VVAM Nieuwsbrief 68 – November – 1997

Nieuwsbrief No. 68, november 1997
Redactie:
Drs. R.P.G.A. Voskuil
C. van Roekel
G.H. Maassen jr. (026) 334 01 42

Generaal Sir John Hackett overleden
Op 9 september jl., ruim een week voor de 53e her-denking van de Slag om Arnhem, overleed in zijn landhuis bij Cheltenham in de Britse county Gloucestershire op 86-jarige leeftijd generaal Sir John Hackett.

Na afloop van de herdenkingsdienst op de Airborne Begraafplaats op vrijdag 17 september ‘1965 staat John Hackett in gedachten verzonken tussen de graven.
(foto Henk Vrenian)

Hij was commandant van de 4e Parachutisten Brigade, die op 18 september 1944 landde op de Ginkelse Heide bij Ede. Na bijna een week, op zondag de 24e, raakte hij door granaatscherven ernstig gewond in de buik en benen. Hij werd vervoerd naar het St. Elisabeths Gasthuis in Arnhem, waar zijn leven werd gered door de Britse chirurg Lipmann Kessel. In het ziekenhuis werd Hackett ingeschreven als korporaal, zodat de Duitsers niet wisten wat voor een belangrijke man zij in handen hadden.
Door Piet Kruyff, een van de belangrijkste Arnhemse verzetsleiders, die werkte onder de schuilnaam ‘Piet van Arnhem’, werd hij na tien dagen ‘ontvoerd’ naar Ede, waar hij onderdook in het huis van de dames De Nooij. Hackett kreeg een vals Nederlands persoonsbewijs onder de naam ‘Johan van Dalen’. Vier maanden later wist hij met behulp van het Verzet via de Biesbosch het bevrijde deel van Nederland te bereiken.
Na de oorlog bekleedde hij een aantal hoge militaire functies. Hij was onder meer commandant van het Britse Rijnleger. Flij bleef tot 1968 in actieve dienst. Zijn belevenissen tijdens en na de Slag om Arnhem stelde hij in 1977 te boek in ‘I Was a Stranger’, dat twee jaar later in Nederland verscheen onder de titel ‘Ik ben een vreemdeling geweest’.
Verschillende malen fungeerde de generaal in september als ‘leader of the pilgrimage’; de laatste keer tijdens de 50e herdenking in 1994.
Het is de bedoeling dat een van de komende ministeries aan Sir John Hackett wordt gewijd.

In Memoriam Ken Greenough
Na een kort ziekbed met noodlottige complicaties overleed op 19 oktober jl. ons lid Ken Greenough op de jonge leeftijd van 29 jaar. Afgelopen september nam hij nog deel aan de herdenking in Oosterbeek. Ken, die woonde in St. Helens bij Liverpool, hield zich al meer dan tien jaar intensief bezig met de geschiedenis van de Slag om Arnhem, en hij bezat een encyclopedische kennis van dit onderwerp. Hij correspondeerde met een groot aantal veteranen, en hij had een uitgebreid archief met persoonlijke verhalen en rapporten.
Zijn gegevens waren toegankelijk voor iedereen, en vragen werden door hem altijd met veel zorg beantwoord. Tijdens de themadag op 7 juni 1997 fungeerde hij als een van de gidsen, en de deelnemers zullen zich zeker zijn gedetailleerde uitleg en zijn aanstekelijke enthousiasme herinneren. Het is moeilijk voor te stellen dat Ken er niet meer is. Hij werd op 28 oktober begraven in zijn woonplaats St. Helens. Onder de grote groep mensen die hem vergezelden naar zijn laatste rustplaats waren een delegatie van Arnhem-veteranen en een aantal vrienden
uit Nederland. We zullen Ken enorm missen, en we zijn met onze gedachten bij zijn zo zwaar getroffen familie.
(Robert Voskuil)

Themamiddag
Op zaterdag 13 december a.s. organiseert onze vereni-ging een themamiddag voor leden in het zalencentrum Lebret aan de Lebretweg (nummer 51) in Oosterbeek. Deze keer zal de Duitse kant van de Slag om Arnhem centraal staan.
Het programma ziet er als volgt uit:
13.30 -14.00 uur: ontvangst van de leden.
14.00 – 15.00 uur: lezing door ons lid de heer Peter Berends uit Leidschendam, getiteld ‘De 9e SS-Panzer Division Hohenstaufen en andere Duitse eenheden in de Slag om Arnhem en kort daarna, september-okto- ber 1944’.
De heer Berends is al enige jaren bezig met de studie van dit onderwerp, die hij te zijner tijd hoopt af te ron-den met een boek.
15.00 -15.30 uur: pauze.
15.30 – 16.00 uur: 2e deel van de lezing van Peter Berends en gelegenheid tot het stellen van vragen. 16.15 – 16.30 uur: vertoning van het bioscoopjournaal ‘Die Deutsche Wochenschau’ van 5 oktober 1944, met daarin Duitse filmopnamen van de Slag om Arnhem. Ca. 16.45 uur: einde themamiddag.

Jachthoorn van Frost terecht
Het Airborne Museum ‘Hartenstein’ werd op 16 sep-tember jl. onverwacht verrijkt met een unieke aanwinst: de originele jachthoorn van John Frost, die hij tijdens de oorlog vaak gebruikte om bevelen en signalen door te geven aan zijn mannen van het 2e Parachutisten Bataljon.
De 25 centimeter lange koperen hoorn met een zilveren mondstuk kreeg Frost van de jagersvereniging waarvan hij lid was. Er staat in gegraveerd: ‘Capt. J.D. Frost, with best wishes from the members of the Royal Exodus Hunt’.
Toen de inmiddels tot luitenant-kolonel bevorderde Frost in september 1944, aan het einde van de strijd bij de Arnhemse Rijnbrug, gevangen werd genomen, nam een Duitse militair het muziekinstrument van hem af. Na de oorlog kreeg Frost van de jachtvereniging een nieuw exemplaar.

Oosterbeek, 16 september 1997. De heer E.R. Oostenrijk uit Meppel poseert bij het Airborne Museum ‘Hartenstein’ met de jachthoorn van John Frost, die hij in juli 1945 vond bij de Rijnbrug in Arnhem.
(foto Berry de Reus)

Bijna 53 jaar nadat de oorspronkelijke hoorn van Frost werd afgepakt, is dit voorwerp nu weer tevoorschijn gekomen. Het werd aan het Airborne Museum aange-boden door de heer E.R. Oosterwijk uit Meppel. Deze had het in juli 1945 gevonden bij de verkeersbrug in Arnhem. ‘Ik was daar als lid van de Nijmeegse lucht-beschermingsdienst om puin te ruimen. Ik zag de jachthoorn, die helemaal zwart was geworden, op de grond liggen. Ik heb hem later schoon gemaakt’, aldus de heer Oosterwijk.
Het souvenir werd mee naar huis genomen, en heeft meer dan vijftig jaar in een kast in zijn woonkamer gestaan. De Meppelenaar, die inmiddels de leeftijd van 76 jaar heeft bereikt, vond het nu tijd worden om het instrument een goede bestemming te geven. Hij was zich er nauwelijks van bewust dat hij in het bezit was van een zeer uniek historisch voorwerp.
De heer Oosterwijk nam op advies van de lokale VVV telefonisch contact op met het Airborne Museum. Daar reageerde de staf zo enthousiast, dat de beoogde goede gever direct in de trein stapte om de jachthoorn naar Oosterbeek te brengen.
De weduwe van John Frost heeft inmiddels toestemming gegeven aan ‘Hartenstein’ om de hoorn in de collectie op te nemen. Het spreekt vanzelf dat men bij het museum buitengewoon blij is met deze bijzondere aanwinst.

Nieuwe herdenkingsenveloppe
Op 17 september 1997 verscheen een nieuwe herdenkingsenveloppe van het Airborne Museum Hartenstein. Het is de tweede van een serie met als ondeiwerp Monumenten van de Slag om Arnhem’. Deze keer staat het Polen-monument in Driel afgebeeld. Dit werd ontworpen door Jan Vlasbom uit Rotterdam. Het gedenkteken werd onthuld op 16 september 1961 door generaal-majoor Stanislaw Sosabowski, die in 1944 commandant was van de le Poolse Onafhankelijke Parachutisten Brigade. In 1970 werden er twee zuilen aan toegevoegd met de namen van de 94 Poolse militairen die tijdens of ten gevolge van de Slag om Arnhem sneuvelden. Van de nieuwe enveloppe zijn 750 genummerde
exemplaren uitgegeven. De eerste 400 daarvan zijn gefrankeerd met de beide 80 cent herdenkingszegels ’50 Jaar Marshall hulp’; de overige 350 dragen een enkele zegel. Ze zijn afgestempeld op 17 september 1997 met het filatelistenstempel van het postkantoor in Oosterbeek.
Evenals in voorgaande jaren werd enveloppe No. 001 aangeboden aan de leider van pelgrimage, generaal-majoor AJ. Deane Drummond.
De herdenkingsenveloppe met een dubbele zegel is voor zeven gulden, en die met de enkele zegel voor f 6,00 te koop in het Airborne Museum. Na de overmaking van f 8,50 respectievelijk f 7,50 op gironummer 4184300 t.n.v. Airborne Museum, Oosterbeek,
onder vermelding van ‘Enveloppe 1997’, wordt deze toegestuurd.

Market Garden op internet
De website ‘Operatie Market Garden’ van de heer Andries Hoekstra uit Arnhem is tegenwoordig te vinden onder http://www.pim.nl/mg/pegasus.htm. Hij laat het verloop van de strijd in september 1944 zien, met als zwaartepunt de Slag om Arnhem. Daarnaast geeft de site nog veel meer informatie. Zo kunnen we kennis nemen van de organisatie van de geallieerde en de Duitse troepen, en van hun uitrusting, kleding en bewapening. Bovendien wordt allerlei actuele informatie gegeven, zoals nieuwe uitgaven over het onderwerp, en er is gelegenheid om commentaar te geven. De site telt op dit moment meer dan 300 pagina’s, en is uitgeroepen tot een der beste van de wereld. Hotel
Haarhuis in Arnhem en het Airborne Museum in Oosterbeek ondersteunen Hoekstra.

Excursie-terugblik
Aan de in de vorige nieuwsbrief aangekondigde ‘battlefield tour’ over de voormalige gevechtsterreinen bij Arnhem en Oosterbeek namen 58 mensen deel. Nadat de vier gidsen aan de hand van de maquette en foto’s in het Airborne Museum de route hadden uitgelegd, vertrok het gezelschap voor een wandeling door park Hartenstein. Daarna werd het voormalige hotel “De Tafelberg’ bezocht. Dankzij de medewerking van de huidige bewoners mochten de deelnemers het gebouw van binnen bekijken.
Na de lunch in restaurant Schoonoord volgde een busrit over het vroegere slagveld. Achtereenvolgens werden de droppings- en landingsterreinen ‘X’ en ‘S’ bezocht. Daarna volgde een korte wandeling naar de tunnel onder de spoorlijn Utrecht-Arnhem, bij Wolfheze, waar op 17 september 1944 een deel van het Reconnaissance Squadron (verkenningseenheid) onverwacht in een Duitse verdedigingslinie reed. Via de ‘hollow’ bij de Valkenburglaan, ging de tocht naar de Rijnbrug, het St. Elisabeths Gasthuis en de Zwarteweg in Arnhem. De tour eindigde op de Airborne Begraafplaats in Oosterbeek. Op alle punten werd door de gidsen uitleg gegeven, waarbij gebruik werd gemaakt van kaarten en luchtfoto’s.
Het is de bedoeling dat een dergelijke algemene excursie voor leden, en eventueel ook voor andere belangstellenden, het volgende jaar één of meer malen wordt herhaald.
(W. Boersma)

Tijdens de paradropping op de Ginkelse Heide op 20 sep-tember jl. geniet The Keverend R.F. Bowers samen met een kennis van een glaasje oude jenever.
(foto Berry de Reus)

‘Off At Last’
De titel van het nieuwe boek over het 7th (Galloway) Battalion The King’s Own Scottish Borderers (7 KOSB) is ‘Off At Last’. Het werd geschreven door ons lid Robert Sigmond uit Renkum.
Het bataljon, opgericht in 1939, werd in de eerste jaren van de oorlog ingezet voor de kustverdediging van Groot-Brittannië, totdat het eind 1943 ‘airborne’ werd. Het werd samen met het 2nd Battalion The South Staffordshire Regiment en het Ist Battalion The Border Regiment een onderdeel van de Ist Airlanding Brigade.
In september 1944 nam het bataljon deel aan de Slag om Arnhem. Ruim 760 manschappen, onder com-mando van luitenant-kolonel Robert Payton Reid, vertrokken op 17 en 18 september 1944 met zweef-vliegtuigen vanuit Engeland. Slechts 74 van hen keerden in de nacht van 25 op 26 september over de Rijn terug, en bereikten Nijmegen. Als gevolg van de Slag om Arnhem verloren 120 mannen van 7 KOSB hun leven.
Deze periode van negen dagen vormt het hoofddeel van het boek, maar ook aan de ontsnappingen Pegasus 1 en II en aan de krijgsgevangenen wordt aandacht besteed.
In 1945 werd het bataljon opnieuw samengesteld en verbleef het enige tijd als deel van een bevrijdingsmacht in Noorwegen. Ook hieraan is een hoofdstuk gewijd. Daarnaast wordt aandacht besteed aan het maken van de film ‘Theirs is the Glory’ in 1945, omdat een aantal leden van het bataljon hieraan deelnam. Robert Sigmond bestudeert sinds 1983 de geschiedenis van 7 KOSB, en hij heeft drie jaar gewerkt aan de totstandkoming van ‘Off At Last’. Meer dan zestig veteranen leverden een bijdrage in de vorm van per-soonlijke verslagen, documenten en foto’s.
In plaats van (topografische) kaarten bevat het boek luchtfoto’s uit die tijd, waarop posities van de troepen zijn ingetekend.
De publikatie kan worden gezien als een soort vervolg op ‘When Dragons Flew, An illustrated history of the Ist Battalion The Border Regiment 1939-1945’, uitgegeven in 1994. Er wordt inmiddels gewerkt aan het derde deel van wat je zou kunnen noemen een serie over de Ist Airlanding Brigade, dat het 2nd Battalion The South Staffordshire Regiment tot onderwerp zal hebben.
‘Off At Last’ verscheen in een oplage van 1250 exem-plaren, en is geschreven in het Engels. Deze uitstekend verzorgde uitgave bevat 224 bladzijden en 298 illustraties, en is voorzien van een kleuren stofomslag. Het ISBN nummer is 90-9010449. De prijs bedraagt f 57,50. Het is verkrijgbaar in het Airborne Museum ‘Hartenstein’ en in de Oosterbeekse boekwinkels. Het kan ook worden opgestuurd. Voor Nederland geldt: maak f 57,50 + f 7,50 (verpakkings- en verzendkosten) = f 65,00 over op bankrekening 38.70.70.877 (van de Rabobank te Bennekom) t.n.v. R.N. Sigmond, of stuur een volledig ingevulde Eurocheque (f 65,00) op naar R.N. Sigmond, Utrechtseweg 126-A, 6871 DV Renkum.
De auteur is voor nadere informatie telefonisch bereikbaar onder nummer 0317 313533.

Reünie in Fallingbostel
In het weekend van 11 en 12 oktober 1997 werd een reünie gehouden in het voormalige Duitse krijgsge-vangenkamp Stalag Xl-B in Fallingbostel. Op initiatief van L/Cpl Andy Hone van het aldaar gelegerde Britse Tank Transporter Regiment waren voormalige krijgsgevangenen en bevrijders van het kamp uitge-nodigd. Van de in totaal 14 aanwezige veteranen had-den er negen meegevochten in de Slag om Arnhem. Het werd een drukke en interessante samenkomst. Hoogtepunten waren een lezing van de lokale historicus Hinrich Baumann, een wandeling langs de locatie van het voormalige kamp, een herdenkingsdienst op de War Cemetery van Becklingen, en een bezoek aan het Tank Regiment Museum, waar veel opgegraven voorwerpen zijn verzameld.
De hoeveelheid deelnemers aan deze reünie was in verhouding tot het oorspronkelijke aantal betrokken geallieerde soldaten tamelijk klein. Later bleek dat juist daardoor een hechte vriendengroep werd gevormd van mensen die elkaar helemaal niet kenden of sinds april 1945 niet meer hadden gezien. Dankzij de medewerking van Stan Brooks (C-Company, 2nd Para Battalion) heb ik deze reünie mogen meemaken. (Marcel Anker)

Zaterdag 20 september 1997. Voertuigen van de vereniging ‘Airborne Batlle Wheels Oosterbeek’ rijden in kolonne op de Telefoonweg, die hen midden over het voormalige lan-dingsterrein ‘X’ voert. De tocht eindigde bij het Airborne Museum.
(foto Berry de Reus)

Duitse Renault tanks in Oosterbeek
In oktober 1992 hield ons lid Geert Maassen tijdens een themamiddag een lezing over de inzet door de Duitsers van Franse Renault tanks bij de strijd in Oosterbeek in september 1944.
Naar aanleiding van deze causerie heeft Philip Reinders van de ‘Arnhem Battle Research Group’ zich verder in dat onderwerp verdiept. Het resultaat is nu samengevat in een door hem uitgegeven brochure, getiteld ‘Panzer Kompagnie 224, De Char B2 in Nederland 1943-1945′. De 40 pagina’s bevatten, naast een overzicht van de activiteiten van deze Duitse compagnie, foto’s van bijna alle Renault tanks die in Oosterbeek zijn uitgeschakeld, en afbeeldingen uit de periode voor en na ‘Arnhem’.
De publikatie kan worden besteld door een briefje te schrijven naar Philip Reinders, Delftseveerweg 37d, 3134 JG Vlaardingen, of door te bellen of te faxen naar nummer 010 4356704. De prijs van de brochure bedraagt f 12,50. Bij verzending komt daar f 3,50 bij.

Bericht van de penningmeester
Bij deze nieuwsbrief ontvangt u de acceptgirokaart voor de betaling van de contributie voor 1998. U wordt vriendelijk verzocht uw jaarlijkse bijdrage zo spoedig mogelijk over te maken.
(È. van der Meiden, penningmeester)

Download