar in het Airborne Museum en kost daar € 70. (Wybo Boersma)

Japanse belangstelling voor het Airborne Museum.
De afgelopen tijd hebben verschillende filmploegen uit Japan opnamen gemaakt in het Airborne Museum in Oosterbeek. Er blijkt in Japan veel belangstelling te bestaan voor de beroemde filmster Audrey Hepbum en die woonde tijdens de oorlog in Arnhem. Om een indruk te krijgen van de Slag om Arnhem en in het bijzonder van het lot dat de burgerbevolking trof, werd door de verschillende Japanse regisseurs de hulp ingeroepen van de staf van het Airborne Museum. De films komen volgend jaar op de Japanse TV.

Op 19 augustus jl. filmde een Japanse televisieploeg bij het Airborne Museum in Oosterbeek.

‘We fought at Arnhem’
In dit boek beschrijft de auteur, Mike Rossiter, de Slag om Arnhem aan de hand van de belevenissen van drie veteranen, Ron Jordan (REME), Tom Carpenter (9th Field Company Royal Engineers) en Pat Gorman (llth Parachute Battalion). Over alle drie genoemde eenheden zijn al boeken verschenen, maar door de opzet die Rossiter volgt, waarbij de veteranen vanaf hun jeugd worden gevolgd, krijgen de gebeurtenissen een meer persoonlijk karakter. Hun verhalen spelen zich dan ook niet alleen af bij Arnhem, maar ook op andere plaatsen, waar ze tijdens de oorlog werden ingezet. Het boek geeft ook een beeld van de achtergrond van de mannen die bij Arnhem vochten.
Jammer dat het boek wat mank gaat door enkele onzorgvuldigheden, die te vermijden waren geweest. Zo was Krafft’s eenheid geen deel van de 9e SS divisie (pag. 113), stond op de Rijnkade in Arnhem geen 88 mm geschut, had de Eerste Britse Airborne Divisie 17-ponder kanonnen geen 18-ponders (pag. 176), en lijkt het onwaarschijnlijk dat ze een in Rusland gemaakte Thompson machinegeweer gebruikten (pag. 224). Maar aan het geheel van het boek doet dit niets af. Het is vlot geschreven en laat zich gemakkelijk lezen. ‘We fought at Arnhem’ door Mike Rossiter, werd uitgegeven bij de Bantam Press London in 2011, ISBN 978-0-5930-6591-4. Het boek telt 371 pagina’s en is geïllustreerd met foto’s. De prijs bedraagt £ 16,99, ca. € 24,-. (Wybo Boersma)

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, Oosterbeek en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de activiteiten van de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem. Redactie: drs. Robert RG.A. Voskuil, Wybo Boersma en Joop Bal.
Coördinatie verzending, archivering & distributie losse num-mers Nieuwsbrief: Wybo Boersma, Ede.
Vormgeving Nieuwsbrief: Hildebrand DTP, Wageningen.
Druk; Drukkerij Verweij Wageningen B.V.
E-mail adres WAM: info@vriendenAirbornemuseum.nl.
Telefoon: (0318) 63 96 33.
Postadres: WAM, t.a.v. Ivar Goedings, Postbus 8047, 6710 AA, Ede.
Penningmeester en Coördinator Airborne News Flash: Vincent Luyten.
Website van de WAM.’ www.vriendenAirbornemuseum.nl

Download

/0 Reacties/door

VVAM Nieuwsbrief 132 – December- 2013

John Waddy lid van verdienste WAM
Op 20 september werd Colonel (Retd) John Waddy OBE benoemd tot ‘Lid van verdienste van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum’, Dit gebeurde tijdens een informele bijeenkomst na afloop van de Jaarvergadering van de Arnhem 1944 Fellowship, die werd gehouden in de Concertzaal in Oosterbeek. John ontving deze benoeming ‘For his outstanding and inspiring contribution to the objectives of the Society and the great personal example he is to all who are committed to and engaged in the work of the Society of Friends of the Airborne Museum ‘Hartenstein’ at Oosterbeek’. Deze tekst werd vermeld op de oorkonde, die hij ontving.
John Waddy heeft altijd veel belangstelling gehad voor de activiteiten van de Vereniging Vrienden. Hij schreef verschillende artikelen voor de Nieuwsbrief en hield ons op de hoogte van in Engeland uitgekomen publicaties. Verschillende keren kwam hij speciaal naar Oosterbeek om voor de WAM battlefield tours te leiden over het voormalige gevechtsgebied

John Waddy ontvangt uit handen van voorzitter Ben Kolster de oorkonde die behoort bij zijn benoeming tot Lid van Verdienste van de WAM (20 september 2013).

van de Slag om Arnhem. Door zijn encyclopedische kennis van de Slag om Arnhem blijft hij een van de belangrijkste experts op het gebied van de Britse luchtlandingsoperaties in september 1944.

Social Evening VVAM
Op vrijdag 28 februari 2014 zal er voor leden van de WAM weer een ‘Social Evening’ worden gehouden in het Airborne Museum. Als een van de programma onderdelen staat gepland een korte lezing van Willem Kleijn over de rol die de Luftwaffe bunker Diogenes in Schaarsbergen heeft gespeeld in de periode van de Slag om Arnhem.
Het museum is open van 19.30-22.00 uur.

Poolse parachutisten centraal in het derde deel van stripboek over de Slag om Arnhem
In september 2013 verscheen het derde en laatste stripboek van de trilogie over de Slag om Arnhem. De serie werd gemaakt door Henny Vaessen en Tine Bouwhuis van Studio Vaessen uit Oosterbeek. De presentatie vond plaats in Driel, omdat in dit deel de strijd van de Poolse Parachutisten Brigade in dit gebied centraal staat. Het spreekt vanzelf dat Generaal Stanislaw Sosabowski in het verhaal een hoofdrol speelt. In het boek wordt ingegaan op de training van de Poolse Brigade in Schotland, het onklaar maken van het Drielse Veer, de gevechten, de Valburg Conferentie en de poging van de Polen om de Rijn over te steken. Het laatste gedeelte van het boek, getiteld ‘Overwinnaars en Verliezers’, wordt een beeld gegeven over de afloop van de Slag om Arnhem, de evacuatie van de burgerbevolking en van Operatie Pegasus. Ook wordt in beeld gebracht hoe Generaal Sosabowski na de slag om Arnhem geheel onterecht door het Britse opperbevel van zijn commando over de brigade wordt ontheven.
Henny enTine hebben er een helder en aansprekend verhaal van gemaakt, waarbij je moet bedenken dat het niet eenvoudig is om de vaak gecompliceerde situaties in een enkele tekeningen samen te vatten. Het boek ‘Adelaar en Pegasus’ telt 48 pagina’s en werd uitgegeven bij Pelikaanpers in Oosterbeek. Prijs: € 14,95. Ook de eerste twee delen zijn nog steeds verkrijgbaar.

Oud-Commando Herman Gobetz overleden
In Nieuwsbrief nummer 130 van juni 2013, meldden wij dat de Nederlandse Commando Herman Gobetz, die ook had deel genomen aan de Slag om Arnhem, op 2 maart 2013 alsnog de medailles had gekregen, die hij tijdens de oorlog had verdiend.
Onlangs ontvingen wij onlangs het bericht dat Herman Gobetz helaas in de nacht van 24 op 25 september 2013 is overleden.

Het Airborne Museum verwerft bijzondere nalatenschap van kapitein-ter-zee Wolters
Een van de Nederlanders die op 17 september 1944 met de Ist British Airborne Diuision mee ging naar Arnhem, was kapitein-ter-zee Arnoldus Wolters. Hij had als opdracht om op te treden als assistent en tolk voor Colonel Barlow. Deze was plaatsvervangend commandant van de Ist Airlanding Brigade en nadat de strijd zou zijn gewonnen, zou hij stadscommandant van Arnhem worden. Wolters zou dan verbindingsofficier worden en assisteren bij het op te zetten lokale ‘Militair Gezag’. Zoals bekend kwam hier niets van terecht en Wolters bleef bij het hoofdkwartier van de divisie in Oosterbeek om zich daar voor zover mogelijk nuttig te maken. Hij werd vooral bekend door het feit dat hij op 24 september 1944 samen met Colonel Graeme Warrack, hoofd van de medische dienst van de divisie, naar het Duitse hoofdkwartier in Arnhem reed om daar te praten over de onhoudbare situatie, waarin de honderden gewonden binnen de Perimeter zich bevonden. Bij dit overleg werd besloten tot een kort staakt-het-vuren, zodat enkele honderden gewonden uit Oosterbeek konden worden geëvacueerd.
Aan het eind van de strijd wist Wolters bij Operatie Berlin over de rivier de Rijn te ontkomen.
Afgelopen oktober heeft de kleinzoon van de heer Wolters het materiaal uit de oorlog, dat zijn grootvader had bewaard, overgedragen aan het Airborne Museum. Berry de Reus heeft de collectie beschreven en we zullen binnenkort aandacht schenken aan aantal bijzondere voorwerpen.

Conservator Berry de Reus heeft afscheid genomen van het Airborne Museum
Vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd, nam Berry de Reus op 28 november 2013 na 35 jaar afscheid als Conservator van het Airborne Museum ‘Hartenstein’. Dit gebeurde tijdens een druk bezochte receptie, die werd gehouden in de ‘Hall of Fame’ van het museum. Het deed Berry duidelijk veel genoegen dat naast de huidige staf ook zoveel oud- medewerkers en vrijwilligers de moeite hadden genomen om bij dit afscheid aanwezig te zijn. De directeur van het museum, Jan Hovers, sprak niet alleen lovende woorden over Berry, maar memoreerde ook een aantal bijzondere gebeurtenissen uit zijn carrière. Collega’s, vrienden en vriendinnen voerden vervolgens sketches op, waarin een aantal zaken uit Berry’s lange loopbaan de revue passeerde.

Berry de Reus beschrijft de stukken uit de collectie van kapitein-ter-zee Wolters, die afgelopen oktober werden overgedragen aan het Airborne Museum.

De receptie was zo geanimeerd, dat de laatste gasten pas ver na de officiële sluitingstijd het museum verlieten. Als laatsten vertrokken Berry en zijn vriendin Jeanette, hun auto volgeladen met cadeaus, waaronder een groot aantal flessen whisky en de nodige boeken over militaire geschiedenis.
Met Berry’s vertrek is er een tijdperk afgesloten, dat begon bij de opening van het Airborne Museum in Huize Hartenstein in 1978. Er is in die jaren tussen 1978 en 2013 enorm veel werk verzet in het museum. Daarom laten we Berry in het eerste nummer van 2014 nog eens uitgebreid aan het woord over die periode.

Duitse kant van de slag om Arnhem
Op 23 november hield Ingrid Maan in de Concertzaal in Oosterbeek een lezing over ‘de Duitse kant van de slag om Arnhem’. Er bleek zeer veel belangstelling voor dit onderwerp, want er waren bijna 140 toeschouwers! In haar inleiding ging Ingrid in op de sociale en economische omstandigheden in Duitsland in de eerste helft van de twintigste eeuw, die er toe hebben bijgedragen dat een deel van de Duitse bevolking gevoelig was voor het opkomende militarisme. Vervolgens liet Ingrid de verhalen van een aantal Duitse veteranen, die in of bij Arnhem hadden gevochten, de revue passeren. De afgelopen jaren had zij die mannen opgespoord en geïnterviewd. Deze verhalen zullen ook centraal staan in het boek dat Ingrid op dit moment aan het schrijven is.

Veel belangstelling voor de excursies met als thema ‘Bodemvondsten’
De eerste door de WAM georganiseerde battlefield- wandelingen met als thema ‘Wat de aarde prijs gaf, waren een groot succes. De belangstelling was zo groot dat er kort na elkaar twee wandelingen moesten worden gehouden, een op 12 oktober en een op 2 november, beide onder leiding van Hans van der Velden en Robert Voskuil.
De tours begonnen bij het Airborne Museum, waar uitleg werd gegeven over de omstandigheden waaronder Hans van der Velden in de 80-er jaren van de vorige eeuw op het voormalige slagveld kon zoeken en graven. Het was een tijd waarin er nog veel kon worden gevonden, mits je wist waar de Britse en Duitse posities hadden gelegen. Regelgeving bestond nog nauwelijks en professionele archeologen hadden nog volstrekt geen belangstelling voor de Tweede Wereldoorlog.
De eerste locatie, die werd bezocht, lag langs de Oranjeweg, westelijk van het Airborne Monument. Hier had het RECCE Squadron vanaf de middag van 18 september 1944 zijn hoofdkwartier. Hans vertelde over de bijzondere vondsten die hij in de voormalige schuttersputten tegenkwam, waaronder een baret met daarin een papieren document, dat meer dan veertig jaar na de oorlog nog leesbaar was! Van de belangrijkste vondsten had Hans foto’s gemaakt en die werden aan de deelnemers getoond. De deelnemers bezochten tevens het nieuwe monument voor het RECCE Squadron, dat op 19 september 2013 was onthuld, vlak naast het Airborne Monument.
Vervolgens ging de wandeling naar het park achter het Airborne Museum, waar werd ingegaan op een vondst van een webbing tas in een voormalige schuttersput. Die tas bleek geheel gevuld met persoonlijke eigendommen van één man. Helaas is Hans er nooit in geslaagd om de naam van de eigenaar te achterhalen. Vlakbij de voormalige tennisbanen vertelde Hans over de vondst van een helm van het Oxfordshire and Buckingshamshire Light Infantry en langs een pad naar de het park ‘De Hemelse Berg’ werd uitgebreid ingegaan op de inhoud van een uitgegraven Britse mortierput.
De wandeling eindigde bij de ‘Pergola’ in het park ‘De Hemelse Berg’, waar in 1992 allerlei Brits verbin- dingsmateriaal was gevonden, waaronder een metalen kist, met daarin ook een stapel ongebruikte Britse Message Forms (berichtenformulieren), waarvan de meeste nog in goede staat waren. Hans verraste de deelnemers door hen allemaal een exemplaar van zo’n Message Form cadeau te doen, nu keurig verpakt in een plastic hoesje en voorzien van een foto van de metalen kist, waarin ze meer dan veertig jaar hadden gezeten.
Naar aanleiding van de vele enthousiaste reacties van de deelnemers, heeft Hans toegezegd in de toekomst voor de WAM meer van dergelijke wandelingen te willen organiseren in andere delen van het gebied van de Slag om Arnhem. Wij kijken er naar uit!

‘Airborne forever, The life story of on Arnhem veteran’
In het boek met de bovenstaande titel beschrijft auteur Laurens van Aggelen het leven van de Britse veteraan johnny Peters, de huidige voorzitter van de Arnhem Veterans Club. Peters maakte tijdens de Slag om Arnhem deel uit van het 14e peloton van het le bataljon van het Border Regiment. Laurens van Aggelen kent Johnny al bijna 30 jaar en naar aanleiding van veel gesprekken die zij samen voerden, groeide het idee voor het schrijven van een boek.
Na een korte inleiding over zijn jeugd in Liverpool, volgt een beschrijving van Peters militaire loopbaan als hij als vrijwilliger in dienst treed bij het Border Regiment. Na de militaire training, die met de nodige problemen gepaard gaat, meldt hij zich als vrijwilliger

De omslag van het in september 2013 uitgekomen boek ‘Airborne Forever’.

bij de Britse Airborne troepen en wordt hij geplaatst bij het le bataljon van het Border Regiment. Met deze eenheid gaat hij vervolgens naar Noord Afrika, Italië en Sicilië. Na terugkeer in Engeland volgt in september 1944 de inzet bij Arnhem, waar vooral de strijd op de Westerbouwing bij hem een onuitwisbare indruk heeft achtergelaten. Het boek eindigt met de jaren na de oorlog.
Het boek sluit voor een deel aan bij andere publicaties over het le bataljon The Border Regiment, zoals ‘Het dertiende peloton’ van Haks Walburg Schmidt, ‘When dragons flew’ van Stuart Eastwood e.a. en ‘Ist BattalionThe Border Regiment Arnhem 17-26 September 1944’ van Alan T. Green. Als zodanig voegt deze publicatie dan ook niet zoveel toe aan de reeds bekende militaire geschiedschrijving van de Slag om Arnhem, maar het geeft wel een goed inzicht in de achtergrond van de Britse Airborne soldaten en het militaire leven van de jaren ’40. Wat dat betreft, past deze uitgave dan ook goed in de reeks van de levens-beschrijvingen van Airbornes, die in de afgelopen jaren verschenen zijn.
Het is alleen jammer dat verschillende onderschriften bij de foto’s in het boek fouten bevatten of onvolledig zijn. Maar desondanks is het een aardig boek en informatief boek. En ook gezien de prijs, hoeft u het niet te laten liggen. ‘Airborne forever, The life story of an Arnhem veteran’, door Laurens van Aggelen, werd uitgegeven bij White Elephant Publishing in september 2013, ISBN 978-90-79763-06-1. De uitgave telt 205 pagina’s en is geïllustreerd met foto’s. De prijs bedraagt € 18,95 en het boek is o.a. verkrijgbaar in het Airborne Museum.
(Wybo Boersma)

Radiobericht uit de Slag om Arnhem brengt op veiling meer dan 9.000 Britse Ponden op
Op woensdag 6 november jl. werd op een veiling in het Verenigd Koninkrijk een berichtenformulier te koop aangeboden met de tekst van een radiobericht, dat Generaal Urquhart op 24 september 1944 had opgesteld. Dit bericht was vervolgens verstuurd naar Generaal Browning en naar Veldmaarschalk Montgomery. In dit bericht maakte Urquhart o.a. dui-delijk dat de le Britse Airborne Divisie op dat moment dichtbij ‘complete disintegration’ was. De dramatische toon van het hele bericht maakt duidelijk dat de strijd niet langer op deze manier kon doorgaan. Dit bericht zal er ongetwijfeld toe hebben bijgedragen dat de volgende dag het bevel kwam om het restant van de Airborne divisie over de Rijn terug te trekken.
Het exemplaar van het berichtenformulier dat Veld-maarschalk Montgomery ontving, is na de oorlog bewaard door zijn adjudant, Captain Noel Chavasse. Zijn dochter besloot dit exemplaar eind 2013 te laten veilen. De WAM en het Airborne Museum hebben in een gezamenlijke actie geprobeerd dit document voor het Airborne Museum aan te kopen. Van allerlei kanten werd enthousiast gereageerd op de pogingen om voldoende geld bijeen te brengen en verschillende mensen boden zelfs aan om een geldelijke bijdrage te leveren. Onze vertegenwoordiger in het Verenigd Koninkrijk, Niall Cherry, heeft vervolgens namens de WAM en het Airborne Museum een bod gedaan. De prijs van het document was door het veilinghuis geschat op 400 Pond, maar uiteindelijk werd het verkocht voor 9.400 Pond! Dat bedrag lag helaas ver boven het budget van de WAM en het Airborne Museum.

Het Airborne Museum stopt met actieve betrokkenheid bij het ‘Vrijheidsmuseum WO2’ in Nijmegen
Het bestuur van het Airborne Museum heeft besloten om haar actieve betrokkenheid bij de ontwikkeling van het ‘Vrijheidsmuseum WO2′ in Nijmegen te beëindigen. Wij ontvingen daarover van de Stichting Airborne Museum het onderstaande persbericht. ‘19 november 2013, Afronding initiatieffase Vrijheidsmuseum WO2 Nijmegen.
In 2010 sloegen het ‘Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945’ in Groesbeek, het ‘Oorlogsmuseum in Overloon’ en ‘Airborne Museum ‘Hartenstein’ in Oosterbeek de handen ineen. Aangemoedigd door organisaties als het ‘Nationaal Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg (‘vfonds’)’ en de ‘Eenheid Oorlogsgetroffenen en Herinnering WO II van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport’, werd een haalbaarheidsonderzoek gestart naar een nieuw museum, waarin de hele geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog centraal staat.
De drie bestaande musea belichten specifieke ‘hoofdstukken’ uit de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog, maar stelden vast dat Nederland geen museum kent waar het gehele verhaal van de Tweede Wereldoorlog, inclusief aanleiding en nasleep, in bre-dere context wordt verteld. Aldus ontstond de ambitie om te onderzoeken of er in ons land behoefte is aan een oorlogsmuseum met een Europese en internationale dimensie. Het kreeg de voorlopige werktitel ‘Museum WO2’, inmiddels hernoemd tot ‘Vrijheidsmuseum WO2’. Een nieuw instituut, gebaseerd op de kennis en ervaring van de drie genoemde musea.
Vanuit de overtuiging dat dit op de langere termijn ook de eigen positie versterkt, heeft het Airborne Museum meer dan driejaar actief en enthousiast met raad en daad bijgedragen aan dit haalbaarheidsonderzoek. Inmiddels is de onderzoeksfase afgerond in de vorm van een door Bureau Berenschot opgesteld onder-nemingsplan. Dit plan ligt nu voor aan de belangrijkste stakeholders. Het ‘Nationaal Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg’ (‘vfonds’), de Provincie Gelderland en de Gemeente Nijmegen staan nu voor de beslissing of zij op basis van het plan de volgende projectfase zullen steunen.
Voor het Airborne Museum in Oosterbeek, waartoe tevens het Informatiecentrum ‘Slag om Arnhem’ naast de John Frostbrug in Arnhem behoort, is bij het afronden van het haalbaarheidsonderzoek een moment gekomen om haar actieve betrokkenheid als een van de drie initiatiefnemers te beëindigen. In deze volgende fase moet de verantwoordelijkheid voor de verdere uitwerking van deze plannen liggen bij partijen die daar de mogelijkheden en middelen voor hebben. Het Airborne Museum moet zich de komende tijd juist volop op de eigen positie en ambities richten. Zo is 2014 een druk kroonjaar voor het museum, wanneer het zeventig jaar geleden is dat de Slag om Arnhem plaatsvond. Ook is men momenteel in het museum bezig met de bouw van een nieuwe ruimte voor wisseltentoonstellingen en worden er samen met de Gemeente Arnhem nieuwe plannen ontwikkeld rond de John Frostbrug en de Eusebiuskerk,
Kortom, het ‘Vrijheidsmuseum WO2’ komt in een nieuwe fase, waarin de oorspronkelijke founders niet vanzelfsprekend een dragende rol meer hoeven te hebben. Dat neemt niet weg dat het Airborne Museum de ontwikkelingen van het nieuwe museum met grote belangstelling zal blijven volgen. Daar waar dat voor het Airborne Museum van belang is, zal uiteraard onverminderd de samenwerking met dit nieuwe museum worden gezocht, net zoals – bijvoorbeeld in het kader van de Liberation Route Europe – ook steeds samenwerking wordt gezocht met andere musea en instellingen.’

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, Oosterbeek en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de activiteiten van de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem.

Redactie: drs. Robert P.G.A. Voskuil, Wybo Boersma en Joop Bal.
Coördinatie verzending, archivering & distributie losse num-mers Nieuwsbrief: Wybo Boersma, Ede.
Vormgeving Nieuwsbrief: Hildebrand DTP, Wageningen. Druk: Drukkerij Verweij Wageningen B.V.
E-mail adres WAM: info0vriendenAirbornemuseum.nl.
Telefoon: (0318) 63 96 33.
Postadres: WAM, t.a.v. Ivar Goedings, Postbus 8047, 6710 AA, Ede.
Penningmeester en Coördinator Airborne News Flash: Vincent Luyten.
Website van de WAM: www.vriendenAirbornemuseum.nl

Download

/0 Reacties/door

VVAM Nieuwsbrief 106 – Mei- 2007


Opening tentoonstelling
Op 20 april opende de waarnemend burgemeester van de gemeente Renkum, de heer E. Klein, in het Airborne Museum de tentoonstelling ‘De Verloren Slag’, over de gevechten op 18 en 19 september 1944 in de wijk Lombok en bij Onderlangs en Bovenover in Arnhem. Met behulp van twee diorama’s en een groot aantal (meest Duitse) foto’s wordt een beeld gegeven van de strijd in dat deel van Arnhem en van het lot van de burgers. Thomas van Slooten heeft een grote, zeer gedetailleerde kaart gemaakt van het gebied, waarop met lampjes de posities van de militaire onderdelen op verschillende momenten is weergegeven. Zeer instructief is ook het beeldscherm (‘touch screen’), waarop door aanraking van een digitale kaart de foto’s van het betreffende locatie op het scherm verschijnen. Voor het realiseren van deze expositie werden Wybo Boersma en Roland Boekhorst bijgestaan door een groot aantal vrijwilligers. Dit waren de heren P. Barends, H. Boers, J. Dijkstra, P.G. Geerts, J. Korsloot, I. Maan, J. Jansen, D. Knoop, J. Niels, O. v.d. Vegte. Ook de firma de Kleuver werkte mee aan dit project.
Willem de Ruyter leverde het fotowerk en Sanne Nicholas ontwikkelde voor deze tentoonstelling een speciaal scholenproject. De expositie duurt tot 16 december van dit jaar.


FOTO: BUNDESARCHIV KOBLENZ, VIA ROBERT VOSKUIL, 19 September 1944. Nadat de doorbraak van de vier Britse bataljons naar de Rijnbrug is mislukt, rijdt Duits gemotoriseerd geschut (een ‘STUG’) vanaf Onderlangs in de richting van de Oranjestraat.

Wandelexcursie op 9 juni
Zoals we in de vorige Nieuwsbrief vermeldden, orga-niseert de VVAM op zaterdagmiddag 9 juni een wan-delexcursie onder leiding van gidsen in het gebied van de wijk Lombok, rondom het St. Elisabeths Gasthuis en de wegen Onderlangs en Bovenover in Arnhem. Als gidsen treden op Wybo Boersma, Robert Voskuil en Jaap Korsloot. Deze excursie sluit aan bij de expositie ‘De Verloren Slag’ in het Airborne Museum.
De battlefield tour begint om 13.30 uur bij het buurthuis ’t Huukske in Lombok, Mauritsstraat 22, 6812 BS, Arnhem en eindigt om 17.00 uur. Vanaf 13.00 uur is buurthuis ’t Huukske geopend.
De kosten bedragen per deelnemer € 17,50. Hierbij is inbegrepen koffie bij aankomst, de rondleiding en een gids met achtergrondinformatie en met een aantal zeer bijzondere illustraties.
Aanmelding voor 1 juni 2007 door telefonische opgave bij het Airborne Museum, telefoon 026-3337710 of per mail info@airbornemuseum.com en gelijktijdige overmaking van € 17,50 op girorekening 4403641 t.n.v. Vereniging Vrienden v/h Airborne Museum, onder vermelding van ‘Battlefield Tour 9 juni’.
De inschrijving vindt plaats in volgorde van binnen-komst van de giro-overschrijvingen. Er zijn in totaal 75 plaatsen. Alleen als er geen plaats meer is, krijgt u bericht.
Voor meer informatie kunt u tijdens kantooruren contact opnemen met het Airborne Museum in Oosterbeek, telefoon 026-3337710 of via de mail info@airbornemuseum.com of bij W.Boersma, telefoon 0318-639633, e-mail: w.boersma@wxs.nl.
Zie ook www.Airbornemuseum.org.

In Memoriam Mieke de Langen
Op 24 januari van dit jaar overleed in Renkum op 81-jarige leeftijd Mieke de Langen. Mieke was van 1982 tot 2000 secretaris van de VVAM. In die achttien jaar heeft zij ongelooflijk veel werk verzet voor de vereniging. Niet alleen vervulde ze met grote nauwgezetheid het secretariaat, maar ze was ook bijna altijd met een verkoopstand aanwezig op ‘Open Dagen’ van Koninklijke Luchtmacht, de ‘Dag van het Verzet’, de Airborne Wandelmars en de Pegasus Wandeltocht. Bij die gelegenheden verkocht ze allerlei zaken voor het museum en voor de VVAM. Daarmee haalde ze niet alleen veel geld binnen, maar het gaf ook extra bekendheid aan het Airborne Museum en de vereniging.
Mieke diende een groot aantal jaren als beroepsofficier bij de Koninklijke Luchtmacht. In 1976 was zij als Public Relations officier op de vliegbasis Deelen nauw betrokken bij de opnamen voor de film ‘A Bridge Too Far’. Ze had veel ervaring op het gebied van fondsenwerving en samen met Chris van Roekel zette zij zich in 1994 in voor het verkrijgen van gelden voor de renovatie van het Museum. Daarbij werd een aanzienlijk bedrag binnengehaald, waarmee o.a. een belangrijk deel van het diorama in het Airborne Museum van de 75mm Pack Houwitser bij de Oude Kerk werd betaald. Tijdens bestuursvergaderingen had ze altijd een duidelijke mening en ze stond bekend om haar heldere analyses, waarbij ze meestal geen blad voor haar mond nam.
De VVAM heeft veel te danken aan Mieke de Langen en wij gedenken haar met ere. Haar crematie vond plaats op 29 januari.
(Robert Voskuil)

In Memoriam Jaap Jansen
Op 27 april 2007 is Jaap Jansen, de oudste vrijwilliger van het Airborne Museum, op bijna 87-jarige leeftijd bij een verkeersongeluk in Oosterbeek om het leven gekomen.
Jaap kwam in 1990 bij het museum als vrijwilliger om te helpen met het onderhoud van de wapens. Als oud adjudant van de Technische Dienst van het Nederlandse Leger was zijn kennis en militaire ervaring van groot belang voor het museum. Van het een kwam het ander en al gauw vormde Jaap met Eef Vellinga en later met Roland Boekhorst en Theo Diepenbroek de technische dienst van het Airborne Museum. Jaap hielp bij het ontwerpen en inrichten van veel museumstands voor de Open Dagen van de Koninklijke Landmacht, Luchtmacht en Marine. Met veel plezier denken we terug aan de z.g. ‘Open Deur Dagen’ bij de Belgische parachutisten in Diest, waar Jaap zich als een vis in het water voelde. Aan de exposities, die in de loop van de jaren door het Museum georganiseerd zijn, heeft Jaap een groot aandeel geleverd. Niemand kon vermoeden dat de nieuwste expositie in het museum, ‘De verloren Slag’ de laatste zou zijn, waaraan Jaap gewerkt heeft. Toen de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum in 2000 een Clark Bulldozer voor het museum kocht, werd de restauratie onder de technische leiding van Jaap voortvarend uitgevoerd. Met behulp van handboeken als leidraad werd de ‘Teddy Beer’ van het Museum uit elkaar gehaald, schoon gemaakt en in het museum weer gemonteerd. Hij staat nu als één van de topstukken van de collectie opgesteld in het straatdiorama.
In 1940 diende Jaap als dienstplichtig soldaat in het Nederlandse leger. Op 17 september 1944 bood hij zijn diensten aan de Britse luchtlandingstroepen en raakte zo nauw betrokken bij de Slag om Arnhem. Die dagen hebben een grote invloed op zijn leven gehad. Nooit verveelden zijn verhalen, hoe vaak al gehoord, over de Slag om Arnhem. Een publicatie over zijn belevenissen in september 1944, die in september zal verschijnen, zag hij als een erkenning voor zijn steun aan de Britten. Een erkenning, die hij noch van de Britse, noch van de Nederlandse autoriteiten gekregen heeft. Jaap was lid van de Arnhem Veterans Club en drager van het Oorlogsherinneringskruis en de medaille voor Langdurige en Trouwe Dienst.
Zoals in de rouwadvertentie stond: ‘Een vooruitstrevend, vasthoudend, optimistisch en actief mens heeft ons verlaten’. Op 3 mei jl. werd Jaap onder grote belangstelling op Moscowa in Arnhem gecremeerd. Voordat de rouwstoet naar Arnhem vertrok reed deze, als een laatste afscheid, langzaam langs het Airborne Museum.
(Wybo Boersma)

Veel belangstelling voor de Social Evening op 2 maart jl.
Meer dan honderd belangstellenden bezochten op 2 maart jl. de Social Evening in het Airborne Museum. Het thema van die avond was het gebruik van zweef-vliegtuigen door de Britse luchtlandingstroepen. Paul Hendriks uit Wolfheze, die zich al jaren bezig houdt met Britse gliders, hield een lezing over dit onderwerp. Ook had hij een kleine expositie ingericht van onderdelen van Britse zweefvliegtuigen, die hij in de loop der jaren had gevonden op de voormalige landingsterreinen. Het grootste deel van zijn collectie wordt momenteel geëxposeerd in het Museum Vliegbasis Deelen. Veel mensen maakten gebruik van de mogelijkheid om hem vragen te stellen.
Gezien het succes van deze avond is Paul Hendriks gevraagd om ook bij de Social Evening voor de leden uit het Verenigd Koninkrijk op 15 juni (zie elders in dit blad) aanwezig te zijn.

Tijdens de Social Evening op 2 maart jl. geeft Paul J over de door hem tentoongestelde onderdelen van Britse zweefvliegtuigen.

Social Evening met leden uit het Verenigd Koninkrijk
Op vrijdagavond 15 juni wordt er een speciale Social Evening georganiseerd ter gelegenheid van de komst van een groep leden van de VVAM uit het Verenigd Koninkrijk. Nederlandse leden zijn hartelijk welkom om met onze Britse vrienden van gedachten te wisselen. Paul Hendriks uitWolfheze zal speciaal voor die avond een kleine expositie verzorgen over Britse gliders en Okko Luursema zal er zijn met zijn boekentafel. Ook de bibliotheek/archief van het museum zal die avond geopend zijn. Nadere informatie over deze avond kunt u verkrijgen bij Bart van Genderen, E-mail: bartg@nneurope.com.

Oproep
In verband met de nieuw te vervaardigen uitgave van de ‘Roll of Honour’ zoeken wij informatie over de volgende gesneuvelde militair: Soldaat Sidney MADDOCKS (403493), gesneuveld op 22 september 1944. Zijn veldgraf bevond zich in een tuin aan de Pietersbergseweg in Oosterbeek. Nu ligt hij begraven op de Airborne Begraafplaats
Soldaat Maddocks behoorde bij het Army Air Corps maar was ingedeeld bij de Royal Artilleiy. Verdere gegevens ontbreken. Indien u over informatie beschikt kunt u kontakt opnemen met Geert Maassen op het Gelders Archief, telefoon 026-3521600, e-mail g.maassen@geldersarchief.nl.

Informatieavond renovatieplannen Airborne Museum op 30 mei
Vorig jaar heeft directeur Frans Smolders een aantal werkgroepen in het leven geroepen, die plannen en ideeën moeten aandragen voor de nieuwe inrichting van het Airborne Museum. De afgelopen periode zijn de werkgroepen een aantal malen bijeen geweest en inmiddels hebben ze hun plannen voor de modernisering van het museum op papier gezet.
Frans Smolders heeft de plannen opgenomen in een ‘Inrichtingsconcept Airborne Museum Hartenstein’ (februari 2007). Er is besloten om in het nieuwe museum de geschiedenis van de Slag om Arnhem in de vorm van een vijftal hoofdthema’s te presenteren: 1. Militaire strategie en logistiek (de planvorming en voorbereiding), 2. de Slag, van 17 t/m 26 september 1944, met het militaire en het burgerverhaal, 3. Na de Slag, met de gevolgen voor de burgers en de militairen, 4. Pers en Propaganda (de Slag om Arnhem in de media) en 5. de ‘Hall of Remembrance’, met als deelonderwerpen de mensen die erbij waren, vermissing en herdenking.
Op 30 mei as. zal in restaurant Kleyn Hartensteyn in Oosterbeek een informatieavond worden georganiseerd, waarin de plannen voor de verbouwing en de nieuwe inrichting zullen worden toegelicht. De bijeenkomst begint om 20.00 uur.

‘Doctor after Arnhem’ door Stuart Mawson
Doktor Stuart Mawson was tijdens de Slag om Arnhem als ‘Regimental Medical Officier’ ingedeeld bij het 11° Parachutistenbataljon. Over zijn belevenissen in Arnhem schreef hij in 1981 een boek met als titel ‘Arnhem Doctor’. Dat boek eindigt met zijn gevangenneming in Oosterbeek. In 1982 is er over zijn ervaringen een documentaire gemaakt, die moest dienen als instructiefilm voor de Britse militairen.
Nu heeft Mawson een boek geschreven, dat aansluit op zijn ervaringen tijdens de Slag om Arnhem. Het is zodoende vooral een beschrijving van de tijd die hij doorbracht in verschillende krijgsgevangenkampen. Het boek begint met zijn verplaatsing vanuit Oosterbeek naar Apeldoorn en vervolgens naar Duitsland. Het was bij de Duitsers gewoonte de doktoren niet te lang in één kamp te laten, maar ze regelmatig over te plaatsen. Mawson heeft zo in Stalag XI B (Falingbostel), in Stalag 225 bij Leipzig en in een nevenkamp bij Naunhof verbleven. Als doktor had hij toch een andere positie dan de overige officieren en manschappen. Aan de ene kant was het leven soms beter en was er meer vrijheid, maar aan de andere kant hadden de doktoren een grotere verantwoordelijkheid. Mawson is een goed waarnemer, die scherp de houding van de verschillende Duitse militairen analyseert. Soms gedragen die zich coöperatief t.a.v. de gevangenen, soms arrogant tot het einde toe, maar veelal blijven ze tot het einde toe geloven in een voor de Duitsers gunstige uitslag van de oorlog. Er is niet zoveel geschreven over de ervaringen van de krijgsgevangen Airbornes, maar ieder heeft dit op een andere manier ondergaan. Bij de expositie ‘Bevrijders achter prikkeldraad’ die enkele jaren geleden in het Airborne Museum werd gehouden, zeiden we ‘6500 krijgsgevangenen betekent 6500 verschillende verhalen’. In het archief van het museum zit een uitgebreide video opname, waarin dokter Randall van de artillerie zijn ervaringen in krijgsgevangenschap verteld. We zien hier parallellen met Mawson, zoals zijn verplaatsingen door Duitsland met het openbaar vervoer en onder bewaking of zijn ervaringen om als vijandelijk militair met een rode baret tussen het Duitse publiek te moeten verkeren. Het boek ‘Doctor after Arnhem’ is een aanrader voor iedereen die geïnteresseerd is in de lotgevallen van de Airbornes na de Slag om Arnhem. ‘Doctor after Arnhem, Witness to the Fall of the Third Reich’ door Stuart Mawson (ISBN 1-86227-344-8 168) werd uitgegeven door Spellmount Limited The Mill, Brimscombe Port, Strout, Gloucestershire, GL5 2QG, telefoon: 0044 1453 883300, E-mail: enquiries@spellmount.com,
website: www.spelmount.com. Prijs £ 16,99.

Voormalige artilleriestelling opgegraven
In de Betuwe heeft tussen september 1944 en mei 1945 een groot aantal artilleriestellingen gelegen. Een van deze stellingen lag aan de Valburgseweg in Lienden, op het land van ‘De aardappel boerderij’. Vanaf 23 septemberdagen 1944 is deze stelling in gebruik geweest bij het 112e Field Regiment Royal Artillery (zie het boek ‘The 112th (Wessex) Field Regiment RA, A 1938-1946’ door Douglas Goddard, Eric Rankin & James Vigers, 1997). Met behulp van rapporten en luchtfoto’s bepaalden we eerst de exacte locatie. Na toestemming te hebben verkregen van de boer, zochten we met metaaldetectors het

Eind vorig jaar kwamen bij het uitgraven van een voor-malige artilleriestelling van het 112e Field Regiment RA bij Lienden in de Betuiue veel 25-ponder hulzen en munitiekisten tevoorschijn.

hele land af. We vonden tientallen veiligheidsdop- pen van 25-ponder granaten, hetgeen al aangaf dat er door het regiment heel wat granaten waren verschoten. Vervolgens gingen we dieper graven, waarbij we de voormalige geschutsopstellingen vonden. We groeven in vijf dagen een groot aantal hulzen en metalen kisten op, waarvan de meeste helaas waren vergaan. Het was zwaar werk om tot anderhalve meter diep in de vette Betuwse klei te moeten graven, maar het was de moeite waard. Na afloop hebben we majoor Douglas Goddard en luitenant James Vigers verslag gedaan van onze vondsten en daar veelbetekenend bij vermeld ‘dat ze in het vervolg hun troep beter moeten opruimen!’ Al met al een geslaagd onderzoek. Met dank aan Cor Janse, Nico Roelfsen en de Firma Saricon. (Philip Reinders)

Activiteiten in 2007
Datum: Activiteit: Georganiseerd door: Toegankelijk voor niet leden:
30 mei Informatieavond over de renovatie van het museum VVAM ja
30 mei-3 juni Excursie Normandië Airborne Museum ja
9 juni Battlefield Tour Onderlangs/Bovenover VVAM ja
15-17 juni Weekend voor leden uit het Verenigd Koninkrijk VVAM nee
8 september Market Garden excursie II Airborne Museum ja
27-30 september Battlefield Tour Ardennen Airborne Museum ja
Medio november Lezing over de Poolse Para Brigade VVAM ja
Aanvullingen en wijzigingen zullen op de website van de VVAM worden vermeld.

Archief Generaal Urquhart
In juli 2006 bracht ik een bezoek aan de familie Urquhart in Port of Monteith in Schotland. Op 13 mei 2006 was Mevrouw Pamela Urquhart, de weduwe van Generaal Urquhart overleden en het huis zou worden verkocht. In het huis was nog een groot deel van de fotoalbums en documenten van de generaal aanwezig. Samen met Judith Urquhart, een van de dochters, mocht ik alle stukken doornemen. Het archief geeft een goed overzicht van de militaire carrière en het familieleven van Generaal Urquhart. Een ruime plaats wordt ingenomen door materiaal over de Slag om Arnhem en over de naoorlogse ‘Pilgrimages’. Na overleg heeft de familie het archief van Generaal Urquhart overgedragen aan het Imperia! War Museum in Londen. Op 23 november jl. heb ik een onderhoud gehad met Dr. Simon Robbins van het ‘Department of Documents’ van het IWM. Hij vertelde dat alle papieren zullen worden gecatalogiseerd en dat deze vervolgens met hulp van het Nationaal Archief op microfilm zullen worden gezet. Naar verwachting zal dit werk eind 2008 klaar zijn. Van dit bestand krijgt het Airborne Museum een kopie. Of ook alle plakboeken van Generaal Urquhart op microfilm worden gezet, is nog niet duidelijk.
(Wybo Boersma)

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum Oosterbeek (Utrechtseweg 232, 6862 AZ Oosterbeek) en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem.
Tele/oon museum: (026) 333 77 10
Redactie: drs. R.P.G.A. Voskuil en W. Boersma
Redactieadres: Utrechteseweg 232, 6862 AZ Oosterbeek, e-mail: wam@airbornemuseum.org Penningmeester/ledenadministratie: Frits Miedema, telefoon (026) 333 64 76, e-mail: fymiedema@planet.nl Coördinatie verzending, archivering & distributie losse nummers: Chris van Roekel, Oosterbeek.
Vormgeving: Hildebrand DTP, Wageningen. Druk: Drukkerij Verweij Wageningen B.V.

Download

/0 Reacties/door

VVAM Nieuwsbrief 105 – Februari- 2007

Vier miljoen voor modernisering Airborne Museum
De Provinciale Staten van Gelderland hebben 1 november van het afgelopen jaar besloten dat zij vier miljoen Euro gaan reserveren voor de verbouwing van het Airborne Museum. Dit bedrag is afkomstig uit extra NUON-dividend over het jaar 2005. In totaal is ca. 5.5 miljoen Euro nodig voor het moder- niseringsproject en met deze toezegging van vier miljoen is nu het grootste deel binnen. Voor de over blijvende 1.5 miljoen wordt een beroep gedaan op grote sponsors en op verschillende cultuurfondsen.
Nu een groot deel van het benodigde bedrag is toe- gezegd, kan worden begonnen met het uitwerken van de ontwerpschetsen en het voorbereiden van de bouwaanvraag. In 2008 moet worden gestart met de daadwerkelijke bouw en men hoopt het museum dan in 2009 te heropenen. Dat is het jaar waarin het Airborne Museum zestig jaar bestaat en waarin de 65e herdenking van de Slag om Arnhem plaats vindt.

FOTO: IVAR GOEDINGS, Tijdens de ‘Lonsdale wandeling’ op 14 oktober van het vorig jaar geeft Chris van Roekel in de tuin achter zijn huis uitleg over de verdediging van de oostzijde van de Perimeter.

Veel belangstelling voor ‘Lonsdale-excursie’ in het Oosterbeekse Benedendorp
Eigenlijk was het maximale aantal deelnemers voor de thema-excursie over de Lonsdale Force op 14 oktober jl. op vijftig gesteld. Maar toen zich uiteindelijk meer dan 80 mensen hadden aangemeld, werd besloten niet met twee, maar met drie groepen de route te lopen. Als gidsen traden op Robert Voskuil, Wybo Boersma en Jaap Korsloot. De deelnemers werden ontvangen in de Oude Kerk, waar de cateringgroep van restaurant Schoonoord voor koffie en thee zorgde. In de kerk gaf Robert Voskuil eerst een korte presentatie over het gebied. Daarna werden gedeelten uit de film ‘Theirs is the Glory’ vertoond, die in 1945 waren opgenomen in en rond de Oude Kerk. Daarbij was ook de beroemde speech van Lonsdale en na 61 jaar klonk zijn luide stem weer in de Oude Kerk! Hierna volgde de wandeling door de zuidoostelijke sector van de Perimeter. Tijdens de thema-excursie gaf Chris van Roekel voor iedere groep een uitgebreide uitleg over de mortierop- stelling die had gestaan op de diep gelegen binnen- plaats achter de voormalige smederij van Breman.
Foto’s van de ‘Londsdale wandeling’ staan op de website van de VVAM. Wanneer u op die site ‘audio en video’ aanklikt, dan kunt u ook een aantal korte fragmenten bekijken van de videofilm die tijdens de excursie is opgenomen. U komt op de site van de VVAM door eerst naar de site van het Airborne Museum te gaan en vervolgens ‘Vrienden’ aan te klikken.

Social Evening op 2 maart a.s.
Op vrijdag 2 maart a.s zal in het Airborne Museum weer een ‘traditionele’ Social Evening worden gehouden. Er zal speciale aandacht worden besteed aan de bij Arnhem gebruikte zweefvliegtuigen. De bibliotheek, het archief en het depot zijn open voor bezoekers. De avond begint om 19.30 uur en wordt afgesloten om ca. 10.00 uur. De organisatie van deze avond is in handen van Bart van Genderen.

Social Evening op 25 april a.s.
Op woensdagavond 25 april organiseert de WAM in de bovenzaal van het restaurant Kleyn Hartensteyn in Oosterbeek een Social Evening met een speciaal thema. Ons lid Frans Vossenaar zal die avond wat vertellen over zijn onderzoek naar de lotgevallen van de Britse parachutist Leslie Cook. Cook diende in september 1944 bij de Ist Airlanding Anti-Tank Battery. Volgens de officiële bronnen sneuvelde hij op 20 september 1944, maar heeft hij geen bekend graf. Zijn zuster, Mrs. Jenny Good, tracht al vanaf 1984 een antwoord te vinden op de vraag wat er in september 1944 met haar broer Leslie is gebeurd. Naar aanleiding van een oproep van Jenny op internet, heeft Frans Vossenaar zich de afgelopen jaren in dit geval verdiept. Maar ondanks veel onderzoek kan nog steeds geen definitief uitsluitsel worden gegeven over de plaats waar Leslie Cook is gesneuveld en de omstandigheden waaronder dit plaats vond. Frans Vossenaar heeft inmiddels wel een theorie ontwikkeld en hij wil zijn ideeën die avond aan de aanwezige leden voorleggen ter analyse. De avond in Kleyn Hartensteyn begint om 20.00 uur.

Jaarvergadering
De 27e Algemene Ledenvergadering, tevens jaarver-gadering van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum zal worden gehouden op zaterdag 31 maart 2007 in de Concertzaal, Rozensteeg 3 te Oosterbeek, aanvang 14.00 uur.
De agenda ziet er als volgt uit:
Opening
Notulen Algemene Ledenvergadering 8 april 2006
Algemeen Verslag 2006
Financieel Verslag 2006
Begroting 2007
Verslag Kascommissie
Benoeming reservelid Kascommissie
Rondvraag
Sluiting
Ad 3 en 4: Het Algemeen Verslag en het Financieel Verslag krijgt u bij binnenkomst en het Verslag van de kascommissie ligt een half uur voor de aanvang van de vergadering ter inzage bij de ingang van de zaal. U kunt het Algemeen Verslag en het Financieel Verslag ook aanvragen bij de Penningmeester door een aan uzelf gerichte envelop met een postzegel van 44 Eurocent in een andere envelop te doen, en die op te sturen naar de heer F. Miedema, Woudstra- laan 24, 6862 XE Oosterbeek. Het Algemeen Verslag zal vanaf twee weken voor de vergadering ook op de website te lezen zijn.
Na afloop van de vergadering worden drie films gedraaid over de training van Britse luchtlandingstroepen tijdens en kort na de Tweede Wereldoorlog. Dit zijn: ‘Paratroops’ uit 1942, Airborne Assault’ uit 1945 en ‘Pegasus: the story of Airborne Forces’ uit 1950.

Foto’s van Arnhemse Rijnbrug uit 1944 gevraagd
Het Gelders Archief in Arnhem is op zoek naar foto’s van de verkeersbrug in Arnhem, die zijn genomen tussen december 1943 en 17 september 1944. Hoewel het wat vreemd klinkt, zijn er maar enkele foto’s van de brug uit die periode bekend.

Luchtfoto van de Arnhemse Rijnbrug die werd genomen in de middag van 16 september 1944. Het is een van de laatste foto’s van de brug voor de slag. De analist die de foto interpreteerde heeft de coördinaten van de zuidelijke oprit met inkt aangegeven.

Bij de Duitse inval in Nederland in mei 1940, werd de Rijnbrug in Arnhem door Nederlandse troepen opgeblazen. In 1943 werd de brug herbouwd en op 21 december van dat jaar in gebruik genomen. Door gebrek aan fotomateriaal werd er door burgers in die tijd nog maar weinig gefotografeerd. Het zijn vooral de luchtfoto’s, die in de weken voor 17 september 1944 door de geallieerde luchtmacht zijn gemaakt, die een beeld geven van de brug en omgeving vlak voor de slag. Mocht u beschikken grondfoto’s uit die periode, neemt u dan contact op met Geert Maassen op het Gelders Archief in Arnhem.
E-mail: g.maassen@geldersarchief.nl.

Expositie over dagboeken van joods meisje
Op 21 december jl. werd in het Airborne Museum een kleine expositie geopend met de titel ‘Rosé Jacobs, de roos die nooit bloeide’. Rosé Jacobs was een joods Duits meisje dat in 1938 met haar familie naar Nederland vluchtte. Toen ook hier de oorlog uitbrak, dook de familie Jacobs onder in Nijmegen en Beek-Ubbergen. Rosé hield jarenlang een dagboek bij. Dit is een aangrijpend verslag van een gekooid leven van een jong meisje dat jarenlang opgesloten zat. Enkele maanden voor de bevrijding van Nederland kwam zij door een bomscherf om het leven. De expositie duurt tot 1 april van dit jaar.

Expositie ‘De verloren slag’
De jaarlijkse expositie in het Airborne Museum heeft deze keer als onderwerp: de mislukte doorbraak bij Onderlangs en Bovenover in Arnhem op 18 en 19 september 1944. Centraal staan daarbij de gevechten op deze wegen, in de wijk Lombok en rond het St.Elisabeth Gasthuis. Nadat aanvankelijk het le en het 3e parachutistenbataljon tevergeefs hadden geprobeerd de eenheden bij de Rijnbrug te bereiken, werd op 19 september nogmaals een poging gedaan om door te breken. Nu werden het 1e en het 3e bataljon ondersteund door het 11® parachutistenbataljon en het 2® bataljon van het South Staffordshire Regiment. Ook deze poging mislukte, waarna de overlevenden zich
terugtrokken op Oosterbeek. De Britten bij de Rijnbrug moesten uiteindelijk op 21 september de strijd staken. Het mislukken van de doorbraakpogingen op 18 en vooral op 19 september, betekende een keerpunt in de Slag om Arnhem.
Met de expositie ‘De verloren slag’ wordt geprobeerd een beeld te geven van de strijd in dit deel van Arnhem. De tentoonstelling, die wordt geopend op 20 april en duurt tot 28 oktober, wordt begeleid met een scholenproject, dat momenteel door de educatieve afdeling van het museum wordt ontwikkeld.
Het is de bedoeling om op 9 juni a.s. een battlefieldtour te houden in het voormalige gevechtsgebied rond het St. Elisabeth’s Gasthuis. Verdere gegevens zullen worden gepubliceerd in het volgende nummer van de Nieuwsbrief en op de website van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum Leden die een bijdrage willen leveren aan deze tour, kunnen contact opnemen met Wybo Boersma, telefoon 0318-639633, e-mail: w.boersma@wxs.nl

‘Arnhem Aircrew Memorial’
In de vorige Nieuwsbrief maakten wij melding van de onthulling van een nieuwe monument voor de bemanningen van de geallieerde toestellen die tijdens de Slag om Arnhem omkwamen. Ons lid Arie Jan van Hees uit Eijsden was zo vriendelijk ons nog een aantal aanvullende gegevens te sturen.
Hoewel het monument in verschillende publicaties kortweg het ’RAF monument’ wordt aangeduid, is het gedenkteken niet exclusief voor de Royal Air Force. In het verleden heeft de heer Alan Hartley inderdaad het initiatief genomen voor het oprichten van een ‘RAF Monument’. Echter, tijdens de voortgang van het project kwam de projectgroep, bestaande uit Alan Hartley, Frans Ammerlaan van de Market Garden Foundation en Arie-Jan van Hees, tot de conclusie dat het beter zou zijn om te spreken over het ‘Arnhem Aircrew Memorial’. Het monument herdenkt namelijk ook de bemanningsleden die afkomstig waren uit het Britse Gemenebest, de Verenigde Staten van Amerika en andere ‘Allied Aircrew’. Wel toont het monument prominent een adelaar en het embleem van de RAF (de RAF betreurde inderdaad de meeste verliezen).
Bij de totstandkoming van dit gedenkteken heeft ook de Royal Air Force Association een belangrijke rol gespeeld. Gedurende twee jaar heeft Arie-Jan van Hees als vertegenwoordiger van de RAFA nauw samen gewerkt met Frans Ammerlaan en Luite- nant-Kolonel Pijpers van de Koninklijke Luchtmacht om dit project tot een succesvol einde te brengen.

Zestig jaar geleden werd KLM toestel ‘Arnhem’ gedoopt
In 1946 schafte de KLM een aantal nieuwe vliegtuigen van het type Lockheed Constellation aan. Deze waren nodig voor de vluchten naar Amerika en naar het voormalig Nederlands-Indië (het huidige Indonesië). Men besloot het eerste toestel ‘Arnhem’ te noemen, als herinnering aan de strijd om die stad. Generaal R.E. Urquhart doopte het toestel op 18 september 1946.
Iedere passagier die met deze Constellation vloog,

18 september 1946. Onder grote belangstelling doopt generaal R.E. Urquhart met een fles champagne de KLM Constellation ‘Arnhem’.
kreeg een folder met een verklaring waarom men tot deze naamgeving was gekomen. Bijzonder is dat het vliegtuig nog steeds bestaat. De KLM heeft er vanaf 10 september 1946 tot 21 juni 1950 mee gevlogen. Daarna is het nog bij verschillende vliegmaatschappijen in gebruik geweest, om haar vliegende loopbaan te beëindigen in het Aeronautical Museum in Brazilië. Van de doop van de Constellation is op de website www.dutch-aviation.nl een kort filmpje te zien. ‘Historie Years’ aanklikken en daarna doorklikken naar 1946. (R.P.F. van Houtum, Arnhem)

Niall’s lezing in Aldershot
Op 12 oktober van het vorig jaar hield onze vertegenwoordiger in het Verenigd Koninkrijk, Niall Cherry, twee lezingen over de Slag om Arnhem in het Airborne Forces Museum in Aldershot. De eerste voordracht ging over de gevechten in en om de Van Limburg Stirumschool. Deze school stond ten tijde van de slag aan de oostzijde van de brug in Arnhem en werd verdedigd door manschappen van A en B Troop van het Ist Parachute Squadron Royal Engineers onder bevel van Captain E.M. Mackay en door leden van het 9e en HQ peloton en van het 3e Parachute Batallion. Aan de hand van foto’s en tekeningen schetste Niall het verloop van de strijd. Na de pauze gaf hij een uiteenzetting over de organisatie van het Royal Army Medical Corps in een Airborne Divisie. Hierbij kwamen zowel de le als de 6e Airborne Divisie aan bod.
Als afsluiting was er nog een loterij, waarbij leuke prijzen waren te winnen. Het was een interessante avond, die door ruim 50 mensen werd bezocht. (Eugène Wijnhoud)

Gezocht: Horsa/Hamilcar modificatie- plaatjes

Modificatie plaatje uit een Horsa zweefvliegtuig.

Voor een toekomstig artikel ben ik op zoek naar mensen die in het bezit zijn van zogenaamde Horsa/Hamilcar modificatieplaatjes. Dit zijn kleine aluminium plaatjes van ongeveer 5 bij 10 centimeter met daarop een aantal nummers. Ze werden in zweeftoestellen gemonteerd wanneer er een modificatie in aangebracht was. Bent u in het bezit van een of meer van deze plaatjes, dan vraag ik u vriendelijk om contact met mij op te nemen. Graag zou ik van u een duidelijke foto en een beschrijving van het opschrift op het plaatje ontvangen. Ook als u mij aanvullende informatie over uw modificatieplaatje kunt geven, dan is die natuurlijk meer dan welkom. (Jeroen Niels, telefoon 06-27511311, e-mail: j.niels2@chello.nl)

Activiteiten in 2007
Datum: Activiteit: Georganiseerd door: Toegankelijk voor niet leden:
2 maart Social Evening in het Airborne Museum WAM ja
31 maart Algemene Ledenvergadering WAM WAM nee
14-15 april Museumweekend Airborne Museum ja
25 april Social Evening in Kleyn Hartensteyn WAM ja
19 mei Market Garden Excursie I Airborne Museum ja
26 mei Boekenbeurs Airborne Museum Airborne Museum ja
30 mei – 3 juni Excursie Normandië Airborne Museum ja
9 juni Battlefield Tour Onderlangs/Bovenover WAM ja
22-24 juni Weekend voor leden uit WAM nee
het Verenigd Koninkrijk
8 september Market Garden Excursie II Airborne Museum ja
27-30 september Battlefield Tour Ardennen Airborne Museum ja
Medio november Lezing over de Poolse Para Brigade WAM ja
Aanvullingen en wijzigingen zullen op de website van de WAM worden vermeld.

DE POLEN VAN DRIEL zijn er weer
In 1990 verscheen het boek ‘De Polen van Driel’, geschreven door George F. Cholewczynski. De publicatie, met als ondertitel ‘De lste Poolse Onafhankelijke Parachutistenbrigade van generaal-majoor Stanislaw Sosabowski tijdens de Slag om Arnhem – 1944’, werd uitgegeven door Lunet in Naarden (Jan en Flora Bouman).
Het manuscript van de Amerikaanse auteur was het eerste dat de ervaringen van Poolse parachutisten in Driel en Oosterbeek tijdens operatie Market Garden in al zijn details behandelde. De Polen kregen zo het boek dat ze verdienen.
Drie jaar later verscheen de oorspronkelijke Engelse tekst onder de titel ‘Poles Apart’ bij Sarpedon (New York) en Greenhill Books (Londen).
Sinds lang zijn ‘De Polen van Driel’ uitverkocht, maar in het jaar waarin generaal Sosabowski en zijn mannen zo nadrukkelijk in het nieuws kwamen (2006), bleken toch nog exemplaren voorradig te zijn. Jan Bouman overleed helaas op veel te vroege leeftijd aan een ernstige ziekte, en bij het inventariseren van zijn nalatenschap kwamen 40 exemplaren van het boek boven water. Het Airborne Museum ‘Harten- stein’ heeft zich er dankbaar over ontfermd, en de verkoop inmiddels ter hand genomen.
In de tussentijd werd, op 23 september jl., in Warschau ‘Rozdarty Naród : Polska Brygada Spado- chronowa w bitwie pod Arnhem’ gepubliceerd. Het betreft, u vermoedde het al, de Poolse vertaling van het boek van George Cholewczynski.
En zo is de cirkel rond: het begon en eindigt in Nederland. ‘De Polen van Driel’ telt 152 pagina’s, en bevat vele honderden foto’s en andere illustraties. Het is verkrijgbaar bij het Airborne Museum in Oosterbeek (en nergens anders!), en kost 20 euro. Een bestelling kan worden gedaan via info@Airbornemuseum.com of 026 3337710.
Haast u, want de voorraad is beperkt! (Geert Maassen)

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum Oosterbeek (Utrechtseweg 232, 6862 AZ Oosterbeek) en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem.
Telefoon museum: (026) 333 77 10
Redactie: drs. R.P.G.A. Voskuil en W. Boersma
Redactieadres.’ Utrechteseweg 232, 6862 AZ Oosterbeek, e-mail: vvam@airbornemuseum.org Pemingmeester/ledenadministratie: Frits Miedema, telefoon (026) 333 64 76, e-mail: fymiedema@planet.nl Coördinatie verzending, archivering & distributie losse nummers: Chris van Roekel, Oosterbeek.
Vormgeving: Hildebrand DTP, Wageningen. Druk: Drukkerij Verweij Wageningen B.V.

Download

/0 Reacties/door

VVAM Nieuwsbrief 104 – Oktober- 2006

Airborne Herdenkingen 2006
De herdenking van de Slag om Arnhem werd ook dit jaar weer bijgewoond door een groot aantal belangstellenden uit binnen- en buitenland. Speciaal was de aanwezigheid van delegaties uit het Poolse Debno en het Duitse Dachau. Naast de vertrouwde programma onderdelen waren er bijzondere bijeenkomsten, zoals de zeer geslaagde conferentie ‘Bridge to the Future’, die op vrijdag 15 september werd gehouden in hotel de Bilderberg en de onthulling van verschillende nieuwe monumenten.

Monument voor de RAF onthuld

FOTO: BERRY DE REUS, 15 september 2006. Burgemeester P.M. Bruinooge van Renkum feliciteert Alan Hartley met het nieuwe monument voor de RAF, dat een plaats heeft gekregen voor het Airborne Museum. Alan Hartley nam het initiatief voor dit monument en verzamelde de benodigde fondsen.

Op vrijdagmiddag 15 september werd bij het Airborne Museum onder grote belangstelling een nieuw monument onthuld ter nagedachtenis aan de geallieerde vliegtuigbemanningen, die tijdens de Slag om Arnhem omkwamen.
Het monument werd onthuld door mevrouw Buckley, de heer Tipping (namens 271 Squadron), de heer Sherriff (namens het Parachute Regiment) en de heer Pattison (namens 512 Squadron).
Na de plechtigheid volgde een ‘flypast’ van een Dakota en twee Harvards.
Het monument is een initiatief van Alan Hartley, die in 1944 werkzaam was als technicus bij de RAF op de basis Down Ampney. Hij verzamelde de nodige fond-sen en Frans Ammerlaan en Andries Hoekstra van de Market Garden Foundation hielpen hem met de realisatie van het project.

As bijzettingen
Op vrijdag 15 september jl. werd de as van twee Arnhem-veteranen, die onlangs zijn overleden, bijgezet op de Airborne Begraafplaats in Oosterbeek. Het betrof hier soldaat Ronald William Deacon, A-Company, !Oth Parachute Battalion en korporaal Don Hardman, A-Company, 3rd Parachute Battalion. Beide plechtigheden werden geleid door The Reverend Dr. Jeff Cuttell.

Schrijver van boek ‘King Kong’ te gast
Op vrijdagavond 15 november a.s. zal de bekende Nederlandse schrijver Tomas Ross te gast zijn bij de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum. Op die avond zal hij in de bovenzaal van restaurant Kleyn Hartensten vertellen over zijn nieuwe boek ‘King Kong’. Dit boek is het derde deel van de trilogie ‘Voor Koningin en Vaderland’, waarin Ross een beeld geeft van Nederland in de TWeede Wereldoorlog.. Hij maakt daarbij gebruik van een stijl die wel ’faction’ wordt genoemd, dat wil zeggen een combinatie van ’facts’ en ‘fiction’. Hij vermengt ware en verzonnen gebeurtenissen en verwerkt die tot een roman. In dit derde deel staat de geschiedenis van ‘het verraad’ van de Slag om Arnhem door de dubbelspion Chris Lindemans, alias King Kong, centraal.
Tomas Ross zal worden geïnterviewd door Ben Kolster, voorzitter van de WAM, die in het dagelijks leven werkzaam is bij de Nederlandse radio. Na afloop van het interview is er gelegenheid om het boek aan te schaffen en te laten signeren. ‘King Kong’ werd uitgegeven bij De Bezige Bij en kost € 18,50.
De avond begint om 20.00 uur. De toegangprijs bedraagt € 3,- en daarbij is een kopje koffie of thee inbegrepen.

Een nieuwe voorzitter voor het stichtingsbestuur
De Stichting Airborne Museum heeft sinds afgelopen april een nieuwe voorzitter. Het is de heer Driekus Heij, uit Heelsum. De heer Heij heeft een carrière achter de rug als officier bij de Koninklijke Marine. Momenteel is hij rentmeester van een aantal landgoederen in onze omgeving. Hij heeft ruime bestuurlijke ervaring bij verschillende verenigingen en stichtingen. Persoonlijke herinneringen aan de Slag om Arnhem heeft hij, zoals hij zelf zei slechts ‘als kleuter in Ede, toen de vliegtuigen met veel kabaal laag kwamen overvliegen’. De heer Heij zal zich, samen met de andere leden van het stich-tingsbestuur, intensief gaan bezig houden met de begeleiding van de moderniseringsplannen voor het Airborne Museum.

60 Jaar ‘THEIRS IS THE GLORY’
De presentatie van de nieuwe DVD-box met de film ‘Theirs is the Glory’ op zaterdag 9 september in de Concertzaal in Oosterbeek is een groot succes geworden. Zowel de middag als de avondvoorstelling waren ‘uitverkocht’. In totaal kwamen die dag ongeveer 500 mensen naar de film kijken.
’s Middags werden door producent Joop Bal de eerste twee exemplaren van het DVD-box uitgereikt aan de burgemeester van de gemeente Renkum, de heer P.M. Bruinooge en aan Ben van Dillen. Ben komt als tweejarig jongetje voor in de film.
Voor de Concertzaal stonden die dag historische voertuigen van de vereniging ‘Airborne Battle Wheels’ en er lag materiaal, zoals dat in 1944 werd gebruikt door de Britse Airborne troepen.
Op de DVD zit naast de hoofdfilm een korte docu-mentaire over een aantal locaties waar de film in 1945 werd opgenomen. Daarnaast bevat het pakket een boekje over de geschiedenis van de film (in het

FOTO: BERRY DE REUS, 9 september 2006. Producent Joop Bal overhandigt in de Concertzaal in Oosterbeek de eerste exemplaren van de DVD-box met de film ‘Theirs is the Glory’ aan burge-meester Bruinooge en aan Ben van Dillen.

Nederlands en in het Engels) en een replica van het aluminium ticket, dat bij de première op 17 september 1946 aan de genodigden werd uitgereikt. Het DVD-pakket is verkrijgbaar in het Airborne Museum, maar kan ook rechtstreeks worden besteld bij Bal Audiovisuele Communicatie, Rozensteeg 1, 6862 DH Oosterbeek telefoon 026-3391588 of 06-51322677. De prijs bedraagt € 38,50. Bestellingen zijn ook mogelijk via de website www.slagomarnhem.com.

Werkgroepen voor modernisering museum
In het kader van de plannen voor de modernisering van het Airborne Museum, heeft directeur Frans Smolders een aantal werkgroepen in het leven geroepen, die plannen en ideeën moeten aandragen voor de nieuwe inrichting. De werkgroepen zijn voorlopig ingedeeld naar de volgende thema’s:
1. ‘Van landing tot brug’ (ondergrondse uitbreiding),
2. ‘Militaire strategie’, 3. ‘Hall of Remembrance’ (de hoofdpersonen, de Roll of Honour, de begraafplaats en de herdenkingen), 4. ‘Oorlogsverslaggeving’ (Pers en Propaganda), 5. ‘Reddeloos’ (de ommekeer in de Slag, de Perimeter, Hartenstein en de Polen), 6. ‘Na de Slag’ (militairen en burgers, evacuatie, vluchtelingen en terugkeer).
Op maandagavond 25 september kwamen de leden van de werkgroepen voor het eerst bijeen in het Airborne Museum, alwaar Frans Smolders uitleg gaf over de rol van de werkgroepen in het samenstellen van het ‘Inhoudelijk inrichtingsplan’.

Bestuurslid WAM
vertrekt naar Afghanistan
Op 6 september jl. is ons bestuurslid Gerard Gijsbertsen vertrokken naar Afghanistan.
Hij zal daar vier maanden blijven. Als beroepsofficier bij de Koninklijke Landmacht maakt hij deel uit van de ISAF, de ‘International Security and Assist- ance Force’. Hij is gestationeerd op Kandahar Air Field, waar een reusachting militair kamp is ingericht voor de inter-nationale troepenmacht. Wij wensen Gerard het allerbeste en hopen dat hij begin volgend jaar weer behouden naar Nederland terugkeert.

Monument voor Generaal Sosabowski
Bij de afgelopen Airborne Herdenking werd speciale aandacht besteed aan het eerherstel van Generaal Stanislaw Sosabowski en zijn Poolse Parachutisten Brigade.
Op zaterdagmiddag 16 september werd op het Polenplein in Driel een nieuw monument onthuld met een bronzen beeltenis van de generaal. Dit gebeurde door de achter-kleinzoon van de generaal, Dr. Hal Sosabowski.
Het initiatief voor dit monument was afkomstig van twee Britse ex-officieren, Sir Brian Urquhart en Tony Hibbert, die beiden een rol hebben gespeeld bij de Slag om Arnhem en de voorbereiding van die operatie. Majoor Brian Urquhart was in september 1944 inlichtingen officier bij het hoofdkwartier van generaal Brownings Ist Airborne Corps. In tegenstelling tot veel van zijn collega officieren was hij er niet van overtuigd dat operatie Market Garden een succes zou worden. Hij had informatie ontvangen dat zich relatief sterke Duitse tankeenheden in de buurt van Arnhem bevonden. De resultaten van een door hem aangevraagde verkenningsmissie in de buurt van Arnhem, enkele dagen voor 17 september, gaven hem gelijk: op de luchtfoto’s waren Duitse pantservoertuigen zichtbaar. Toen hij naar aanleiding van deze informatie sterk bij Browning aandrong op een heroverweging van het operatieplan, werd hij op ziekteverlof gestuurd. Zijn kritiek op het plan werd, evenals die van generaal Sosabowski, niet op prijs gesteld. ‘Market Garden’ moest doorgaan.
Tony Hibbert was in september 1944 Brigade Major bij het hoofdkwartier van Ist Parachute Brigade en vocht bij de Arnhemse verkeersbrug. Beide ex-officie- ren wilden met hun initiatief duidelijk maken dat de Britse Airborne troepen grote waardering en bewondering hebben gehad voor generaal Sosabowski en zijn brigade.
Het geld voor dit gedenkteken werd bijeengebracht door een groot aantal Arnhem-veteranen.
Een dag ervoor, op vrijdag 15 september, was er een plechtigheid bij het Drielse Veer, onderaan de

16 september 2006. Tony Hibbert en Sir Brian Urquhart in gedachten verzonken bij de onthulling van het monument voor generaal Sosabowski.

Westerbouwing. Daar eerde de gemeente Renkum Generaal Sosabowski en zijn brigade met de onthulling van een informatiebord en een naambord. Dit gebied kreeg de naam ‘Sosabowski Waard’, als herinnering aan de inzet van de Poolse Brigade. Enkele honderden meters stroomopwaarts van het Drielse veer waren in de nachten van 22 en 23 september ca. 250 Poolse parachutisten onder hevig Duits vuur vanuit Driel de Rijn overgestoken om de Britten in Oosterbeek te versterken.


FOTO: BERRY DE REUS, 16 september 2006. Het nieuwe monument voor generaal Stanislaw Sosabowski op het Polenplein in Driel.

Weekend voor Britse leden in 2007
Naar aanleiding van plannen voor een weekend in 2007 voor leden van de WAM uit het Verenigd Koninkrijk, ontvingen wij van Niall Cherry we het onderstaande bericht.
Uit een kleine enquête is gebleken dat het merendeel van de deelnemers een voorkeur heeft voor het weekend van 16/17 juni 2007. Het programma begint vrijdagmiddag 15 juni om 14.00 uur en eindigt zondagmiddag 17 juni.
In augustus ben ik in Holland geweest en heb van de gelegenheid gebruik gemaakt om met onze Nederlandse vrienden het een en ander te regelen. Bovendien kon ik ook nog wat onderzoek doen, waarbij ik nieuw materiaal heb gevonden dat mogelijk kan worden gebruikt bij de wandeling in het noordelijk deel van de Perimeter op vrijdagmiddag. Op zaterdag lopen we door het westelijk, zuidelijke en oostelijk deel van de Perimeter en op zondag worden we vervoerd in voertuigen uit Wereldoorlog II.
Het is mogelijk dat zaterdag en zondag voor lunch-pakketten wordt gezorgd. Hiervoor zal een paar Euros worden gevraagd, evenals voor de benzine voor de historische voertuigen op zondag.
Wanneer iemand wensen heeft om speciale plaatsen te bezoeken, kan er kontakt met mij worden opgenomen.
Tenslotte een zeer belangrijk punt. De data liggen nu vast en de tour is in principe volgeboekt. Mocht u besluiten om toch niet mee te gaan, laat u dat mij dan zo spoedig mogelijk weten. Bij geen bericht ga ik er van uit dat degeen die zich hebben opgegeven meegaan.

Nieuws van Niall
Ik maak onze leden in het Verenigd Koninkrijk er op attent dat op 1 januari 2007 het lidmaatschapsgeld van de WAM wordt verhoogd. Vanaf die datum kost een gezinslidmaatschap £ 16 en een individueel lidmaatschap £ 13. Veteranen, die bij Arnhem hebben gevochten, betalen £ 1.
‘Bruintje Beer bij Arnhem’
Naast de grote luchtlandingsoperatie in september 1944, die resulteerde in de Slag om Arnhem, zijn er in die dagen in dat kader ook minder bekende acties uitgevoerd. Deze hebben tot nog toe weinig aandacht gekregen en zijn in het algemeen nauwelijks bestudeerd. Een van deze acties was de inzet van ‘dummy parachutisten’ in de nacht van 17 op 18 september 1944.
Philip Reinders van de Arnhem Battle Research Group en Wybo Boersma, oud-directeur van het Airborne Museum, hebben in de afgelopen jaren dit aspect van de Slag om Arnhem onderzocht en het resultaat samengevat in een publicatie. Deze is getiteld ‘Bruintje Beer bij Arnhem, het gebruik van dummy parachutisten voor, tijdens en na de Slag om Arnhem’. Onder de codenamen Market Garden I, II en II werden in de nacht van 17 op 18 september 1944 vanuit Britse vliegtuigen dummy parachutisten uitgeworpen boven Emmerich (Duitsland), Zaltbommel en Boskoop.
Al tijdens de operaties op Sicilië en in Normandië hadden de Geallieerden geprobeerd de Duitsers te misleiden door poppen aan parachutes te droppen. Men veronderstelde dat de Duitsers eenheden zouden inzetten om deze ‘parachutisten’ te bestrijden. Of dit tijdens de Slag om Arnhem enig effect heeft gehad valt te betwijfelen. In ieder geval maken de Duitsers geen melding van deze poppen, die van de Britten de codenaam ‘Rupert’ hadden gekregen. Rupert was de naam van de beer die de hoofdrol speelt in de stripboeken van de Britse schrijfster MaryTourtel. In haar in Nederland uitgeven boeken heet deze hoofdfiguur Bruintje Beer.
De samenstellers van deze nieuwe publicatie hebben veel wetenswaardigheden naar boven gehaald, zowel op technisch gebied als over de inzet van Rupert.
Van de dummies, die ten tijde van de Slag om Arnhem zijn gedropt, zijn er helaas, voor zover bekend, maar twee bewaard gebleven.
Het eerste exemplaar van het boekje ‘Bruintje Beer bij Arnhem’ werd donderdag 7 september jl. aangeboden aan de voorzitter van de Stichting Airborne Museum, de heer D. Heij.

7 september 2006. De nieuwe voorzitter van de Stichting Airborne Museum, de heer Driekus Heij (midden) bekijkt samen met de auteurs Wybo Boersma (links) en Philip Reinders (rechts) het nieuwe boekje ‘Bruintje Beer bij Arnhem’
Het boekje telt 54 pagina’s en is geïllustreerd met foto’s, kaarten en tekeningen. Het werd door de auteurs uitgegeven in samenwerking met de WAM en het is te koop bij het Airborne Museum in Oosterbeek, De prijs bedraagt € 8,95. Het kan ook worden besteld en opgestuurd tegen een meerprijs van € 1,25.

Nogmaals de CD-Rom met Ministories
Omdat er af en toe wordt gevraagd naar oude ministories en niet alle nummers meer in voorraad zijn, heeft een van onze leden ze enige tijd geleden allemaal gescanned en ze op een CD-Rom gezet. Die CD-Rom kan worden besteld. Bij het bestuur is intussen de vraag binnengekomen of auteurs in hun eigen ministories alsnog wijzigingen en/of aanvullingen zouden kunnen aanbrengen. Het bestuur is van mening dat dit inderdaad mogelijk moet zijn. Wijzigingen en/of aanvullingen kunnen worden gestuurd naar de secretaris van de WAM. De sluitingsdatum hiervoor is 1 februari 2007.

Ministory
De Ministory bij deze Nieuwsbrief is deze keer afkomstig van een van onze wat oudere leden. Mevrouw Bollee – Bégram van Eeten uit Hilversum besloot onlangs op 83-jarige leeftijd haar herinneringen aan de periode rond de Slag om Arnhem op te schrijven en die aan de redactie aan te bieden. Het spreekt vanzelf dat we haar verhaal met veel genoegen plaatsen. Verhalen van burgers, die zelf de Slag om Arnhem van nabij hebben meegemaakt, geven ons vaak een goed beeld hoe mensen in die turbulente dagen wisten te ‘overleven’.

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum Oosterbeek (Utrechtseweg 232, 6862 AZ Oosterbeek) en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem.
Telefoon museum: (026) 333 77 10
Redactie: drs. R.P.G.A. Voskuil en W. Boersma
Redactieadres: Utrechteseweg 232, 6862 AZ Oosterbeek, e-mail: wam@airbornemuseum.org Penningmeester/ledenadministratie: Frits Miedema, telefoon (026) 333 64 76, e-mail: fymiedema@planet.nl Coördinatie verzending, archivering & distributie losse nummers: Chris van Roekel, Oosterbeek.
Vormgeving: Hildebrand DTP, Wageningen. Druk: Drukkerij Verweij Wageningen B.V.

Download

/0 Reacties/door

VVAM Nieuwsbrief 103 – Augustus- 2006

Expositie ‘Buren’ geopend
Op vrijdagmiddag 14 juli werd in het Airborne Museum de nieuwe thema-tentoonstelling ‘Buren’ geopend door de burgemeester van Renkum, de heer P.M. Bruinooge. De expositie gaat over de inzet en actiebereidheid van de lokale burgerbevolking – let¬terlijk de buren van hotel Hartenstein – tijdens de Slag om Arnhem. Veel burgers hebben zich in die dagen met groot gevaar voor eigen leven ingezet voor anderen. Zij stonden klaar om hulp te bieden aan de geallieerde militairen of aan medeburgers in nood.
In de meeste tentoonstellingen over de Slag om Arnhem die tot nog toe in het Airborne Museum werden gehouden lag het accent vooral op de mili-taire aspecten. Directeur Frans Smolders wil een nieuwe weg inslaan en meer aandacht besteden aan de verhalen van burgers. In deze eerste expositie staan drie verhalen uit Oosterbeek centraal. Het eer-ste gaat over huisvrouwen en meisjes die zich spon-taan melden als verpleegster om gewonde militai¬ren en burgers te verzorgen. In het tweede verhaal organiseren de timmerman, de slager en de school-meester samen voedselhulp voor andere burgers, die voor het oorlogsgeweld in de kelders zijn gevlucht. Het derde verhaal handelt over de beleve-nissen van een groep burgers die schuilen in de kel-der van een landhuis en die drie Britse militairen verborgen houden, die van de hoofdmacht zijn afgesneden. Wanneer de Duitsers hun intrek nemen in het huis ontstaat een zeer gespannen situatie.

14 juli 2006. Burgemeester P.M. Bruinooge van Renkum opent de expositie ‘Burgers’, door het opgraven van ‘door burgers in oorlogstijd begraven kostbaarheden’. FOTO: BERRY DE REUS

Volgens Frans Smolders, die de leiding had bij de samenstelling, past deze expositie ‘Buren’ in het beleid van het Airborne Museum om nieuwe doel-groepen te benaderen. Het museum wil speciale activiteiten organiseren voor de lokale en regionale bevolking. Deze tentoonstelling is de eerste van een serie over de belevenissen van burgers uit de ‘Slag- om-Arnhem-gemeenten’ Renkum, Arnhem, Ede en Overbetuwe.
Deze thema-tentoonstelling is nog te zien tot 14 december van dit jaar.

Thema-excursie op 14 oktober
Op zaterdagmiddag 14 oktober a.s. organiseert de Vereniging Vrienden een thema-middag, waarin de gebeurtenissen in september 1944 in het gebied rond de Oude Kerk in Oosterbeek en in het bijzon-der de rol van de ‘Lonsdale Force’, centraal staan.
Het programma ziet er als volgt uit:
13.30- 14.00 uur: Ontvangst van de deelnemers in de Oude Kerk in het Benedendorp.
14.00 – 14.30 uur: Korte inleiding over de strijd in het Benedendorp.
14.30- 17.00 uur: Wandeling in het gebied in de buurt van de Oude Kerk.
Onderwerpen die tijdens de battlefieldtour ter spra-ke zullen komen zijn o.a. de posities van Lonsdale Force, de frontlinie langs de Ploegseweg, de situatie rond de voormalige wasserij van Hofwegen, de lot-gevallen van Majoor Cain VC, de strijd op de bene- den-Weverstraat en omgeving, de opstellingen van de kanonnen van het Light Regiment Royal Artillery, de Regimental Aid Post naast de kerk, de Duitse aanvallen vanuit westelijke richting en de route van de terugtocht over de Rijn. De organisatie is in han¬den van Robert Voskuil en Wybo Boersma.
Mensen die deel willen nemen aan deze themamid-dag kunnen zich opgeven door het overmaken van € 15,- op postbankrekening 4403641 t.n.v. de Vereniging Vrienden Airborne Museum, onder ver-melding van ‘excursie 14 oktober’. Dit bedrag is voor de kosten van de koffie bij ontvangst, de excursie- gids en voor een bijdrage voor het gebruik van de Oude Kerk.

Dit bedrag moet uiterlijk op 1 oktober binnen zijn bij de penningmeester. Aanmeldingen worden behan¬deld in volgorde van binnenkomst. Het maximale aantal mensen dat aan deze excursie kan deelne¬men bedraagt vijftig. Leden van de WAM hebben voorrang boven niet-leden. U krijgt alleen bericht wanneer u niet mee kan.

Sosabowski’s Bronzen Leeuw nu in het Airborne Museum
Op 31 mei ontving de Poolse Parachutisten Brigade in Den Haag de Militaire Willems Orde. De onder-scheiding werd in ontvangst genomen door de com-mandant van de Poolse 6 Attack and Assault Brigade, de eenheid die de traditie van de oorspron-kelijke Poolse Parachutisten Brigade in ere houdt. Generaal Majoor Stanislaw Sosabowski kreeg posthuum het Bronzen Kruis. De koningin overhandigde de onderscheiding aan de kleinzoons van generaal Sosabowski, Michael en Stanislaw. De plechtigheid werd in zijn geheel uitgezonden op de Nederlandse televisie en alle kranten besteedden er uitgebreid aandacht aan.
Veel minder bekend is dat de dag na de uitreiking Michael Sosabowski naar Oosterbeek kwam om de Bronzen Leeuw in langdurig bruikleen te geven aan het Airborne Museum, dit op uitdrukkelijk verzoek van de familie.
De onderscheiding is nu tentoongesteld in een zaal, die speciaal daarvoor is ingericht.

FOTO: BERRY DE REUS, 1 juni 2006. Onder het toeziend oog van Michael Sosabowski legt Frans Smolders de Bronzen Leeuw van generaal Stanislaw Sosabowski in een vitrine van het Airborne Museum.

Bezoek Lid Britse Hogerhuis
Op 3, 4 en 5 juni jl. bracht Lord D.W.G. Chidgey, Lid van het Britse Hogerhuis een bezoek aan Arnhem en Oosterbeek. Hij was vergezeld door zijn zoon David, die werkzaam is televisiemaker en zij werden rondgeleid door Brigadier Frank R. Steer. Lord Chidgey is de zoon van Major C.C. ‘Bill’ Chidgey, Royal Army Ordnance Corps, die in september 1944 deelnam aan de Slag om Arnhem. Zijn verhaal is vastgelegd door Brigadier Steer in zijn boek ‘Arnhem The Fight to Sustain, The Untold Story of the Airborne Logisticians’, dat in 2000 verscheen.
Lord Chidgey bracht ook een bezoek aan het Airborne Museum en was zeer verrast toen bleek dat de commandodolk van zijn vader in het museum wordt bewaard!
Een foto van Majoor Chidgey komt ook voor op de omslag van het nieuwe boek van Frank Steer over de geschiedenis van het Royal Army Ordnance Corps, getiteld ‘To the Warrior His Arms, The Story of the Royal Army Ordnance Corps 1918 – 1993’, dat werd uitgegeven door Pen & Sword Military in het Verenigd Koninkrijk (ISBN 1 84415 329 0). Het is een prachtige uitgave met een groot aantal illustraties. Prijs: £ 30.

Nieuwsbrief Waterschap Vallei & Eem
Het Waterschap Vallei & Eem wil de beken in Oosterbeek en Doorwerth in hun oorspronkelijke staat herstellen. Maar eerst moet een grote hoeveel-heid explosieven uit de Tweede Wereldoorlog wor-den geruimd. Deze explosieven zijn voor het meren-deel afkomstig van de Slag om Arnhem. De rui- mingswerkzaamheden worden gedaan door een gespecialiseerd bedrijf en vinden deze zomer plaats. In haar nieuwsbrief no. 4 van juni 2006 geeft het Waterschap een uitgebreide uitleg over de werk-zaamheden aan deze beken. Ook wordt de geschie-denis van de beken en hun omgeving beschreven. Het gaat om de Dunobeek, de beek langs de Fonteinallee, de Oorsprongbeek, de Spreng op de Hemelse Berg en de Gielenbeek. Allemaal beken die in het voormalige gevechtsterrein van Oosterbeek en omgeving liggen. Vandaar dat de artikelen in deze periodiek van het Waterschap ook voor geïnte-resseerden van de Slag om Arnhem interessant zijn. Zolang de voorraad strekt is het blad in het Airborne Museum gratis te krijgen. Het is ook op te vragen en te downloaden op www.wve.nl.
(W.Boersma)

9 September: ’60 Jaar THEIRS IS THE GLORY’
Zoals wij reeds in de vorige Nieuwsbrief aankondig- den, wordt op 9 september a.s. de nieuwe DVD met de film ‘Theirs is the Glory’ met Nederlandse onder-titeling gepresenteerd. Dit evenement vindt plaats in de Concertzaal in Oosterbeek en begint om 14.00 uur.
Op de DVD zit naast de hoofdfilm ook een docu-mentaire, waarin Angelique Kruger de kijker mee-neemt naar een aantal locaties waar in augustus en september 1945 werd gefilmd. De opnamen daar-voor werden de afgelopen maanden gemaakt.
Daarnaast bevat het pakket een klein boekje over de geschiedenis van de film en een replica van het alu-minium ticket, dat bij de première op 17 september 1946 aan de genodigden werd uitgereikt.
Het programma voor zaterdagmiddag 9 september ziet er als volgt uit:
13.30 – 14.00 uur: Ontvangst van de bezoekers in de Concertzaal.
14.00 – 14.20 uur: Welkomstwoord door Ben Kolster, voorzitter van de WAM en een korte inleiding over de geschiedenis van de film ‘Theirs is the Glory’ door Robert Voskuil.

Activiteiten in 2006
Activiteiten die door de V.V.A.M. en het Airborne Museum in de laatste vier maanden van 2006 worden georganiseerd:
Datum: Activiteit: Georganiseerd door: Toegankelijk voor niet leden:
9 september 60 Jaar film ‘THEIRS IS THE GLORY’ in de Concertzaal in Oosterbeek V.V.A.M. ja
22 september Social Evening in het Airborne Museum V.V.A.M. ja
28 sept.-l okt. Battlefield tour Ardennen Airborne Museum ja
14 oktober Excursie ‘Lonsdale Force’, Oosterbeek V.V.A.M. ja
15 november Lezing in restaurant Kleyn Hartensteyn V.V.A.M. ja
14.20 – 14.30 uur: Uitreiking van de eerste exempla-ren van de DVD-box door producent Joop Bal aan de burgemeester van Renkum, de heer P.M. Bruinooge, en aan de heer Ben van Dillen, die als tweejarige kleuter in de film figureert.
14.30- 15.00 uur: Vertoning van de hierboven ge-noemde documentaire.
15.00 – 15.30 uur: Vertoning van het eerste deel van ‘Theirs is the Glory’.
15.30 – 16.00 uur: PAUZE
16.00 -17.00 uur: Vertoning van het tweede deel van ‘Theirs is the Glory’.
17.30 uur: Einde filmmiddag.
De toegang tot deze speciale middag is gratis, maar men moet zich wel van te voren opgeven, want de capaciteit van de Concertzaal is beperkt. Leden van de WAM hebben hierbij voorrang. Bij de vorige Nieuwsbrief was een formulier bijgesloten waarmee u zich kon aanmelden. Heeft u dat gedaan, dan staat u al genoteerd als bezoeker en hoeft u niets meer te doen. Andere belangstellenden kunnen zich opgeven door het sturen van een e-mail naar info@slagomarnhem.com, of door het sturen van een briefje naar BAL audiovisuele communicatie, Antwoordnummer 105, 6860 WB Oosterbeek. De uiterste aanmeldingsdatum is 1 september. Degenen die zich hebben opgegeven krijgen voor 5 september de gratis toegangskaarten opgestuurd.

FOTO: BERRY DE REUS, 4 mei 2006. Joop Bal maakt opnamen op de Rijnbrug in Arnhem voor de documentaire over de geschiedenis van de film Theirs is the Glory.

Wanneer de belangstelling voor deze speciale vertoning zo groot is dat niet iedereen die zich heeft opgegeven die middag een plaats kan krijgen, dan wordt het programma (behalve de uitreiking van de eerste exemplaren) ‘s avonds herhaald. Het pro-gramma begint dan om 19.30 uur. De mensen die zich hebben opgegeven, maar waarvoor ’s middags geen plaats is, ontvangen bericht dat zij ’s avonds welkom zijn. De filmvertoningen op 9 september worden georganiseerd door BAL audiovisuele communicatie uit Oosterbeek in samenwerking met de Vereniging Vrienden Airborne Museum. Voor nadere informatie zie website www.slagomarnhem.com.Voor telefoni¬sche informatie kunt u terecht bij BAL audiovisuele communicatie in Oosterbeek, telefoon 026-3391588 of 06-51322677.

Onderzoek 1st Parachute Battalion (1940-1945)
Sinds 16 jaar is Peter Vrolijk (van de Arnhem Battle Research Group) bezig met onderzoek naar de geschiedenis van het Ist Parachute Battalion in de periode 1940-1945. Hij is nu op een punt gekomen dat hij de speurtocht wil stopzetten, en beginnen met het schrijven van het verhaal. Het doel is de publicatie daarvan in boekvorm. In de loop der jaren hebben behalve Peter ongetwijfeld ook andere mensen contact gehad met veteranen van het genoemde onderdeel. En dat geldt eveneens voor voormalige militairen die als lid van het bataljon ingedeeld waren bij een andere een¬heid (‘attached to’), bijvoorbeeld het Royal Army Medical Corps, Corps of Royal Engineers, Royal Corps of Signals, Royal Regiment of Artillery etc. Verhalen van oud-strijders van andere onderdelen waarin het Ist Para Bn voorkomt, kunnen ook zeer interessant zijn.
Belangrijke ooggetuigen zijn mensen die in septem-ber 1944 aan de Klingelbeekseweg, Zij-Klingel- beekseweg, Hesweg of Hulkesteinseweg woonden.
Kortom, Peter is op zoek naar lezers van dit blad die bereid zijn om gegevens beschikbaar te stellen voor het beoogde boek. Een ieder die denkt een bijdrage te kunnen leveren, hoe klein ook, wordt vriendelijk verzocht contact op te nemen met Peter Vrolijk, Zernikeplaats 276, 3068 ZR Rotterdam (peter.vrolijk@planet.nl). Alvast bedankt!

Gesneuvelde militair na 62 jaar niet meer ‘onbekend’
In 1984 werden op de hoek Benedendorpsweg/ Veerweg in Oosterbeek de resten gevonden van een onbekende militair. In zijn graf lag een baret met een embleem van de Royal Engineers. Daarom begonnen de experts van de gravendienst van de Koninklijke Landmacht met het zoeken naar overeenkomsten tussen het gebit van deze onbekende soldaat en tandartsenkaarten van vermisten van de genie. Er bleken echter geen overeenkomsten te vinden. Daarom werden de stoffelijke resten uiteindelijk in 1989 op de Airborne Begraafplaats begraven als onbekende militair van de Royal Engineers. Toen de gravendienst in 2004 bezig was met een onderzoek naar vermisten van het Border Regiment, werden de ook de gebitsgegevens van de in 1984 gevonden mili¬tair nog eens bekeken. Hierbij bleek dat de onbeken¬de man had behoord tot het Border Regiment en dat zijn naam Edward Hartley was. De baretspeld van de genie was dus waarschijnlijk bij toeval in het veld- graf terecht gekomen.
Door middel van oproepen in Britse kranten werd vervolgens gezocht naar nabestaanden van Lance Sergeant Hartley en daarop werd gereageerd door zijn dochter Patricia Summers-Hartley. Zij, haar man en hun twee dochters waren op 15 juni jl. aanwezig bij de indrukwekkende plechtigheid op de Airborne Begraafplaats, waarbij de nieuwe grafsteen van Edward Hartley, nu met zijn naam, werd ingewijd.

 

15 Juni 2006. Patricia Summers-Hartley (links) poseert met haar twee dochters bij het graf van haar vader Edward Hartley.

Boekje ‘Rondleiding langs de Betuwse slagvelden van 1944-1945’
Op 29 en 30 april organiseerde de vereniging ‘Living History Screaming Ducks’ een groots bevrijdings-feest in Hemmen in de Betuwe. Ter gelegenheid hiervan hebben zij een boekje uitgegeven met een beschrijving van een battlefieldtour door de Betuwe. De Betuwe was in 1944 en 1945 het slagveld van Polen, Amerikanen, Britten, Belgen, Canadezen en natuurlijk Duitsers. De tour doet een aantal plaat¬sen aan waar felle gevechten zijn geleverd. Het eer¬ste deel gaat vanuit Hemmen naar Opheusden, waar in oktober 1944 eenheden van de 101e US Airborne Divisie slag leverden tegen 363e Volks- grenadierdivisie. In april 1945 werd Opheusden be-vrijd door de Belgen en Canadezen. Vervolgens gaat de route via Doodewaard en Slijk-Ewijk naar Oosterhout. Daarna over de Waaldijk naar Lent, waar het 504e Parachute Infantry Regiment de Waal overstak. Dan via Bemmel naar Eist en vandaar naar Driel via de Rijndijk naar Heteren, Randwijk,Zetten en Hemmen. Daar eindigt de tour.
Het boekje geeft een routebeschrijving met kaartjes. Hoewel klein van formaat, zijn deze duidelijk genoeg om de weg te kunnen vinden Van diverse plaatsen onderweg wordt aangegeven wat er gebeurt is. Jammer genoeg is veel informatie wegge¬laten. Bij Driel is bijvoorbeeld het voormalige hoofd¬kwartier van generaal Sosabowski aan de Molen¬straat niet in de route opgenomen. Het landgoed Schoonderlogt wordt wel beschreven als hoofd¬kwartier van het 506e Parachute Infantry Regiment, maar het is niet in de route opgenomen. Zo zijn er nog wel wat plaatsen op te noemen, maar de schrijvers hebben duidelijk een keus moeten maken. De ruimte die nu wordt ingenomen door enkele lange citaten uit boeken had men beter kunnen besteden aan meer beschrijvingen van plaatsen onderweg. Toch is het een goede gids over een grotendeels vergeten slagveld.
De strijd in de Betuwe heeft altijd in de schaduw van de Slag om Arnhem gestaan. Het is de verdienste van de Living History Vereniging Screaming Ducks dat zij geïnteresseerden nu kennis laten maken met een van de gebieden in Nederland die het zwaarst onder de oorlog geleden hebben. Ook voor de geïnteresseerden in de Slag om Arnhem is er in de Betuwe nog veel te ontdekken.
‘Rondleidingen langs de Betuwse slagvelden van 1944-1945’ werd samengesteld door J. Derksen, C. Jansen en A. van Aggelen. Het werd in 2006 uitgegeven door de Screaming Ducks LHA. Het boekje telt 101 pagina’s en is geïllustreerd met foto’s en kaartjes. Zie ook de website www.screamingducks.com. Het boekje is te koop in het Airborne Museum.
Prijs € 10. (W. Boersma)

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum Oosterbeek (Utrechtseweg 232,6862 AZ Oosterbeek) en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem.
Telefoon museum: (026) 333 77 10
Redactie.’ drs. R.P.G.A. Voskuil en W. Boersma
Redactieadres: Utrechteseweg 232, 6862 AZ Oosterbeek, e-mail: wam@airbornemuseum.org Penningmeester/ledenadministratie: Frits Miedema, telefoon (026) 333 64 76, e-mail: fymiedema@planet.nl Coördinatie uerzending, archivering & distributie losse nummers: Chris van Roekel, Oosterbeek.
Vormgeving: Hildebrand DTP, Wageningen. Druk: Drukkerij Verweij Wageningen B.V.

NIEUWSBRIEF No 103 augustus 2006
Download

/0 Reacties/door