Tijdens de herdenkingsdienst op de Airborne Begraajplaats leest Brigadier Mike Dauncey DSO DL,’Leader of the Pilgrimage’, een aantal verzen uit de Bijbel. In september 1944 speelde luitenant Dauncey een zeer belangrijke rol bij de verdediging van het gebied rond de Beneden-Weverstraat in Oosterbeek.

Van de redactie
In de afgelopen periode stond naast de 64e Airborne Herdenking, vooral de renovatie en de uitbreiding van het Airborne Museum centraal. In deze en in de vol-gende nummers van de Nieuwsbrief zullen we u op de hoogte houden van de voortgang van dit ambitieuze en gecompliceerde project. Hoewel het museum nu voor langere tijd is gesloten, gaan de activiteiten van de Vereniging Vrienden gewoon door.

Nieuws over de renovatie
Onder het toeziend oog van een aantal belangstellenden draaide PaulTirion, bestuurscoördinator innovatie, op zondagmiddag 12 oktober om vijf uur de deur van het Airborne Museum op slot. Pas in september 2009 zal de deur weer officieel worden geopend. De dagen voor de sluiting waren er nog opmerkelijk veel bezoekers geweest die, vaak gewapend met een camera, een laatste blik wilden werpen op de vertrouwde expositie.
De sluiting van het museum betekent ‘het einde van een tijdperk’. In 1978 was het Airborne Museum verhuisd van Kasteel Doorwerth naar Huize Hartenstein. Berry de Reus die als conservator werd aangetrokken, ging wonen op de bovenverdieping. In de daarop volgende dertig jaar werd de expositie door de medewerkers en de vrijwilligers met veel zorg vervolmaakt en uitgebreid. Ook de Vereniging Vrienden speelde daarbij vaak een belangrijke rol. Zo zullen velen zich nog de acties herinneren die de VVAM, onder leiding van onze voorzitter Chris van Roekel, organiseerde om geld bij een te brengen voor de renovatie in 1993 (zie ook de Ministory bij dit nummer van de Nieuwsbrief). Nu begint het museum aan de volgende fase van haar bestaan, waarbij het karakter ingrijpend zal veranderen. Voor de bezoeker zal de nadruk niet meer liggen op ‘feitenkennis’, foto’s en militaire uitrustingsstukken, maar op de ‘beleving’ van de gebeurtenissen in september 1944. In de weken voor de sluitingsdatum waren de medewerkers en vrijwilligers al begonnen met het opruimen, uitzoeken en inpakken van allerlei zaken en deze werkzaamheden werden na 12 oktober met volle kracht voortgezet, omdat het gebouw op 1 november leeg moest worden opgeleverd. Op die dag wilde de aannemer beginnen met de werkzaamheden. Het museum moest dus in twee weken geheel worden ontruimd, hetgeen een enorme operatie was. Met vrachtwagens werd de inventaris, voor zover die ook in het nieuwe museum zal worden gebruikt, overgebracht naar een zwaar beveiligd kazernecomplex op de Veluwe. Een van onze leden, Kapitein Georg van der Most van de Luchtmobiele Brigade, had hierbij bemiddeld.
Intussen was de grote plataan achter het museum gekapt en werd ook de andere begroeiing verwijderd. Daarna werd begonnen met de eerste graafwerkzaamheden. De uitbreiding van het museum was nu echt begonnen.

As van overleden veteranen bijgezet
Op vrijdag 19 september werd tijdens een aantal korte, maar ontroerende plechtigheden de as van vier veteranen bijgezet op de Airborne Begraafplaats in Oosterbeek. Het ging hierbij om Staff Sergeant Len Affolter (Glider Pilot Regiment, D Squadron, 13 Flight), Sergeant Derrick George Askew (Glider Pilot Regiment, B Squadron, 4 Flight), Private Harold Carl Edwin Bruce (21st Independent Parachute Company, 1 Platoon) en Sergeant William ‘Bill’ Fulton (2nd Battalion The Parachute Regiment, A Company, 3 Platoon).
De bekendste van deze vier was Bill Fulton. Hij was de eerste parachutist die in de avond van 17 september 1944 voet zette op de Arnhemse Rijnbrug. Hij werd bij die actie in zijn been geschoten door een van de Duitse verdedigers. Samen met een groot aantal

In aanwezigheid van familie en vrienden werd opl9 september het kistje met de as van Bill Fulton begraven op de Airborne Begraafplaats in Oosterbeek. Rechts The Very Reverend Dr. Jeff Cuttell, die de korte plechtigheid leidde.

andere Britse gewonden werd hij kort daarna door de Duitsers krijgsgevangen gemaakt. Via het Elisabeth Gasthuis en een Duits veldhospitaal in Apeldoorn, kwam Fulton uiteindelijk terecht in een Duits krijgs-gevangenenkamp, waar hij tot het eind van de oorlog verbleef. Na de oorlog was hij herhaaldelijk te gast bij de herdenking van de Slag om Arnhem. In 2004 heropende hij samen met de weduwe van kolonel Frost de gerenoveerde John Frostbrug. Hij overleed op 16 januari 2008 en werd 88 jaar.

‘Virtuele wandeling’ door het oude Airborne Museum
Het oude museum ‘is niet meer’ en het nieuwe wordt volgend jaar geopend. Om in de tussenliggende periode belangstellenden toch nog iets te bieden, is de oude opstelling nog te zien op internet. Op de website van het Airborne Museum is een ‘virtuele presentatie’ geplaatst van alle zalen in het museum, zoals die er tot voor kort uitzagen, en van een aantal locaties rond het museum. Het bijzondere is dat het gaat om ‘interactieve panoramische afbeeldingen’, waarin je door de computermuis te bewegen, letterlijk kunt ‘rondkijken’. Ons lid Thomas van Slooten is de initiatiefnemer van dit bijzondere project. Hij heeft series digitale foto’s gemaakt, die vervolgens met speciale software van het bedrijf ‘Fourdigits’, aan elkaar zijn gezet. Voor het bekijken van deze panoramische afbeeldingen kunt u klikken op ‘Virtuele Tour’ in de website www.airbornemuseum.org.

(Web)winkel Airborne Museum buiten bedrijf
Evenals de ‘gewone’ winkel, is ook de ‘webwinkel’ van het Airborne Museum tot nadere aankondiging buiten bedrijf. De inventaris van de winkel is opgeslagen en daardoor is het is niet mogelijk om bestellingen te verwerken. U kunt dus voorlopig geen bestellingen meer doen via het internet.

Voorlichtingsavond over de renovatie van het Airborne Museum.
Op donderdag 20 november zal in de bovenzaal van restaurant Kleyn Hartensteyn een avond worden gehouden, waarop de heer Paul Tirion, bestuursco- ordinator innovatie en directeur Dick Schluter, uitleg zullen geven over de plannen voor de renovatie en de uitbreiding van het Airborne Museum. De avond wordt georganiseerd door de Vereniging Vrienden. De avond begint om 20.00 uur; de zaal is open om 19.30 uur.

Speciale herdenking in Enschede
Op de Oosterbegraafplaats in Enschede liggen enkele Britse militairen begraven die, nadat ze tijdens de Slag om Arnhem krijgsgevangen waren gemaakt in het dorp Brummen werden neergeschoten. Op zaterdag 23 september 1944 was een vrachtwagen met 25 gevangenen uit Velp vertrokken. In Brummen probeerden twee officieren, onder wie Tony Hibbert, uit de wagen te ontsnappen. Die actie wekte de woede op van één van de bewakers. Deze schoot zijn hele magazijn leeg op de groep gevangenen, waarbij zes doden vielen. Een passerende Duitse officier voorkwam dat de hele groep werd geëxecuteerd. Volgens de officiële Duitse lezing werden de zes Britten neergeschoten tijdens een vluchtpoging. De zwaargewonden en de doden werden door de Duitsers ‘weggewerkt’ naar Enschede. De Duitse schutter is nooit opgepakt.
In de jaren na de oorlog waren er regelmatig herdenkingen op de Oosterbegraafplaats in Enschede, waar de militairen waren begraven. Maar die traditie is lang geleden gestopt.
Toen Dick Schluter, directeur van het Airborne Museum, dat hoorde van de heer Adrie Roding, hoofd stadsarchief van Enschede, besloot hij dat dit jaarlijkse eerbewijs moest terugkeren. En zo was er op 23 september 2008 weer een herdenking, waarbij kinderen van de Prinsesschool/International School Twente uit Enschede bloemen legden op de graven van de bij Brammen omgekomen Britse militairen. Tevens werden bloemen gelegd op de graven van 44 andere geallieerde gevallenen uit de Tweede Wereldoorlog, die daar hun laatste rustplaats hebben gevonden.

23 september 2008. Tijdens een speciale herdenkingsbij- eenkomst op de Oosterbegraafplaats in Enschede leggen kinderen bloemen op de graven van Britse militairen, die op 23 september 1944 uterden neergeschoten tijdens het zogenaamde ‘Brummen-incident’.

Battlefield Tour ‘Operation Varsity’
De op zaterdag 11 oktober gehouden battlefieldtour ‘Operation Varsity’ was met 55 deelnemers geheel volgeboekt. Onze gids was deze keer Majoor Erik Jellema, die al jaren deze operatie bestudeert en er alles over weet. Dat bleek niet alleen uit zijn fenomenale feiten- en terreinkennis, maar ook uit de zeer gedetailleerde en fraaie gids (geheel in kleur gedrukt!), die aan alle deelnemers werd uitgereikt. De groep bezocht de belangrijkste punten, die een rol speelden bij de luchtlandingsoperaties van de 6e Britse Airborne Divisie en de 17e Amerikaanse Airborne Divisie op 24 maart 1945. Als beroepsofficier ging Erik niet alleen in op het historische verloop de operaties, maar hij zette ook uiteen welke lessen er uit konden worden geleerd. Dit aspect, dat hij ook gebruikt bij de training van militairen in opleiding, maakte deze dag nog extra interessant. Erik, bedankt voor deze voortreffelijke excursie!

Themamiddag op 13 december
Op zaterdagmiddag 13 december as. (dus niet op 15 november zoals in het begin dit jaar gepubliceerde voorlopige programma stond) is er weer een thema-middag in de Concertzaal in Oosterbeek.
Deze keer staat de ‘21st Independent Parachute Company’ centraal. Spreker is Peter Gijbels, auteur van het dit jaar verschenen boek ‘LeadingThe WayTo Arnhem: An Illustrated History of the 21st Independent Parachute Company 1942-1946’. Hij zal aan de hand van een groot aantal foto’s en kaarten een overzicht geven van de geschiedenis van deze elite eenheid, die ten tijde van de Slag om Arnhem bestond uit 186 man. Bij de operatie was één van hun taken het markeren van landings- en droppingsterreinen. In de daarop volgende dagen vochten zij o.a. in het gebied van Ommershof bij de Graaf van Rechterenweg en later in de huizen tussen de Paasberg en de Pietersbergseweg in Oosterbeek.
De lezing begint om 14.00 uur; de zaal is open om 13.30 uur.

‘UK weekend’2009
Het volgende weekend dat speciaal voor leden uit het Verenigd Koninkrijk wordt georganiseerd, zal worden gehouden in juni 2009. Kortgeleden heb ik een korte samenvatting van het programma gestuurd naar de 25 mensen die zich voor dit weekend hebben aangemeld. Als zij naar aanleiding van dit programma nog speciale wensen hebben t.a.v. het bezoeken van bepaalde plaatsen, dan worden zij verzocht dit zo spoedig mogelijk aan mij op te geven.
Hoewel de tour in principe is volgeboekt, ben ik bereid om een ‘reservelijst’ op te stellen van mensen die zich alsnog willen aanmelden om mee te gaan, indien er een plaats vrij komt.
(Niall Cherry)

Tijdens de Battlefïeld Tour over ‘Operation Varsity’ op 11 oktober, geeft Erik Jellema uitleg bij het monument naast het station van het dorp
Hamminkeln.

‘Liberation Route’ geopend
Op 12 september jl. werd in het gebied van Arnhem en Nijmegen de zogenaamde ‘Liberation Route’ geopend. In de betreffende regio speelde zich in september 1944 een groot deel af van Operatie ‘Market Garden’ en in februari 1945 startte hier Operatie ‘Veritable’, het begin van het grote Rijnland-offensief. Op 23 plaatsen, waar zich in de periode 1944/1945 belangrijke historische gebeurtenissen afspeelden, zijn nu ‘luisterkeien’ geplaatst. Bij een luisterkei kan je een telefoonnummer bellen, waarna je vervolgens het verhaal kunt beluisteren dat bij die plaats hoort. De verhalen, die in drie talen zijn te beluisteren, kan men ook downloaden via de website www.liberationroute.com. Ook is het mogelijk om MP3 spelers te lenen bij de VW’s van Arnhem en Nijmegen, het Airborne Museum Hartenstein in Oosterbeek (tijdelijk gesloten) en het Nationaal Bevrijdingsmuseum in Groesbeek.
De Liberation Route is een initiatief van het Airborne Museum Hartenstein in Oosterbeek, het Nationaal Bevrijdingsmuseum in Groesbeek, het Regionaal Bureau voor Toerisme Knooppunt Arnhem Nijmegen RBT-KAN en het Gelders Overijssels Bureau voor Toerisme. De bijdragen van het Airborne Museum werden verzorgd door Wybo Boersma.

‘Get ’em out’
Op vrijdag 29 augustus werd in Ede het boek ‘Get ‘em out’, geschreven door Cees Haverhoek, gepresenteerd. Bij die gelegenheid stelde de schrijver dat dit het meest complete boek over de operaties Pegasus 1 en 2 is. Inderdaad geeft het boek uitgebreide informatie over de achtergronden en uitvoering van beide operaties. Hoewel het boek een Engelse titel heeft, is het in Nederlands geschreven.
De operaties Pegasus 1 en 2 waren twee pogingen in oktober en november 1944 om zoveel mogelijk in het gebied ten noorden van de Rijn achtergebleven Airborne soldaten en andere geallieerde militairen weer binnen de geallieerde linies ten zuiden van de Rijn te brengen. Operatie Pegasus 1 is gelukt, 131 geallieerde militairen, 17 Nederlanders en 1 Rus staken veilig de Rijn over. Operatie Pegasus 2 is echter mislukt. Het boek is schematisch opgezet. Na de inleiding wordt een overzicht gegeven van de verschillende hoofdrol- spelers, die bij Pegasus betrokken waren. Vervolgens geeft de schrijver eerst een overzicht van het Verzet in het algemeen om daarna dieper in te gaan op het Verzet in Ede en omgeving. Pas na 110 pagina’s inleiding gaat de schrijver over naar een overzicht, voor zover dat mogelijk is, van de achtergebleven militairen en de voorbereiding en uitvoering van de operatie Pegasus 1. Hieraan worden 60 pagina’s besteed. Dan volgt operatie Pegasus 2 met 69 pagina’s, en het boek eindigt met de nasleep van deze beide operaties. Het merendeel van de gegevens is ook te vinden in verschillende eerder verschenen publicaties. Ook is de lijst van bronnen lang niet compleet. Veel echt nieuwe gezichtspunten komen dan ook niet naar voren, maar het is de verdienste van de schrijver dat de verza- melde gegevens nu bij elkaar staan. Het Verzet op de Veluwe heeft tijdens de Slag om Arnhem geen rol van betekenis gespeeld, maar in ‘Get ’em out’ blijkt wel duidelijk dat zonder de inspan- ningen van dit Verzet de operaties Pegasus 1 en 2 nooit uitgevoerd zouden zijn. In het deel ‘Nasleep’ krijgen we een inzicht hoe de Duitsers er uiteindelijk in geslaagd zijn om veel van de helpers gevangen te nemen. Velen hebben dit niet overleefd.
Het boek is gebonden en heeft een eenvoudige layout, met veel tekst en weinig foto’s. Het merendeel van de illustraties bestaat uit portretfoto’s. Helaas zijn ze erg donker afgedrukt, waardoor veel details verloren zijn gegaan. Een plattegrond van Ede in 1944 zou een ver- duidelijking geweest zijn. Nu is het weinig zinvol om straten te noemen waar mensen ondergedoken waren. Wel zijn er twee plattegronden van de Veluwe opgenomen met verwijzingen op het omslag. Die moet dus wel bewaard worden. ‘Get ‘em out’ is niet een boek om achter elkaar te lezen; daarvoor staat er teveel informatie in. ‘Get ’em out’ werd door Cees Haverhoek uitgegeven in eigen beheer (ISBN/
EAN 978-90-79774-01-2). Het telt 326 pagina’s en is geïllustreerd. De prijs bedraagt € 24,50. Het is verkrijgbaar via de boekhandel of rechtstreeks bij de schrijver e-mail: ceeshaverhoekl@gmail.com
Gelijktijdig is in de reeks Historische Cahiers Ede een boekje verschenen onder de titel ‘Pegasus’. Dit cahier, ook van de hand van Cees Haverhoek, kunnen we zien als een uittreksel van ‘Get ’em out’. Het is uitgegeven door de gemeente Ede ter gelegenheid van de 25e Pegasus wandeltocht. Daarom wordt er naast de operaties Pegasus 1 en 2 ook aandacht besteed aan de Pegasus-wandeltochten. Deze wandeltocht wordt ieder jaar op de derde zaterdag in oktober in Ede gelopen. Ze gaat deels langs de route van de operatie Pegasus 1 en 2. Zoals gezegd, komt het boekje qua tekst deels overeen met het boek ‘Get ’em out’, maar het bevat enkele andere en beter afgedrukte foto’s.
Het boekje ‘Pegasus’ door Cees Haverhoek, werd uit-gegeven door de gemeente Ede in de reeks Historische Cahiers (ISBN 978-90-79623-02-0). Het telt 92 pagina’s, is geïllustreerd en kost €9,00. Het boekje is ondermeer verkrijgbaar bij boekhandelaren in Ede en Oosterbeek en bij het Historisch Museum in Ede.
(Wybo Boersma)

De grote plataan, die meer dan 120 jaar achter Huize Hartenstein heeft gestaan, werd afgelopen september gekapt, om plaats te maken voor de ondergrondse uitbreiding van het Airborne Museum.

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum Oosterbeek (Utrechtseweg 232, 6862 AZ Oosterbeek) en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem.
Telefoon museum: (026) 333 77 10
Redactie: drs. R.P.G.A. Voskuil, W. Boersma en J. Bal
Redactieadres: Utrechteseweg 232, 6862 AZ Oosterbeek, e-mail: wam®airbornemuseum.org Penningmeester/ledenadministratie: Frits Miedema, telefoon (026) 333 64 76, e-mail: fymiedema@planet.nl Coördinatie verzending, archivering & distributie losse nummers: Chris van Roekel, Oosterbeek.
Vormgeving: Hildebrand DTP, Wageningen. Druk: Drukkerij Verweij Wageningen B.V.

Download

De renovatie van het Airborne Museum vordert gestaag. Op deze foto ziet u Huize Hartenstein met links de in aanbouw zijnde glazen ontvangstruimte, tvaarin de win-kel, de lift en de trappen zullen komen. De grote ondergrondse betonnen ruimte, waarin de ‘Airborne Experience, September 1944’ wordt gebouwd, is bedekt met een deken van kunststof, waarop een laag, fijn donker gekleurd puin is gelegd (21 juni 2009)

Jaarvergadering en excursie
De Algemene Ledenvergadering, tevens jaarvergadering van de VVAM vond dit jaar op 4 april plaats in het res-taurant Nol in ’t Bos in Wageningen.
Na afloop van de vergadering gaf de heer PaulTirion, in zijn functie van bouwcoördinator, op verzoek van het bestuur van de VVAM, uitleg over de renovatie van het Museum. Naar aanleiding van vragen uit de zaal, ontspon zich een pittige discussie tussen een aantal leden en de heer Tirion. Het was duidelijk dat de meningen over veel zaken ver uit elkaar lagen.
Na de lunch volgde de door Gerard Gijsbertsen georganiseerde excursie met ‘Operatie Pegasus I’ als onderwerp. Een van onze Britse leden, John Howes, was daar speciaal voor uit Engeland over gekomen. De hele groep volgde zoveel mogelijk de route die tijdens de ontsnappingsoperatie in de nacht van 22 op 23 oktober 1944 was gevolgd. Omdat de tijd beperkt was, eindigde de excursie ter hoogte van het landgoed Oranje Nassau’s Oord bij Renkum. Een paar man, waaronder John Howes, is daarna nog doorgegaan naar de plaats waar de eigenlijke overtocht over de Rijn heeft plaats gevonden.

Nieuwe penningmeester
Op de afgelopen Jaarvergadering van de VVAM is Vincent Luyten uit Arnhem gekozen tot nieuwe penningmeester van onze vereniging. De vorige penningmeester, Frits Miedema, blijft bestuurslid en is nu verantwoordelijk voor de ledenadministratie.

Nieuwe website voor de VVAM
In de vorige Nieuwsbrief werd melding gemaakt van de nieuwe website van de VVAM www.vriendenair- bomemuseum.nl, die sinds 1 februari jl. officieel in de lucht is. We hebben er hard aan gewerkt, en gaan daar-mee door, maar er ligt toch nog een hoop informatie te wachten. Diverse nuttige contacten met potentiële auteurs zijn gelegd, en we kunnen met een gerust hart meedelen dat een aantal interessante artikelen in de maak is. Het gaat dan met name ook om onderwerpen die te maken hebben met september 1944, en de ver-halen zijn dan te kort of te lang om als een Ministory te worden gepubliceerd. Van belang is op dit moment om te weten wat de wensen van de leden/lezers zijn. Wat wilt u graag zien of bekijken op onze website, en wat mist u tot op heden? Bent u bereid om zelf wat te schrijven? Komt u elders iets tegen dat interessant voor de Vrienden lijkt, maak ons erop attent. Zonder uw inbreng kunnen we vrij weinig!
Over de kijkcijfers is niet veel te zeggen omdat we nog maar zo kort in de lucht zijn. De meter loopt overigens al sinds 19 januari 2009, want toen gingen we ‘airborne’. Tot en met 15 juni jl. noteerden we 1001 bezoekers die samen onze site 2166 keer bekeken. Wat ze precies wilden weten of zien, is ons uiteraard, helaas, niet bekend. De meeste kijkers kwamen, niet geheel onverwacht, uit Nederland, en vaak ging dat via de website van het museum. We kregen ook bezoekers uit het Verenigd Koninkrijk, de Republiek Ierland, Canada en België, en een land als Zweden is eveneens vertegenwoordigd.
Toch wel intrigerend zo’n overzicht: wie wonen daar in verre oorden, en waarom willen ze wat weten van de Vrienden? Zijn ze al lid, of zoeken ze informatie over de Slag om Arnhem? Als u dit leest, en u voelt zich aangesproken: laat wat van u horen!
(Judith Minkman en Geert Maassen, namens Tekstbureau Morfeem)

Informatiecentrum Slag om Arnhem trekt veel bezoekers
Het aantal mensen dat een bezoek brengt aan het ‘Informatiecentrum Slag om Arnhem’, dat is gevestigd naast de John Frostbrug in Arnhem, stijgt gestaag. Sinds de opening op 12 september 2007 zijn er al meer dan 25.000 bezoekers geweest. Het is een dependance van het Airborne Museum en nu dit tijdelijk is gesloten, komen er extra veel bezoekers naar het Infocentrum.
In de zaal worden op een grote horizontale display de troepenbewegingen van Britten, Polen en Duitsers van dag tot dag ‘dynamisch’ en met geluid weergegeven. Van vertegenwoordigers van alle partijen die bij deze strijd betrokken waren, dus ook de burgers, zijn op de vier wanden van de ruimte portretfoto’s en persoonlijke getuigenissen weergegeven. In totaal gaat het hierbij om 52 ‘getuigen’.
Het Infocentrum wordt gerund door een aantal zeer actieve vrijwilligers onder de enthousiaste coördinatie van Pauline IJdo.
Het informatiecentrum Slag om Arnhem is gevestigd in het gebouw van Volkshuisvesting, Rijnkade 155, Arnhem en is door de week geopend van 10.00 tot 17.00 uur. In het weekend is de openingstijd van 11.00 tot 17.00 uur. Voor meer informatie zie: www.airbornemuseum.org
‘APTC at Arnhem, APTC instructors during the Battle of Arnhem.

2 September 1944’
Onder deze titel heeft Philip Reinders een brochure uitgegeven over het wel en wee van militairen van het Army Physical Training Corps (de sportinstructeurs van het leger) tijdens de Slag om Arnhem. Dertig militairen van het APTC waren in 1944 bij de le Britse divisie ingedeeld. Ieder bataljon in één van de brigades beschikte over één en soms meerdere APTC instructeur. Ook waren er enkelen ingedeeld bij sommige van de divisietroepen. Zesentwintig instructeurs zijn bij Arnhem geland. Vier waren ingedeeld bij de eenheden die over zee werden aangevoerd (de ‘seaborne tail’).
In de brochure wordt kort ingegaan op de periode vóór Amhem. Daarna geeft Reinders van ieder militair informatie over zijn inzet tijdens de Slag om Amhem. Alleen bij de ‘seaborne tail’ ontbreekt elke informatie over sergeant le klas G. Meyers van de 250 Company RASC. Verder blijkt dat er geen gegevens zijn over Staff Sergeant M.A. Ewinn. Behoorde hij wel of niet tot het APTC?
Reinders heeft een eenvoudige gids geschreven, waarmee de aandacht wordt gevestigd op één van de minder bekende eenheden, die tijdens de slag om Amhem zijn ingezet.
De brochure, die 35 pagina’s telt, is in het Nederlands geschreven en is geïllustreerd met foto’s. Hij is in eigen beheer uitgegeven. De oplage is beperkt. De brochure is te bestellen bij: P. Reinders, Heemskerklaan 59,6881 EM Velp, e-mail: reinders2@chello.nl. De kosten zijn € 6,50, inclusief porto. (Wybo Boersma)

Renovatie Airborne Museum
Mensen die recent bij het Airborne Museum zijn geweest, hebben gezien dat men druk bezig is met de bouw van het ontvangstgebouw, waarin de winkel, de toiletten, de lift en de trappen worden ondergebracht. De villa Hartenstein zelf is van buiten en van binnen geheel opnieuw geschilderd. Voor de buitenzijde is daarbij gebruik gemaakt van de kleuren waarin het gebouw oorspronkelijk was geschilderd. Men heeft deze kleur teruggevonden onder een groot aantal later aangebrachte verflagen. Binnen zijn de muren van de zalen in verschillende kleuren geschilderd.
Vanaf begin juni is men begonnen met de herinrichting van het museum. Dat betekent dat een groot aantal museumstukken vanuit de opslag in Ede weer naar Oosterbeek wordt overgebracht om daar te worden tentoongesteld. In de periode dat al het materiaal in een kazerne in Ede was opgeslagen, heeft de behoudsmedewerker Roland Boekhorst, samen met een aantal vrijwilligers, gezorgd dat alle objecten werden schoongemaakt en opnieuw geconserveerd. Vervolgens werd alles gefotografeerd.

De zuidoosthoek van de grote ondergrondse betonnen ruimte achter het Airborne Museum (21 juni 2009).

De glazen ontvangst- en winkelruimte met de lifttoren wordt gebouwd aan de westkant van Huize Hartenstein (21 juni 2009).

Daarnaast heeft Roland de bestaande database uitgebreid, zodat alle voorwerpen uit de collectie van het museum hierin konden worden geregistreerd. Het gaat hierbij om vele duizenden objecten, variërend van een baretembleem tot een bulldozer.
De directeur van het museum, Drs. Dick Schluter heeft zich in de afgelopen maanden vooral bezig gehouden met de museale inrichting van Huize Hartenstein. Zo heeft hij o.a. samen met Berry de Reus, alle foto’s uitgezócht voor de verschillende expositiezalen en die van bijonderschriften voorzien.
De bouwwerkzaamheden aan de ondergrondse uitbreiding aan de zuidkant naderen hun voltooiing. De grote betonnen ruimte achter Huize Hartenstein is inmiddels voor het grootste deel onder de oppervlakte verdwenen en het ontwerpbureau is begonnen met de inrichting van de ‘Airborne Experience, September 1944’.

Stilteruimte in het Airborne Museum
Het nieuwe Museum krijgt een stilteruimte. Deze ruimte biedt de mogelijkheid om op een respectvolle manier bij de slachtoffers van de Slag om Arnhem stil te staan. De kosten voor de inrichting worden betaald door de stichting Dela Fonds.

‘Striking Back’
Over de grote geallieerde luchtlandingsoperaties, die in 1943 (Sicilië), in 1944 (D-Day en ‘Arnhem’) en in 1945 (Rhinecrossing) plaats vonden, is in de afgelopen 65 jaar een groot aantal publicaties verschenen. Hetzelfde geldt voor de raids op St. Nazaire en Dieppe in 1942, waarbij de Commando’s een belangrijke rol speelden. Maar aan de veel kleinere airborne- en commando aanvallen, die de Britten uitvoerden tussen 1940 en 1942 op of bij een aantal plaatsen langs Europese kust, is veel minder aandacht besteed. Die ‘vroege’ operaties werden uitgevoerd door kleine eenheden, die voor een belangrijk deel bestonden uit vrijwilligers. Hierbij werd enorm veel ervaring opgedaan op het gebied van organisatie en uitvoering van dit soort operaties. Bovendien konden allerlei soorten uitrusting en bewapening worden getest. De mannen werden dan ook terecht als ‘proefkonijnen’ aangeduid.
Met het uitkomen van het boek ‘Striking Back, Britain’s Airborne and Commando Raids 1940-42’ krijgen deze operaties de aandacht die ze verdienen. Het boek werd geschreven door onze vertegenwoordiger in het Verenigd Koninkrijk, Niall Cherry, die hiermee (opnieuw) een buitengewone prestatie heeft geleverd. Niall beschrijft de training van de mannen en de voorbereidingen en het verloop van de verschillende operaties, op een duidelijke en instructieve wijze. Hij behandelt onder andere de aanval op de Lofoten bij de kust van Noorwegen, de raid op de ‘zwaarwater’ fabriek bij Vermork in Noorwegen, de aanval met parachutisten op hetTragino aquaduct in Zuid-Italie en de raid van parachutisten op het radarstation bij Bruneval aan de noordkust van Frankrijk. Door deze beschrijvingen af te wisselen met veel persoonlijke verhalen van de deelnemers, is het een zeer prettig leesbare studie geworden. De auteur heeft een extra dimensie aan zijn standaardwerk toegevoegd, door 28 bijlagen op te nemen, met daarin de letterlijke teksten van allerlei relevante rapporten, die hij uit de archieven wist op te diepen. Dit deel telt circa 100 pagina’s en is op zichzelf al een naslagwerk. Niet minder dan 125 foto’s en kaarten illustreren deze lijvige publicatie. Veel van die foto’s zijn nooit eerder gepubliceerd. Voor iedereen die serieus geïnteresseerd is in het ontstaan en de ‘vroege’ geschiedenis van de Britse airborne- en commandotroepen, is ‘Strinking Back’ een onontbeerlijke bron van informatie! ‘Striking Back, Britains Airborne and Commando Raids 1940-42’ door Niall Cherry telt 422 pagina’s en is uitgegeven bij Helion & Company Ltd in Solihull, Verenigd Koninkrijk. Prijs: € 22.50. Zie de website: www.helion.co.uk
(Robert Voskuil)

Reacties op oproep
In Nieuwsbrief No. 111 van augustus 2008 plaatsten we een oproep met betrekking tot een bekende Duitse foto uit september 1944. Die afbeelding mag dan wel vaker zijn gepubliceerd, maar de exacte locatie kennen we nog steeds niet.
Het gaat om Duitse militairen en een buitgemaakte Britse Jeep. Links op de foto is op een muur een wit bordje zichtbaar, waarop een Duitse adelaar met hakenkruis en de afkorting ‘NSDAP’ staan.
Naar aanleiding van onze vraag om hulp bij het identificeren, reageerden diverse leden. Zij zetten ons op het spoor van gebouwen aan de Utrechtseweg in Arnhem, tussen ongeveer het voormalige Christelijk Lyceum en het toenmalige gebouw van de PGEM. We zijn nu op zoek naar relevant beeldmateriaal dat we als vergelijking kunnen gebruiken. In een volgend nummer van deze Nieuwsbrief hopen we de oplossing te kunnen presenteren.
In de tussentijd stellen we het op prijs in contact te komen met een (onbekende) lezer van dit blad die via het onderstaande e-mailadres een reactie stuurde. Door een technische onvolkomenheid is die elektronische brief verloren gegaan, en de geadresseerde doet een beroep op de schrijver hem nogmaals een bericht te sturen.
(Geert Maassen, g.maassen@geldersarchief.nl)

‘The Stormboat Kings’
Ons lid John Sliz uit Canada is al jaren bezig met onderzoek naar de geschiedenis van de Royal Canadian Engineers gedurende de Tweede Wereldoorlog. Zijn bijzondere belangstelling gaat uit naar de rol die de engineers speelden bij operatie ‘Berlin’, waarbij meer dan 2200 man van de Ist Airborne Division in de nacht van 25 op 26 september 1944 over de Rijn werden geevacueerd.
In Ministory 92, bij Nieuwsbrief no. 105 (augustus 2008), gaf hij een kort verslag van de rol die de 23e Royal Canadian Engineers hadden bij deze operatie. Onlangs verscheen van zijn hand een boek over deze eenheid, getiteld ‘The Stormboat Kings, The 23rd RCE at Arnhem 1944’. Hij opent het boek met een hoofdstuk over de geschiedenis van deze eenheid vanaf het moment dat ze werden opgericht op 25 april 1942 tot hun inzet bij Arnhem. In die periode is vooral hun bijdrage aan het mogelijk maken van de oversteek van de Seine door de Canadese 10e Infanterie Brigade, van veel belang geweest.
De operaties van de 23e RCE bij Driel, die door John Sliz worden beschreven, vormen fascinerende en spannende lectuur. Het is voor het eerst dat deze episode uit de Slag om Arnhem tot in details is uitgewerkt. Om het verloop van de gebeurtenissen nog beter te begrijpen, heeft de auteur gezorgd voor werkelijk uitstekende kaarten, waarop bijna ieder detail van het terrein rond de oversteekplaats is afgebeeld. Na lezing kunnen we niet anders dan concluderen dat dit het beste publicatie is, dat tot nog toe over de evacuatie van Britse Airborne troepen over de Rijn is geschreven!
‘The Storm Boat Kings, The RCE at Arnhem 1944’ door John Sliz, telt 128 pagina’s en is geïllustreerd met foto’s, kaarten en tekeningen. Het werd in paperback editie uitgegeven door Vanwell Publishing Limited in St. Catharines , Ontario, Canada. Prijs: 24.95 Canadese Dollars.
Zie de website: www.vanwell.com (Robert Voskuil)

Wie zijn deze kinderen?
In augustus 1945 bezocht de Britse jour- nalist Saidman het voormalige slagveld rond Arnhem. Zijn artikel over dit bezoek, getiteld ‘Forever Arnhem’ verscheen in het Britse tijdschrift ‘Illustrated’ van 15 september 1945. Het is geïllustreerd met een aantal foto’s van locaties in Arnhem, Oosterbeek en Wolfheze. Een van deze foto’s toont twee jongens, die op de hoek van de Utrechtseweg en de Klingelbeekseweg in Arnhem spelen met een achtergelaten Brits 6-ponder kanon (zie illustratie). Deze foto zal worden gebruikt in de nieuwe inrichting van het Airborne Museum en daarom willen we graag weten wie die jongens zijn. Helaas zijn hun gezichten op de foto niet zichtbaar, maar mogelijk zijn er mensen die de situatie herkennen en nog namen weten. Mocht u informatie hebben over deze jongens of andere details over de situatie die is afgebeeld, neemt u dan even contact op met Robert Voskuil, telefoon 026-3332715 of e-mail: voskuil@itc.nl.

FOTO: SAIDMAN, POPPERPHOTO
Augustus 1945. Op de hoek van de Utrechtseweg en de Klingelbeekseweg in Arnhem spelen twee jongens met het restant van een achtergelaten Brits 6-ponderkanon. Links op de foto is nog een klein deel zichtbaar van de serre van de witte villa op de hoek van de Utrechtseweg en de Diependalstraat. Deze villa staat er heden ten dage nog steeds. Graag zouden wij in contact komen met deze jongens of met mensen die zich deze situatie nog weten te herinneren.

Aanvulling op Ministory nummer 100
Naar aanleiding van de publicatie van de 100e Ministory ‘Een tragedie bij Vorden’, was de heer Gus Worst zo attent de onderstaande aanvullende gegevens toe te sturen. De groepsfoto betreft hoogstwaarschijnlijk de SD Dienststelle Maastricht en aan de opsomming bij noot 2 hoort nog te worden toegevoegd de Bijzondere Rechtbank te Leeuwarden. Deze rechtbank sprak twee doodvonnissen uit over Duitse militairen. Het ging hierbij om Robert Wilhelm Lehnhoff (doodvonnis in mei 1949 en voltrekking op 24 juli 1950) en Wilhelm Artur Albrecht (vonnis op 1 december 1951 en voltrekking op 21 maart 1952. (Chris van Roekel)

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum Oosterbeek (Utrechtseweg 232,6862 AZ Oosterbeek) en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem.
Telefoon museum: (026) 333 77 10
Redactie: drs. R.P.G.A. Voskuil, W. Boersma en J. Bal
Redactieadres: Utrechteseweg 232, 6862 AZ Oosterbeek, e-mail: VVAM@airbornemuseum.org Penningmeester/ledenadministratie: Frits Miedema, telefoon (026) 333 64 76, e-mail: fymiedema@planet.nl Coördinatie verzending, archivering & distributie losse nummers: Chris van Roekel, Oosterbeek.
Vormgeving: Hildebrand DTP, Wageningen. Druk: Drukkerij Verweij Wageningen B.V.

Download

RENOVATIE EN UITBREIDING AIRBORNE MUSEUM

Het bord dat maandenlang voor het museum stond met informatie over het renovatie-project kon in september voorden voorzien van de opdruk ‘Heropend’.

Van de redactie
We mogen terugzien op een indrukwekkende herdenking van de Slag om Arnhem. De aanwezigheid van meer dan honderd Arnhem-veteranen en hun familieleden gaf nog een extra dimensie. Het programma was, zoals gewoonlijk in een ‘kroonjaar’, weer overvol. Naast de traditionele evenementen, zoals de herdenkingsdienst op de Airborne Begraafplaats, het springen van honderden parachutisten op de Ginkelse Heide en de kranslegging bij de Rijnbrug in Arnhem en in Driel, waren er nog tientallen andere bijeenkomsten. Zo werden er monumenten in Ede en Wolfheze onthuld, waren er conferenties, tentoonstellingen en boekpresentaties. Premier Balkenende was aanwezig bij de herdenking in Driel en zeer bijzonder was de deelname van de Duitse ambassadeur Thomas Laufer aan de kranslegging bij de Arnhemse Rijnbrug. Het was de eerste keer dat dit gebeurde. En natuurlijk was er de opening van het nieuwe Airborne Museum! En zoals was te verwachten, vormde de 65e herdenking ook de aanleiding voor het verschijnen van een groot aantal nieuwe boeken over de Slag om Arnhem. Om aan al dit nieuws de nodige aandacht te geven, heeft de redactie besloten alle acht pagina’s van dit nummer van de Nieuwsbrief hieraan te besteden en deze keer dus geen Ministory te publiceren. En ook in het volgende nummer van onze VVAM periodiek zullen we terugkomen op de septemberherdenking en zullen we ook nog enkele nieuwe publicaties de revue laten passeren.

Opening nieuwe Airborne Museum
Al op 28 augustus opende het nieuwe Airborne Museum haar deuren voor bezoekers en velen maakten van de gelegenheid gebruik om een kijkje te nemen. Maar in de daarop volgende drie weken moest nog ontzettend veel werk worden verzet om de expositie en alles wat daarmee samenhangt, klaar te krijgen voor de officiële opening. Maar het lukte, en op zondagmiddag 20 september was een groot aantal genodigden getuige van een korte openingsceremonie. Daarna werden de gasten door de voorzitter van de Stichting Airborne Museum, Driekus Hey en de bouw-coördinator Paul Tirion rondgeleid. Bij die gasten waren o.a. de minister van Defensie, de heer Van Middelkoop, de Commissaris van de Koningin in Gelderland, de heer Cornielje, de burgemeester van Renkum, de heer Gebben en de burgemeester van Ede, de heer Van der Knaap. Eerst werd een bezoek gebracht aan de zalen in het hoofdgebouw, waarin de geschiedenis van de Slag om Arnhem op thematisch wijze wordt uitgelegd. Daarna ging men naar de ondergrondse ruimte, waarin je door een decor loopt, dat het slagveld moet verbeelden. Op verschillende manieren worden de decors belicht en door middel van geluidseffecten worden overvliegende vliegtuigen nagebootst en er klinkt geweer- en artillerievuur. De gasten toonden zich zeer onder de indruk van de nieuwe expositie. De weken na de opening was het erg druk, mede omdat er in binnen- en buitenland veel publiciteit aan het nieuwe museum was gegeven.

Na de officiële opening worden de VIP’s rongeleid door voorzitter Driekus Heij en bouwcoordinator Paul Tirion.

Nieuwe adresgegevens VVAM
De adressen en het telefoonnummer van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum zijn veranderd. Wanneer u vragen of opmerkingen heeft over activiteiten van de VVAM, wordt u verzocht een e-mail te sturen naar: info@vriendenairbornemuseum.nl. Het postadres is vanaf heden: VVAM, t.a.v. Ivar Goedings, Postbus 8047,6700 AA Ede. Voor dringende zaken kunt u bellen naar het nummer: 0318-639633. Zie ook het (vernieuwde) colofon van de Nieuwsbrief.

ABN-AMRO rekeningen van de VVAM opgeven
De VVAM had tot heden twee ABN-AMRO bankrekeningen. Deze bankrekeningen zijn sinds 15 oktober 2009 opgeheven. Leden die hun contributie betaalden via de ABN-AMRO wordt verzocht voortaan gebruik te maken van onze algemene ING bankrekening 4403641. Inschrijfgeld voor Battlefield Tours dient u over te maken op ING bankrekening 5113751. (Vincent Luyten, Penningmeester)

Smock van Generaal-majoor Urquhart geschonken
Een van de belangrijkste aanwinsten die het Airborne Museum gedurende de afgelopen tijd heeft verkregen, is de Airborne smock van Generaal-majoor R.E. Urquhart. Een smock is een militair jack, dat over het eigenlijke uniform werd gedragen. Deze zeer bijzondere schenking kVVAM tot stand dankzij de inspanningen van Wybo Boersma en Chris van Roekel, die in nauw contact staan met Judith en Adam Urquhart, de dochter en zoon van Generaal en mevrouw Urquhart. Wybo bracht in de zomer van 2006 een bezoek aan huize Urquhart in Port of Menteith in Schotland om de papieren en de fotoalbums van Generaal Urquhart door te nemen. Na het overlijden van mevrouw Urquhart zou het huis worden verkocht en alles moest worden uitgezocht. Daarbij kVVAM ook een Airborne smock tevoorschijn, die jaren in een klerenkast had gehangen. Wybo herkende het kledingstuk onmiddellijk als de smock die Generaal Urquhart in September 1944 had gedragen en die ook op verschillende foto’s is afgebeeld.

Adam en Judith Urquhart bij de smock, die hun vader, generaal-majoor R.E. Urquhart, droeg tijdens de Slag om Arnhem.

De smock is van een type dat afwijkt van de ‘standaard’ smock, die tijdens de oorlog door de meeste militairen van de Britse luchtlandingsdivisies werd gedragen. Wybo gaf aan dat, als de familie er afstand van wilde doen, het Airborne Museum deze jas graag in haar collectie zou willen opnemen. Na overleg tussen Judith, Wybo en Chris van Roekel werd besloten dat Wybo het jack tijdens een volgend bezoek aan Schotland zou ophalen en meenemen naar Oosterbeek. Aldus geschiedde in het voorjaar van 2009. Generaal Urquhart had het jack in de jaren na de oorlog regelmatig gebruikt wanneer hij in de tuin werkte, waardoor hij erg vuil was geworden. Wybo is dagen bezig geweest om de smock voorzichtig schoon te maken en hem weer zo veel mogelijk in de originele staat terug te brengen. De officiële overdracht vond plaats op 18 september jl. tijdens een bezoek van Judith en Adam Urquhart aan het Airborne Museum. De smock is nu permanent tentoongesteld in een van de zalen op de bovenverdieping van het museum.

De website
De ontwikkelingen van de verenigingswebsite www. vriendenairbornemuseum.nl volgen elkaar in een hoog tempo op. Inmiddels hebben we de Engelse versie daarvan ook geïnstalleerd. Niet alle Nederlandse artikelen zullen woord voor woord worden vertaald, maar onze leden die een buitenlandse moedertaal hebben, willen we toch graag zo goed mogelijk informeren. Het menu is kort geleden geheel gewijzigd, en daarmee werd bereikt dat een rustiger beeld is ontstaan. U kunt nu ook een gastenboek en een forum raadplegen. We zijn er nog een beetje mee aan het experimenteren, en de eerste reacties zijn geregistreerd. Enige schroom is er duidelijk nog wel, en we hopen uiteraard dat we binnenkort van u allen iets mogen lezen. Ondanks het vele werk dat is verricht, zijn er nog altijd onderwerpen die op een invulling wachten. In de Nieuwsbrief van mei jl. repten we van diverse interessante artikelen die in de maak zijn. Dat is nog steeds zo, maar omdat de auteur afhankelijk is van relevante archiefinformatie die momenteel niet beschikbaar is, moeten we even geduld hebben. De vorige keer vroegen we naar de wensen van de leden/lezers wat betreft de inhoud van de site. Helaas hebben we maar een enkele reactie ontvangen. Toch durven we het aan om onze vragen te herhalen. Wat wilt u graag zien of bekijken op onze website, en wat mist u tot op heden? Bent u bereid om zelf wat te schrijven? Komt u elders iets tegen dat interessant voor de Vrienden lijkt, maak ons erop attent. Zonder uw inbreng kunnen we vrij weinig! Net als een paar maanden geleden, eindigen we dit stukje daarom met het volgende. Als u dit leest, en u voelt zich aangesproken: laat wat van u horen! (Judith Minkman en Geert Maassen, namens Tekstbureau Morfeem)

De witte jas die dokter Randall Martin in september 1944 droeg in de verbandpost, die was gevestigd in Huize ter Horst in Oosterbeek werd op 17 september jl. door Sophie Lambrechtsen-ter Horst overgedragen aan het Airborne Museum. Links naast Sophie, haar broer Kees en links op de achtergrond burgemeester Gebben.

Bijzondere dokterjas geschonken
Op 17 september jl. kreeg het Airborne Museum van Sophie ter Horst de witte doktersjas van Dr. Randall Martin. Op deze jas zitten nog bloed- en jodiumvlek- en uit 1944. Dokter Martin was in September 1944 arts van het Ist Airlanding Light Regiment, Royal Artillery. Tijdens de Slag om Arnhem was de Regimental Aid Post van deze artillerie-eenheid gevestigd in het huis van Kate ter Horst, naast de Oude Kerk in Oosterbeek. Naarmate de strijd in de loop van de dagen verhevigde, stroomde de pastorie vol met honderden gewonden. Dr. Randall Martin was de enige arts en hij werd geassisteerd door zijn ‘medical orderly’ Scan Bolden. Het verhaal over die dagen staat beschreven in het boek ’Een Schuilplaats in de pastorie’ door Kate Ter Horst (zie elders in deze Nieuwsbrief).

Een schuilplaats in de pastorie’
Na de kranslegging bij het Airborne Monument op 17 september, vond er in het Airborne Museum een bijeenkomst plaats, waarbij de heruitgave van het dagboek van Kate ter Horst uit september 1944 werd gepresenteerd. Haar verhaal verscheen voor het eerst in 1946 in het Nederlands met de titel ‘Een Regimental Aid Post’ in de verhalenbundel ‘Niet Tevergeefs’. Later verscheen een Engelse vertaling als boekje onder de titel ‘Cloud over Arnhem’. De Vereniging Vrienden verzorgde vele jaren later een Nederlandse en de nieuwe Engelse editie. Maar de vraag naar dit bijzondere dagboek bleef onverminderd groot en de boekjes waren spoedig uitverkocht. Daarom werd dit jaar besloten tot een heruitgave. De Nederlandse editie kreeg een nieuwe titel: ‘Een schuilplaats in de pastorie’ en de Engelse editie behield de originele titel ‘Cloud over Arnhem’. In het boek beschrijft Kate ter Horst de gebeurtenissen in haar huis naast de Oude Kerk in Oosterbeek, dat tijdens de Slag om Arnhem was ingericht als een Britse verbandpost. Kate schreef haar verhaal direct na de strijd, op haar evacuatieadres. Zij beschrijft op een indringende en persoonlijke manier hoe het is in een oorlogssituatie te zijn en wat mensen in zulke omstandigheden voor elkaar kunnen betekenen. Het is een van de meest ontroerende en aansprekende verhalen over de Slag om Arnhem. Het boek heeft een voorwoord van Generaal Sir Frank King GCB MBE, die in september 1944 als kapitein een aantal dagen in de noodverbandplaats doorbracht, nadat hij gewond was geraakt. De echtgenoot van Kate, Jan ter Horst, schreef een beschouwing over het verloop van de strijd. In deze nieuwe uitgave zijn toegevoegd een inleiding door Kate’s dochter Sophie Lambrechtsen-Ter Horst en een nawoord door de in Oosterbeek geboren journalist Willem de Bruin, waarin hij de Slag om Arnhem plaatst in zijn historische context. Het mooi uitgevoerde boek is geïllustreerd met foto’s, waarvan een aantal afkomstig is uit de privé collectie van de familie Ter Horst en die niet eerder zijn gepubliceerd. ‘Een schuilplaats in de pastorie’ (ISBN 978-90-78215-81-3) en de Engelse vertaling ‘Cloud over Arnhem’ (ISBN 978-90-78215-82-0), door Kate ter Horst-Arriëns, zijn verschenen bij uitgeverij Kontrast in Oosterbeek (2009). Beide edities bevatten 96 pagina’s en kosten € 17,50 per stuk. Exemplaren zijn verkrijgbaar bij het Airborne Museum, bij de Oosterbeekse boekhandels en via uitgever Kontrast. Zie ook www.uitgeverijkontrast.nl

Nog geen ‘Airborne News Flash’ ontvangen?
Sinds kort maakt de VVAM naast de papieren nieuwsbrieven gebruik van digitale nieuwsberichten via de e-mail. Deze e-mail berichten hebben wij de ‘Airborne News Flash’ genoemd. Indien u nog geen e-mail berichten heeft ontvangen kunt u om op de verzendlijst te komen een e-mail sturen naar info@vriendenairbornemuseum.nl (Vincent Luyten)

‘Project Duitse ooggetuigen’
Onder de hoede van de ‘Projectgroep Gelderland 1940- 1945’, een samenwerkingsverband van het Gelders Archief, het Airborne Museum en de Gelderland Bibliotheek, wordt op dit moment onderzoek gedaan naar Duitse oorlogsveteranen. Het gaat daarbij om het vergaren van informatie over Duitse militaire eenheden die tijdens de Slag om Arnhem, en kort daarna tijdens het offensief in de Betuwe in oktober 1944, in de regio gevochten hebben. De bedoeling is dat de gegevens op professionele wijze vastgelegd worden in beeld en geluid, en zodoende toegankelijk gemaakt worden voor historisch onderzoek en museumedu- catie. Daardoor zal belangrijke detailinformatie over het verloop van de gevechten aan de archieven toegevoegd kunnen worden. Het verkregen materiaal zal tevens gebruikt worden voor de vaste presentatie in het museum en ten gunste van wisselexposities. De projectleidster voor de ‘Duitse ooggetuigen’ is Ingrid Maan van het Airborne Museum. In tegenstelling tot verhalen van Britse en Poolse soldaten en van burgers is in verhouding veel minder materiaal beschikbaar van Duitse militairen. Daarom wordt nu een ultieme poging gedaan dit gat in de geschiedschrijving op te vullen. Het is echter moeilijk om Duitse veteranen op te sporen, temeer omdat we nog steeds niet een totaaloverzicht hebben van alle Duitse militaire onder-delen die betrokken waren bij de Slag. De projectgroep zoekt Duitse oorlogsveteranen die de Slag om Arnhem hebben meegemaakt en daar over willen vertellen. Heeft u tips of kent u een veteraan, dan wordt u verzocht contact op te nemen met: Ingrid Maan, imaan@airbornemuseum.org of a.maan@planet.nl.

Tijdens de afgelopen herdenkingsdienst op de Airborne Begraafplaats legt Frank Newhouse samen met twee Nederlandse kinderen een krans bij het Cross of Sacrifice, FOTO: JAN PIJPERS

Overlijden Britse veteraan Frank Newhouse MBE
Op zaterdag 17 oktober 2009 overleed op 85-jarige leeftijd de Britse Airborne veteraan Frank Newhouse
Frank Newhouse was in Oosterbeek en omgeving vooral bekend omdat hij tijdens de jaarlijkse her-denkingsplechtigheid op de Airborne begraafplaats met twee schoolkinderen een krans legde bij het Kruis.
Frank trad op 4 maart 1943 in dienst en na zijn militaire basisopleiding meldde hij zich aan bij het Britse Parachutisten Regiment. Helaas voor hem werd hij vanwege zijn jeugdige leeftijd (18 jaar en 10 maanden) niet aangenomen. Frank ging daarom bij de artillerie, maar toen hij bijna 19 jaar was, meldde hij zich weer bij de parachutisten. Na zijn opleiding werd hij in december 1943 geplaatst bij het 156e Parachutisten Bataljon. In januari 1944 werd Frank overgeplaatst naar het 10e Parachutisten Bataljon en toegewezen aan het anti-tank peloton. Op maandag 18 september 1944 landde Frank met zijn eenheid op de Ginkelse Heide. Ondanks veel tegenstand en zware gevechten kVVAM zijn groep de volgende dag aan bij ‘De Leeren Doedel’ (tegenwoordig restaurant Pinoccio). Daar raakte hij zwaar gewond aan zijn hoofd. Met zeven anderen werd hij naar het noodhospitaal in het psychiatrisch ziekenhuis in Wolfheze gebracht, waar zijn hoofdwond werd verzorgd. Een van de Nederlandse verpleegsters die hem verzorgde, bracht hem op zijn 20e veijaardag (21 september 1944) een bosje goudsbloemen. Tijdens de evacuatie van het psychiatrisch ziekenhuis in Wolfheze, werd Frank Newhouse door zorg van het Nederlandse verzet ondergebracht bij een familie in Ede. Na enige tijd werd zijn verblijf verraden en werd hij door de Duitsers naar een veldhospitaal gebracht. Vandaar moest hij lopend naar Stroe en vervolgens per trein – in veewagons – naar een krijgsgevangenkamp in de omgeving van Dresden in Duitsland. In maart 1945 werd hij door de Russen bevrijd en kVVAM hij uiteindelijk terug in Engeland. Na zijn verlofperiode, waarin hij weer was aangesterkt, ging Newhouse terug naar zijn geliefde Parachutisten Regiment. In september 1945 werd hij als administratief medewerker toegewezen aan het Regiment Zweefvliegtuig Piloten. Na enige tijd werd hij aangewezen om te gaan werken bij het Depot van het Parachutisten Regiment in Aldershot. Op 15 juni 1950 werd Frank – tot zijn grote spijt – gedemobiliseerd en keerde hij terug in het burgerleven. In februari 1952 keerde Frank Newhouse weer terug in dienst, maar nu bij de reservisten van het Parachutisten Regiment. Hij bleef reservist tot 1966 en behaalde de rang van sergeant. Frank Newhouse was een integere man, die altijd klaar stond voor anderen. Jarenlang was hij de penningmeester van de ‘Arnhem 1944 Veterans Club’. Frank was rustig en eerlijk van aard en hij was altijd bijzonder trots dat hij tijdens de jaarlijkse herdenking op de Airborne Begraafplaats met de twee schoolkinderen een krans mocht leggen bij het Kruis. (Gerrit Pijpers)

Radio uitzending vanuit het Airborne Museum
Ter gelegenheid van de 65e herdenking van de Slag om Arnhem werd op 19 september in de serie geschiedenis programma’s ‘Verre Verwanten’ van TELEAC een uitzending verzorgd vanuit het Airborne Museum in Oosterbeek. In dit programma praatte presentator Ben Kolster met Hans Timmerman van de Gelderland Bibliotheek in Arnhem over een onderbelicht thema van de Slag om Arnhem: het verhaal van Operatie Market Garden vanuit het perspectief van de Duitsers. Ook aan tafel waren uitgenodigd twee andere ‘Vrienden van het Airborne Museum’, Wybo Boersma, tevens oud-directeur van het museum, en Robert Voskuil, redacteur van de Nieuwsbrief van de Vereniging. Verslaggeefster Patricia Cronie werd tijdens de uitzending rondgeleid door directeur Dick Schlüter en ook dat maakte deel uit van het programma. Voor gegevens over programma’s van Verre Verwanten Radio zie: www.veiTeverwanten.nl

Tijdens de radio-uitzending van Verre Verwanten praat Ben Kolster in het Airborne Museum met (v.l.n.r.) Robert Voskuil, Hans Timmerman en Wybo Boersma.

Nieuw monument in Ede
Onder grote belangstelling onthulde burgemeester Van der Knaap op 17 september jl. op het grasveld bij de Parkweg in Ede een monument ter herinnering aan de bombardementen op Ede op 17 september 1944. Op die dag, om precies 11.38 uur, werd Ede gebombardeerd door twee Amerikaanse formaties bommenwerpers. Het was de bedoeling om de verschillende kazernes in Ede uit te schakelen, maar helaas werden ook woonwijken getroffen. Daarbij kVVAMen 69 burgers om het leven. Het monument is een initiatief van het Comité 1944-1945, maar de drijvende kracht daarachter was ons bestuurslid Gerard Gijsbertsen. Het Edese bedrijfsleven heeft, ondermeer met steun van de gemeente Ede, gezorgd dat dit monument er kVVAM. Het monument projecteert op de grond de sil-houetten van de verschillende typen vliegtuigen die aan het bombardement hebben deelgenomen. Op een drietal muren zijn plaquettes aangebracht met de namen van de slachtoffers en een beschrijving van de gebeurtenissen op 17 september 1944. Drie leerlingen van Regionaal Opleidings Centrum (ROC) A-12 hebben het ontwerp gemaakt en het monument is door de naburige scholen geadopteerd. De onthulling maakte onderdeel uit van de door ‘Airborne Feelings’ in Ede georganiseerde manifestaties. (Wybo Boersma)

Nieuw ‘Glider Monument’ in Wolfheze
Ter gelegenheid van de 65e herdenking van de Slag om Arnhem is op 17 september jl. een nieuw monument onthuld in Wolfheze. Het monument toont een HORSA glider tijdens de landing. Het is vervaardigd van vlakke staalplaten, maar men heeft het zodanig geschilderd dat het lijkt alsof de glider drie-dimensionaal is. Dit is knap gedaan en vooral uit de verte ziet het er zeer ‘levensecht’ uit. Het plan voor dit monument is afkomstig van Paul Hendriks, die zich al sinds de zeventigerjaren van de vorige eeuw bezig houdt met het verzamelen van alles wat met gliders te maken heeft en Jan Aalderink, eigenaar van camping De Lindenhof. Het monument is gefinancierd met giften van verschillende organisaties en ook de Vereniging Vrienden heeft een bijdrage geleverd. Het Glider Monument staat op de hoek van de Wolfhezerweg en de ingang naar camping De Lindenhof. Wanneer u Wolfheze vanuit de richting Amsterdamseweg binnen rijdt, dan ziet u het aan de linkerkant van de weg.

’14 vluchtelingen na de Slag om Arnhem’
Zoals de titel al aangeeft, vormt niet zozeer de geschie-denis van de Slag om Arnhem zelf het hoofdonderwerp van dit boek, maar de lotgevallen van mensen die als gevolg van de verloren slag moesten vluchten. Het boek bestaat uit drie delen. Het eerste deel beschrijft de periode voor de Slag om Arnhem, waarbij we kennis maken met de leden van enkele families uit Arnhem en omgeving, die we later in het verhaal zullen terug zien. Deel twee geeft weer hoe de slag beleefd werd en hoe de mensen vervolgens moesten evacueren. De auteur, die deze periode zelf als vijfjarig jongetje meemaakte, spreekt liever van vluchten. De mensen waren vluchtelingen in hun eigen land. De verhalen van veertien van hen heeft hij in dit boek vastgelegd. Hun ondervindingen zijn exemplarisch voor tienduizenden anderen. Velen stonden van begin oktober 1944 tot in het voorjaar van 1945 voor telkens nieuwe zwerftochten en moesten voortdurend op zoek naar nieuw onderdak. Deel drie beschrijft hoe de mensen na de bevrijding terugkeerden in een geplunderde en verwoeste stad. Het is een interessant en zeer lezens- waardig boek, ondanks een paar storende historische fouten (zo was het Drielse veer geen aanvalsdoel voor de Britten en landden er geen gliders op de Ginkelse Heide en de parachutisten daalden daar op 18 en niet op 17 september 1944!). ’14 Vluchtelingen na de Slag om Arnhem 1944-1945’ door Harry Kuiper kVVAM in 2009 uit bij PENN uitgeverij in Leeuwarden (ISBN: 978- 90-77948-35-4). Het boek telt 232 pagina’s en is geïllustreerd met foto’s. De prijs bedraagt € 18,50.

Tijdens de receptie ter gelegenheid van de heropening van het Airborne Museum op 20 september jl. laten de medewerkers van het museum Ingrid Maan, Berry de Reus en Suzanne Belleman hun drankje goed smaken. Ze hebben alle reden om te lachen, want het musum is op tijd gereed gekomen, mede door hun harde werken.

Op 11 oktober ontving Luitenant-kolonel Gerrit Pijpers uit handen van burgemeester Gebben de erepenning van de gemeente Renkum. Op de achtergrond Gerrits echtgenote Johanna.

Erepenning voor Gerrit Pijpers
Op 11 oktober jl. ontving Luitenant-kolonel Gerrit Pijpers uit Oosterbeek uit handen van burgemeester Gebben de Erepenning van de gemeente Renkum. Gerrit is al sinds 1975 betrokken bij de herdenkingsdienst op de Airborne Begraafplaats in Oosterbeek, eerst als assistent van de heer Rudolphie en sinds 1995 als organisator van deze jaarlijkse plechtigheid. De herdenkingsdienst op zondag 20 september 2009 was de laatste die Gerrit Pijpers heeft georganiseerd. In de afgelopen 35 jaar heeft hij ongeloof-lijk veel werk verzet om er voor te zorgen dat deze dienst steeds een waardig hoogtepunt vormt van de herdenking van de Slag om Arnhem. Met deze ere- pening wil de gemeente haar waardering uitdrukken voor al dit werk.

‘No Return Flight’
In aanwezigheid van veteranen van het Ist Battalion, The Border Regiment en het Glider Pilot Regiment heeft ons VVAM-lid Haks Walburgh Schmidt op 17 september zijn nieuwe boek ‘No Return Flight, 13 Platoon at Arnhem’ ten doop gehouden in restaurant Schoonoord in Oosterbeek. De eerste twee exemplaren gingen naar de laatste twee nog in leven zijnde inzittenden van het Horsa zweefvliegtuig dat de eenheid vervoerde, die centraal stond in de aansprekende zoektocht, die in het boek beschreven staat. ‘No Return Flight’ start met de ervaringen van zweefvlieg- tuigpiloot Morley ‘Taffy’ Williams, die de schrijver in 1998 vroeg of hij eens kon achterhalen wat er met zijn passagiers, die eens zijn verantwoordelijkheid waren, was gebeurd, nadat zij bij Wolfheze geland waren. Morley Williams moest echter bekennen zich niet meer precies te kunnen herinneren van welke eenheid zij waren. Lichtvaardig zei Walburgh Schmidt toe dat hij op zoek zou gaan, niet wetend dat hij daar de komende tien jaar zoet mee zou zijn. Grondig onderzoek wees uit dat het ging om het 26 man sterke 13e peloton, B compagnie van het Ist Batallion.The Border Regiment. Haks wist een groot aantal overlevenden op te sporen. Hun verhalen leverden een boeiend boek op. Vooral de gevechten op de Westerbouwing en bij de voormalige gasfabriek zijn uitgebreid beschreven.
In 2004 publiceerde Haks een soort tussentijds verslag in het Nederlands, getiteld ‘Het Dertiende Peloton’. Het kreeg bij het verschijnen lovende recensies. Daar het tevens in een gesproken versie bestaat, kent het boek ook luisteraars. Maar het Nederlandse boek had als nadeel dat het ontoegankelijk is voor de veteranen zelf en de familieleden van gesneuvelde of later overleden veteranen. De nu verschenen Engelse vertaling is daarom de inlossing van een soort ereschuld aan hen die de stof voor het boek leverden. Maar ‘No Return Flight’ is aanzienlijk meer dan een vertaling. Het bevat naast nieuwe foto’s en feiten, een aangrijpend verslag van de speurtocht (met vergunning) naar enkele vermisten van het Dertiende Peloton, dat tijdens de Slag om Arnhem op de Westerbouwing ingezet werd. Helaas zijn die nog niet gevonden of geïdentificeerd, maar bizar genoeg, werd op de zuidhelling van de Westerbouwing wel een vermiste Duitse militair van de Kriegsmarine teruggevonden.
De eerste exemplaren van ‘No Return Flight’ werden uitgereikt aan vier veteranen van het Ist Battalion, The Border Regiment, te weten Norman Savage en Ted Clague van het 13e Peloton, Johnny Peters (14e Peloton) en Wilf Oldham (12e Peloton). Allen hadden grote waardering voor het speurwerk van de auteur. Voor de helaas in 2005 overleden Morley Williams werd het boek in ontvangst genomen door mevrouw Doedie Minderman, wiens huis vele jaren zijn gast- adres was geweest. Voor Williams waren Joe Kitchener en Jack Bruce, twee collega Glider Pilots en vrienden aanwezig, Tïissen alle herdenkingsactiviteiten door vond directeur Dick Schlüter van het Airborne Museum toch tijd om Haks Walburgh Schmidt te complimenteren met zijn boek: ‘Haks heeft ook gebruik gemaakt van onze archieven en ik kan u vertellen: he has done his job well!’ ‘No Return Flight’ door Haks Walburgh Schmidt kVVAM in 2009 uit bij uitgeverij Aspekt in Soesterberg (ISBN: 978-90-5911-881-2). Het telt 260 pagina’s en is geïllustreerd met foto’s en kaarten. Het is verkrijgbaar bij alle goede boekhandels, bij het Airborne Museum en via internet. In Nederland kost het € 24,50. Zie: www.uitgeverijaspekt.nl

‘Airborne Memorial Service’
Na het grote succes van zijn boek over de Airborne Wandeltocht dat vorig jaar verscheen, heeft de Arnhemse journalist Laurens van Aggelen dit jaar opnieuw een prachtige publicatie het licht doen zien. Ter gelegenheid van de 65e herdenking van de Slag om Arnhem heeft in eigen beheer een boek uitgegeven over de herdenkingen op de Airborne begraafplaats in Oosterbeek, zoals die sinds 1945 plaats vinden. Het is geen geschiedenisboek, maar een verzameling verhalen en interviews met men-sen, die in de loop de jaren een rol gespeeld hebben bij deze herdenkingen, zoals Britse en Nederlandse geestelijken, veteranen, bloemenkinderen, burgemeesters, vrijwilligers en hoveniers. Deze verhalen geven een goed beeld van de achtergronden en maken nog eens extra duidelijk waarom we nog steeds ieder jaar op de Airborne begraafplaats bijeenkomen om te herdenken. Laurens van Aggelen voelt zich zeer betrokken bij de herdenkingen van

Tijdens een bijeenkomst in het gemeentehuis in Oosterbeek op 2 september overhandigt Journalist Laurens van Aggelen (links) Burgemeester Gebben van Renkum het eerste exemplaar van zijn boek ‘Airborne

Memoral Service’.
de Slag om Arnhem en dat blijkt ook uit zijn zeer persoonlijke stijl van schrijven. Om het toegangke- lijk te maken voor buitenlandse belangstellenden, is de tekst in het boek tweetalig: Nederlands en Engels. Het is fraai vorm gegeven en is geïllustreerd met een groot aantal zwartwit- en kleurenfoto’s, die voor een belangrijk deel afkomstig zijn uit particuliere collecties. Tijdens de afgelopen herdenking heeft Laurens aan iedere aanwezige Arnhem- veteraan een exemplaar cadeau gegeven, hetgeen door hen bijzonder op prijs werd gesteld. ‘Airborne Memorial Service, Arnhem Oosterbeek War Cemetery, 1944-2009’, door Laurens van Aggelen, is een uitgave van White Elephant Publishing, Arnhem, 2009 (ISBN: 978-90-79763-03-0). Het telt 215 pagina’s. Prijs € 29,95.

’From Delhi to Arnhem’
Tijdens de oorlog diende John O’Reilly bij het Britse 156e parachutistenbataljon. Na zijn overlijden in 2002 besloot zijn zoon, de ook John heet, de belevenissen van zijn vader gedurende de oorlog uit te zoeken en op schrift te stellen. Tijdens zijn onderzoek kreeg hij van veteranen (waaronder John Waddy) en anderen zoveel informatie en gegevens, dat hij besloot de gehele geschiedenis van het 156e parachutistenbataljon te beschrijven. Het resultaat is een uitstekend boek. John volgt twaalf militairen, die bij deze eenheid gediend hebben, en weeft daar door heen de geschiedenis van het 156e bataljon, vanaf de oprichting in India in 1941 tot en met het einde van de oorlog. We leren ook de achtergronden van de mensen kennen en hun motivatie om dienst te nemen bij de parachutisten. Na de inleiding en de beschrijving van de inzet van het 156e bataljon in Egypte, Palestina, ‘Ilmesie en Italië, wijdt de auteur de rest van het boek aan de lotgevallen van het bataljon tijdens de Slag om Arnhem, van de landing op de Ginkelse heide op 18 september 1944 tot en met de operaties Pegasus 1 en 2 en de terugkeer van de militairen die krijgsgevangen waren gemaakt. Het boek bevat een schat aan informatie en is werkelijk prachtig uitgevoerd. Het heeft een royaal formaat, bevat veel illustraties in kleur en is voorzien van uitstekende kaarten in kleur. De foto’s zijn goed afgedrukt, evenals de vele documenten met achtergrondinformatie. Dit fraaie standaardwerk mag dan ook in geen enkele boekenkast ontbreken! ‘156 Parachute Battalion, From Delhi to Arnhem’ door John O’Reilly is een uitgave van Thoroton Publishing Ltd Nottinghamshire, (ISBN 978-0-9560444-0-2) en telt 431 pagina’s De prijs in het Verenigd Koninkrijk bedraagt £ 42 en in Nederland kost het boek € 42,50.

Een nieuwe Roll of Honour (2)
In de Nieuwsbrief van februari 2008 (nummer 109) stond onder deze kop een artikel over de voorbereidingen van de 5e, gewijzigde, druk van de Roll of Honour. Dit door ons lid Jan Hey samengestelde naslagwerk bevat informatie over de bijna 1900 geallieerde militairen die tijdens of ten gevolge van de gevechtshandelingen in september 1944 om het leven kVVAMen. In 1986 gaf onze vereniging de eerste editie uit, en de 4e druk verscheen in 1999. Sinds lang is de publicatie uitverkocht. In 2007 besloot het bestuur een nieuwe versie het licht te doen zien, mits de financiering ruim van te voren goed geregeld was. Dit betekende onder andere dat we op zoek moesten naar sponsors en subsidiegevers, zodat in het positieve geval het boek voor een betaalbare prijs op de mark kan worden gebracht. De geldwervingsactie is succesvol verlopen, en het financiële plaatje is rond! Onlangs besloot het bestuur dat er naar moet worden gestreefd dat de nieuwe uitgave in september 2010 verschijnt. De oproep die ik ruim anderhalf jaar geleden deed, herhaal ik bij deze. “Al tijdens het drukken van de vorige uitgave kVVAMen nieuwe gegevens beschikbaar over gesneuvelde soldaten, en de stroom aan informatie is sindsdien, dankzij het werk van vele onderzoekers en ooggetuigen, niet minder geworden. Dat heeft tot gevolg dat de inhoud van de 5e druk aanmerkelijk gewijzigd zal zijn ten opzichte van de vorige uitgave. Indien u meent een bijdrage te kunnen leveren aan de inhoud van de op stapel staande Roll, aarzel dan niet contact op te nemen met de productieleider, in casu ondergetekende. Mocht u gegevens hebben over een militair die u niet in Jan Hey’s werk aantreft, geef die dan s.v.p. door. Met name informatie over de plek waar iemand sneuvelde, is van belang. Als u onduidelijkheden, fouten of andere onvolkomenheden bent tegengekomen, trek fluks aan mijn bel. En relevant beeldmateriaal (foto’s en andere illustraties) is ook van harte welkom.” Uw reacties worden graag tegemoet gezien via g.h.maassen@morfeem.nl of op het volgende adres: Van Toulon van der Koogweg 70, 6862 EG Oosterbeek. (Geert Maassen)

‘Glider Pilots at Arnhem’
Meer dan dertig jaar is Luuk Buist uit Doorwerth al bezig met het documenteren van de lotgevallen van de leden van het Glider Pilot Regiment tijdens de Slag om Arnhem en hij mag gerust als dè deskundige op dit gebied worden aangemerkt. De schat aan gegevens over dit onderwerp, die hij in de loop der jaren heeft verzameld, is nu verwerkt in een boek, getiteld ‘Glider Pilots at Arnhem’. Luuk heeft hiervoor samengewerkt met majoor Mike Peters, een officier van het Britse

De Canadese Sherman tank, die tot voor kort aan de oostzijde van het museum stond, is begin september door een grote kraan neergezet naast het nieuwe ingangsgebouw van het Airborne Museum. FOTO: BERRY DE REUS

Army Air Corps. Ook Mike heeft een enorme kennis van de geschiedenis van het Glider Pilot Regiment. Het boek dat uit hun samenwerking resulteerde, mag zeker een mijlpaal in de geschiedschrijving over de Slag om Arnhem worden genoemd. Meer dan 1200 gliderpiloten namen deel aan de operaties bij Arnhem. Zij vlogen echter niet alleen de zweefvliegtuigen naar de landingszones, maar namen na de landingen actief deel aan de gevechten in vrijwel alle delen van het gevechtsgebied, meestal in samenwerking met mannen van andere Britse luchtlandingseenheden. Daarom worden ze ook in bijna iedere publicatie over ‘Arnhem’genoemd. Wat tot nog toe echter ontbrak was een studie, waarin op uitgebreide en systematische wijze de rol van deze belangrijke eenheid wordt beschreven. Aan die leemte is nu met het verschijnen van ‘Glider Pilots at Arnhem’ een eind gekomen. Het boek vertelt op een gedetailleerde, maar zeer leesbare wijze hun verhaal. De auteurs wisselen hun historische verslag af met een zeer groot aantal persoonlijke verslagen van glider piloten, waarvan het merendeel niet eerder is gepubliceerd. Buitengewoon instructief zijn de kaarten van Oosterbeek en omgeving, waarop per dag gedetailleerd staat aangegeven waar de verschillende onderdelen van het Glider Pilot Regiment zich bevonden. Wat betreft de illustraties, zijn de auteurs er in geslaagd om enkele onbekende foto’s op te sporen. Niet minder dan twaalf uitgebreide bijlagen besluiten het boek. Enkele daarvan, zoals de ‘Summaries of allotment of personell, vehs and 6 pdrs to gliders’ en de ‘Air Load Manifest Operation Market Garden’ geven een gedetailleerde inkijk in de belading van de gliders en de RAF squadrons die hen overvlogen. ‘Glider Pilots at Arnhem’ door Mike Peters en Luuk Buist telt 356 pagina’s en is voorzien van een fraai stofomslag. Het werd uitgegeven door Pen & Sword Ltd in Engeland (2009). De prijs bedraagt £ 25.-. Zie ook: www.pen-and-sword.co.uk

In de weken voor de opening van het museum moest nog keihard gewerkt worden om alles op tijd klaar te krijgen. Hier zijn Hans van de Velden en Michel Clements bezig met het opknappen van de Jeep op het ‘landingsterrein’ in de ‘Airborne Experience 1944’.

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, Oosterbeek en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de activiteiten van de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem. Redactie: drs. Robert P.G.A. Voskuil, Wybo Boersma en Joop Bal.
Coördinatie verzending, archivering & distributie losse num-mers Nieuwsbrief: Chris van Roekel, Oosterbeek.
Vormgeving Nieuwsbrie/: Hildebrand DTP, Wageningen.
Druk: Drukkerij Verweij Wageningen B.V.
E-mail adres VVAM: info@vriendenAirbornemuseum.nl.
Telefoon: (0317) 63 96 33.
Postadres: VVAM, t.a.v. Ivar Goedings, Postbus 8047, 6710 AA, Ede.
Penningmeester en Coördinator Airborne News Flash: Vincent Luyten.
Website van de VVAM: www.vriendenairbornemuseum.nl

Download

24 April 2010. Aad Groeneweg (midden) en Wybo Boersma (rechts) bedanken Driekus Heij voor de ‘Gouden Speld’, die zij zojuist hebben ontvangen.

Gouden spelden op de Boekenbeurs
Op zaterdag 24 april werd weer de jaarlijkse boekenbeurs gehouden bij het Airborne Museum in Oosterbeek. Het bestuur van de Stichting Airborne Museum vond dat een goede gelegenheid om twee voormalige bestuursleden van de stichting, Wybo Boersma en Aad Groeneweg, te belonen voor het vele werk dat zij gedurende tientallen jaren voor het museum hebben verricht. Driekus Hey, voorzitter van de stichting, overhandigde hen, na een lovende speech, de ‘Gouden Speld’ van het Airborne Museum. Mede namens Aad bedankte Wybo voor het gebaar van het stichtingsbestuur. Het geheel werd afgesloten met marsmuziek, uitgevoerd door de Historische Band van de Verbindingsdienst.

Dagboeken geschonken
Op zaterdagmiddag 27 maart vond er in het Airborne Museum een bijeenkomst plaats, waarbij twee originele dagboeken uit september 1944 en een aantal bijzondere voorwerpen werden overgedragen aan het Airborne Museum. De dagboeken werden geschreven door dokter Carl Giesberts en door Anje van Maanen. Beiden woonden tijdens de oorlog in Oosterbeek. Anje, dochter van de Oosterbeekse huisarts Van Maanen, was 17 jaar in 1944. De zoon van dokter Giesberts, die later ook huisarts werd in Oosterbeek, vond de dagboeken tussen allerlei papieren van zijn overleden vader. Hij besloot de tekst zorgvuldig over te typen en het originele handgeschreven exemplaar over te dragen aan het Airborne Museum. De heer Giesberts heeft inmiddels het dagboek van zijn vader als boekje uitgegeven. Wij komen daar in het volgende nummer van de Nieuwsbrief op terug. Anje van Maanen, die inmiddels in de tachtig is, was bij de overdracht van de beide dagboeken aanwezig. Uit de nalatenschap van haar vader werden ook een Rode Kruishelm en een Rode Kruisvlag geschonken aan het Airborne Museum. Dit gebeurde door de achter-achter kleinzoon van dokter van Maanen.

Logo ‘Guild of Battlefield Guides’
De Vereniging Vrienden van het Airborne Museum gaat bij haar battlefield tours gebruik maken van het logo van de ‘Guild of Battlefield Guides’ (GBG). Dit houdt in dat bij alle publicaties over battlefield tours en op de website van de Vrienden het logo van de Guild staat. Deze is dan gelinkt aan de website van de Guild www.gbg-intemational.com . De website van de GBG wordt gelinkt aan de website van de Vrienden. Minstens 50% van de van de gidsen dienen lid te zijn van de Guild en de VVAM garandeert dat de tours uitgevoerd worden volgens de standaard van deze organisatie. De GBG is een organisatie met circa 300 leden, afkomstig uit ongeveer tien landen. De leden zijn full-time of part-time gidsen, battlefield tour operators en belangstellenden in slagvelden. De Guild houdt regelmatig bijeenkomsten voor leden, waarbij ondermeer bezoeken aan slagvelden worden gebracht, lezingen worden gehouden en ervaringen worden uitgewisseld op het gebied van battlefield tours. Ook is er de mogelijkheid om examens af te leggen voor het behalen van de Guild badge. In het verleden zijn er in het Verenigd Koninkrijk bijeenkomsten geweest in Uxbridge, Southwick House bij Portsmouth, Londen, Shrivenham Defence College en in Woolwich. Buiten Engeland zijn er bijeenkomsten geweest in Arnhem, Waterloo en Calais. In oktober en november van dit jaar is er een battlefield tour in Zuid-Afrika met als onderwerp de Zoeloe- en de Boerenoorlog. Door deze overeenkomst met de GBG krijgt de Vereniging Vrienden meer naamsbekendheid bij een groot aantal battlefield gidsen en bij voornamelijk de Britse touroperators. Veel van deze gidsen en touroperators bezoeken jaarlijks het gebied van ‘Market Garden’ en in het bijzonder Arnhem. Dat de VVAM dit logo mag gaan gebruiken is een erkenning van het hoge peil van onze battlefïeld tours. (Wybo Boersma)

Restanten voormalig groepsgraf gevonden
Op 21 januari 2009 werden aan de Sonnenberglaan in Oosterbeek, bij graafwerkzaamheden ten behoeve van de riolering, enkele skeletresten, Britse militaire uit-rustingsstukken en munitie aangetroffen. De arbeid werd onmiddellijk gestaakt, en de Bergings- en Iden- tifcatie Dienst (BIDKL) en het Explosieven Opruimings Commando van de Koninklijke Landmacht (EOCKL) ter plaatse geroepen. Het bleek te gaan om restanten van een voormalig groepsgraf van circa zeven Britse soldaten, dat gedurende of direct na de gevechten in september 1944 moet zijn aangelegd. Alle uitrusting en munitie zijn in 1945-1946 achtergelaten, toen de lichamen werden opgegraven en overgebracht naar het Airborne Kerkhof. Mogelijk vanwege de verterings- verschijnselen zijn toen enkele stoffelijke resten in het graf achtergebleven. Ondanks nauwgezet onderzoek van de vondsten door de BIDKL is het niet mogelijk gebleken om te achterhalen tot wie de aangetroffen resten behoren. Daarom zullen deze, in overleg met het Britse Ministerie van Defensie en de Commonwealth War Graves Commission, worden bijgezet in een verzamelgraf op de militaire begraafplaats in Oos-terbeek. Onder de uitrustingsstukken bevonden zich onder andere zeven helmen ‘Airborne troops’ (voor de liefhebbers: Ist Pattern ‘fiber rim’ en MK I ‘steel rim), een body armour suft (scherfwerend vest), diverse ankle boots (driekwart hoge gevechtslaarzen), delen van een escape kit (ontsnappingspakket), fragmenten van een gele recognition scarf (herkenningssjaal), enkele sjaals gesneden uit parachutestof, en diverse webbing equipment (uitrustingsstukken). Persoonlijke bezittingen en wapens werden niet gevonden. De aangetroffen muni-tie bestond uit een dozijn Mills No. 36 handgranaten, een grote hoeveelheid .303 patronen en enkele Bren- magazijnen. Deze zijn door het EOCKL veilig gesteld. (Geert Jonker)

‘With Nothing Bigger than A Bren Gun’ (2)
De meeste leden weten vast nog wel dat mijn boekje ‘With Nothing Bigger than A Bren Gun’ in januari 2008 uitkVVAM, en velen zullen een exemplaar aangeschaft hebben. Het gaat over de verdediging van de Van Limburg Stirumschool bij de verkeersbrug in Arnhem door Britse parachutisten in september 1944. Zoals gewoonlijk heb ik niets te verbergen, en ook in dit geval had ik mijn adres vermeld. Mensen die dat op prijs stellen, kunnen op die manier in contact komen met mij. Een van de veteranen die er destijds bij was in de school, was bevriend gebleven met de familie van een genist die uiteindelijk was overleden aan de verwondingen die hij tijdens de Slag om Arnhem had opgelopen. Zonder dat ik dat wist, had hij nadat ik hem een exemplaar van mijn boekje had verkocht, die familie erover ingelicht, en mijn adres doorgegeven. En zo kVVAM het dat op een zaterdagmiddag een man aan mijn voordeur klopte. Hij zocht mij omdat hij een

Sapper Norman Butterworth en Sergeant Philip Waugh op het vliegveld Barkston Heath, 17 september 1944. De mannen staan naast Waughs vliegtuig (roepnaam U-Uncle), een C-47 (Dakota) van 15th Troop Carrier Squadron, 61st Troop Carrier Group, United States Army Air Force. Barkston Heath was de hoofdbasis vanwaar Ist Parachute Brigade naar Arnhem vloog. Op deze dag stegen in totaal 72 vliegtuigen op, waarvan 18 stuks van 15th TCS waren. Norman vloog in het toestel met roepnaam G-George van Technical Sergeant Weaver (flight engineer), die met Waughs camera deze foto nam.

familielid was van Norman Butterworth, en omdat hij wilde weten of ik geïnteresseerd was om wat papieren te bekijken die zij sinds 1944-1945 bewaard hadden. Natuurlijk was mijn antwoord ‘Ja!’, en een paar weken later arriveerde een envelop met diverse documenten. Ik wil de andere Vrienden daar nu graag kennis mee laten maken. Echter, voordat ik dat doe, moet ik eerst wat vertellen over Norman. Hij behoorde tot het Ist Parachute Squadron, Royal Engineers, en daar was hij al bij sinds de oprichting. In Arnhem liep hij verwondingen aan de benen op toen hij door de Duitsers werd beschoten terwijl hij zich, met een wit stuk doek aan z’n geweer, wilde overgeven op 20 september 1944. In de Roll of Honour staat zijn sterfdatum als 27 februari 1945 vermeld, en toen lag hij in een Apeldoorns ziekenhuis. Zijn laatste rustplaats kreeg hij op de Arnhem Oosterbeek War Cemetery in graf 18 C 9. Welnu, terug naar de envelop. Daarin zat onder andere een foto die werd genomen op het vliegveld Barkston Heath op de ochtend van zondag 17 september 1944. De afbeelding is bij dit artikel afgedrukt, en we zien Norman en een lid van een Amerikaanse vliegtuigbemanning. Waarschijnlijk is dit de eerste keer dat de foto op deze schaal wordt geopenbaard. Er zat ook een brief bij van deze Amerikaan. Er waren nog vier andere brieven die wat mij betreft zeer belangrijk zijn. Twee werden in november 1944 door Norman geschreven in Apeldoorn, en waren gericht aan zijn familie. Het derde document is een exemplaar van de tekst van een brief van de Nederlandse verpleegster Betty Meyer aan Norman, gedateerd 28 september 1944. En tenslotte is er een schrijven van een Major Rigby-Jones uit september 1945. Major G. Rigby-Jones was als chirurg verbonden aan 181 Airlanding Field Ambulance, Royal Army Medical Corps, en in september 1944 werkte hij op diverse locaties in Wolfheze en Oosterbeek. Aan het eind van de gevechten kwam hij in Apeldoorn terecht. Zijn brief is gericht aan Normans echtgenote,

en bevat onder andere de mededeling dat de genist op 26 oktober 1944 onder de hoede van de medicus kVVAM. Het ging heel goed met hem, totdat hij begin februari 1945 erysipelas opliep als gevolg van een desbetreffende epidemie in het Duitse hospitaal. Major Rigby-Jones voegde eraan toe dat Norman vervolgens een bloedvergiftiging kreeg, en dat hij op de 21e van die maand stierf. Uit een medisch woordenboek blijkt wat erysipelas is: wondroos, een acute infectieziekte van de huid en het subacute bindweefsel, gekenmerkt door koorts, roodheid, zwelling en algemeen ziektegevoelen, veroorzaakt door Streptococcus pyogenes Rosenbach. Op zondag 20 september 2009 heb ik namens Normans familie de documenten in eigendom overgedragen aan Dick Schlüter, toenmalig directeur van het Airborne Museum ‘Hartenstein’, ter bewaring in het museumarchief. Helaas heb ik geen exemplaren over van het boekje ‘With Noting Bigger than A Bren Gun’, en ik heb geen plannen voor een herdruk. Belangstellenden kunnen hun geluk beproeven op het internet of bij een antiquariaat. (Niall Cherry)

‘Retake Arnhem Bridge’
Op 20 februari jl. werd in restaurant Schoonoord in Oosterbeek het boek ‘Retake Arnhem Bridge’ van Bob Gerritsen en Scott Reveil gepresenteerd. Dit boek, met als ondertitel: ‘An illustrated history of Kampfgruppe Knaust September-October 1944’ is opgebouwd rond foto’s, die door een lid van de Kampfgruppe Knaust, Karl-Heinz Kracht, tijdens zijn diensttijd zijn genomen. In het verleden had Kracht een aantal van deze foto’s, genomen tijdens de Slag om Arnhem, aan het Airborne Museum geschonken. Deze zijn daarna in verschillende publicaties verschenen. Uit onderzoek van Bob Gerittsen bleek dat er veel meer foto’s waren die zijn gehele diensttijd bestreken. Het boek is uit een aantal delen opgebouwd. In de eerste twee hoofdstukken wordt een rijk geïllustreerd beeld gegeven van Kracht’s tijd bij de Reichs Arbeits Dienst en zijn training in Bielefeldbij de Panzer-Ersatz- und Ausbüdungs- Abteilung 11. Hoofdstuk 3 in het boek, dat handelt over ‘Arnhem’, zal voor de meeste lezers het interessantste deel zijn. Hierin worden de gevechten rond de Rijnbrug in Arnhem beschreven, gezien in het licht van het optreden van de Kampfgruppe Knaust, waar de Panzer-Ersatz- und Ausbildungs-Abteilung 11 dan deel van uitmaakt. De vaak onbekende en gecompliceerde samenhang tussen de verschillende Duitse eenheden, die ingezet worden bij de herovering van de Rijnbrug, wordt door de schrijvers duidelijk aangegeven. Citaten uit dagboeken en andere verslagen van voornamelijk Duitsers geven een persoonlijke noot. Jammer dat hier en daar voetnoten of bronvermelding ontbreken. Zo wordt aangegeven dat het FLAK geschut op de brug door een PIAT in combinatie van een vlammenwerper werd uitgeschakeld. Dit wordt als zodanig voor het eerst vermeld door kapitein Eric MacKay R.E. Andere verslagen geven echter aan dat het door een 6-ponder anti-tankkanon in combinatie met een vlammenwerper uitgeschakeld zou zijn, wat gezien de positie van de FLAK met de bebouwing daarbij, waarschijnlijker is. In verschillende publicaties wordt de vraag gesteld waarom Grabner met zijn verkenningseenheid over de Rijnbrug teruggetrokken is. Volgens de schrijvers van ‘Retake Arnhem Bridge’ kreeg hij hiervoor bevel van de Chef-Staf van de Hohenstaufen divisie maar uit welke bron dit gegeven afkomstig is wordt helaas niet aangegeven. De foto’s die Kracht maakte bij de Rijnbrug worden goed aangevuld met foto’s van verschillende Duitse verslaggevers en foto’s genomen na de gevechten. Het vierde hoofdstuk telt 60 pagina’s en geeft een beeld van de gevechten in de Betuwe waar de Kampfgruppe Knaust dan ingezet wordt. Hier heeft Kracht slechts enkele foto’s genomen, zodat de schrijvers hun toevlucht hebben moeten zoeken bij andere Duitse en Britse bronnen. De beschrijving van de gevechten in de Betuwe bij ondermeer Eist, Driel en Bemmel geeft meer informatie over de inzet van de verschillende Britse bataljons. Een aantal minder bekende foto’s van Duitse troepen bij de Rijnbrug na de Slag om Arnhem identificeren deze als eenheden als zijnde van de 116e Panzerdivisie. Er is geen bronvermelding bij. Andere bronnen uit Amerika geven aan dat ze door PK Berichter Gorokhoff of Stachelscheid genomen zouden zijn, maar het is niet zeker of dat juist is. Een foutje in de benaming van de ‘Ist Polish Independent Parachute Brigade’ als ‘Polish Ist Independent Parachute Brigade’ (pagina 89) mag de schrijvers worden vergeven. Bijdragen van Marcel Zwarts over de verschillende pantservoertuigen en van Hans Timmerman over de Duitse verliezen van de Kampfgruppe Knaust tijdens de Slag om Arnhem, evenals een facsimile van de Duitse stafkaart ‘West Arnhem’ uit 1940, die bij het boek is gevoegd, zijn een welkome aanvulling. Kortom, het boek gaat over meer dan alleen de herovering van de Rijnbrug. Zoals we gewend zijn van de uitgever is ook dit boek uitstekend verzorgd met goed afgedrukte foto’s en kaarten. De Engelse taal is eenvoudig gehouden, zodat die geen groot bezwaar kan zijn voor de meeste Nederlanders. Het is een boek dat zijn prijs meer dan waard is en niet mag ontbreken in de boekenkast van een ieder die geïnteresseerd is in de Slag om Arnhem. ‘Retake Arnhems Bridge, An Illustrated History of Kampfgruppe Knaust September-October 1944′ door Bob Gerritsen and Scott Reveil telt 168 pagina’s en is geïllustreerd met foto’s en kaarten. Uitgegeven bij R.N. Sigmond Publishing, Renkum 2010, ISBN 978-90- 812703-3-5, De prijs bedraagt € 39,50. (Wybo Boersma)

Nieuw monument voor het Wiltshire Regiment
In de nasleep van de Slag om Arnhem vonden in de Betuwe, in het gebied waar nu de nieuwe Arnhemse wijk ‘De Schuytgraaf’ verrijst, hevige gevechten plaats tussen twee bataljons van het Britse Wiltshire Regiment en Duitse troepen. Op 20 september 1944 waren het 4e en het 5e bataljon van het Wiltshire Regiment (129e Brigade, 43e Wessex Divisie) over de Nederlandse grens getrokken, waarna zij werden ingezet in de Betuwe. Daar waren de bataljons vervolgens betrokken bij felle gevechten in het toen nog landelijke gebied van ‘de Schuytgraaf, o.a. bij de spoorwegovergang van de ‘Gouden Klomp’ naar ‘De Laar’. Ook bij de toenmalige boerderij ‘De Laar’ werd hevig

28 april 2010. Het nieuwe monument voor de Wiltshires in de wijk ‘de Schuytgraaf’ in Arnhem-Zuid

gevochten. Ondanks de onophoudelijke zware Duitse aanvallen, wisten de bataljons echter hun stellingen te behouden en daarmee de geallieerde corridor naar Driel open te houden. Op 5 oktober 1944 werden ze afgelost door eenheden van de Amerikaanse 101e Airborne Divisie. Tussen 23 september en 5 oktober verloren de twee bataljons samen 73 gesneuvelden! In december 1944 bliezen Duitse troepen bij Elden de Rijndijk op en kVVAM het land van ‘de Schuytgraaf, grotendeels onder water te staan. Hierdoor werd het na de bevrijding erg moeilijk om alle gesneuvelden op te sporen. Tijdens de bouwwerkzaamheden van nieuwbouwwijk ‘de Schuytgraaf werden in 2001 en 2003 nog twee soldaten van het Wiltshire Regiment geborgen. Vandaag de dag zijn er echter nog altijd 18 soldaten van dit regiment vermist. Om de offers die de Wiltshires brachten niet te vergeten, is er nu een herdenkingsmonument opgericht. Het werd op 28 april jl. onthuld door de Arnhemse burgemeester Pauline Krikke, samen met de veteraan Mr. Ray Hare, die in 1944 aan de gevechten deelnam. Het monument staat ten westen van ‘De Buitenplaats’ (Marasingel 19), de voormalige boerderij ‘De Laar’. De onthulling werd bijgewoond door verschillende diplomatieke en militaire hoogwaardigheidsbekleders. Het Wiltshire Monument heeft de vorm van een reeks golven en is uitgevoerd in staal. De golven staan symbool voor de lange weg die de mannen van het 4e en 5e bataljon van het Wiltshire Regiment na hun landing in Normandië op 18 juni 1944 hadden afgelegd en de voortdurende Duitse aanvalsgolven uit oostelijke richting, die de twee bataljons bij de gevechten in de Betuwe trachtten te overspoelen.

Oproep van de ‘Werkgroep Vermiste Personen Tweedewereldoorlog’
In de namiddag van 17 september 1944 – tijdens de Slag om Arnhem – kwam de 19-jarige Jan van der Linden thuis (Pontanuslaan te Arnhem) en vertelde zijn ouders dat er gevechten gaande waren tussen Geallieerde luchtlandingstroepen en Duitsers in de omgeving van het St. Elisabeths Gasthuis aan de Utrechtseweg. Vervolgens ging hij naar dat ziekenhuis om dienst te doen als gewondendrager. De volgende dagen lag het ziekenhuis in de vuurlinie en was afwisselend in Britse of Duitse handen. Tenslotte kwam het permanent in Duitse handen. Volgens geruchten, zouden de Duitsers toen het bevel gegeven hebben dat alleen Duitse gewonden mochten worden binnengedragen. Jan van der Linden moet hier tegen geprotesteerd hebben – ‘Ik draag niet alleen Moffen, maar alle gewonden’ – en werd gevan-gengenomen, waarschijnlijk door mannen van de 9e SS Pantserdivisie. Na 17 september 1944 hebben zijn ouders hem niet meer gezien of iets van hem vernomen. Volgens zijn vader zou hij, net als zoveel andere gewondendragers, een Engels uniform hebben aangetrokken en mogelijk als onbekende soldaat zijn begraven of tegelijk met een groep Engelse krijgs-gevangenen weggevoerd zijn richting Apeldoorn op 20 of 21 september 1944. Volgens een andere bron zou hij vermist zijn geraakt op 18 of 19 september 1944 in de omgeving van de Apeldoornseweg en park Sonsbeek (hoek Apeldoornseweg/Kluizeweg). Volgens het verhaal van een, inmiddels overleden, getuige, die in die tijd ook aan de Potanuslaan woonde, zou Jan hebben geholpen om te voet een gewonde op een brancard van het St. Elisabeths Gasthuis over te brengen naar het Gemeente Ziekenhuis aan de Wagnerlaan. Hij zou tijdens deze tocht zijn doodgeschoten door een Duitse soldaat. Kort daarna werden alle bewoners van de Pontanuslaan geëvacueerd en kon de familie niet verder navragen wat met Jan gebeurd kon zijn. Een andere voormalige gewondendrager kon zich eind 2009 niets van Jan van der Linden herinneren en volgens hem was de opdracht om alleen Duitse gewonden te vervoeren niet gegeven. Graag zou ik meer willen weten over Jan van der Linden en de manier waarop hij om het leven is gekomen. Reacties kunt u sturen naar Piet Dam (Werkgroep Vermiste PersonenTweedewereldoorlog), email: damheinst@kabelfoon.nl.

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, Oosterbeek en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de activiteiten van de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem. Redactie: drs. Robert P.G.A. Voskuil, Wybo Boersma en Joop Bal.
Coördinatie verzending, archivering & distributie losse num-mers Nieuwsbrief: Chris van Roekel, Oosterbeek.
Vormgeving Nieuwsbrief: Hildebrand DTP, Wageningen.
Druk: Drukkerij Verweij Wageningen B.V.
E-mail adres VVAM: info@vriendenairbornemuseum.nl.
Telefoon: (0318) 63 96 33.
Postadres: VVAM, t.a.v. Ivar Goedings, Postbus 8047, 6710 AA, Ede.
Penningmeester en Coördinator Airborne Netvs Flash: Vincent Luyten.
Website van de VVAM: www.vriendenAirbornemuseum.nl

Download