Archief voor categorie: Archief

NIEUWSBRIEF No. 51, augustus 1993
Redactie:
Drs. R.P.G.A. Voskuil
C. van Roekel
G.H. Maassenjr. (085-337515)

Generaal-majoor John Frost overleden
Na een langdurige ziekte is op 21 mei jongstleden generaal-majoor John Dutton Frost overleden. Een ernstige hartkwaal én kanker vellen zelfs de sterksten. Hij werd bijna 81 jaar. Velen wisten van zijn conditie, maar toch was het een schok het nieuws te vernemen. Hij was de laatst overgebleven bataljonscommandant van de Slag om Arnhem, nadat enige maanden eerder brigadier Tommy Haddon van het toenmalige Border Regiment gestorven was.
Frost werd in 1912 in India geboren. Na zijn opleiding aan de militaire academie in Sandhurst werd hij benoemd bij de Cameronians. Op zijn verzoek werd hij ingedeeld bij de Special Air Service, waarna hij het 2e parachutistenbataljon onder bevel kreeg. Daarvoor had hij als compagniescommandant de vermetele raid op Bruneval aan de noordkust van Frankrijk uitgevoerd. Daarbij werden de belangrijkste onderdelen van een Duitse radarinstallatie ter bestudering over zee meegenomen. Zijn grootste roem oogstte hij met zijn bataljon in
1944 als verdediger van het noordeinde van de brug in Arnhem, van zondagavond 17 september tot de vroege donderdag daarop, twee maal zo lang als zijn opdracht luidde. Hij werd gewond en bracht de rest van de oorlog in krijgsgevangenschap door. Daarna was hij onder andere commandant van de 52e

Generaal-majoor John Frost tijdens de herdenking in 1989. (foto: B. de Reus)

Lowland divisie en bevelhebber van de Britse troepen in Malta en Libië. Na zijn pensionering in 1967 werd hij boer. Frost was, evenals andere veteranen die bij het maken van de film ‘Een brug te ver’ adviseerden, niet gelukkig met het resultaat omdat diverse scènes sterk afweken van de historische feiten. Op 16 september 1978 werd de verkeersbrug over de Rijn in Arnhem naar hem genoemd.
Hij fungeerde vele malen als ‘leader of: the pilgrimage’ in september, waarbij hij een bezoek aan het museum nooit oversloeg. Vaak kwam hij om elf uur ‘s ochtends rechtstreeks van Schiphol met de klacht: ‘They didn’t give me any breakfast on board. Could I have a large whisky?’.
Een aimabele en dappere man is niet meer. Wij wensén zijn vrouw en kinderen sterkte en zullen hem missen.- (A.G.)

Van de redactie
Deze Nieuwsbrief verschijnt kort voor de 49ste herdenking van de Slag om Arnhem. Het programma hiervan is inmid- dels in verschillende lokale en regionale kranten bekendgemaakt. Omdat veel leden niet in de regio Arnhem wonen, sluiten we bij deze editie traditiegetrouw het officiële programma bij, zodat ieder lid van de Vereniging op de hoogte is en eventueel kan deelnemen aan de herdenking.

Nieuwe ‘leden voor het leven’
Als ‘lid voor het leven’ hebben zich de volgende mensen aangemeld: mevrouw C.P. van de Ende-Voorwinden uit Oosterbeek, mevrouw R.C. Peeters uit Middelburg, de heer en mevrouw Heerma van Vos uit Leeuwarden, de heer M.O. van de Mark uit Amsterdam, de heer W. Möller uit Oosterbeek en de heer H. Caperts uit Heelsum.

De Nieuwsbrief verschijnt vier keer per jaar

Wandel-excursie trok veel belangstelling
Begunstigd door uitstekend weer vond op zaterdag 3 juli de jaarlijkse excursie van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum plaats. Dit keer was het onderwerp ‘operatie BERLIN’. De ca. 90 deelnemers werden ‘s ochtends ontvangen in het Airborne Museum, waar de heer Van Roekel een korte inleiding hield. Vervolgens vertrokken de groepjes excursiegangers met korte tussenpozen voor een wandeling door de bossen van de ‘Hemelse Berg’ en de uiterwaarden naar de Rijn. Onderweg werd uitleg gegeven door de heren Groeneweg en Van Roekel. Bij de Rijn vertelde de speciale gast, de heer M.J. Knottenbelt, over zijn ervaringen tijdens de nachtelijke terugtocht over de rivier. De heer Knottenbelt had in het begin van de oorlog in Engeland een opleiding tot commando gehad. In september 1944 was hij Ie luitenant en commandant van de Dutch Liaison Mission, die tot taak had inlichtingen te verzamelen en de inzet van de bij Arnhem aanwezige verzetsgroepen te coördineren. Na het bezoek aan de plaats waar de overtocht heeft plaatsgevonden, werd de lunch gebruikt in de Concertzaal, waarna in de Oude Kerk een uiteenzetting door de heer Duinhoven volgde. Vervolgens gingen de groepen via de Beneden-Weverstraat, waar de heer Voskuil vertelde over de straatgevechten in dat gebied, naar De Dam. Daar gaf de heer Maassen aan de hand van Duitse foto’s uitleg. Via de Hazenakker en de Pietersberg liepen de groepen daarna terug naar Hartenstein.

De heer M.J. Knottenbelt (links) geeft tijdens de excursie uitleg bij het punt waar hij in de nacht van 25 op 26 september 1944 over de Rijn terugtrok. Wiebo Boersma luistert aandachtig toe. (foto: A.J. van Hees)

Goed Nieuws!
Onze in het voorjaar begonnen actie om de inrichting van het nieuwe diorama in de kelder van het Airborne Museum door de Vrienden te laten financieren, loopt uitstekend.
Door de Nederlandse Vrienden is tot nu toe ruim 360 vierkante decimeter achterwand aangekocht (= 360 x ƒ 25,-), terwijl vanuit Groot-Brittannië ca. 1600 Engelse ponden zijn bijgedragen. Dit geld gevoegd bij enkele bijzondere giften en het aandeel dat ten laste van de Verenigingskas komt, maakt dat momenteel ruim ƒ 51.000,- namens de Vrienden beschikbaar is voor de renovatie van het Airborne Museum. Hartelijk dank! En u weet: de girorekening bij de Postbank is nog steeds 4403641 t.n.v. Vereniging Vrienden van het Airborne Museum te Oosterbeek o.v.v. het aantal vierkante decimeters achterwand.
(R. Fennema, penningmeester; 085-333406)

Loterij ‘Facelift’
Dankzij de enthousiaste medewerking van zeer veel leden belooft onze loterij een groot succes te worden. Van de 10.000 loten was al meer dan de helft verkocht voordat de eerste periodieke trekking op 30 juli j.1. plaatsvond. Deze trekking werd belangeloos verricht door Mr. W.L. Docter van het gelijknamige notariskantoor in Oosterbeek. Hiervoor onze hartelijke dank!
Hartverwarmend waren de inzet en het enthousiasme waarmee verschillende leden de lotenverkoop ter hand namen. Zo verkochten drie leden samen meer dan 400 loten en nam een meisje de verkoop van loten in geheel Doorwerth voor haar rekening. Veel leden bestelden nog een of meer boekjes extra en tot in Zeeland, Limburg en Friesland bleek het mogelijk loten aan de man of vrouw te brengen.
Afgezien van de financiële voordelen voor de renovatie van het museum, is dit van niet te onderschatten waarde voor de reclame voor ons museum en voor onze Vereniging van Vrienden.
Hoewel de loterij nog lang niet ten einde is, geeft dit door vele leden bereikte resultaat de werkgroep het vertrouwen dat zij met de organisatie van de ‘Facelift’-loterij goed werk verricht.
Een bijzonder woord van waardering voor de Oosterbeekse bedrijven die hun sympathie voor het museum en onze verloting uitdrukten in het beschikbaar stellen van vele, vaak waardevolle prijzen. Niet alleen de van oudsher in Oosterbeek bestaande bedrijven, maar ook vele later gevestigde winkels beseffen het belang van het Airborne Museum voor onze plaatselijke en regionale gemeenschap, en zij brengen dit op hartverwarmende wijze tot uitdrukking.
Hoewel slechts weinig loten werden teruggezonden, heeft de werkgroep alle begrip voor de vaak principiële of met gezondheid verband houdende redenen die leidden tot terugzending, en natuurlijk kreeg zij ook te maken met reacties die minder bemoedigend waren. Deze zijn echter gemakkelijk op de vingers van eén hand te tellen!
Zoals u uit het bovenstaande kunt begrijpen gaat het goed met onze loterij. Ruim 5000 loten zijn reeds door de leden verkocht. Dit betekent dat nog ongeveer 5000 ioten hetz1, bij leden zijn of nog bij de werkgroep liggen. Dat hindert met, want een ieder speelt mee in de maand van inzending en bovendien in de eindtrekking op 15 december, leder lot geeft dus twee prijs-kansen: 1 op 50 en voor de gehele loterij 1 op 25. Dat betekent dat wij maar liefst 400 prijzen ter beschikking hebben. De waarde van de prijzen varieert, maar er zijn uitschieters bij, zoals een prachtige wandklok met een waarde van ƒ 800,-, een dure vouwfiets, etc..

2

De prijzen voor de verschillende trekkingen worden onder toezicht van Mr. Docter verdeeld en iedere winnaar krijgt persoonlijk bericht. Bovendien worden de trekkingslijsten in het plaatselijke nieuwsblad ‘Hoog en Laag en op een bijlage van onze Nieuwsbrief gepubliceerd.
De attenties voor de leden die twee of meer boekjes loten aan de man brachten, worden bij de afwikkeling van de loterij toegezonden.
Mocht u nog loten in uw bezit hebben en ondanks uw pogingen geen kans zien ze te verkopen, stuur ze dan terug. Behalve door de leden worden de loten namelijk ook door ons verkocht bij allerlei festiviteiten zoals zomermarkten en -feesten, open dagen van krijgs- machtonderdelen, de Nijmeegse Vierdaagse, de Airborne Wandeltocht en de Pegasus Wandeltocht. Het zou zonde zijn als ergens loten blijven liggen want u zult begrijpen dat dit initiatief pas geslaagd is als we het volle rendement uit die 10.000 loten halen, en in december het daarmee overeenkomende bedrag, na aftrek van de onkosten, aan het museum ter beschikking kunnen stellen.
Liever dan teruggezonden loten ziet de werkgroep dat u extra boekjes aanvraagt. U kunt hiervoor kontakt opnemen metC. van Roekel, telefoon 085-333261. De gevraagde loten worden u dan zo spoedig mogelijk toegestuurd.
Het resultaat van de eerste trekking staat op de bij deze Nieuwsbrief gevoegde lijst (Werkgroep ‘Facelift’-loterij)

Herdenkings-envelop in het teken van de PEGASUS operaties
De herdenkings-envelop staat dit jaar in het teken van de operaties PEGASUS I en II uit 1944 en de daaruit voortgekomen PEGASUS Wandeltocht. Deze mars wordt dit jaar voor de tiende keer gelopen op zaterdag 23 oktober. De herdenkings-envelop, waarop een kaartje van de route wordt afgebeeld, verschijnt op 17 september in een oplage van 500 genummerde exemplaren. Deze zullen worden voorzien van de dubbele Oranjezegel, die dit jaar op 5 mei werd uitgegeven. De zegels krijgen een poststempel met de datum 17 september 1993. De envelop wordt verkocht in het Air- borne Museum en kost ƒ 5,-.

Gesigneerde herdenkings- enveloppen 1992 verkrijgbaar
De vorig jaar door het Airborne Museum uitgegeven herdenkings-envelop stond in het teken van No. 2 (Dutch) Troop, No. 10 (Interallied) Commando.
Tijdens zijn bezoek aan het Airborne Museum op 3 juli j.1 heeft de heer Knottenbelt, die in september 1944 als le luitenant en commandant van de Dutch Liaison Mission fungeerde, 100 resterende exemplaren van deze envelop gesigneerd. Deze exemplaren zijn voor vijf gulden per stuk verkrijgbaar in het Airborne Museum.

Reprodukties van David Shepherds schilderijen verkrijgbaar
Het Airborne Museum heeft toestemming gekregen van de Britse kunstenaar David Shepherd om eenmalig reprodukties van zijn schilderijen ‘Arnhem Bridge 5pm The Second Day’ en ‘Oosterbeek Cross Roads – 22 September 1944’ uit te geven. Deze zijn verkrijgbaar in het museum en kosten ƒ 12,50 per stuk.

Een groepje excursiegangers poseert achter het Airborne Museum, (foto: A.J. van Hees)

Bijzondere aanwinst
Enige tijd geleden werd in de uiterwaarden bij de Oude Kerk in Oosterbeek-Laag een afsluiter van een 75mm Pack houwitser gevonden. Dit ‘breech block’, zoals de officiële Engelse benaming luidt, is afkomstig van een van de kanonnen van het Ist Airlanding Light Regiment Royal Artillery, dat in september 1944 zijn posities in de omgeving van de Oude Kerk had. Aan het eind van de Slag om Arnhem werden de kanonnen door hun bemanningen onklaar gemaakt door o.a de ‘breech blocks’ en de richtkijkers te verwijderen. De afsluiter is overgedragen aan het Airborne Museum en zal in de toekomst te zien zijn in het nieuwe diorama dat in de kelder wordt gebouwd.

‘Spion in de tuin’
In 1992 verscheen het door Bob de Graaff geschreven boek ‘Spion in de tuin – King Kong voor en na zijn dood’. Deze publicatie volgde zes jaar nadat de Nederlandse overheid de onder haar berustende documenten over de dubbelspion Christiaan Lindemans, beter bekend als King Kong, had vrijgegeven. Die openbaarmaking had destijds onder andere het boek ‘King Kong; leven, dood en opstanding van een verrader’ (auteur Frans Dekkers) tot gevolg. Bob de Graaff heeft met name gebruik gemaakt van archivalia die sinds die tijd (na 1986) boven water zijn gekomen. Hij heeft een lofwaardige poging gedaan nog openstaande vragen te beantwoorden. Hoe vaak

3

In het kader van de renovatie van het Airborne Museum hangen Eef Vellinga en Wiebo Boersma nieuwe foto ‘s op in een van de benedenzalen, (foto: B. de Reus)

heeft Lindemans Prins Bernhard ontmoet? Wat heeft de prins aan hem verteld? Heeft King Kong de operatie Market Garden verraden? Het boek gaat vooral in op een aspect dat tot nu toe nauwelijks aandacht heeft gekregen: de periode tussen de Slag om Arnhem en de ontmaskering en arrestatie van King Kong, meer dan een maand later. Uit ‘Spion in de tuin’ blijkt dat Lindemans juist in die tijd een vaste bezoeker was van het hoofdkwartier van Prins Bernhard, en dat deze aanvankelijk niet twijfelde aan de betrouwbaarheid van King Kong.
Het boek is zeer aan te bevelen. De pocket-uitgave (van de SDU Uitgeverij; ISBN 90-12-08005-3) telt 224 pagina’s en is voor ƒ 39,90 verkrijgbaar bij de reguliere boekhandel.

Boek ‘Arnhem after Arnhem’ gepresenteerd
Op 19 mei j.1. werd in het Airborne Museum ‘Harten- stein’ het boek ‘Arnhem after Arnhem – The Arnhem and Oosterbeek Civilians Fight for Survival’ gepresenteerd. De samensteller, de Britse Airborne veteraan Robert Stopforth, overhandigde het eerste exemplaar aan de burgemeester van Renkum, drs. J.W.A.M. Verlinden.
In deze publicatie zijn verhalen opgenomen van burgers uit de gemeenten Arnhem en Renkum, die hun ervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog op papier hebben gezet. De weergegeven gebeurtenissen vonden met name tijdens en na de Slag om Arnhem plaats, maar ook de periode vöör 17 september 1944 komt aan bod.
De vijf (Engelstalige) hoofdstukken bevatten in totaal 67 verhalen, waarvan een aantal reeds eerder (in het Nederlands) werd gepubliceerd. Deze uitgave van Stop Press Books Grimsby telt 403 pagina’s, is geïllustreerd met tekeningen van de heer Dave Hutson en kost ƒ 35,-. Belangstellenden kunnen contact opnemen met de heer Gerrit Willink, van Toulon van der Koog- weg 86,6862 FG Oosterbeek, tel. 085-332638.

Onderscheiding voor Airborne- veteraan
In september a.s. wordt ons Britse lid Mr. Eric W. Mills ‘Member of the Order of the British Empire’ (MBE). Eric Mills krijgt de onderscheiding voor zijn verdiensten tijdens de Tweede Wereldoorlog en voor zijn diensten aan de Britse gemeenschap in zijn woonplaats Stavanger, Noorwegen. Tijdens de oorlog diende Eric als gunner/driver bij het Ist Airlanding Light Regiment Royal Artillery en hij nam deel aan operaties in Noord-Afrika, Italië, Arnhem en Stavanger. Tijdens de Slag om Arnhem vocht hij met zijn eenheid in het Benedendorp in Oosterbeek. In 1984 keerde hij voor het eerst terug om deel te nemen aan de herdenkingen.
(E. van Dam)

Uit de ideeënbus
Tegenover de koffiekamer in het Airborne Museum hangt de ‘ideeënbus’, waarin bezoekers hun opmerkingen en suggesties over het museum kwijt kunnen. Van nu af aan zullen we in iedere Nieuwsbrief enkele van deze ‘pennevruchten’ opnemen.
1. Geen suggesties, maar een dankjewel omdat alles in dit museum er zo keurig uitziet! Jammer genoeg bestaan musea als deze, zonder al die oorlogen was dat niet nodig. Maar dit museum vervult zijn functie optimaal en niet in het minst omdat het zo goed verzorgd is.
2. Bij de instrumenten uit een zweefvliegtuig staat ‘hoogtemeter, blijven staan op 1020 feet’. Deze 1020 is echter geen hoogte in feet, maar druk in millibar; een soort barometer dus, zoals ze ook nu nog in zweefvliegtuigen als onderdeel van de hoogtemeter terug te vinden zijn.
3. Excellent presentation but one very small error. Noticed wedding ring is shown on right hand of 101 Airborne Div. paratrooper. We always wear our wedding ring on the left hand.
4

 

Grootse renovatieplannen voor het Airborne Museum.
Op 1 februari j.1. werden tijdens een persconferentie de plannen bekend gemaakt voor een grote renovatie van het Airborne Museum. De plannen omvatten o.a de vernieuwing van foto’s, teksten, verlichting, het installeren van audio-visuele apparatuur, het verbeteren van de invaliden-1ift, de bouw van een nieuw diorama en de uitbreiding van de expositie-ruimte onder het gebouw. Deze modernisering moet voor de 50ste herdenking van de Slag om Arnhem in 1994 zijn voltooid.
Midden februari ontvingen alle Nederlandse leden een prachtige poster waarop in detail de plannen worden beschreven. Wij hopen dat u deze poster op een goed zichtbare plaats wilt ophangen, zodat veel mensen er kennis van kunnen nemen. De uitvoering van het renovatie-project kost veel geld; op de poster staat aan¬gegeven waaraan dit geld precies wordt besteed. Op verschillende manieren zal worden geprobeerd geld bij elkaar te krijgen en de leden kunnen hierbij een belang¬rijke rol spelen. In de brief, die bij de poster was gevoegd, heeft u kunnen lezen dat de Vereniging een speciaal onderdeel van dit project heeft geadopteerd, nl. het nieuwe diorama van de omgeving van de Oude Kerk in Oosterbeek. In dit diorama zal de opstelling van de kanonnen van ‘F’ Troop, Light Regiment, Royal Artillery worden gereconstrueerd. Voor dit nieuwe diorama is veel verbouwingswerk nodig en bovendien zal er een grote muurschildering voor worden gemaakt. Zoals in de brief is vermeld, kunt u voor f 25,- per vierkante decimeter deze muurschildering ‘sponsoren’. Dit geld kunt u storten op girorekening 4403641, onder vermelding van het door u gewenste aantal vierkante decimeters.
U kunt natuurlijk ook in uw eigen omgeving een aktie organiseren om geld bijeen te krijgen voor het renovatie-project. De opbrengst van dergelijke akties, alsmede bijdragen uit andere bron, kunnen worden gestort op de speciale bankrekening van het Airborne Museum: 35.50.66.424 (RABO bank, Oosterbeek), onder vermelding van ‘Renovatie’. Het gironummer van de RABO bank is 823297.
Iedereen die een gift doet van f 50,- of meer krijgt een kaart, die twee jaar recht geeft op vrije toegang tot het Airborne Museum. Hierbij kan nog worden opgemerkt dat giften aftrekbaar zijn voor de belasting!
Laten we met z’n allen zorgen dat het Airborne Museum met deze ‘facelift’ ook in de 21ste eeuw op een moderne manier kan getuigen van een zo belangrijk hoofdstuk uit onze geschiedenis: de Slag om Arnhem.
13e Algemene Ledenvergadering op 3 april 1993,
Wij nodigen u uit tot het bijwonen van de 13e Algemene Ledenvergadering, tevens Jaarvergadering van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, op zaterdag 3 april a.s. om 14,00 uur in de Concertzaal, Benedendorpsweg t.o. de Oude Kerk te Oosterbeek (telefoon 085-332046).

De agenda van de vergadering ziet er als volgt uit:
1. Opening
2. Notulen van de 12e Algemene Ledenvergadering van 21 maart 1992
3. Algemeen Verslag 1992
4. Financieel Verslag 1992
5. Verslag Kascommissie
6. Begroting 1993
7. Renovatie Airborne Museum
8. Bestuursverkiezing
9. Benoeming reserve-lid Kascommissie
10. Rondvraag
11.Sluiting
Toelichting bij punt 8 van de agenda. Aan de beurt van aftreden is de Penningmeester, de heer R. Fennema. Hij stelt zich herkiesbaar.
Volgens art.8 van de Statuten kunnen leden een tegenkandidaat stellen. Een voor-dracht hiertoe dient uiterlijk 10 dagen voor de vergadering schriftelijk bij de secretaresse te worden ingediend, ondertekend door minstens 10 leden en vergezeld van een bereidverklaring van de kandidaat, die lid van de Vereniging moet zijn en meerderjarig.
De financiële stukken worden u hierbij toegezonden.
Een half uur voor de aanvang van de vergadering zal het Verslag van de Kascommissie ter inzage liggen.
Na afloop van de vergadering volgt een pauze, waarna de film ‘By Air To Battle, The Story of the Parachute Regiment’ zal worden vertoond. Deze film duurt 30 minuten.
Jaarverslag 1992, opgesteld door J.M.de Langen.
Het aantal leden van onze Vereniging steeg dit jaar van 1007 naar 1014, ondanks het feit dat 15 leden hun lidmaatschap opzegden, 26 leden werden afgevoerd wegens het hiet betalen van het lidmaatschap en 8 leden overleden.
In 1992 overleden mevrouw Kate ter Horst-Arriëns en de heren H.Smeenk, D.Schippers,
A.Bosman, H.C.Pons, D.Colls, R.Hamilton en G.Hill.
Er verschenen vier Nieuwsbrieven in de Nederlanse en Engelse taal met bijbehorende Ministories.
De excursie van 27 juni 1992 langs ziekenhuizen, noodhospitalen en verbandplaatsen in Arnhem, Oosterbeek, Wolfheze en Apeldoorn, moest wegens grote belangstelling worden herhaald op 3 oktober 1992.
De thema-lezing door de heer G.H.Maassen over de inzet van Franse Renault tanks tijdens de Slag om Armhem trok ongeveer 175 belangstellenden.
Door de verzekeringsmaatschappij ‘Het Zilveren Kruis’ werd ook dit jaar een aantal zwaar gehandicapte veteranen uitgenodigd voor de september-herdenking.
Voor het Scholenproject bestaat nog steeds grote belangstelling en de tekst van dit project is dit jaar in het Engels vertaald zodat nu ook leerlingen uit Groot Brittannië kunnen deelnemen. Een Duitse tekst is in voorbereiding.
Het Verenigingsbestuur gaf acte de présence bij de opening van de tentoonstelling over de medische verzorging tijdens de Slag om Arnhem in het Airborne Museum, bij de aanbieding van de 75mm Pach Howitser, en bij de ontsteking van de floodlight- installatie bij het museum.
De tank en de kanonnen bij Hartenstein kregen door bemoeienis van de Vereniging wederom een opknapbeurt.
De heren J.Smits en R.Fennema verzorgden ook dit jaar weer een tocht langs de gevechtsterreinnen voor de Poolse en Britse veteranen.
Er werden twee gezamelijke vergaderingen gehouden met het bestuur van de Stichting Airborne Museum, en het bestuur van de Vereniging vergaderde maandelijks.
In de verkoopstands werd in totaal voor meer dan 3500 gulden aan artikelen verkocht. De Vereniging ontving van de Karnavalsvereniging ‘De Dwarsliggers’ een gift voor de aanschaf van lepeltjes voor kinderen die jaarlijks bloemen leggen op de Airborne Begraafplaats.
Schenkingen van onze Vereniging aan het Airborne Museum waren in het jaar 1992- een vitrine, een figuur uitbeeldend een soldaat van No.2 (Dutch) Troop van No.10 (Interallied) Commando en een uniform en uitrusting zoals gebruikt door de 21st Independent Parachute Company.

Het Airborne Museum, dat sinds 1978 is gevestigd in huize ‘Hartenstein’, wordt binnenkort ingrijpend gerenoveerd. (Foto: B. de Reus).
Van de redactie.
Met ingang van dit nummer van de Nieuwsbrief is de redactie-commissie uitgebreid. Naast de heren Robert Voskuil en Chris van Roekel, heeft nu ook de heer Geert Maassen daarin zitting. De heer Maassen is archivaris van de gemeente Renkum en hij verzorgde in het verleden het blad van de Stichting voor Heemkunde in de gemeente Renkum ‘Schoutambt en Heerlijkheid’.
De heer Maassen is telefonisch bereikbaar onder nummer 085-348303 (overdag) en 085-337515 (‘s avonds).
Oproep van de Penningmeester.
Leden, die hun contributie voor het jaar 1993 nog niet hebben betaald, worden verzocht dit zo spoedig mogelijk te doen. Een individueel lidmaatschap bedraagt f 20,- en een gezinslidmaatschap f 30,- per jaar. Het gironummer van de Vereniging is 4403641.
Boekje van Kate ter Horst wordt opnieuw uitgegeven.
Op 21 februari van dit jaar was het een jaar geleden dat mevrouw Kate ter Horst door een noodlottig ongeval om het leven kwam. In de artikelen die naar aanleiding hiervan verschenen, werd veelvuldig geciteerd uit het door haar geschreven verhaal over de gebeurtenissen in haar huis tijdens de Slag om Arnhem. Dit verhaal verscheen in 1945 als aparte brochure ‘Een Regimental Aid Post’ bij de uitgeverij Wolters in Groningen en het werd opgenomen in de bundel ‘Niet Tevergeefs’. In 1959 verscheen een Engelse uitgave onder de titel ‘Cloud over Arnhem’. Deze uitgaven zijn sinds lang uitverkocht en slechts sporadisch wordt een exemplaar antiquarisch aangeboden. Zowel in Nederland als in Engeland is echter veel vraag naar deze uitgaven en daarom heeft de Vereniging Vrienden in overleg met de familie Ter Horst besloten zowel een Nederlandse als een Engelse heruitgave te verzorgen.
In tegenstelling tot de oorspronkelijke uitgaven, zullen deze edities worden voor-zien van foto’s, waarvan het merendeel niet eerder werd gepubliceerd. Bovendien wordt een artikel van de heer J.ter Horst opgenomen, evenals een uitgebreide inleiding van Generaal Sir Frank King, die in september 1944 als gewonde captain in Kate’s huis terecht kwam.
Het boekje, waarvan de prijs f 15,- (exclusief verzendkosten) zal bedragen, wordt voor de leden gepresenteerd tijdens de Algemene Ledenvergadering van 3 april a.s.

Oproep.
De Ministory bij deze Nieuwsbrief gaat over de ‘Seaborne Echelon’ van de Ist British Airborne Division tijdens operatie Market Garden. De auteur van deze Ministory, ons lid Bob Gerritsen, maakt al enige jaren een studie van dit ohder- werp. In verband met zijn onderzoek zou hij graag in kontakt komen met zo veel mogelijk veteranen die in sptember 1944 deel uitmaakten van de Seaborne Echelon Het adres van de heer Gerritsen is Kennedystraat 4a, 6921 CW Duiven.
Informatiedag voor onbekende voorwerpen en documenten uit de Tweede Wereldoorlog in het Airborne Museum.
Op zaterdag 3 april 1993 organiseert het bestuur van het Airborne Museum een dag onder de naam ‘ONBEKEND HERKEND’. De museumbezoeker kan die dag voor hem onbekende militaire en burger voorwerpen en documenten, die betrekking hebben op de Tweede Wereldoorlog, meebrengen naar het museum. Van 11.00 tot 16.00 uur zal in het museum een team van deskundigen aanwezig zijn die deze voorwerpen en documenten zullen determineren, en zullen proberen er zoveel mogelijk achtergrond-informatie over te verschaffen. Er zal geen waarde van de voorwerpen en documenten gegeven worden, daar deze vaak zeer betrekkelijk is.
Het team zal bestaan uit de volgende deskundigen:
– de heer J.Zwaan, oud-archivaris van het RIOD, voor algemene documenten, kranten en foto’s over de Tweede Wereldoorlog.
– de heer A.Groeneweg, oud-directeur van de Bibliotheek Arnhem, voor boeken over de Slag om Arnhem en de Tweede Wereldoorlog.
– de heer J.de Groot, voor alle soorten vliegtuig-pamfletten.
– de heer F.Smits, adjunct conservator van het Koninklijk Nederlands Leger- en Wapenmuseum, voor de Nederlandse en algemene militaire voorwerpen en documenten.
– de heer W.Boersma, bestuurslid van het Airborne Museum, voor burger materiaal van de Tweede Wereldoorlog en militaire voorwerpen van Engelse en Amerikaanse oorsprong.
– de heer A.Beuker, voor militair materiaal, emblemen en documenten van Duitse oorsprong.
– de heer J.P.Bodifee, voor militaire radio’s en andere verbindings-apparatuur.
U zou een bezoek aan deze informatiedag kunnen combineren met de Jaarvergadering, die ‘s middags plaats vindt in de Concertzaal.
Boekenbeurs in het Airborne Museum.
Op zaterdag 1 mei 1993 wordt in het Airborne Museum weer een boekenbeurs van tweedehands boeken over de Tweede Wereldoorlog gehouden. In het museum wordt op die dag een aantal stands ingericht waar tweedehands boeken over de Tweede Wereld¬oorlog te koop zijn. Op de beurs van het vorig jaar werden ruim 2000 boeken aan¬geboden. Meer dan 400 mensen bezochten die dag het museum.
Op de beurs zal speciale aandacht worden besteed aan boeken die betrekking hebben op de Slag om Arnhem. Over deze slag zijn de afgelopen 48 jaar honderden boeken verschenen. Het merendeel daarvan is echter uitverkocht en moeilijk te vinden. Met deze beurs hoopt het museum de bezoekers in de gelegenheid te stellen hun bibliotheek aan te vullen.
Aan de beurs wordt medewerking verleend door ondermeer de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum en de Documentatiegroep ’40 -’45.
De boekenbeurs is toegankelijk voor alle bezoekers van het museum.
Stoffelijke resten geborgen van twee Britse militairen.
Op vrijdag 22 januari j.1. werden in een tuin in Oosterbeek door de Gravendienst van de Koninklijke Landmacht de stoffelijke resten geborgen van twee Britse militairen. Luitenant H.Jongen en zijn twee medewerkers troffen naast menselijke beenderen, restanten van kleding, een baretembleem van The Border Regiment, een zegelring en twee portemonnees aan. Tevens werden twee parahelmen, munitie van handvuurwapens en een Britse handgranaat gevonden.
De gevonden voorwerpen bleken geen gegevens te bevatten die een direkte indentifi- catie mogelijk maakten. Via medische dossiers in Engeland en dossiers in het Airborne Museum wordt thans getracht opheldering te verkrijgen over de identiteit van de betrokken soldaten.

Download nieuwsbrief

7 5 mm Pack Howitser geschonken aan het Airborne Museum.
In de vorige Nieuwsbrief maakten wij er reeds melding van: het Airborne Museum is eindelijk in het bezit gekomen van een 75mm Pack Howitser, van het type dat in september 1944 werd gebruikt door het lst Airlanding Light Regiment, Royal Artillery, dat onder bevel stond van luitenant-kolonel W.F.K.Thompson. Gedurende het grootste deel van de Slag om Arnhem stonden de kanonnen van deze eenheid opgesteld in de omgeving van de Oude Kerk in Oosterbeek.

Burgemeester Verlinden dankt Commander Moore voor de 75mm Pack Howitser. Links: Sergeant-majoor Meijers van de E.O.D. Kon.Landmacht en Sergeant eerste klas Stauber. (Foto: B. de Reus).

Van de bij Oosterbeek gebruikte stukken zijn er slechts twee bewaard gebleven en deze bevinden zich in Engeland. Een staat in het Airborne Forces Museum in Aldershot en de andere in het Royal Artillery Museum in Woolwich. Deze exemplaren werden een aantal jaren na de oorlog vanuit Oosterbeek overgebracht naar Engeland. Vele jaren heeft het Airborne Museum tevergeefs naar een dergelijk kanon gespeurd. Enkele jaren geleden ontmoette de conservator van het Airborne Museum, de heer B.de Reus, Sergeant-Majoor Antoon Meijers van het Explosieven Opruimingscommando van de Koninklijke Landmacht en Sergeant Rick Stauber van de Amerikaanse Marine. Daarbij kwam ook het ontbreken van een 75mm Pack Howitser in de collectie van het Airborne Museum ter sprake.
Bij navraag bleek dat er nog een exemplaar van dit type kanon aanwezig was op de marinebasis in Indianhead, Maryland, USA. Het betrof een sterk verwaarloosd stuk, maar dat kon door restauratie weer in de oorspronkelijke toestand worden terug-gebracht. Een intensief kontakt onstond, brieven en telefoontjes volgden over en weer en eind maart was het zover: het kanon arriveerde per schip van de US Navy in de haven van Antwerpen. Daar werd het op 30 maart j.1. door de heer Jan van Steen, medewerker van Raket Nederland bv uit Arnhem, opgehaald en naar het Air-borne Museum vervoerd. De direkteur van de firma Raket, de heer Maurits Vogelpoel, had hiervoor een grote vrachtauto ter beschikking gesteld. Het 700 kg wegende kanon, verpakt in een houten kist, werd door de heer Eric Bouman, directeur van het gelijknamige transportbedrijf in Doorwerth, belangeloos met een kraan uit de vrachtauto gehesen. Leden van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum demonteerden het kanon, brachten de onderdelen in het museum en zetten het stuk vervolgens weer in elkaar.
Het is de bedoeling dat het kanon in de toekomst deel gaat uitmaken van een dio-rama dat een geschutsopstelling bij de Oude Kerk in Oosterbeek tijdens de Slag om Arnhem zal gaan uitbeelden.
Dagboek van Hendrika van der Vlist wordt in het Engels uitgegeven.
Onder de titel ’Die Dag in September’ verscheen in 1975 het dagboek uit de periode september 1944-mei 1945 van Hendrika van der Vlist uit Oosterbeek. Het grootste deel van het boek handelt over de gebeurtenissen in en rond Hotel Schoonoord, dat tijdens de Slag om Arnhem was ingericht als noodhospitaal. Hendrika hielp bij het verzorgen van de gewonden en ging later ook mee naar Apeldoorn, waar de Britse ge¬wonden werden opgevangen in het Airborne Military Hospital (de Willem III kazerne). Op veler verzoek wordt dit indrukwekkende en ontroerende dagboek nu in de Engelse taal uitgegeven onder de titel ‘OOSTERBEEK 1944’. Het boek, dat eind augustus of begin september zal verschijnen, wordt uitgegeven door de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum. Deze Engelse editie zal worden geïllustreerd met ca. twintig, voor het merendeel niet eerder gepubliceerde foto’s van vóór, tijdens en na de Slag om Arnhem. De prijs van deze uitgave zal f 25,- bedragen.
AFPU cameraman ‘Jock’ Walker overleden.
Op 13 juli j.1. overleed op 76-jarige leeftijd Gordon Johnston Walker, tijdens de Slag om Arnhem cameraman bij de Army Film and Photographic Unit.
Samen met zijn collega’s Mike Lewis en Dennis Smith maakte hij in 1944 deel uit van het Britse Public Relations Team, dat de strijd op foto, film, grammofoon-plaat en papier moest vastleggen.
In 1988 keerde ‘Jock’ Walker terug naar Arnhem en Oosterbeek voor de opnamen van de video-documentaire Blijvend in Herinnering/Forever in our Memory.
Martin Middlebrook schrijft boek over de Slag om Arnhem.
Drie jaar geleden is de Britse schrijver Martin Middlebrook begonnen met het verzamelen van gegevens voor een nieuw boek over de Slag om Arnhem. Martin Middlebrook, die reeds een tiental boeken over de Eerste en de Tweede Wereld-oorlog op zijn naam heeft staan, zal in dit boek de strijd beschrijven aan de hand van verhalen van militairen en burgers die er bij waren. In Groot-Britannië interviewde Mr Middlebrook reeds enkele honderden veteranen en kortgeleden ver-bleef hij gedurende een week in Nederland om de verhalen van een aantal burgers op te tekenen.
Het is de bedoeling dat het boek in 1994 zal verschijnen ter gelegenheid van de 50ste herdenking van de Slag om Arnhem.

De 75mm Pack Howitser wordt na aankomst bij het museum uitgepakt. (Foto: B. De Reus).
Nieuw boek over het Glider Pilot Regiment.
Ter gelegenheid van het feit dat 50 jaar geleden het Glider Pilot Regiment werd opgericht als onderdeel van het Britse Army Air Corps, is een nieuw boek over dit regiment verschenen. De titel luidt: ‘The History of the Glider Pilot Regiment’. Het boek is geschreven door Claude Smith, zelf een ex-glider piloot, die heeft deelgenomen aan de luchtlandingsoperaties in Normandië en bij Arnhem.
Het Glider Pilot Regiment, dat in 1942 tot stand kwam en in 1957 werd opgeheven, is waarschijnlijk het kleinste regiment met de kortste geschiedenis, dat ooit deel uitmaakte van het Britse leger. In die korte periode van haar bestaan heeft het regiment echter deelgenomen aan een aantal zeer belangrijke militaire operaties. Mr Smith begint zijn boek met een tweetal hoofdstukken over de voorgeschiedenis en over de totstandkoming van het regiment. Vervolgens behandelt hij alle operaties waaraan het Glider Pilot Regiment deelnam, zoals Operatie Freshman (Noorwegen), de landingen op Sicilië en in Zuld-Frankrijk en de luchtlandingsoperaties in Normandië, bij Arnhem en tijdens de Rhine Crossing. In het hoofdstuk over ‘Arnhem’ wordt o.a. uitgebreid ingegaan op de lotgevallen van Lieutenant ‘Mike’ Dauncey (nu Brigadier M.D.K.Dauncey DSO Retd.), die voor zijn moed en initiatief tijdens de gevechten in Oosterbeek als enige glider piloot werd onderscheiden met de Distinguished Service Order.
Ook aan een minder bekend stuk geschiedenis van het regiment, dat van de training van glider piloten in India, wordt een hoofdstuk gewijd. Het laatste hoofdstuk handelt over de na-oorlogse periode waarin de rol van de glider geleidelijk werd overgenomen door andere type vliegtuigen. Het boek eindigt met een ‘Roll of Honour’, een lijst met namen van glider piloten die onderscheiden werden en een lijst van officieren.
Het boek is geschreven in een zakelijke en heldere stijl. Het is geïllustreerd met kaarten, ca. dertig, deels onbekende, foto’s en met een aantal tekeningen van de hand van de ex-glider piloot Alan Richards. Het boek ‘The History of the Glider Pilot Regiment’ is verkrijgbaar in het Airborne Museum en kost f 66,50. Prijs in Engeland: £ 18,95.

Tentoonstelling en boek over de eerste 25 Airborne herdenkingen.
Zoals reeds werd gemeld in de Ministory bij de vorige Nieuwsbrief, zal door middel van een tentoonstelling en een boek aandacht worden besteed aan de eerste 25 herdenkingen van de Slag om Arnhem.
De tentoonstelling zal worden gehouden in het Gemeentehuis in Oosterbeek van 27 augustus tot en met 2 october. De openingstijden zijn van 9 tot 5 uur (alleen op werkdagen). De basis van de expositie zal worden gevormd door foto s van de Arnhemse fotograaf Herman Truin. Daarnaast zal allerlei materiaal dat betrekking heeft op de herdenkingen worden tentoongesteld, zoals programmaboekjes, souveniers, etc. Op woensdag 16, donderdag 17, vrijdag 18, maandag 21 en dinsdag 22 september zal er een doorlopende videofilm worden gedraaid met beelden van de herdenkingen uit de jaren 1945, 1946, 1947, 1954 en 1955. De filmbeelden van de herdenking 1945 zijn afkomstig uit het filmarchief van het Imperial War Museum in Londen.
Naast de tentoonstelling wordt een tweetalig boek uitgebracht met herdenkings- foto’s van Herman Truin uit de jaren 1945 – 1969, onder de titel ‘We Will Remember Them’. Gezien het feit dat het niet mogelijk zal zijn foto’s uit de collectie Truin na te bestellen, is gekozen voor de productie van een boek waarin de be-langrijkste foto’s worden afgebeeld.
Nadere informatie over de expositie en over het boek kunnen worden verkregen bij de heer G.H.Maassen, gemeentearchivaris van Renkum, telefoon 085-348303.
Opknapbeurt voor de tank en de kanonnen bij het Airborne Museum.
De SHERMAN-tank en de 17-ponder kanonnen bij het Airborne Museum zijn eind april geheel opgeknapt. Deze grondige opknapbeurt, waarbij de tank en de kanonnen ont- roest en opnieuw geschilderd werden, werd uitgevoerd door de firma’s Gebr. Van Ginkel BV, gritstraalbedrijf uit Valburg en Leo de Kleermaeker BV, schildersbe-drijf uit Arnhem. Deze firma’s voerden did werk geheel gratis uit en dankzij deze spontane aktie ziet het materieel bij het Airborne Museum er weer prima uit.
Nieuw ‘lid voor het leven’.
De heer George F. Cholewczynski, een van onze Amerikaanse leden, is ‘lid voor het leven’ van onze Vereniging geworden. De heer Cholewczynski is auteur van het in 1990 verschenen boek ‘De Polen van Driel’.
Teksten op Oosterbeekse herdenkingszuiltjes nu tweetalig.
De vijf herdenkingszuiltjes, die in Oosterbeek plaatsen markeren die een belang-rijke rol hebben gespeeld in de Slag om Arnhem, zijn voorzien van een Nederlandse tekst. Tot voor kort stond er op de zuiltjes alleen een Engelse tekst.
Mede op verzoek van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum en van de heer Kardol uit Oosterbeek, zijn nu de nieuwe, tweetalige teksten aangebracht.
In een brief die onze Vereniging hierover vorig jaar naar het Gemeentebestuur schreef, werd gewezen op het feit dat niet alle Nederlanders de Engelse taal machtig zijn en dat bovendien de jeugd de mogelijkheid moet hebben kennis te nemen van het gebeurde in 1944.
Het geld voor de nieuwe tekstplaten werd beschikbaar gesteld door de Gemeente Renkum.
Rekt if ikatie.
Dat de Ministeries lang na verschijnen nog steeds kritisch worden gelezen, bewijst een brief die de redactie enige tijd geleden uit Engeland ontving van Mr R.W. Peatling, Public Relations Officer van ‘Parachute 2 Club, 1941-1945’.
In zijn brief verwijst de heer Peatling naar Ministory IV, ‘De artilleriesteun van het 2e Leger aan de le Britse Airborne Divisie tijdens de Slag om Arnhem’, door Mr.J. Ter Horst. In deze Ministory komt ook de radioverbinding tussen het Light Regiment Royal Artillery bij de Oude Kerk in Oosterbeek en de Britten bij de Rijnbrug in Arnhem ter sprake. De heer Ter Horst schrijft o.a. “Langs deze radioverbinding heeft Frost kunnen melden hoe het hem bij brug verging; alleen het laatste bericht van de overgave is niet doorgekomen naar Oosterbeek en pas later bekend geworden”. De heer Peatling merkt echter in zijn brief op dat er in werkelijkheid van een overgave geen sprake is geweest. Het laatste bevel voor de troepen bij de brug luidde ‘Every man for himself’, hetgeen zoveel betekent als ‘Een ieder moet zich zelf zien te redden’.

Download nieuwsbrief

De Vereniging Vrienden schenkt DE VRY filmcamera aan het Airborne Museum.
Op de tentoonstelling ‘Fotograferen tijdens de Slag om Arnhem’, die in 1986 in het Airborne Museum werd gehouden, was slechts een van de twee typen filmcamera’s die bij Arnhem waren gebruikt, een BELL & HOWELL, tentoongesteld. Het andere type, een 35 mm DE VRY camera, was toen nog niet voorhanden.
Lang is er naar gezocht en nu eindelijk kon een exemplaar worden aangekocht.
De gelden hiervoor werden ter beschikking gesteld door onze Vereniging.
Op een speciale bijeenkomst op 10 december droeg onze voorzitter, de heer
J.Smits, de camera over aan de Stichting Airborne Museum.
Sinds enige tijd staat in een van de diorama’s in het museum de figuur van AFPU cameraman ‘Jock’ Walker. Daar is nu de figuur van sergeant cameraman Mike Lewis aan toegevoegd, met in zijn handen de recent verkregen DE VRY camera.

De voorzitter van onze Vereniging, de heer J.Smits, overhandigt de DE VRY filmcamera aan de vice-voorzitter van de Stichting Airborne Museum, de heer A.Groeneweg. (Foto: B.de Reus).

12e Algemene Ledenvergadering op 21 maart 1992.
Wij nodigen u uit tot het bijwonen van de 12e Algemene Ledenvergadering, tevens Jaarvergadering van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, op zaterdag 21 maart a.s. om 14,00 uur in de Concertzaal, Benedendorpsweg t.o. de Oude Kerk te Oosterbeek (telefoon 085-332046).
De agenda van de vergadering ziet er als volgt uit:
1. Opening
2. Notulen 11e Algemene Ledenvergadering van 30 maart 1991
3. Algemeen Verslag
4. Financieel Verslag 1991 en Begroting 1992
5. Verslag Kascommissie
6. Bestuursverkiezing
7. Benoeming reserve-lid Kascommissie
8. Rondvraag
9. Sluiting
Toelichting bij punt 6 van de agenda. Aan de beurt van aftreden zijn de heren J.Smits en R.P.G.A.Voskuil. Beiden stellen zich herkiesbaar.
Volgens art.8 van de Statuten kunnen leden een tegenkandidaat stellen. Een voor-dracht hiertoe dient uiterlijk 10 dagen voor de vergadering schriftelijk bij de secretaresse te worden ingediend, ondertekend door minstens 10 leden en vergezeld van een bereidverklaring van de kandidaat, die lid van de Vereniging moet zijn en meerderjarig.
De financiële stukken zullen u binnenkort worden toegezonden.
Een half uur voor de aanvang van de vergadering zal het Verslag van de Kas-commissie ter inzage liggen.
Na afloop van de vergadering volgt een pauze, waarna een film zal worden vertoond, (zie mededeling elders in deze Nieuwsbrief).
Jaarverslag 1991.
Het aantal leden steeg dit jaar van 1003 naar 1007, ondanks het feit dat 37 leden hun lidmaatschap opzegden, dan wel moesten worden afgevoerd wegens het niet betalen van hun contributie.
Wegens overlijden moesten wij helaas afscheid nemen van de heren H.S.Brown,
E.J.Gerritsen, W.D.H.C.Groenbos, A.H.Oakes, F.van Ommen, M.Schmid, A.J.Thomas, en H.F.Whittingham.
Er kwamen in 1991 weer vier Nieuwsbrieven uit in de Nederlandse en de Engelse taal met bijbehorende Ministories.
De excursie in augustus over de noordelijke sektor van de gevechtsterreinnen en de themamiddag in november met als onderwerp het werk van de medische eenheden tijdens de Slag om Arnhem, waren een succes en werden druk bezocht. De excursie werd wegens grote belangstelling in het najaar herhaald.
Door de Verzekeringsmaatschappij ‘Het Zilveren Kruis’ werden ook dit jaar weer tien zwaar gehandicapte veteranen uitgenodigd voor de september-herdenking.
Het Scholenproject blijft een succes. In juni werd de 10.000ste leerling in het Museum ontvangen.
Het Verenigingsbestuur gaf acte de présence bij de opening van de tentoonstelling ‘Calling Sunray’ in het Airborne Museum, bij de ingebruikstelling van de ver-lichting van het Airborne Monument tegenover het Museum en bij de uitreiking van de Poolse onderscheidingen.
Leden van ons bestuur hebben zitting in de Coördinatie Commissie die de jaar-lijkse herdenking regelt. Daarnaast verzorgden de heren R.Fennema en J.Smits, evenals in de afgelopen jaren, de tocht langs de gevechtsterreinen voor de Britse en Poolse veteranen.
Ook dit jaar werden een tweetal gezamelijke vergaderingen met het Stichtings-bestuur gehouden.
De Vereniging ontving schenkingen van: de Thanet Branch (£25 voor het Scholen-project), van de Stichting Fonds Militaire Oorlogsslachtoffers (f1750,- voor de aanschaf van Pegasus speldjes voor kinderen die jaarlijks bloemen leggen op het Airborne Kerkhof) en van de Arnhem Veterans Club £ 100.

Onze Vereniging kreeg een nieuwe vertegenwoordiger in Engeland. De heer Ted Shaw verving de heer Frank Young, die gedurende vijf jaar zeer aktief was geweest voor onze Vereniging. Van hem werd in september afscheid genomen met een passend geschenk.
Ook namen we afscheid van de heer J.Eijkelhoff en werd de heer A.A.Hofman bereid gevonden de opengevallen plaats in het bestuur in te nemen.
Schenkingen van onze Vereniging aan het Airborne Museum waren dit jaar: een vitrine, een DE VRY filmcamera, een Vickers K Gun (inclusief de vrachtkosten voor vervoer vanuit het buitenland), een D.A.T.Walkman voor het opnemen van interviews met veteranen en een van kunststof vervaardigd hoofd en handen voor een pop, die de AFPU cameraman Mike Lewis moet voorstellen. (M.de Langen).
Vertoning van filmdocumentaire na de Algemene Ledenvergadering.
Na afloop van de Algemene Ledenvergadering op 21 maart a.s. wordt een Brits filmverslag vertoond van ‘Operation Varsity’, de aanval over de Rijn op 24 maart 1945. De film gaat hoofdzakelijk over de rol die de 6e Britse Airborne Divisie daarbij speelde. Ook beelden van de training en van de gebruikte uitrusting zijn in de film opgenomen. Deze officiële Britse documentaire werd gemaakt in 1945 en duurt ca. 20 minuten.
Reservering uitgave ‘Who Was Who’.
Zoals reeds in de vorige Nieuwsbrief werd aangekondigd, is het de bedoeling dat de ‘Order of Battle’, getiteld ‘Who Was Who during the Battle of Arnhem’ op de Jaarvergadering op 21 maart a.s. zal worden gepresenteerd. De uitgave zal daar dan ook te koop zijn.
Daar wij verwachten dat de belangstelling voor deze unieke uitgave zeer groot zal zijn, stellen wij u nu reeds in de gelegenheid te reserveren. U kunt dit doen door f 20,- over te maken op girorekening 4403641 t.n.v. de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum, onder vermelding van ‘Order of Battle’.
Indien u deze uitgave thuisgestuurd wilt hebben dient u f 20,- + f 3,- (porto- en verpakkingskosten) over te maken op bovengenoemde girorekening.
In de Order of Battle wordt zowel in de Nederlandse als in de Engelse taal een overzicht gegeven van de volledige opbouw van de Eerste Britse Airborne Divisie en van de Eerste Onafhankelijke Poolse Para Brigade, compleet met namen en functies van de officieren.
Het boekje telt ruim 100 pagina’s en bevat ongeveer 70 foto’s. Deze foto’s zijn deels aktiefoto’s en deels portretten van officieren die wel bekend zijn, maar zelden in boeken zijn gepubliceerd.
Al met al is het een vademecum voor iedereen die zich interesseert voor de Slag om Arnhem. De oplage zal ongeveer 400 exemplaren bedragen en daarom adviseren wij u niet te lang te wachten met het reserveren van een exemplaar.(C.van Roekel).
Tentoonstelling over de medische hulpverlening bij de Slag om Arnhem.
Van 4 maart t/m 12 april zal in het Airborne Museum een tentoonstelling worden gehouden getiteld ‘Gewonde bevrijders, burgers en bezetters’.
Op deze expositie zal een beeld worden gegeven van de organisatie van de medische hulpverlening tijdens en kort na de Slag om Arnhem. Hoewel het zwaartepunt zal liggen op het werk van de medische eenheden van de Eerste Britse Airborne Divisie en van de Eerste Onfhankelijke Poolse Para Brigade, zal ook aan de lotgevallen van gewonde Duitse militairen en burgers aandacht worden besteed.
Ook zal een beeld worden gegeven van de opvang van gewonden in de verschillende (nood)-hospitalen in Apeldoorn.
Naast beeldmateriaal zal bij deze expositie een diorama worden ingericht met allerlei medische apparatuur zoals die in september 1944 werd gebruikt.
Een deel van het tentoongestelde materiaal zal voor de duur van de expositie worden geleend uit particuliere collecties.
De expositie sluit aan op de lezing die de heer H.van den Breemen afgelopen november hield over de rol van de Britse medische dienst tijdens de Slag om Arnhem. Ook vormt de expositie een goede inleiding op de excursie die de Vereniging aan het voorbereiden is over dit onderwerp.

Boekenbeurs in het Airborne Museum.
Op dinsdag 5 mei zal in het Airborne Museum een boekenbeurs worden gehouden.
Op deze beurs zullen hoofdzakelijk tweedehands boeken over de Tweede Wereldoorlog te koop zijn. Het evenement wordt georganiseerd door de Stichting Airborne Museum.
Enquête onder museumbezoekers.
In de afgelopen herfstvakantie is er een enquête gehouden onder bezoekers van het Airborne Museum. De organisator van deze enquête, de heer W.Boersma, is van plan om regelmatig dergelijke enquêtes te houden. De opmerkingen en suggesties van bezoekers van het Museum zullen, indien relevant, worden gebruikt bij het maken van plannen over de toekomstige ontwikkeling van het Airborne Museum.
Boekje”Dutch Courage and ‘Pegasus'” in het Airborne Museum verkrijgbaar.
Het Airborne Museum heeft zojuist een klein aantal exemplaren ontvangen van het boekje “Dutch Courage and ‘Pegasus'”, geschreven door de commandant van de ’A’ Compagnie van het Tweede Parachutisten Bataljon, dat als eerste op 17 september de brug bereikte, Major Digby Tatham Warter D.S.O. Hij is de man die de geschiedenis inging als degene die een aanval op het zuidelijk eind van de brug leidde onder ‘dekking’ van een paraplu.
Dit verhaal behelst zijn belevenissen na zijn ontsnapping uit het Gemeente Ziekenhuis in Arnhem en tijdens operatie PEGASUS I.
Omdat het zo sober geschreven is maakt het des te meer indruk. Ook verwoordt hij zijn grote bewondering voor de leden van de verzetsbeweging die zo’n grote rol speelden.
Het boekje, dat in eigen beheer werd uitgegeven, telt 40 pagina’s en is geillustreerd met foto’s. De prijs bedraagt f 17,50 indien afgehaald op het Museum. Indien het boekje moet worden opgestuurd dient u f 17,50 + f 2,40 (portokosten) over te maken op postgiro 4184300 t.n.v. Airborne Museum, Oosterbeek, onder vermelding van ‘Dutch Courage’.
(Orders from abroad accompanied in cash or by Eurocheque only. Price £ 4.50.)
(A.Groeneweg) 50 Jaar Corps Commandotroepen.
Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van het Nederlandse Corps Commando¬troepen zullen op zondag 15 maart een dertigtal ex-commando’s een speciale mars maken door een deel van het voormalige operatiegebied van ‘Market-Garden’.
De mars zal vroeg in de ochtend beginnen op de Ginkelse Heide en loopt via Oosterbeek, waar een krans zal worden gelegd op het Airborne Kerkhof.
Daarna gaat de mars via de Oude Kerk naar de Rijn, die met stormboten zal worden overgestoken. Vervolgens gaat de mars via Driel naar Groesbeek.
Op deze dag zullen oud-commando’s die gedurende de oorlog deel uitmaakten van No.2 Dutch Troop No.10 (Inter Allied) Commando worden uitgenodigd voor een speciale ontvangst in het Airborne Museum.
Inlichtingen over de mars en de bijeenkomst kunnen worden ingewonnen bij de heer W.Boersma in het Airborne Museum.
Ontbrekende zend-ontvanger door ruiling aan de collectie toegevoegd.
Door ruiling is het Airborne Museum in het bezit gekomen van een zogenaamde ’68’ set, een van de typen zend-ontvangers die door de Britten bij Arnhem werd gebruikt. Het Museum heeft nu van alle in 1944 gebruikte standaardtypen Britse zend-ontvangers een exemplaar in de collectie.
Dolk van de Hitlerjugend geschonken.
Het Airborne Museum verkreeg onlangs een originele dolk van de Hitlerjugend, die was gevonden op de hoek van de Schoolstraat en de Bennekomseweg in Ede.
Oproep van de Penningmeester.
Leden, die hun contributie voor het jaar 1992 nog niet hebben betaald worden verzocht dit zo spoedig mogelijk te doen. Een individueel lidmaatschap bedraagt f 20,- en een gezinslidmaatschap f 30,- per jaar.

Download nieuwsbrief

Overweldigende belangstelling voor de excursie.
In de vorige Nieuwsbrief (No.42) kondigden wij de excursie aan over de noordelijke sektor van het gevechtsterrein van september 1944. Deze excursie, waarbij gebruik zal worden gemaakt van historische militaire voertuigen, zal plaats vinden op zaterdag 24 augustus a.s. De leiding is in handen van R.Sigmond en R.Voskuil.
De belangstelling voor deze excursie is overweldigend en het aantal intekenaren overtreft verre het aantal plaatsen. Wel hebben we het maximale aantal plaatsen dat oorspronkelijk was vastgesteld (75) kunnen verhogen naar 110, maar nog zijn er te weinig plaatsen om iedereen die heeft ingetekend mee te kunnen nemen. Wij hopen dat we t. z.t. in de gelegenheid zullen zijn de excursie te herhalen.
Iedereen, zowel diegenen die mee kunnen, als diegenen die niet mee kunnen, ontvangen persoonlijk bericht van de Penningmeester, de heer R.Fennema.
Nu de groep deelnemers zo groot is, is besloten het programma op 24 augustus zo in te delen dat twee groepen kort na elkaar de route langs de verschillende excursiepunten zullen volgen. Iedereen die mee kan zal door middel van het briefje van de Penningmeester worden meegedeeld in welke van de twee groepen hij of zij is ingedeeld. Op dit briefje staat ook de tijd waarop men op het Airborne Museum aanwezig dient te zijn. U wordt vriendelijk doch dringend verzocht U precies aan die tijd te houden, om de excursie zo goed mogelijk te laten verlopen.
Bij aankomst in het museum krijgt U, naast koffie, de excursiegids met het ge-detailleerde programma en een bon voor de lunch. Denkt U ook aan aangepaste kleding in verband met het vervoer in (open) legervoertuigen!
Mocht U nog vragen hebben, dan kunt U daarmee terecht bij de heer R.Fennema in Oosterbeek, tel. 085-333406. Tot ziens in Oosterbeek op 24 augustus!
‘Who was Who during the Battle of Arnhem’.
De werkzaamheden met betrekking tot de publikatie over de slagorde van de le Airborne Divisie en de le Onafhankelijke Poolse Parachutisten Brigade verlopen naar tevredenheid. Veel hulp van Vrienden, zowel uit Nederland als uit Engeland wordt geboden. Dankzij onze computer hebben we alle namen kunnen alfabetiseren. Verschillende paragrafen zijn inmiddels ter controle naar oud-officieren in Engeland gezonden.
Ongeveer 40, deels aktie-foto’s, deels portretten, zullen in het boekje worden opgenomen. Hierbij wordt de voorkeur gegeven aan afbeeldingen van officieren, die niet bekend zijn uit andere publikaties. De presentatie van het boekje zal hopelijk plaats vinden tijdens de Jaarvergadering in maart 1992. Over prijs en oplage hoop ik in de volgende Nieuwsbrief iets mee te kunnen delen. (C.v.R.)

Mr.E.E, Shaw, onze nieuwe vertegenwoordiger in Groot Britannie.
Zoals wij reeds in de vorige Nieuwsbrief meedeelden, heeft onze Vereniging sinds begin dit jaar een nieuwe vertegenwoordiger in Groot Britannie. Het is Mr.E.E.(Ted) Shaw.
Voor de Tweede Wereldoorlog was Mr.Shaw Gunner/Signaller in de 368 Battery Royal Artillery. Van september 1939 tot juni 1940 maakte hij deel uit van het Britse expeditie-leger in Frankrijk. In juni 1940 werd hij geevacueerd uit Duinkerken.
In 1942 werd hij bevorderd tot officier en nam hij dienst in de Ist Airlanding Anti-Tank Battery Royal Artillery. In deze eenheid nam hij deel aan de strijd in Italië en aan de Slag om Arnhem, waar hij het Military Cross verdiende.
Op 26 september 1944 werd hij in Oosterbeek door de SS krijgsgevangen gemaakt.
In april 1945 werd hij bevrijd en keerde hij terug naar Engeland.
De Vereniging is verheugd dat iemand met zo’n staat van dienst de funktie van vertegenwoordiger van onze Vereniging in Groot Britannie op zich heeft willen nemen.
Het adres van Mr.Shaw is: 1 Willow Close, Stilton, Peterborough, Cambs, PE7 3RZ England. Telefoon: 0733 – 245420.
10.000e leerling voor het Scholenproject.
Op 6 juni was het een glorieuze dag voor degenen die hun medewerking gaven en geven aan het Scholenproject, dat door de Vereniging in het museum gerund wordt. Sinds de start van het project in 1984 hebben we kunnen bevorderen dat 10.000 leerlingen van basis- en voortgezet onderwijs in de gelegenheid werden gesteld zich te verdiepen in hetgeen in het Airborne Museum te zien en te horen is over de Tweede Wereldoorlog en de Slag om Arnhem in het bijzonder.
De gelukkige was de 14-jarige Meinke Okma van de Jan Ligthartschool uit Ooster-beek. De voorzitter van de Stichting Airborne Museum, Burgemeester Verlinden, in gezelschap van bestuursleden van de Stichting Airborne Museum en van de Vereniging Vrienden, memoreerde dit bijzondere feit in een korte toespraak en overhandigde Meinke enige kleine cadeautjes. Nadat zij haar handtekening in het officiële gastenboek had gezet “tussen generaals en andere VIP’s”, werden de leerlingen getracteerd.
Opmerkelijk is dat het Scholenproject scholen uit heel Nederland naar het museum voert. Contacten met Engelse, Belgische en Duitse onderwijsinstellingen wettigen de hoop dat binnenkort ook buitenlandse leerlingen van het project gebruik gaan maken. (C.v.R.)
Speciaal tijdschrift verkrijgbaar in het Airborne Museum.
In de serie ‘Documentaire Nederland en de Tweede Wereldoorlog’, die wordt samengesteld door medewerkers van het Rijks Instituut voor Oorlogsdocumentatie in Amsterdam, is een speciaal nummer over de Slag om Arnhem verschenen.
Het nummer, dat zeer rijk is geïllustreerd met bekende, maar ook met minder bekende foto’s en dokumenten, is verkrijgbaar in het Airborne Museum en kost f 6,95.
Nieuwe foto uit September 1944 te voorschijn gekomen.
Hoewel er soms wordt gedacht dat alle bewaard gebleven foto’s van de Slag om Arnhem wel bekend zijn, blijkt steeds weer het tegendeel. Zo ontving het Airborne Museum kortgeleden van een Britse veteraan een foto van een 6-ponder kanon met manschappen op de hoek van de Utrechtseweg en de Klingelbeekseweg in Arnhem. Deze foto, die in deze Nieuwsbrief is afgebeeld, werd gemaakt door Mr.M. McFarlane op 18 of 19 september 1944. Op het Airborne Museum wordt op dit moment nader onderzoek gedaan naar datum, eenheid en omstandigheden.
Natuurlijk rijst nu opnieuw de vraag: zijn er nog meer veteranen, en misschien ook nog wel burgers, die foto’s hebben uit die septemberdagen van 1944? Ieder kiekje, hoe schijnbaar onbelangrijk ook, blijft welkom!

Een onbekende foto uit de Slag om Arnhem, opgenomen door Mr.McFarlane op 18 of 19 september 1944. Lokatie: hoek Utrechtseweg, Klingelbeekse- weg. De huizen op de achtergrond staan langs de Klingelbeekseweg.
Het 6-ponder kanon staat gericht op de Utrechtseweg en het terrein daarachter, ‘Den Brink’ (de KEMA).
Grote schenking van uniformstukken uit de Slag om Arnhem.
Van de heer Heerma van Vos uit Leeuwarden ontving het Airborne Museum twee grote kisten met uniformstukken uit de Slag om Arnhem, die in 1945 op het voormalige slagveld waren verzameld.
De collectie bestaat uit Britse para-helmen (waaronder één zeer zeldzame uitvoering uit het begin van de oorlog), een Duitse Luftwaffe helm, een baret, webbing materiaal, gasmaskers, een zwemvest, gascapes, etc.
Het materiaal zal worden gebruikt voor de diorama’s in het museum.
Nieuw kassasysteem in het museum.
Sinds enige maanden beschikt het Airborne Museum over een geautomatiseerd kassa-systeem. Het grote voordeel hiervan is dat alle handelingen aan de kassa gere-gistreerd worden en direkt naar de administrateur kunnen worden doorgegeven en aldus de voorraadadministratie op ieder moment overzien kan worden.
Alle medewerkers zijn tijdens twee avonden vertrouwd gemaakt met het nieuwe systeem. De klant krijgt zowel voor de entree als voor gekochte artikelen een kassabon en alle handelingen aan de kassa kunnen geëvalueerd worden. (C.v.R.)
Geldelijke gift uit Engeland.
Via Captain T.H. Hughes MBE ontvingen wij van de Arnhem Veterans Club uit Engeland een bedrag van £ 100. Dit bedrag zal worden besteed aan een project waarbij verhalen van veteranen op de band zullen worden opgenomen (‘Oral History’).

Nieuw boek over het Ist Batallion The Border Regiment.
Philips J.Shears publiceerde in 1948 het boek ‘The Story of the Border Regiment 1939 – 1945’, dat in één hoofdstuk summier de activiteiten van het le bataljon beschreef. In september 1948 en maart 1949 wijdde The Border Magazine 7| pagina aan twee artikelen van majoor, later Brigade-generaal, C.F.O.Breese die meer gedetailleerd op de gebeurtenissen van het bataljon in de gemeente Renkum ingingen. ‘Tried and Valiant’ van Sutherland plukte wat gegevens uit bovenstaande publi¬caties maar voegde daar zo goed als niets aan toe.
Canon Alan Green, destijds commandant van het 20e peloton ‘D’ Compagnie, die langs de Van Borsselenweg ter hoogte van Hoog Oorsprong de westelijke flank verdedigde, heeft nu een boek geschreven dat recht doet aan een bataljon dat tot op de laatste dag van de slag de westelijke flank van de perimeter met succes heeft verdedigd zonder een meter terug te trekken. De uitzondering vormt de bezetting van de Westerbouwing, maar daarover is het laatste woord nog niet gezegd.
Het boek is zeer levendig en leesbaar geschreven en de schrijver heeft veel veteranen geïnterviewd. Op bewonderenswaardige wijze heeft hij deze verhalen vervlochten met zijn eigen ervaringen en de gegevens uit de ‘War Diary’.
De Nieuwsbrief heeft niet de ruimte voor een uitgebreide recensie en kondigt in de regel slechts de verschijning aan. Daarom slechts een enkel punt van kritiek: de onderschriften bij de foto’s op pagina’s 7 en 8 zijn verkeerd: noch op de 18e, noch op de 19e september zijn rond het middaguur eenheden van het bataljon over de Utrechtseweg ter hoogte van de Sonnenberg getrokken. De foto’s tonen de South Staffords, die vroeg in de ochtend van 18 september van Brigade-generaal Hicks het bevel kregen de troepen bij de brug in Arnhem te versterken.
Tenslotte: het boek bevat geen alfabetische index, maar wel een lijst van gesneuvelden, gewonden en teruggekeerden.
Samengevat kan ik dit boek aanbevelen aan iedere serieus geïnteresseerde omdat het na John Fairley’s ‘Remember Arnhem’ het eerste objectieve boek is dat geheel gewijd is aan een betrekkelijk kleine eenheid tijdens de Slag om Arnhem.
Naast het Glider Pilot Regiment was het aantal gesneuvelden van het Border Regi-ment proportioneel het hoogst. De lezer mag concluderen wat dat betekent.
Het boek ‘Ist Battalion The Border Regiment, Arnhem 17th September – 26th Septem-ber 1944’ werd geschreven door Alan T. Green en uitgegeven door ‘The Museum of the Border Regiment and The King’s Own Royal Border Regiment’ in Carlisle in 1991.
Het telt 103 pagina’s en is te koop in het Airborne Museum en kost f 42,50 (A.G.)
Boek ‘Remember Arnhem’ weer verkrijgbaar.
De tweede druk van het boek ‘Remember Arnhem’ over de geschiedenis van het
Ist Airborne Reconnaissance Squadron tijdens de Slag om Arnhem, is weer verkrijg-baar in het Airborne Museum. Het boek, gesigneerd door de auteur John Fairley, kost f 49,50.
Enkele exemplaren van de ‘Roll of Honour’ verkrijgbaar.
Er zijn weer een aantal exemplaren van de’Roll of Honour’ beschikbaar. De prijs bedraagt f 25,- Bij verzending binnen Nederland moet daar nog f 6,- worden bij-gerekend.
Rectificatie,
Onder foto 1 in Ministory XXX ‘Twee verhalen rond een toren’, moet staan: “Verwoeste gebouwen langs de Eusebiusbinnensingel” en niet zoals abusievelijk staat vermeld “Eusebiusbuitensingel”.
Rondleidingen in de Oude Kerk in Oosterbeek.
Gedurende de maanden juni, juli, augustus en september is de Oude Kerk in het Benedendorp in Oosterbeek voor bezoek opengesteld op woensdag, donderdag en zondagmiddag van 14.00 tot 17.00 uur.
In de kerk, die een belangrijke rol speelde bij de Slag om Arnhem, herinneren verschillende objecten zoals o.a. het doopvont en diverse plaquettes aan de septemberdagen van 1944.

Download nieuwsbrief