Archief voor categorie: Archief

Nieuwe directeur Airborne Museum
Per 1 januari jl. is de heer Jan Hovers aangetreden als de nieuwe directeur van het Airborne Museum. Hij werd door het Stichtingsbestuur gekozen uit 114 sollicitanten. Hovers heeft ervaring in marketing, kent de media, heeft museale ervaring en is edu- catief goed onderlegd. De 52 jaar oude Jan Hovers werkte aanvankelijk als regisseur, eindredacteur en uitvoerend producent bij de publieke omroepen KRO en NCRV. Tijdens zijn werk als programma maker raakte hij zeer geïnteresseerd in innovatieve ontwikkelingen, die tot grotere interactie met het publiek leiden. Hovers maakte eind 2002 de overstap naar de museumwereld. Hij ging werken als Hoofd Presentatie bij het Amsterdams Historisch Museum. Vijf jaar en vele tentoonstellingen later stapte hij over naar de Anne Frank Stichting in de functie van Hoofd Presentatie & Educatie. Het bestuur van de Stichting Airborne Muse- um laat weten dat: ‘De brede ervaring van de heer Hovers goed aan- sluit bij de fase waarin het Airborne Museum Hartenstein zich bevindt. Zijn taak zal vooral zijn het met innovaties ver- sterken van de presenta- tie, het organiseren van wisseltentoonstellingen en het aanboren van nieuwe doelgroepen met educatie als speerpunt.’

Jan Hovers, de nieuwe di-recteur van het Airborne Museum

Jaarvergadering
De 31e Algemene Ledenvergadering, tevens Jaarvergadering van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, zal worden gehouden op zaterdag 19 maart 2011 in de Concertzaal, Rozensteeg 3 in Oosterbeek, aanvang 14.00 uur.
De agenda ziet er als volgt uit:
1. Opening
2. Notulen Algemene Ledenvergadering 27 maart 2010
3. Algemeen Verslag 2010
4. Financieel Verslag 2010
5. Begroting 2011
6. Verslag Kascommissie
7. Bestuursverkiezing
8. Benoeming reservelid Kascommissie
9. Rondvraag
10. Sluiting
Ad 3 en 4: De financiële stukken liggen een half uur voor de aanvang van de vergadering ter inzage bij de ingang van de zaal. Leden kunnen de stukken twee weken voor de vergadering opvragen door een e-mail te sturen naar info@vriendenairbornemuseum.nl of door een briefje te sturen naar Vereniging Vrienden Airborne Museum, Postbus 8047, 6710 AA Ede. Ad 7: Dit jaar zijn aftredend: Ivar Goedings en Robert Voskuil. Beiden stellen zich herkiesbaar. Volgens artikel 8 van de statuten kunnen leden tegenkandidaten stellen. Een voordracht hiertoe dient uiterlijk tien dagen voor de vergadering schriftelijk bij de secretaris van de WAM te worden ingediend. Dit voorstel moet zijn ondertekend door tenminste tien leden en bij het voorstel dient een bereidverklaring van de kandidaat gevoegd zijn. De kandidaat dient meerderjarig te zijn en lid te zijn van de vereniging. Na afloop van de jaar- vergadering zal een documentaire film over de slag om Arnhem worden vertoond.

Veteranen geïnterviewd
Vorig jaar september is een aantal Britse veteranen van de Slag om Arnhem geïnterviewd en hun ver- halen zijn vastgelegd op video. Uit dit materiaal zijn korte filmpjes van enkele minuten samengesteld. Deze filmpjes zullen binnenkort te zien zijn in het Airborne Museum. Een van de meest ingrijpende verhalen is dat van Tony Crane, die in September 1944 als scherpschutter diende bij de 21st Independent Parachute Company. Hij zat gedurende een groot deel van de strijd in een huis aan de Pietersbergseweg in Oosterbeek. Op het behang van de kamer waarin hij zat, hield hij bij hoeveel Duitsers hij in de loop van de dagen gedood had, niet vermoedend dat dit stuk behang later in het Airborne Museum terecht zou komen. In het filmje zien we hoe hij voor het eerst in 66 jaar terug gaat naar het betreffende huis. Daar vertelt hij onder andere hoe hij in het begin aarzelde met het gericht vuren op Duitse soldaten, omdat hij nooit eerder iemand had gedood. Maar, zoals hij zelf vertelde, voelde hij naarmate de strijd voortduurde geen emoties meer en deed hij gewoon zijn werk.

September 2010. Veteraan Tony Crane wordt geïnter-viewd bij het huis aan de Pietsbergseuteg in Oosterbeek, waarin hij in september 1944 als sluipschutter zat.

Tony Crane heeft het filmpje dat van zijn verhaal is gemaakt nog gezien, maar helaas is hij begin januari 2011 overleden. Inmiddels is er ook het verhaal van een voormalige Poolse parachutist op film vastgelegd. Al in een eerder stadium was er een project gestart om ook Duitse veteranen te interviewen. Dit gebeurde onder leiding van Ingrid Maan, die zich in het museum onder andere bezig hield met rondleiden van Duitse schoolklassen. Helaas heeft Ingrid in december 2010 aangegeven dat ze haar werkrelatie met het Airborne Museum wilde beëindigen. Daardoor is het niet dui¬delijk wanneer de interviews met voormalige Duitse soldaten voortgang zullen vinden.

‘Vriendenwebsite’
Hoewel we heel tevreden zijn over het bezoek aan de website van de Vrienden van het Airborne Museum, merken we toch iedere keer dat het beter kan. Teveel leden van de vereniging missen belangrijke en inte¬ressante berichten omdat ze niet regelmatig kijken op www.vriendenAirbornemuseum.nl. Dat kan vervelend zijn, bijvoorbeeld bij het verschijnen van publicaties in een kleine oplaag. Ze zijn soms uitverkocht voor¬dat u een bestelling heeft kunnen plaatsen. En dat is natuurlijk niet leuk voor de echte liefhebber. We beve¬len de lezers dan ook van harte aan om met een zeke¬re regelmaat te kijken wat zich onder de knop ‘Nieuw op de site’ bevindt. Onlangs zijn daar stukken tekst geplaatst over de Agenda 2011 (inclusief de Battlefield Tours), en nieuw verschenen boeken. Ook kunt u daar het verenigingsjaarverslag over 2010 lezen. De rubriek ‘Geschiedenis’ is nog in ontwikkeling. Het eerste ver¬haal over een aspect van de Slag om Arnhem is daar reeds geplaatst, over de belevenissen van RAF-man Denis Hincks – bezorgd door joop Thuring, maar het is de bedoeling dat er meer volgen. Artikelen die te lang of te kort voor een Ministory zijn, kunnen daar een mooi plekje krijgen. Er is nog veel werk aan de winkel, en uw hulp is daarbij onontbeerlijk! We zijn ook op zoek naar sprekende en leuke foto’s uit het verleden van de Vrienden. Het verenigingsarchief bevat er niet zoveel, en het zou mooi zijn als we belangwekkende gebeurtenissen en personen van vroeger letterlijk kunnen illustreren. Heeft u een foto die tijdens de oprichtingsvergadering werd gemaakt? Was u bij die excursie op 24 augustus 1991, toen Landingszone S
(de Johannahoeve) op het programma stond, en han-teerde u een fotocamera? Kunt u laten zien hoe ons bestuur eruit zag in 1985? Help ons de website nog beter te maken, en laat zien dat u zich betrokken voelt: g.h.maassen@morfeem.nl (Judith Minkman en Geert Maassen, namens tekstbureau MorfeeM)

Medewerking gevraagd bij battlefield tour
Op zaterdag 18 juni wil de WAM een battlefield tour organiseren in de vorm van een wandeling, met als onderwerp ‘De oostzijde van de Perimeter’. Hiervoor zoeken we nog medewerkers. Wie heeft specifieke kennis van de gebeurtenissen in deze sector en wil en kan deze battlefield tour mede begeleiden? U kunt hiervoor contact opnemen op met Wybo Boersma, 0318-639633, e-mail: w.boersma@wxs.nl

Programma 2011
Bij deze Nieuwsbrief vindt u ook het programma voor 2011. Meer gegevens vindt u op onze website. Wie aan één van de aangekondigde battlefield tours wil deel-nemen, wordt geadviseerd niet te lang te wachten met de opgave. Het vorige jaar hebben we verschillende keren mensen moeten teleurstellen omdat een tour volgeboekt was.

Battlefield Tour Normandië 2011
Van 25 tot en met 29 mei 2011 wordt er weer een bat- tlefieldtour naar Normandië gehouden. In vergelijking met voorgaande jaren is het programma dit jaar deels vernieuwd. Nieuwe excursiepunten zijn dit jaar onder andere het museum in de voormalige Duitse observatiebunker in Quistreham, het museum en het slagveld bij Tilly-sur-Seulles en de plek van de ‘Duitse hinder¬laag’ in Villers-Bocage. Om het dorp Tilly-sur-Seulles werd tussen 7 en 26 juni 1944 zwaar gevochten, onder andere tussen de Britse 50th (Northumbrian) Division en de Duitse Panzer Lehr Diuision. Na de strijd was er weinig meer over van het dorp. Er is nu een museum over deze strijd en de directeur hiervan zal ons in het gebied rondleiden. In Villers-Bocage vond op 13 juni 1944 het beruchte incident plaats, waarbij de Britse 22nd Armoured Brigade group in een Duitse hinderlaag terecht kwam. In minder dan 15 minuten vernietigden Tiger I tanks van het lOlst SS Zware Tank Bataljon een groot aantal Britse tanks, anti-tank kanonnen en transportvoertuigen. Het merendeel hiervan werd uitgeschakeld door de tank van de bekende Duitse SS-Obersturmführer Michael Wittmann.

Boekenbeurs op 9 april
Denkt u aan de boekenbeurs op zaterdag 9 april? Een unieke gelegenheid uw bibliotheek aan te vullen, maar ook om andere Vrienden te ontmoeten.

Jos Mulder-Gemmeke overleden
Op 20 december 2010 overleed op 88-jarige leeftijd in Den Haag mevrouw Jos Mulder-Gemmeke. Zij was de laatst overgebleven vrouw die was onderscheiden met de Militaire Willemsorde. Gedurende de TWeede Wereldoorlog was zij zeer actief in het Nederlandse Verzet. In oktober 1944 wist zij per fiets door de vij-andelijke linies te komen en Brussel te bereiken om daar microfilms af te geven, bestemd voor het Bureau Bijzondere Opdrachten, de Nederlandse spionage¬dienst in Londen. In de daarop volgende maanden werd ze in Londen door het Special Operations Executiue opgeleid tot geheim agent, waarna ze op 10 maart 1945 bij Nieuwkoop per parachute werd gedropt. In september 1978 opende Jos Mulder-Gemmeke het nieuwe Airborne Museum in Huize Hartenstein in Oosterbeek.

Airborne Museum Hartenstein gaat deelnemen aan de oprichting van een nieuw oorlogsmuseum
In November van het vorige jaar werd aangekondigd dat het Airborne Museum in samenwerking met het Nationaal Oorlogs- en Verzetsmuseum in Overloon en het Bevrijdingsmuseum 1944-1945 in Groesbeek een nieuw museum over de Tweede Wereldoorlog wil oprichten. Dit museum moet worden gevestigd aan de noordzijde van de Waal, in het gebied waar nu het nieuwe deel van Nijmegen (‘de Waalsprong’) wordt gebouwd. Het nieuwe museum moet een totaalbeeld geven van de Tweede Wereldoorlog. De benodigde 30 miljoen Euro moet komen van landelijke en regionale overheden en van nationale en international particu¬liere fondsen. De gedachte achter het plan is, dat met het verstrijken van de jaren de directe herinnering aan de oorlog minder wordt. Er is dan ook volgens de drie musea een andere aanpak nodig om de Tweede Wereldoorlog toch onder de publieke aandacht te hou¬den. De drie genoemde musea blijven overigens wel bestaan. Het worden zogenaamde ‘site-musea’, waar locatie-gebonden presentaties te zien zullen zijn. Binnen twee jaar wordt beslist of het museum er defi¬nitief komt. Men hoopt dat het jaarlijks circa 270.000 bezoekers zal trekken.

Social Evening op vrijdagavond 18 februari
Op vrijdagavond 18 februari februari is er weer een Social Evening in het Airborne Museum. Het is een goede gelegenheid om eens rustig door de nieuwe presentatie te lopen en met andere leden van gedach¬ten te wisselen. De nieuwe directeur, Jan Hovers, zal aanwezig zijn en wat vertellen over zijn plannen. Zoals gewoonlijk is de bibliotheek/archief geopend. Ook het museumdepot is die avond toegankelijk voor publiek. Behoudsmedewerker Roland Boekhorst zal u allerlei zaken laten zien en vragen beantwoorden. Het Museum is open vanaf 19.30 uur.

Informatie Centrum Slag om Arnhem trekt veel bezoekers
Het Informatie Centrum Slag om Arnhem, dat is gevestigd bij de Arnhemse Rijnbrug, heeft sinds haar opening op 13 september 2007 al bijna 47.000 (!) bezoe¬kers gehad. Deze komen uit alle delen van de wereld om de beroemde brug te bekijken. De staf van het centrum bestaat uit 20 enthousiaste vrijwilligers, die om beurten dienst doen. De leiding is in handen van Pauline Ydo. Het is opvallend dat veel oudere men¬sen tijdens hun bezoek hun eigen ervaringen uit de oorlogsperiode aan de staf van het centrum willen vertellen.

Heruitgave van ‘A Tour of the Arnhem Battlefields’
Onlangs verscheen er een nieuwe editie van het boek ‘A Tour of the Arnhem Battlefields’, geschreven door Colonel John Waddy. De eerste uitgave werd gepubliceerd in 1999 en een herdruk volgde in 2001. Het is ongetwijfeld de beste battlefieldgids voor het gebied van de Slag om Arnhem, die ooit is geschreven. Auteur John Waddy nam zelf deel aan de strijd als commandant van de B compagnie van het 156e Parachute Battalion, maar bovendien fungeerde hij in de afgelopen tientallen jaren vele malen als gids bij de battlefieldtours van het Britse Sta# College, nu De/ence College. De enorme kennis, die hij heeft over de Slag om Arnhem, komt ook tot uiting in zijn boek. Na een inleidend hoofdstuk, volgen de beschrijvingen van de verschillende tours. Over iedere excursiepunt (‘stand’) wordt op een korte en zakelijke manier uit¬leg gegeven over de militaire gebeurtenissen die daar plaats vonden. Daartussen door laat Waddy (Britse) militairen aan het woord, die hun eigen ervaringen op de betreffende locatie vertellen. Daardoor is het een uiterst instructief en leesbaar boek, dat een uitstekend overzicht geeft van de Britse kant van de strijd bij Arnhem. Het boek is geïllustreerd met een groot aantal foto’s en kaarten. Deze nieuwste editie werd in 2010 uitgegeven door Pen & Stuord Military. De prijs bedraagt in Nederland € 23,80. Het boek is verkrijgbaar in het Airborne Museum. Zie ook de website: www.pen-and-sword.co.uk (Robert Voskuil)

Boek over ‘Boy’ Browing
Dit is het eerste boek dat geschreven is over lui- tenant-generaal Frederick Browning (1896-1965). Browning had nooit zijn memoires geschreven en had ook geen archief bewaard. Richard Mead, schrij¬ver van het zojuist verschenen boek moest dan ook naar andere bronnen zoeken, toen hij het leven van Browning wilde gaan beschrijven. Hierin is hij won¬derwel geslaagd, onder anderen door gebruik te maken van het archief van Brownings echtgenote, de schrijfster Daphne du Maurier, dat wel bewaard is gebleven. Browning is bij de geïnteresseerden in operatie Market Garden vooral bekend als degene die 38 gliders gebruikte om het hoofdkwartier van het le Airborne Corps naar Groesbeek te vervoeren. Die gliders konden daardoor niet gebruikt worden voor het vervoer van een deel van het 2e bataljon South Staffords naar Arnhem. Dit bataljon miste hierdoor de eerste dag twee en een halve compagnie en zes 6-ponder anti-tank kanonnen. Hoewel uitvoerig beschreven in de hoofdstukken 16 tot 22, beslaat deze operatie slechts een maand in de jarenlange succes¬volle militaire carrière van Browning. Na een verkorte officiersopleiding op Sandhurst wordt ‘Boy’, zoals hij door zijn vrienden genoemd wordt, in 1916 als offi¬cier bij de Grenadier Guards ingezet aan het Westelijk front. Tussen de beide wereldoorlogen is hij onder meer adjudant van Sandhurst en vertegenwoordigt hij Engeland tijdens de Olympische winterspelen van 1928. In 1932 trouwt Browning met de schrijfster Daphne du Maurier. Het grootse deel van het boek is gewijd aan de periode van de Tweede Wereldoorlog, waarin Browning vooral een belangrijke rol speelde bij de oprichting van de Britse luchtlandingstroepen. Eind 1944 werd Browning Chief of Staff bij Mountbatten in India. Na de oorlog was Browning lange tijd verbonden aan het Britse Koninklijk huis. In 1959 ging hij met pensioen. Hij overleed in 1965. Richard Mead heeft een opmerkelijk boek geschreven, niet alleen over de militaire kant van Browning maar ook over zijn karak¬ter en zijn huwelijk met Daphne du Maurier. Zeker voor de ‘Arnhem geïnteresseerden’ is het waard om gelezen te worden, omdat je een beter inzicht krijgt in de militair en in de mens Browning. Aan de tot¬standkoming van de dit boek hebben enkele leden van de vereniging een bescheiden bijdrage geleverd. Het boek ‘General ‘Boy’ Browning, The life of General Sir Frederick Browning’ door Richard Mead, (ISBN 978 1 84884 181 9), werd uitgegeven door Pen & Sword Boots Ltd in 2010. Het telt 276 pagina’s en is geïllu¬streerd met foto’s. De prijs bedraagt £ 20, indien besteld via www.pen-and-sword.co.uk. (Wybo Boersma)

7th Batallion.The Hampshire Regiment
Onlangs verscheen er een boekje over de inzet van het 7e bataljon, The Hampshire Regiment tijdens en na de Slag om Arnhem. Dit bataljon werd van 23 sep¬tember tot 4 oktober 1944 ingezet bij de gevechten in Driel en wel speciaal in de omgeving van de steen¬fabriek van Korevaar. Op 24 september heeft het bataljon, volgens hun War Diary, met vier aanvals- boten drie ton voorraden, meest munitie, over de Rijn gebracht. Deze inzet wordt nergens vermeld in de bestaande ‘Arnhem boeken’. De daaropvolgende dagen heeft deze eenheid gevechten geleverd met Duitse eenheden, die rond de steenfabriek van Ko¬renvaar een klein bruggenhoofd hadden. Voor zijn boekje heeft Philip voornamelijk gebruik gemaakt van Britse, Duitse en Nederlandse ooggetuigenver¬slagen en het oorlogsdagboek van het Hampshire regiment. Het is dan ook geen beschrijving van de gebeurtenissen, maar een letterlijke weergave van verslagen en delen van de War Diary. Ook van Duitse zijde zijn enkele verslagen opgenomen. Het geheel is aangevuld met duidelijke kaarten in kleur uit 1944 en een groot aantal foto’s. Met een verlieslijst van het Hampshire regiment gedurende deze periode en een Duitse verlieslijst, die niet compleet kon zijn, wordt het boek afgesloten. Hoewel bescheiden van opzet, is het een prima aanvulling op de historie van de Slag om Arnhem en zeker waard om aangeschaft te worden. Pas lang na de oorlog werden de leden van het Hampshire Regiment ook erkend als veteranen aan de Slag om Arnhem. Langs de Rijndijk bij Heteren staat een monument dat herinnerd aan hun inzet in 1944. Het boekje ‘7th Battalion The Hampshire Regiment and the fight for the Korenvaar Brickworks, Driel 23 September-4 October’, door Philip Reinders, verscheen in 2010. Het boekje is in het Engels en telt 59 pagina’s. Het is geïllustreerd met foto’s en kaarten.

Het zwaar beschadigde restant van de schoorsteen van de steenfabriek van Korevaar, westelijk van Driel.
FOTO: PHILIP REINDERS

Prijs € 15, inclusief verzendkosten. Het is te bestellen bij
P. Reinders, Heemskerklaan 59, 6881 EM Velp, e-mail
reinders2@chello.nl en kost inclusief porto € 15,-.
(Wybo Boersma)

Ruïne steenfabriek van Korevaar blijft voorlopig gespaard
De overblijfselen van de steenfabriek van Korevaar, waarover wordt gesproken in het hierboven beschre¬ven boekje, worden voorlopig niet gesloopt. In 2007 was er sprake van dat het restant van de fabriek, bestaande uit enkele gebouwtjes en de zwaar bescha¬digde ruïne van de schoorsteen, zou worden afge¬broken. Daar kwam zeer veel protest tegen, o.a. van de Bond Heemschut en van veteranen van het 7th Battalion, the Hampshire Regiment, die eind september/ begin oktober 1944 zo zwaar strijd leverden rond de fabriek. Het complex is inmiddels op de monumen¬tenlijst geplaatst.

1st Forward Observer Unit
Voor een nieuwe publicatie ben ik op zoek naar informatie over de 1st Forward Observer Unit, Royal Artillery, tijdens de Slag om Arnhem. Een ieder die mij kan hel¬pen aan informatie/documentatie over deze eenheid zou ik willen vragen om contact met mij op te nemen. Dat kan via email: reinders2@chello.nl of per adres P.Reinders Heemskerklaan 59 6881 EM, Velp. (Philip Reinders)

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrien¬den van het Airborne Museum, Oosterbeek en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de activiteiten van de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem.
Redactie: drs. Robert P.G.A. Voskuil, Wybo Boersma en Joop Bal.
Coördinatie verzending, archivering & distributie losse nummers Nieuwsbrief: Chris van Roekel, Oosterbeek.
Vormgeving Nieuwsbrief: Hildebrand DTP, Wageningen.
Druk: Drukkerij Verweij Het Jonk, Wageningen.
E-mail adres WAM: info@vriendenAirbornemuseum.nl.
Telefoon: (0318) 63 96 33.
Postadres: WAM, t.a.v. Ivar Goedings, Postbus 8047, 6710 AA, Ede.
Penningmeester en Coördinator Airborne Netus Flash: Vincent Luyten.
Website van de WAM: www.vriendenairbornemuseum.nl

Download

Colonel (retd.) John Waddy signeert de reproducties van het schilderij met daarop van de landing van de 4e Parachutisten Brigade op de Ginkelse Heide op 18 september 1944 is a/gebeeld.

Schilderij van de landing van de 4e Parachutisten Brigade
Vorig jaar heeft John Waddy de Britse kunstenaar John Wynne Hopkins gevraagd om een schilderij te maken van de landing van de 4e Parachutisten Brigade op de Ginkelse Heide op 18 september 1944. John Wynne Hopkins, die in Engeland zeer bekend is door zijn schilderijen van militaire onderwerpen, bezocht samen met John Waddy in augustus 2010 de heide bij Ede om een indruk te krijgen van het landschap. Het uiteindelijke resultaat is een prachtig schilderij, waarop de massaliteit van landing uitstekend in beeld wordt gebracht. Kijkend vanaf het heuveltje, waarop nu het monument staat, zie je tientallen Dakota’s van de 314e en de 315eTroup Carrier Groups (USAAF) recht op je af vliegen. De lucht is gevuld met honderden parachutisten. De eerste parachutisten zijn al op de grond en gaan in de aanval.
Van het schilderij is een beperkt aantal reproducties gemaakt, die nu te koop zijn. De prenten zijn alle gesigneerd door John Wynne Hopkins en door Colonel (retd.) John Waddy, in september 1944 commandant van de B-compagnie van het 156e Parachutisten bataljon. Dit bataljon vormde deel van de 4e Brigade.
Op zaterdag 17 september a.s. zullen tijdens de her-denking op de Ginkelse Heide exemplaren van de reproducties te koop zijn, evenals de nieuwste druk van John Waddy’s boek ‘A Tour of the Arnhem Battlefields’. Bij de reproducties zit een door John Waddy geschreven historisch verslag van de landing. Exemplaren van de prent kunnen ook worden besteld. In Nederland kan dat bij: G.W. Gijsbertsen, Nachte- gaallaan 28, 6713 BZ Ede voor € 22,50 plus € 6,75 ver¬zendkosten. Betaling met bankoverschrijving.
In het Verenigd Koninkrijk kan dat bij: N. Cherry, 3 Church Road, Warton, Lancs PR41BD voor £ 20 plus £ 2 verzendkosten.
De opbrengst van de verkoop van de reprodukties komt ten goede aan de Arnhem 1944 Fellowship.

Lezing over ‘Het 13e Peloton’ op 19 november a.s.
Ons lid en journalist Haks Walburgh Schmidt houdt op zaterdagmiddag 19 november een lezing voor leden van de WAM over zijn onderzoek naar de geschiedenis van de inzittenden van HORSA 166, die op 18 september 1944, de tweede dag van de Slag om Arnhem, landde bij Wolfheze. Dit zweefvliegtuig vervoerde het 13e peloton van de B-compagnie van het 1ste bataljon van het Border Regiment. Het verhaal van deze mannen en de vier jaar durende speurtocht naar hun lotgevallen staan centraal in de lezing. In 2004 publiceerde Haks zijn verhaal voor het eerst in boekvorm onder de titel ’Het 13e Peloton’ en in 2009 verscheen Engelse vertaling ‘No Return Flight’. De lezing wordt op 19 november gehouden in de Concertzaal in Oosterbeek en begint om 14.00 uur. Leden van de WAM hebben gratis toegang en niet- leden betalen € 5,-.

Britten schilderen tank en kanonnen
Bijna twee weken zijn Ralph Huil en Lee Duke uit Engeland bezig geweest met het schilderen van de drie grote 17-ponder kanonnen en de SHERMAN tank bij het Airborne Museum. Ze deden dit geheel gratis in hun vrije tijd.
Ralph Huil (66) kwam vorig jaar voor het eerst in het Airborne Museum in Oosterbeek en hij was zeer onder de indruk van wat hij zag. In een van de gesprekken die hij met medewerkers van het

Ralph Huil en Lee Duke schilderen een van de 17-ponder kanonnen achter het Airborne Museum.

museum voerde, hoorde hij dat het moeilijk was om in Nederland voor de tank en de kanonnen de juiste verf in de juiste kleur te vinden. Ralph, die zelf een bedrijfje heeft dat oude Spitfires uit de Tweede Wereldoorlog restaureert, gaf aan dat hij wel aan het goede materiaal kon komen. Hij vond dat hij zo hartelijk was ontvangen in Oosterbeek, dat hij aanbood om een jaar later terug te komen en geheel gratis de tank en de stukken geschut op te verven. Begin augustus arriveerde hij met zijn medewerker Lee Duke om aan het karwei te begin¬nen. Omdat het in augustus voortdurend regende, moest er over ieder object eerst een tent worden gebouwd. Daarna werd het roest verwijderd en ver¬volgens kon het schilderen beginnen. Veel muse¬umbezoekers sloegen deze restauratie met grote belangstelling gade. Na afloop van dit intensieve project kondigde Ralph aan dat hij in september terugkomt om voor het eerst de herdenking van de Slag om Arnhem bij te wonen.

UK (en nu ook International) Members Weekend 2011
Graag wil ik de 28 leden uit het Verenigd Koninkrijk (en uit Canada!) en de Nederlandse leden die aan¬wezig waren, bedanken voor hun enthousiaste deel¬name aan ons 6e UK Members Weekend, dat van 24 tot 26 juni werd gehouden. Op een bepaald moment telde ik 47(!) mensen die ademloos luisterden naar het fascinerende verhaal over de acties van de 4e en 5e Wiltshires in het gebied oostelijk van Driel, eind september 1944. Na een bescheiden start in 2001 heeft dit UK Members Weekend zich in de loop der jaren ontwikkeld tot een van de hoogtepunten op de lijst van activiteiten van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum. Iedere keer zoeken we weer naar nieuwe plaatsen om te bekijken en te onderzoeken. Zo wandelden we dit jaar op de zater-dag 25 juni in de voetsporen van C-compagnie van het 2e Parachutisten Bataljon door de uiterwaarden tussen de Benedendorpsweg bij de Oude Kerk en de spoorbrug over de Rijn. Volgens mij was dit de eerste keer dat deze route werd gevolgd tijdens een excur¬sie van de Vereniging Vrienden. Net als in 1944 ver¬
liep ook dit jaar niet alles volgens plan. Het gebrek aan tijd was het belangrijkste probleem, waardoor bepaalde excursiepunten moesten vervallen, maar die bezoeken we ongetwijfeld tijdens een van de toekomende jaren. Een extra woord van dank voor al mijn vele Nederlandse vrienden, die hielpen bij de verschillende battlefieldtours als gastspreker of die werk verzetten achter de schermen. Er wordt al gesproken over het volgende UK Members Weekend in 2013 en daarvoor heb ik, terwijl ik dit schrijf in begin juli, al 14 aanmeldingen. Ik heb zelfs al een gastspreker voor de Social Evening op vrijdag¬avond. Iedereen die belangstelling heeft voor het UK-weekend in 2013, kan zich nu al bij mij opgeven. (Niall Cherry)

Korte battlefield-wandeling op vrijdag 16 september a.s.
Niall Cherry heeft aangeboden om vrijdag 16 sep¬tember a.s. een korte battlefieldwandeling te lei¬den door het gebied in westelijk Oosterbeek, waar in september 1944 het Ist Battalion van het Border Regiment vocht. De wandeling begint om 14.00 uur op de Hoofdlaan ten westen van het Airborne Museum en eindigt op de Westerbouwing. Deelname is gratis voor leden van de WAM en niet-leden betalen € 5,-. Betaling a contant aan Niall.

REME bank verplaatst
De bank van Royal Electrical and Mechanica! Engineers (REME) is onlangs door medewerkers van de Ge¬meente Renkum opgeknapt en nu geplaatst aan de westzijde van het Airborne Museum.
Deze herinneringsbank was ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de Royal Electrical and Mechanica! Engineers in 1992 vervaardigd in een REME-werkplaats en geplaatst in Park Hartenstein bij de voormalige tennisbanen. Dat was ook de lokatie waar in sep¬tember 1944 een groep van de REME zat ingegraven, hetgeen ook op een van de AFPU foto’s was vastge¬legd. Voor het vervaardigen en plaatsen van de bank heeft vooral de toenmalige museumvrijwilliger Don Jacobs zich ingespannen. Don had zelf na de TWeede Wereldoorlog bij de REME gediend.
Op de rugleuning van de bank was een fraaie kope¬ren plaquette aangebracht, waarop informatie stond over de inzet van de REME tijdens de Slag om Arnhem. Deze plaquette was echter te mooi om door souvenirjagers mee te laten nemen en vandaar dat hij al snel werd vervangen door een eenvoudi¬ger exemplaar. Het origineel werd in het Airborne Museum tentoongesteld.
In de praktijk bleek helaas dat de bank voornamelijk door hangjongeren werd gebruikt. Ook was hij nodig aan een opknapbeurt toe. Dit is onlangs door mede¬werkers van de gemeente Renkum gedaan. Er werd toen ook besloten de bank dichtbij het Airborne Museum te plaatsen, om er meer toezicht op te heb¬ben. Het is natuurlijk wel jammer dat met de huidige plaatsing het verband tussen de in 1944 gefotogra¬feerde ‘REME-lokatie’ en de plaats van de herinne¬ringsbank verloren gegaan is.
(Wybo Boersma)

Filmopnamen voor documentaire over 7 KOSB
Op 14 en 15 juli heeft een ploeg van de Britse pro-ductiemaatschappij 360 Productions filmopnamen gemaakt voor een documentaire voor de BBC. De producer John Hayes-Fisher en de historicus Paul Reed waren al eerder dit jaar in Oosterbeek geweest om ideeën op te doen en lokaties te bekijken. In over¬leg met Robert Sigmond werd toen besloten om in de documentaire de rol van 7 KOSB tijdens de Slag om Arnhem centraal te stellen. De filmmakers waren in het bijzonder geïnteresseerd in het verhaal van Sam Cassidy. Deze militair sneuvelde tijdens de gevech¬ten en werd vermoedelijk begraven in de tuin van Hotel Dreijeroord in Oosterbeek, maar zijn stoffe¬lijke resten zijn nooit teruggevonden. Sam Cassidy’s dochter Betty Ross en zijn kleindochter Lynda waren door producer John Hayes-Fisher uitgenodigd om vanuit Belfast naar Oosterbeek te komen om te worden geïnterviewd. In de film wordt het verhaal gepresenteerd door Dan Snow.
Voor de documentaire werden o.a. opnamen ge¬maakt bij en in Hotel Dreijeroord, bij de Bergings en Identificatie Dienst van de Koninklijke Landmacht en in het Glidermuseum van Paul Hendriks in Wolfheze.
De documentaire zal in de serie Dig WW2 op de Britse TV worden uitgezonden in december van dit jaar of in januari 2012.

Poolse onderscheiding voor Eric van Tilbeurgh
Op maandag 25 juli jl. heeft de ambassadeur van Polen aan ons lid Eric van Tilbeurgh een hoge Poolse onderscheiding uitgereikt. Eric is benoemd tot ‘Ridder van de Orde van Verdienste van de Republiek Polen’. De uitreiking vond plaats op de Poolse ambassade in Den Haag in aanwezigheid van familie en vrien¬den. Deze onderscheiding werd hem toegekend voor

25 juli 2011. Eric van Tilbeurgh ontvangt een hoge Poolse onderscheiding. Op de foto van v.r.n.1. Eric Van Tilbeurgh, zijn echtgenote Ewa Malyanska-van Tilbeurgh en de Poolse ambassadeur.

zijn buitengewone bijdrage aan het bekendmaken van de geschiedenis van de Poolse Strijdkrachten in de Tweede Wereldoorlog. In de loop der jaren heeft Eric een indrukwekkend archief en een grote col¬lectie Poolse militaria opgebouwd. De ambassadeur memoreerde dat het de grootste collectie is na die van het Sikorsky Instituut in Londen. Met zijn collec¬tie militaria heeft Eric in de loop der jaren verschil¬lende exposities over de Poolse strijdkrachten ver¬zorgd. Ook was zijn archief een belangrijke bron van informatie bij het verlenen van de Militaire Willems¬orde aan de le Poolse Onafhankelijke Parachutisten Brigade. De Vereniging Vrienden van het Airborne Museum feliciteert Eric van harte met de toekenning van deze onderscheiding. (Wybo Boersma)

Battlefield-wandelingen vanuit Duits perspektief
Onlangs heeft ons lid Ingrid Maan het initiatief geno¬men om battlefieldwandelingen te gaan organiseren in het gebied van de Slag om Arnhem, waarbij de persoonlijke belevenissen van Duitse militairen centraal zullen staan. Ingrid, die in Nijmegen Duitse Taal en Cultuur heeft gestudeerd, heeft de afgelopen jaren met steun van het Airborne Museum verschil¬lende Duitse oorlogsveteranen geinterviewd.
Dit najaar organiseert Ingrid Maan in Oosterbeek battlefield-wandelingen op zondag 18 september, zondag 25 september, zondag 16 oktober, zondag 30 oktober, zondag 13 november, zaterdag 17 decem¬ber en vrijdag 23 december.
Kosten: 45 Euro, inclusief museumbezoek, informa-tiemap en lunch. Voor alle verdere informatie: zie de website: www.betweendutchdeutsch.nl. Reser¬vering via: info@betweendutchdeutsch.nl of via 06-53515716.

Britse officieren op foto geïdentificeerd
In Ministory 104 bij de Nieuwsbrief van juni 2010 stond een oproep ter indentificatie van drie Britse officieren die te zien zijn op twee foto’s van de Duitse PK-Berichter Jacobsen (zie voor de complete afbeeldingen Ministory 104). De foto’s zijn gemaakt in de ochtend van 19 september 1944 op de krui¬sing Utrechtsestraat/(Boven-)Bergstraat in Arnhem. Verder onderzoek heeft de identiteit van de drie nu aan het licht gebracht. Het vermoeden bestond al dat het ging om officieren behorend bij het Ist Parachute Battalion. De opmars van dit bataljon was op die 19e september gestuit aan het oostelijke einde van Onderlangs en de restanten van dit batal¬jon waren daar in het begin van de ochtend gevan-gen zijn genomen. Op bijgevoegde detailfoto zijn van links naar rechts te zien: Lieutenant Britnev (later Britneff), Intelligence officer van het le Bataljon; Major Timothy, Officer Comanding R-company en Lieutenant Driver, Forward Observation Officer van het Ist Light Regiment, ‘attached to’ Headquarters Ist Battalion. Al eerder was in ministory 104 op een van de foto’s Hauptsturmfuhrer Möller van de Hohenstaufen-divisie geïdentificeerd. Daarmee kennen we nu dus vier personen op deze foto’s.

Zowel Lieutenant Driver als Lieutenant Britnev zijn op deze foto’s door hun directe familie herkend. Beide mannen zijn zelf niet meer in leven en overleden in respectievelijk 1994 en 2002. Beide families waren uiteraard zeer verrast en het zien 65 jaar na dato van hun man/vader/broer op deze foto’s heeft bij hen het een en ander losgemaakt. De familie Driver was nog het meest verrast om ‘Tony’ te zien roken op deze foto’s, iets wat ze nooit hebben geweten en wat hij na de oorlog nooit meer heeft gedaan. In ministory 104 werd al het vermoeden geuit dat het bij de majoor om Major Timothy ging en alhoe¬wel Timothy zelf (hij leeft nog, 97 jaar oud!) niet met zekerheid kan aangeven dat hij het is (‘it could or could not be me’), is mijn conclusie dat het geen andere majoor dan hem kan zijn, gezien plaats en tijd van de foto en het feit dat het inderdaad om offi-cieren horende bij het Ist Battalion gaat. Zeker is dat de strijd met de South Staffords op het moment van de foto’s nog woedde en het duurde nog een paar uur voordat deze in grote getalen gevangen werden genomen. Van Lieutenant Driver, zelf van de Royal Artillery, maar ‘attached to’ Ist Battalion, is bekend dat hij deel uitmaakte van de groep van Lt-Col Dobie toen die gevangen werd genomen, hij schrijft dat zelf in zijn memoires. Van de Intelligente Officer Bitnev is het aannnemelijk dat hij ook bij die hoofdkwartiergroep van het Ist Battalion was en Dobie zelf zegt in zijn post-battle report dat Timothy op het laatste moment ook deel uitmaakte van die groep.Voor wie op basis daarvan nog twijfelt, zie bijgevoegde afbeelding van Timothy. Andere majoors waar het theoretisch om

Major John Timothy als kapitein in 1943.

Detail van de foto met de drie Britse officieren. (Bild 101I-497-3530-15a, PK Jacobsen, Bundesarchiv)

zou kunnen gaan zijn Stark en Perrin-Brown, maar die lijken niet op de majoor op de foto. Dobie zelf en zijn adjudant Captain Groves zijn na hun gevangeneming vervoerd naar een ziekenhuis in Arnhem- Noord in verband met de verwondingen van Dobie, waar hij vervolgens aan zijn bewakers is ontsnapt. Dat is dus de achtergrond waarom zij niet op deze foto’s staan.
Een interessant detail is de parawing op de rechter¬mouw van de Airborne-smock van Lieutenant Driver op foto 3530-14a (zie Ministory 104), de andere twee dragen deze niet. Alleen gekwalificeerde parachu¬tisten mochten zo’n wing dragen. Ondanks het feit dat Tony Driver deel uitmaakte van een ‘Airlanding’- eenheid en op de 17e met een zweefvliegtuig was geland, was hij inderdaad een gekwalificeerde parachutist. Hij had die opleiding gevolgd om in voor¬komende gevallen als Forward Observation Officer direct met met de parachutisten te kunnen landen. Bij Arnhem is daar dus niet voor gekozen, waar¬schijnlijk om hem en zijn jeep met radio niet te scheiden. Opvallend detail dus dat alleen de officier van een luchtlandingseenheid op deze foto wèl een wing draagt en de twee parachutisten niet. Men kan zich voorstellen hoe dit soort details de onderzoeker op een verkeerd spoor kunnen zetten. Met dank aan de makers van de website ‘World War 2 Unit histories and officers’, Hans Houterman en Jeroen Koppes. (Paul Meiboom)

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrien¬den van het Airborne Museum, Oosterbeek en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de activiteiten van de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem.
Redactie: drs. Robert P.G.A. Voskuil, Wybo Boersma en Joop Bal.
Coördinatie verzending, archivering & distributie losse nummers Nieuwsbrief: Wybo Boersma, Ede.
Vormgeving Nieuwsbrief: Hildebrand DTP, Wageningen.
Druk: Verweij Het Jonk – Wageningen
E-mail adres WAM: info@vriendenAirbornemuseum.nl.
Telefoon: (0318) 63 96 33.
Postadres: WAM, t.a.v. Ivar Goedings, Postbus 8047, 6710 AA, Ede.
Penningmeester en Coördinator Airborne News Flash: Vincent Luyten.
Website van de WAM: www.vriendenairbornemuseum.nl

Download

Jaarvergadering op 17 maart a.s.
De 32e Algemene Ledenvergadering, tevens Jaarverga-dering van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, zal worden gehouden op zaterdag 17 maart 2012 in de Concertzaal, Rozensteeg 3 te Oosterbeek, aanvang 14.00 uur.
De agenda ziet er als volgt uit:
1. Opening
2. Notulen Algemene Ledenvergadering 19 maart 2011
3. Algemeen Verslag 2011
4. Financieel Verslag 2011
5. Begroting 2012
6. Verslag Kascommissie
7. Bestuursverkiezing
8. Benoeming reservelid Kascommissie
9. Rondvraag
10. Sluiting
Ad 3 en 4: Het Algemeen Verslag, het Financieel Verslag en het Verslag van de Kascommissie liggen een half uur voor de aanvang van de vergadering ter inzage bij de ingang van de zaal. U kunt het Algemeen Verslag en het Financieel Verslag ook aanvragen door een mail of een briefje te sturen aan de WAM. Ad 7: Dit jaar zijn aftredend: Frits Miedema en Wybo Boersma. Beiden stellen zich herkiesbaar. Volgens artikel 8 van de statuten kunnen leden tegenkandidaten stellen

Drie mannen van het Nederlands Verzet overleggen bij Hartenstein met een van de Nederlandse Commando’s (rechts op de foto), die was meegegaan met de le Britse Airborne Divisie.

Een voordracht hiertoe dient uiterlijk tien dagen voor de vergadering schriftelijk bij de secretaris van de WAM te worden ingediend. Dit voorstel moet zijn ondertekend door tenminste tien leden en bij het voorstel dient een bereidverklaring van de kandidaat gevoegd zijn. De kandidaat dient meerderjarig te zijn en lid te zijn van de vereniging.
Na de pauze zal Wybo Boersma een lezing houden over: ‘De inzet van de Nederlandse Commando’s bij Operatie Market Garden’. Wybo houdt zich al jaren bezig met dit onderwerp en hij heeft er in het verleden ook een thema-tentoonstelling over georganiseerd in het Airborne Museum. De lezing zal worden geïllustreerd met een groot aantal foto’s.
De middag eindigt om ca. 17.00 uur.

Verzending Nieuwsbrief
Vanaf heden worden de Nederlandse nieuwsbrieven van de WAM op een nieuwe manier verpakt. Dit gebeurt door onze drukker. Die neemt deze taak over van de vrijwilligers van de WAM, die er jaren achtereen voor zorgden dat de Nieuwsbrieven werden verpakt, geadresseerd en verstuurd. Graag danken we hierbij alle vrijwilligers, die zich hier altijd geheel belangeloos voor hebben ingezet.

Contributie en lidmaatschapskaart
Als u uw contributie voor 2012 heeft overgemaakt, treft u bij deze nieuwsbrief uw lidmaatschapskaart aan. Op de achterzijde van deze kaart staat een barcode. Bij een bezoek aan het Airborne Museum moet u de kaart tonen en wordt de barcode gescanned.
Indien u nog geen contributie heeft betaald, dan wordt u vriendelijk verzocht dit zo spoedig mogelijk te doen. U kunt u dit nog doen voor de eerstvolgende nieuwsbrief uitkomt (april/mei), anders wordt u automatisch uitgeschreven als lid.
De contributie (€ 22 of € 30) kunt u overmaken op post- banknummer 4403641 t.n.v. de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum in Oosterbeek.
(Vincent Luiten, penningmeester)

Van de directeur van het Airborne Museum
In mijn eerste jaar in het Airborne Museum mocht ik kennismaken met tal van bevlogen mensen die op de een of andere manier betrokken zijn bij de geschiedenis van de Slag om Arnhem en het Airborne Museum in het bijzonder. Ik werd getroffen door de inzet, kennis en bevlogenheid van velen, die in de meeste gevallen lid bleken te zijn van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum.
Vrienden zijn onontbeerlijk. Dat geldt niet alleen voor u en mij in ons dagelijkse leven, maar tevens voor een museum. Zeker zoals nu, wanneer het zwaar weer is inde erfgoedsector. Ik leerde het bestuur van de WAM kennen en het bleek van meet af aan goed te klikken. Daarbij werd ik getroffen hoe de VVAM in grote mate het museum ondersteunt. Niet alleen financieel; ook het potentieel aan kennis binnen de Vrienden is indrukwekkend. Vorig jaar zijn we begonnen één op de twee bestuursvergaderingen van het WAM in het museum te laten plaatsvinden, bij welke gelegenheid ik mag aanschuiven. Daarbij wisselen we in ongedwongen sfeer de laatste wederzijdse ontwikkelingen uit en kijken we hoe we elkaar kunnen versterken. In 2011 mocht het museum zich verheugen in een aantal bijzondere bijdragen van de Vrienden, zoals de ondersteuning van de ontwikkeling van het Voortgezet Onderwijs programma bij de nieuwe luisterkei. In diezelfde maand mocht ik één van de eerste exemplaren van de nieuwste editie van de Roll of Honour uit handen van het VVAM-bestuur in ont-vangst nemen. Die staat nu op een speciale katheder in de ‘Hall of Fame’ van het museum. Inmiddels staan er al weer tal van nieuwe samenwerkingsplannen op stapel, waarover we u vast in de loop van het jaar meer kunnen vertellen. Ik hoop dat we nog lang op uw steun voor de belangrijke boodschap van het museum mogen rekenen. Want ja, vrienden zijn onontbeerlijk. (Jan Hovers, directeur Airborne Museum)

Lezing over de Glider Pilots
Bij de vorige Nieuwsbrief zat een overzicht van de activiteiten van de WAM in 2012. Op dit overzicht staat voor 17 november een thema-lezing vermeldt Inmiddels is bekend geworden dat op die datum Luuk Buist uit Oosterbeek een lezing zal houden over de rol van de Glider Pilots bij de Slag om Arnhem. Nadere informatie volgt in een van de volgende nummers van de Nieuwsbrief en op de website.

Extra battlefieldtour op 28 april
Op 27 april a.s. verschijnt het nieuwe boek over het 11e Parachutisten bataljon, ‘Arnhem Their Final Bat- tle’, dat is geschreven door Gerrit Pijpers en David Truesdale. Ter gelegenheid hiervan wordt op zaterdag 28 april een extra battlefield tour georganiseerd. Gerrit Pijpers en Niall Cherry zullen die dag als gids optreden.
Het 11e bataljon maakte deel uit van de 4e Parachutisten Brigade, die op 18 september 1944 landde op de Ginkelse Heide. In vergelijking met het 156e en het 10e bataljon, die ook deel uitmaakten van de 4e Brigade, is het 11e bataljon altijd een beetje in de schaduw van de geschiedenis gebleven. Daaraan komt nu, door het uitkomen van het nieuwe boek, een einde. Tijdens de battlefield tour op 28 april volgen we de route die het bataljon tijdens de Slag om Arnhem volgde en bezoeken we de belangrijkste plaatsen waar strijd werd geleverd.
De tour gaar per bus, maar er worden ook stukken te voet afgelegd.
Het (voorlopige) programma ziet er als volgt uit. De tour start om 10.00 uur. De bus vertrekt vanaf de Talsmalaan ter hoogte van Restaurant Kleyn Harten- steyn. Eerst gaat de tocht naar de Ginkelse Heide, waar uitleg wordt gegeven op de plaats waar op 18 september 1944 het verzamelpunt was van het 11e bataljon. Daarna loopt men terug naar de bus en wordt een gedeelte van de opmarsroute gevolgd tot in Oosterbeek. Vervolgens wordt in het Airborne Museum de film ‘Casualty Care in Battle’ gedraaid, waarin dokter Stuart Mawson, in september 1944 arts bij het 11e bataljon, vertelt over zijn werk tijdens de gevechten in Arnhem en Oosterbeek. Daarna is er een lunch,

Drie Britse krijgsgevangenen, die behoorden bij het 11e Parachutisten Bataljon, worden door Duitse militairen afgevoerd via de Weverstraat en de Dam in Oosterbeek. V.l.n.r. Private Jimmy Kerr, Lance Corpora! Harold Cook, Regimental Quartermaster Sergeant Dave Morris.

waarna de route van het bataljon naar Arnhem wordt gevolgd. Bij Onderlangs/Bovenover wordt uitgebreid ingegaan op de mislukte doorbraak van vier Britse bataljons, waaronder het 11e, naar de brug op 19 sep-tember 1944. Ook wordt gestopt op de Hulkesteinse- weg, bij de plaats waar dokter Mawson zijn verband- post had. Vervolgens wordt de route van de terugtocht van het 11e bataljon naar Oosterbeek gevolgd. Daarbij wordt ingegaan op de locatie en de rol van de ‘Thompson Force’ en bij de Oude Kerk wordt uitleg gegeven over de ‘Lonsdale Force’. Vervolgens gaat men terug naar Schoonoord, via de Beneden-Weverstraat, waar o.a wordt stilgestaan bij de plaats waar de beroemde foto werd genomen van drie Britse krijgsgevangenen. Alle drie behoorden bij het 11e bataljon. Een van hen was Dave Morris, die na de oorlog bijna ieder jaar terug kwam naar Oosterbeek en die ook voorzitter van Arnhem Veterans Club is geweest.
Tijdens en na afloop van de battlefield tour bestaat de mogelijkheid om het nieuwe boek ‘Arnhem Their Final Battle’ over het 11e bataljon aan te schaffen en te laten signeren.
Wanneer u deel wilt nemen aan deze bijzondere bat-tlefield tour, wordt u verzocht € 45,- over te maken op postbankrekening 4403641 t.n.v. de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, onder vermelding van ‘battlefieldtour 11e bataljon’. Aanmeldingen worden behandeld in volgorde van binnenkomst. Alleen wanneer u niet meer mee kunt omdat de tour is overtekend, ontvangt u bericht. Het inschrijvingsgeld moet uiterlijk op 20 april binnen zijn bij de Penningmeester van de WAM.

Verslag over de ontsnappingsoperatie ‘PEGASUS 1’
Schrijver in filmmaker K.Angus Robertsen uit het Verenigd Koninkrijk heeft een verslag samengesteld over operatie PEGASUS 1, waarbij in de nacht van 22 op 23 oktober 1944 138 geallieerde militairen vanuit Duits gebied over de Rijn konden ontsnappen. Het verslag is getiteld: ‘A Diary of Events – relating to the Escape PEGASUS one’.
Het is een ongebruikelijk en uniek verhaal over operatie PEGASUS I. Het was oorspronkelijk bedoeld om te dienen als de basis voor een televisie script, eenvoudig gezegd een verzameling van data en feiten. Het was 3 dus niet bedoeld als gewoon boek over het onderwerp.
Het is een dag-voor-dag verslag van de gebeurtenissen, waarbij vooral is gekeken naar de kontakten, die de belangrijkste personen met elkaar hadden, vanaf het eind van de Slag om Arnhem tot aan hun ontsnapping over de Rijn. Daaraan toegevoegd zijn allerlei historische details en persoonlijke verhalen van anderen. Angus Robertson is begonnen met het onderzoeken van bronnen, waarin data worden genoemd, die betrouwbaar zijn, zoals de rapporten van MajorTony Hibbert, Brigadier Lathbury en Lt.Col. Dobie. Daaruit heeft hij een nauwkeurige ’tijdslijn’ geconstrueerd, waarin alle gebeurtenissen op chronologische volgorde zijn opgenomen. Daarin heeft hij vervolgens de verslagen van anderen, zoals dat van Major Digby Tatham Warter, verwerkt.
Naast bestaande publikaties, heeft hij ook veel materiaal gebruikt dat afkomstig is uit andere bronnen, zoals interviews met mannen die ontsnapt zijn, krijgsgevangenen en leden van het Verzet. Zeer interessant is de analyse van proces, waarbij Operatie Pegasus veranderde van een evacuatie in een massa ontsnapping. Zoals bij alle persoonlijke historische verhalen, of ze nu geschreven zijn een dag na de gebeurtenissen of vijftig jaar later, blijkt dat ze elkaar soms tegenspreken. In zo’n geval heeft Robertson beide versies opgenomen.
Daarnaast bevat het boekje een groot aantal bijlagen, waaronder een verslag uit het National Archives over het onderzoek naar het schiet-incident in Brammen, achtergrondinformatie over het Verzet, IS9 geheim- agenten en een verslag over hoe het Tony Hibbert en Digby Tatham Warter na ‘Arnhem’ is vergaan.
Er zit ook een aantal interessante voorbeelden in hoe bepaalde gebeurtenissen kunnen worden gedramatiseerd voor een film of toneelstuk. Voor een dergelijk project is al belangstelling getoond, maar tot nog toe is de uitwerking daarvan nog niet van de grond gekomen. Er is een beperkt aantal exemplaren van dit rapport beschikbaar voor belangstellenden. Het is een eenvoudige uitgave met 71 pagina’s op A4 formaat. De publicatie is geïllustreerd met kaarten en foto’s. Wanneer u een exemplaar wilt hebben, maakt u dan 14 euro (voor boek + verpakkings- en verzendkosten) over op Postbankrekening 2177834 t.n.v. R. Voskuil, Oosterbeek, onder vermelding van ‘Pegasus Rapport’. Vergeet u vooral niet uw adres te vermelden! Leden in het Verenigd Koninkrijk kunnen een exemplaar bestellen bij Niall Cherry.

Nieuwe verlichting voor Museum en Monument
Woensdag 14 december 2011 werd onder grote be-langstelling de nieuwe verlichting voor de buitenzijde van het Airborne Museum en voor het Airbor- ne Monument in gebruik gesteld. De directeur van het museum, Jan Hovers, is zeer ingenomen met die sfeervolle verlichting: ‘In het najaar van 2009 heropende het Airborne Museum haar deuren voor het publiek na een ingrijpende renovatie. Het museum, ooit letterlijk het hart van een dramatisch en heftig strijdtoneel, miste echter nog de kroon op de vernieuwing. Het museum verhaalt over misschien wel de meest duistere periode uit de geschiedenis van Oosterbeek en omstreken. Als symbool van de herwonnen vrijheid wil het nu letterlijk het lichtend middelpunt in de gemeenschap zijn. Daartoe is er een indrukwekkend lichtontwerp gemaakt. In het ontwerp is gebruik gemaakt van de nieuwste me-thodes en technieken om het museum en het monument op karakteristieke wijze in het licht te zetten.’ Het onderste deel van het Airborne Monument wordt beschenen met rood licht en het bovenste deel met wit licht. Het rood symboliseert de vurige strijd en het vergoten bloed, het wit de hoop en de bezieling. Het is de bedoeling dat er een verbinding komt tussen het monument en het museum via lichtpunten in de Utrechtseweg. ‘Het benadrukt hoezeer beide ‘bakens’ bij elkaar horen’ zei Jan Hovers. ‘Het ontbreekt de ge-meente en het museum nu nog aan financiële middelen om dit deel van het verlichtingsplan uit te voeren, maar hopelijk gebeurt het in de loop van volgend jaar’.

In memoriam Wim de Ruijter. 1926-2011
Op 17 december 2011 overleed op 85-jarige leeftijd Wim de Ruijter. Wim was, vanaf de verhuizing van het Airborne Museum van Kasteel Doorwerth naar Hartenstein in 1978 tot aan de recente verbouwing, de vaste fotograaf van het museum. Hij nam geen foto’s van evenementen, maar hij was degene die, wanneer er historische foto’s bij het museum binnen kwamen, er voor zorgde dat die werden gereproduceerd. Vervolgens drukte hij ze af of vergrootte ze, om in het museum te kunnen ophangen of in het archief te kunnen opnemen. Alleen al voor de vaste opstelling in het Airborne Museum heeft hij in de loop der jaren meer dan 1000 foto’s afgedrukt. Ook voor de 20 exposities, die in de loop der jaren zijn gehouden, heeft Wim al het fotowerk verzorgd.
Wim deed al dit werk geheel belangeloos, in zijn vrije tijd. Soms was hij avonden lang bezig om de foto’s (die soms te laat besteld werden) toch op tijd voor de opening van een expositie af te kunnen afleveren. Wim was een fotograaf van het oude stempel. Met digitale fotografie hield hij zich niet bezig, al het fotowerk deed hij nog ‘op de ouderwetse manier’ in zijn donkere kamer. De laatste jaren waren goed fotopapier en chemicaliën steeds moeilijker te vinden, maar Wim wist toch altijd nog wel weer ergens een partij op de kop te tikken. Heel vaak was de kwaliteit van een door hem afgedrukte foto vele malen beter dan het (soms vergeelde) origineel! Het vak had hij geleerd tijdens zijn lange jaren als fotograaf bij de Koninklijke Luchtmacht.
Ook voor de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum heeft Wim veel betekend. Hij assisteerde onder meer bij de samenstelling veel excursiegidsen en ook hielp hij jarenlang bij het gereed maken van de Nieuwsbrief voor de verzending. Terecht benoemde het bestuur van de WAM hem dan ook enige jaren geleden tot ‘Lid van Verdienste’.
Dinsdag was Wim’s vaste dag in het Museum, maar de laatste jaren zagen we hem steeds minder komen. Voor de verzorging van zijn echtgenote was hij meer en meer aan huis gebonden.
De afscheidsdienst voor Wim de Ruijter vond plaats op 21 december 2011 in de aula van het crematorium Moscowa in Arnhem. De dienst werd bijgewoond door een vertegenwoordiger van de Vereniging Vrienden en namens de WAM was er een bloemstuk. We zullen Wim’s vakmanschap en zijn humor zeer missen. (Wybo Boersma)

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, Oosterbeek en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de activiteiten van de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem.
Redactie; drs. Robert P.G.A. Voskuil, Wybo Boersma en Joop Bal.
Coördinatie verzending, archivering & distributie losse nummers Nieuwsbrief: Wybo Boersma, Ede.
Vormgeving Nieuwsbrief: Hildebrand DTP, Wageningen.
Druk; Verweij Het Jonk – Wageningen
E-mail adres WAM; info@vriendenAirbornemuseum.nl.
Telefoon: (0318) 63 96 33.
Postadres. WAM, t.a.v. Ivar Goedings, Postbus 8047, 6710 AA, Ede.
Penningmeester en Coördinator Airborne News Flash;
Vincent Luyten.
Website van de WAM; www.vriendenAirbornemuseum.nl

Download

Dochter van Generaal Urquhart houdt lezing over haar vader
Op zaterdag 13 oktober zal Judy Urquhart een lezing geven over haar vader, Generaal R.E. Urquhart, in sep-tember 1944 commandant van de First British Airborne Division. De lezing, die wordt geïllustreerd met foto’s, is getiteld ‘The Road to Arnhem’. Judy zal vertellen over het leven en de loopbaan van haar vader en over erva-ringen, die mogelijk invloed hebben gehad op bepaalde beslissingen, die hij nam tijdens de Slag om Arnhem. De lezing is in het Engels en wordt gehouden in de Concertzaal in Oosterbeek. Aanvang: 13.30 uur (dit tijdstip wijkt af van onze ‘normale’ aanvangstijd, 14.00 uur!). De zaal is open om 13.00 uur en de middag eindigt om ca. 15.00 uur.Toegang: gratis voor leden van de WAM en de Fellowship; niet-leden betalen 5 Euro.

17 september 1944. Generaal R.E. Urquhart, commandant van de Ist British Airborne Division, wacht op vliegveld Fair/ord op het moment dat hij in een Horsa glider zal stappen om te vertrekken naar Nederland. FOTO: AFPU FILMOPNAME, GEMAAKT DOOR SERGEANT WALKER;

Lezing over de rol van de Glider Pilots tijdens de Slag om Arnhem
Op 17 november a.s. houdt Luuk Buist een lezing over de rol van de Glider Pilots tijdens de Slag om Arnhem. Deze piloten vlogen niet alleen de zweefvliegtuigen naar Arnhem, maar speelden ook een belangrijke rol bij de gevechten in Arnhem en Oosterbeek.
Luuk is dè expert op dit onderwerp en in 2009 publiceerde hij, samen met Majoor Mike Peters van het Britse Army Air Corps, het boek ‘Glider Pilots at Arnhem’. Dit standaardwerk werd uitgegeven door Pen & Sword in het Verenigd Koninkrijk. Luuk houdt zijn lezing, die hij illustreert met een groot aantal foto’s, in de Concertzaal in Oosterbeek.
Aanvang: 14.00 uur. De zaal is open om 13.30 uur. Leden van de VVAM en de Fellowship hebben gratis toegang. Niet-leden betalen 5 Euro.

Het Airborne Museum zoekt verhalen van burgers
In september van dit jaar is men bij het Airborne Museum in Oosterbeek begonnen met het project ‘burgerparticipatie’. Het doel van dit project, dat de naam ‘Airborne Memories’ heeft gekregen, is het ver-zamelen van verhalen van burgers over hun beleve-nissen tijdens en ook na de Slag om Arnhem. In het museum heeft altijd de nadruk gelegen op de militaire kant van de Slag om Arnhem, maar volgens museum-directeur Jan Hovers wordt het nu tijd om ook meer aandacht te besteden aan de ervaringen van de bur-gerbevolking. Daarbij gaat het niet alleen om de ingrij-pende ervaringen tijdens de Slag. Juist ook de periode erna vindt men bij het museum belangrijk. Hovers: ‘De evacuatie, de zorgen om het lot van familieleden en vrienden, de angsten over het oorlogsgeweld, de emoties bij de terugkeer in het verwoeste gebied en het leven tijdens de wederopbouwperiode. Welke impact hadden die ervaringen op individuele mensen, die probeerden een zo normaal mogelijk leven te leiden? Hoe heeft het hun leven beïnvloed, ook wat betreft hun normen en waarden, hoe stonden ze in het leven en hoe heeft die periode de opvoeding van hun kinderen beïnvloed? En wat hebben de oorlogservaringen van ouders betekend voor hun kinderen en kleinkinderen? Als historisch museum willen wij alle aspecten van de Slag om Arnhem in kaart brengen.’ Bij dit project zal nauw worden samengewerkt met de welzijnsorganisatie ‘Solidez’. Die gaat op zoek naar vrijwilligers om de verhalen van burgers op te tekenen. Die vrijwilligers krijgen een training, waarin ze leren interviewen en te herkennen wat er interessant is voor het museum om te weten. Ook krijgen ze een training voor het schrijven op het web. Begonnen wordt in de zes dorpen van de gemeente Renkum. Daarna wordt het project uitgebreid naar omliggende gemeenten als Arnhem en Ede. De verhalen zullen worden gebruikt in een grote ten-toonstelling in september 2014, wanneer het zeventig jaar geleden is dat de Slag om Arnhem plaats vond. Op die expositie in het Airborne Museum zullen de oorlogsbelevenissen van de gewone mensen uit de regio centraal staan. De verhalen zullen ook te lezen zijn op de website van het Airborne Museum. Op de site kan iedereen reageren op de verhalen en eigen ervaringen toevoegen. Binnenkort komt er ook een speciale website in de lucht: airbornememories.nl. Mensen die verhalen willen optekenen én mensen die een verhaal te vertellen hebben, kunnen mailen naar info@Airbornememories.nl.

Paul Tirion ontvangt erepenning van de gemeente Renkum
Het was voor Paul Tirion een volledige verrassing toen hij tijdens een bijeenkomst in het Airborne Museum op vrijdagavond 10 augustus van burgemeester Jean Paul Gebben de erepenning van de gemeente Renkum kreeg uitgereikt. Die penning is Paul toekend voor al het werk dat hij doet voor verschillende sportverenigingen, stichtingen en instellingen in de gemeente. Paul Tirion, die Penningmeester is van de Stichting Airborne Museum, heeft ook een belangrijke rol gespeeld bij de totstandkoming van het vernieuwde museum. Voor dit project benaderde hij sponsors en bedrijven en vroeg hij subsidie aan. Daardoor kon de zaak financieel sluitend worden gemaakt. Tijdens de verbouwing en vergroting van het museum was hij coördinator renovatie en innovatie.

Op 10 augustus ontving Paul Tirion (rechts) in het Airborne Museum de erepenning van de gemeente Renkum uit handen van Burgemeester Gebben.

Momenteel is hij voorzitter van de regionale stichting ‘Airborne Feelings’ en zit hij in de werkgroep die zich bezighoudt met het plaatsen van ‘luisterkeien’ op locaties, die een belangrijke rol hebben gespeeld in de Tweede Wereldoorlog.

Schoonmaakactie vijver levert bijzondere vondsten op
In het kader van het herstel van de beken en de vijvers in de gemeente Renkum is ook de grote vijver onderaan de Van Borsselenweg in Oosterbeek, vlakbij het kruispunt met de Benedendorpsweg en de Veerweg uitgebaggerd. Voordat het eigenlijke baggeren begon, heeft een gespecialiseerd bedrijf de vijver onderzocht op de aanwezigheid van explosieven. Daarbij kwamen zoals verwacht de nodige granaten en andere soorten munitie uit de modder tevoorschijn, evenals onderdelen van wapens en een Britse parachutistenhelm. Maar er kwamen ook voorwerpen tevoorschijn uit andere perioden, zoals kluisjes, geldkistjes en frames van bromfietsen.
Een aantal voorwerpen uit de Slag om Arnhem is korte tijd tentoongesteld geweest in het Airborne Museum. De voorwerpen bevonden zich daar in een doorzichtige bak met water. Dit was nodig om ze te beschermen tegen de invloed van zuurstof. Helaas kon deze methode van exposeren slechts kort worden toegepast.
Bijzonder was de vondst in de vijver van een aantal 8-millimeter filmpjes in een 17e eeuws kistje. In een laboratorium werden die filmpjes schoongemaakt, waarbij het bleek dat het ging om vakantiefilmpjes uit de eerste helft van de jaren zestig van de vorige eeuw. Bij het Airborne Museum wilde men graag weten wie er op deze filmpjes zichtbaar waren en daarom werden wat stukjes vertoond op TV Gelderland. Helaas werd hierover geen duidelijkheid verkregen, maar wel meldde zich (anoniem) iemand, die verklaarde dat hij jaren geleden het betreffende kistje bij een inbraak had buitgemaakt en het vervolgens in de vijver had gegooid!

Oorlogsfoto’s langs de route van de Airborne Wandeltocht
Op verzoek van de Politie Sport Vereniging in Oosterbeek zijn in september 2011 voor het eerst op een aantal plaatsen langs de route van de Airborne Wandeltocht grote foto’s neergezet, waarop is te zien hoe die locatie er uitzag tijdens de Slag om Arnhem in september 1944 of na de Bevrijding in 1945. Dit is gedaan omdat veel wandelaars niet uit de regio Arnhem komen en zich vaak niet bewust zijn wat er zich in de oorlog allemaal heeft afgespeeld in het gebied waar ze doorheen lopen.
Een werkgroepje, bestaande uit Jan Hovers en Berry de Reus van het Airborne Museum en Robert Voskuil van de Vereniging Vrienden, keek welke foto’s eventueel geschikt waren om te gebruiken en maakte de uiteindelijke selectie.
Tijdens de Airborne Wandeltocht van 2011 bleek er veel belangstelling te zijn voor de grote foto’s. Veel mensen stonden even stil om ze te bekijken. Daarom zijn ze ook bij afgelopen Airborne Wandeltocht, die op 1 september 2012 werd gehouden, opnieuw langs

Aan de Beneden-Weverstraat in Oosterbeek stond tijdens de Airborne Wandeltocht een van de borden met een grote foto van dezelfde locatie tijdens de Slag om Arnhem.
de route gezet. De borden met de afbeeldingen bleven staan tot eind september, zodat ze ook tijdens de Airborne herdenking konden worden bekeken.

Aanvulling voor de Roll of Honour
In september vorig jaar verscheen de langverwachte vijfde druk van de Roll of Honour van de Slag om Arnhem. In dit standaardwerk over de geallieerde mili-tairen die tijdens de gevechten in de septemberdagen van 1944 (of ten gevolge daarvan) in de regio Arnhem en elders het leven lieten, staan veel nieuwe gegevens in vergelijking met de vorige uitgave. De publicatie werd door de liefhebbers dan ook enthousiast begroet en we ontvingen ook opbouwende kritiek. Zo informeerde een van de Poolse lezers belangstellend naar het ontbreken van de naam van een TWeede Luitenant van de Ist Polish Independent Parachute Brigade Group. Bij het controleren daarvan kwam boven water dat de informatie over nog een Poolse officier in de gedrukte versie van het manuscript nergens terug te vinden was. Dit was des te merkwaardiger omdat beide mannen wel degelijk vermeld worden in de concepttekst en in de eerste proef. Een van de vele medewerkers aan de totstandkoming van het boek haalde daarna per ongeluk een streep door de twee Polen, en niemand van de overige direct betrokkenen (Jan Hey, Philip Reinders en ondergetekende) viel dat kennelijk op. Hoe het ook zij, de desbetreffende parachutisten verdienen het uiteraard om wel degelijk genoemd te worden, en hun gegevens volgen dan ook hierna.
Met dank aan Mateusz Mroz!

Brigade Headquarters – Kwatera Glowna:
24.9 KOLASINSKI, Tadeusz; Ppor.; 1907; age 36. Ppor. Kolasinski was killed during the Rhine Crossing from Driel to Oosterbeek on 24 September 1944. He was buried by local Air Raid Wardens in the Onder de Bomen General Cemetery at Renkum (map 39-28-13) in September/October 1944. Oosterbeek 25.B.11.
26.9 JAWORSKI, WaclawJ.; Ppor.; 14818; age 31. Ppor. Jaworski was wounded during the Crossing of the river Rhine (from Driel to Oosterbeek) on the night of 23 September 1944. He probably died the next day. FB in the garden of the Ter Horst family, Benedendorpsweg, map E.6. Oosterbeek 25.B.20.
(Geert Maassen)

Presentatie tweede deel van het beeldverhaal over Slag om Arnhem
Donderdag 23 augustus vond in het Airborne Museum de presentatie plaats van het twee- de deel van het beeldverhaal over de Slag om Arnhem, getiteld ‘Slag om Arnhem, septem- ber 1944, Een historisch beeldverhaal, Deel 2: ‘Hotel Hartenstein’. Vorige jaar verscheen het eerste deel uit deze serie, getiteld ‘De Brug’. Het eerste exemplaar werd aangebo- den aan de burgemeester Jean Paul Gebben van de gemeente Renkum. Ook dit nieuwe boek is gemaakt door Hennie Vaessen en Tine Bouwhuis in hun studio in Oosterbeek. In dit deel ‘Hotel Hartenstein’ worden de lotgevallen van militairen en burgers in en om Oosterbeek op indringende wijze in beeld gebracht. Het maken van een dergelijk beeldverhaal of stripboek kost een jaar werk. Op basis van historische versla- gen en foto’s wordt een script geschreven. De feiten worden gecontroleerd door mensen van het Airborne Museum en andere deskundigen. De stripboeken zijn geen simpele plaatjesboeken. Studio Vaessen brengt de zaken op een realistische manier voor het voetlicht en neemt de lezers zeer seri- eus. De zaken worden niet fraaier weergegeven dan ze waren. Alle figuren spreken hun eigen taal: De Britten spreken Engels, de Duitsers Duits en de Nederlanders Nederlands. Dit versterkt de authenticiteit. De strip- boekenserie is bestemd voor lezers van 12 jaar en ouder. Er is ook een Engelstalige uitgave verschenen. Het stripboek ‘Hotel Hartenstein’ kost Euro 14,95 en is o.a. verkrijgbaar in het Airborne Museum. Zie ook : info www,graphicnovell944.com

De voorkant van het nieuwe strip-boek over de Slag om Arnhem.

“1st British Airborne Division ‘Phantom’. Reporting the Battle for Arnhem 1944”
Dit is het tweede boekje dat Asher C.J. Pirt heeft geschreven over rol van het GHQ Liaison Regiment, beter bekend onder de naam PHANTOM, tijdens de slag om Arnhem.
Volgens de schrijver is er al veel gezegd en geschreven over deze eenheid en is dit boekje het definitieve verslag. Hij vermeldt dat dit verslag gebaseerd is op war diaries, berichten-logboeken, brieven en een door Frederic Kelly gemaakt interview met Neville Hay uit 1967. Verder baseert hij zich op het in 1951 verschenen boek ‘Phantom was there’ van Reginald Hills, die ove-rigens niet in Arnhem was. In de praktijk blijkt dit een zeer zwakke basis. Met voetnoten zijn wel de verschillende bronnen aangegeven.
In zijn eerste hoofdstuk geeft Pirt een beschrijving van de diensttijd van luitenant Neville Hay, commandant van de Ist British Airborne Phantom patrouille, die uit 5 man zou hebben bestaan. Behalve luitenant N.A. Hay waren dat een onderofficier, George Hobkirk, en nog drie niet nader genoemde soldaten. In het in 1996 door de WAM uitgegeven naslagwerk ‘Who was Who during the Battle of Arnhem’ staat dat ook kapitein J.P. Ashbury in Arnhem was. Dit is echter onjuist, want die landde bij Groesbeek binnen de Duitse linies en werd krijgsgevangen gemaakt. Volgens Martin Middlebrook in zijn boek ‘Arnhem’ (1994) was de sterkte 10 man. De officiële sterkte van een ‘Phantom’ patrouille was in 1944: 1 officier, 1 onderofficier en 8 of 10 manschappen, uitgerust met een jeep, 2 motorfietsen en soms een White scout. Hoofdstuk 1 van 416 bladzijden is voor een groot deel gebaseerd op het genoemde interview van Kelly en enkele documenten uit het War Office. In dit hoofdstuk wordt ook wat nader ingegaan op de gebruikte radioapparatuur, de Wireless set no 22, maar dan met een extra versterker. Dat kan de Amplifer RF no 2 geweest zijn die ook bij de WS no. 19 gebruikt werd, maar daar wordt geen nader informatie over gegeven. Ook ontbreken er afbeeldingen van zowel de radio als de amplifier. Deze zouden een duidelijk beeld hebben kunnen geven. Ook het stukje over de gebruikte antennes is voor een leek onduidelijk. Zoals in de tekst staat is een tekening duidelijker, maar die staat niet in het boekje afgedrukt. Overigens was daar niets bijzonders aan te zien, want het waren de gebruikelijke draad antennes.
Ook de reden waarom ‘Phantom’ tijdens de Slag om Arnhem wel verbinding had met Engeland en de rest van de divisie niet of nauwelijks, komt op de pagina’s 14 en 15 niet uit de verf. Het volgende hoofdstuk, dat iets meer dan 2 bladzijden beslaat, gaat over de landing en de daar opvolgende acties. De vermelding van een contact met twee Amerikaanse liaison officieren lijkt merkwaardig, want er waren geen Amerikaanse
liaison officieren bij de le Britse Airborne Divisie. Misschien heeft hij de twee Amerikaanse officieren van de US Air Support Unit ontmoet?
Vervolgens wordt op twaalf bladzijden (met de nodige lege ruimte) de inzet van ‘Phantom’ bij het hoofd-kwartier Hartenstein beschreven. Ook hier weer voor-namelijk gebaseerd op het genoemde interview met Hay. Een nadere analyse van de tekst laat zien dat het eigenlijk een uitgewerkte beschrijving van het radio- logboek is, soms opgehangen aan het verhaal van Neville Nay. We komen nauwelijks iets nieuws tegen. Een vreemde indruk maakt het verhaal dat Neville Hay over de spoorbrug in Oosterbeek naar Hartenstein zou zijn gereden, waarbij hij langs de auto van de Duitse Generaal Kussin kwam, die gesneuveld op de achter-bank lag. Waarschijnlijk wordt bedoeld de spoorover- gang bij Wolfheze, want de Dreijenseweg was in Duitse handen. De evacuatie is een apart hoofdstuk van vier bladzijden. Het laatste hoofdstuk, de evaluatie, twee pagina’s groot, geeft geen nieuwe inzichten in het optreden van ‘Phantom’. Dat alle informatie van de le Airborne Divisie alleen via ‘Phantom’ ging is onjuist. Als aanhangsel staan de berichten die ‘Phantom’ gezonden heeft vermeldt, maar die had u al eerder gelezen. Ze komen ook voor in het boek “Phantom” van Philip Warner uit 1982. Als aanhangsel B is een kaartje uit de National Archives met de locaties van de diverse radiostations in Park Hartenstein afgedrukt, waaruit de positie van Phantom af te lezen is. De overige afkor-tingen zijn voor een niet verbindingsman duister. Als afsluiting een postzegel groot fotootje van Neville Hay. Een deel van de informatie uit het boekje was al eerder beschreven in het boekje van Pirt: “GHQ Liaison Regiment”. Als beide boekjes waren samengebundeld had dat een aantrekkelijker werk opgeleverd.
Het boekje telt 70 pagina’s, echter hiervan zijn 35 niet of nauwelijks beschreven. De relevante tekst bestaat dus uit 35 pagina’s, met gemiddeld 31 regels. Verwacht echter niet veel nieuws, maar voor iemand die alles over Arnhem wil lezen, is het aardig.
“1 British Airborne Division ‘Phantom’ Reporting the Battle for Arnhem 1944″ door Asher C.J. Pirt werd uit-gegeven bij Walmer in 2011 (ISBN 978-1-4709-1321-2) De uitgave telt 70 pagina’s en kost ca. 7 Euro.
(Wybo Boersma)

COLOFON
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, Oosterbeek en verschijnt vier keer per jaar. Het doel is bekendheid te geven aan het Airborne Museum, de activiteiten van de Vereniging Vrienden en de geschiedenis van de Slag om Arnhem.
Redactie: drs. Robert P.G.A. Voskuil, Wybo Boersma en Joop Bal.
Coördinatie verzending, archivering & distributie losse num-mers Nieuwsbrief: Wybo Boersma, Ede.
Vormgeving Nieuwsbrief: Hildebrand DTP, Wageningen.
Druk: Drukkerij Verweij Wageningen B.V.
E-mail adres WAM: info@vriendenAirbornemuseum.nl.
Telefoon: (0318) 63 96 33.
Postadres.’ WAM, t.a.v. Ivar Goedings, Postbus 8047, 6710 AA, Ede.
Penningmeester en Coördinator Airborne News Flash: Vincent Luyten.
Website van de WAM: www.vriendenAirbornemuseum.nl

Download